• Shane Devon Tamura katliam yaptı: New York'un Manhattan bölgesinde, Ulusal Futbol Ligi'nin (NFL) merkez binasına silahlı saldırı düzenleyen Shane Devon Tamura, dört kişiyi öldürdükten sonra intihar etti ve beyninin incelenmesini istedi.<ul><li>Otopsi sonucunda Tamura'nın beyninde kronik travmatik ensefalopati (CTE) tespit edildi; bu hastalık tekrarlayan kafa darbeleriyle ilişkilendiriliyor.</li><li>Boston Üniversitesi CTE Merkezi'nin 2023 yılında yayımladığı çalışmaya göre, incelenen 376 eski NFL oyuncusundan 345'inde CTE görüldü.</li><li>Uzmanlar, Tamura'nın beynindeki değişikliklerin hastalığın erken evresine işaret ettiğini ve daha ileri aşamalardaki ağır hasarların bulunmadığını belirtti.</li><li>NFL yetkilileri, saldırıya ilişkin açıklamada bulunarak, "Böylesine trajik ve anlamsız bir eylemi açıklayacak hiçbir sebep olamaz" ifadelerini kullandı.</li></ul>

Canlı Gündem

<a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/d41586-023-01727-1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Beyne</a> belli miktarda elektrik akımı verilmesinin kişinin zihinsel işlevlerini geliştirip geliştirmeyeceği üzerine tartışmalar yıllardır devam ediyor. Geçmişte bu konu ile ilgili gerçekleştirilen çalışmaların geniş çaplı bir analizine göreyse bu sorunun cevabı "muhtemelen," gibi duruyor. Gelgelelim, bazı eleştirmenler söz konusu analizin bu soruya cevap vermek için çok farklı deneyleri incelediğini gerekçe göstererek bu sonucun doğruluğunu sorguluyor.Geniş açı: Geçtiğimiz altı yıl içinde, transkraniyal elektrik stimülasyonu adı verilen bir teknik sınıfının terapötik etkilerini test eden çalışmaların sayısı hızla artmış bulunuyor. Kafa derisine harici olarak yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla beyne ağrısız, zayıf bir elektrik akımı ileten bu tedaviler, işlevi iyileştirmek için beyindeki sinyalleri uyarmayı, bozmayı veya senkronize etmeyi amaçlıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu kapsamda, araştırmacılar transkraniyal alternatif akım stimülasyonunu (tACS) ve kardeş teknolojisi olan transkraniyal doğru akım stimülasyonunu (tDCS) hem sağlıklı gönüllüler; hem de depresyon, Parkinson hastalığı veya bağımlılık gibi nöropsikiyatrik rahatsızlıkları olanlar üzerinde test etti; ancak çalışma sonuçlarının çelişkili olması ya da tekrarlanamaması, araştırmacıların bu araçların etkinliğini sorgulamasına yol açtı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunun üzerine, Massachusetts'teki Boston Üniversitesi'nde bilişsel ve klinik nörobilim laboratuvarı direktörü Robert Reinhart liderliğindeki yeni analizin yazarları ise beyne salınımlı bir akım uygulayan teknikle ilgili 100'den fazla çalışmayı karşılaştırarak tACS'nin umut vaat edip etmediğini ölçmek için bir rapor derledi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Science Translational Medicine dergisinde 24 Mayıs'ta yayımlanan bu meta-analize göre, tACS tedavisinin dikkat, uzun süreli bellek, çalışma belleği, yeni bilgileri işleme ve sorunları çözme yeteneği ve diğer üst düzey bilişsel süreçlerde orta düzeyde iyileşmeler sağladığı sonucuna varıldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Konuya ilişkin olarak Boston Üniversitesi'nde bilişsel sinirbilimci olan makalenin yazarlarından Shrey Grover, tekniğin "en azından kısa vadede zihinsel işlevlerde önemli bir değişiklik getirdiği görülüyor," ifadelerini kullanarak bulguların, araştırmacıların insanlarda tACS'yi araştırmaya devam etmeleri için bir neden verdiğini belirtiyor.</li></ul>ABD Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü'nde nöromodülasyon konusunda uzmanlaşmış bir psikiyatrist olan Sarah Lisanby ise daha fazla araştırmanın verimli olabileceğine dair bir umut olduğunu ifade ederek yöntemin gelecekte terapötik bir müdahalenin geliştirilmesiyle sonuçlanıp sonuçlanmayacağının hâlâ daha belirsizliğini koruduğunu da sözlerine ekliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte, Lisanby, meta-analizin en büyük etkisinin, tACS araştırmalarında iyileştirilmesi gereken önemli zayıf noktaların ortaya çıkarılması olduğunu belirtiyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Buna göre, analizde yer alan 102 çalışmanın 98'inin önceden kaydedilmediği; yani araştırmacıların hipotezlerini ve yöntemlerini deneyler başlamada önce dergilerde veya başka platformlarda kayıt altına almadıkları ifade ediliyor. Bu da, başarısızlıkla sonuçlanan deneylere ilişkin bulguların daha az paylaşılması yani olumlu sonuçların olumsuz sonuçlardan daha fazla yayımlanma olasılığını artırıyor.</li></ul>Öte yandan: Tüm bunlara ek olarak, meta-analizin faydalı olmadığını düşünenler de bulunuyor. Mesela, Harvard Tıp Fakültesi'nde nörolog olan Alvaro Pascual-Leone, "Bu makaleyle ilgili sorunum, etkili bir şekilde farklı müdahaleler olan çalışmaları bir araya getirmesidir" ifadelerini kullanarak meta-analize dahil edilen çalışmaların beynin hangi bölümlerini hedeflendiği, kafa derisi üzerindeki elektrotların düzeni ve elektrik akımının frekansı ve yoğunluğu açısından birbirinden büyük ölçüde farklı olduğunu belirtiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birçoğu tekrarlanmamış olan bu tür farklı çalışmalara dayanarak genel bir sonuca varmanın hatalı sonuçlar doğurma riski taşıdığını belirten Pascual-Leone, açıklamasının devamında ise şu şekilde kaydediyor:</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Aslında, stimülasyonun nasıl uygulandığı konusundaki farklılıklar çok önemlidir. Bu [rapor] bir bütün olarak alana güzel bir genel bakış sağlayan kapsamlı bir çabadır ve hepsi övgüye değerdir, ancak farklı şeylerin karıştırılması ve eşleştirilmesidir, bu yüzden çok fazla şey öğrendiğimizden emin değilim.”</blockquote>Bununla birlikte: ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) herhangi bir hastalık için tACS veya TDCS tedavisini onaylamadığını; ancak depresyon veya ağrı gibi bazı durumların tedavisinde tDCS kullanımının Avrupa, Brezilya, Çin ve Meksika gibi bazı ülkeler tarafından onaylandığını da belirtmek gerekiyor.

Aposto Gündem

Yeni bir meta-analize göre bu mümkün

Beyni elektrikle uyarmak, dikkat ve hafızayı güçlendirebilir mi?

<a fr-original-style="" href="https://www.nature.com/articles/d41586-023-01727-1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Beyne</a> belli miktarda elektrik akımı verilmesinin kişinin zihinsel işlevlerini geliştirip geliştirmeyeceği üzerine tartışmalar yıllardır devam ediyor. Geçmişte bu konu ile ilgili gerçekleştirilen çalışmaların geniş çaplı bir analizine göreyse bu sorunun cevabı "muhtemelen" gibi duruyor. Gelgelelim, bazı eleştirmenler, söz konusu analizin bu soruya cevap vermek için çok farklı deneyleri incelediğini gerekçe göstererek bu sonucun doğruluğunu sorguluyor.Geniş açı: Geçtiğimiz altı yıl içinde, transkraniyal elektrik stimülasyonu adı verilen bir teknik sınıfının terapötik etkilerini test eden çalışmaların sayısı hızla artmış bulunuyor. Kafa derisine harici olarak yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla beyne ağrısız, zayıf bir elektrik akımı ileten bu tedaviler, işlevi iyileştirmek için beyindeki sinyalleri uyarmayı, bozmayı veya senkronize etmeyi amaçlıyor<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu kapsamda, araştırmacılar transkraniyal alternatif akım stimülasyonunu (tACS) ve kardeş teknolojisi olan tDCS'yi (transkraniyal doğru akım stimülasyonu) hem sağlıklı gönüllüler hem de depresyon, Parkinson hastalığı veya bağımlılık gibi nöropsikiyatrik rahatsızlıkları olanlar üzerinde test etti; ancak çalışma sonuçlarının çelişkili olması ya da tekrarlanamaması, araştırmacıların bu araçların etkinliğini sorgulamasına yol açtı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunun üzerine, Massachusetts'teki Boston Üniversitesi'nde bilişsel ve klinik nörobilim laboratuvarı direktörü Robert Reinhart liderliğindeki yeni analizin yazarları ise beyne salınımlı bir akım uygulayan teknikle ilgili 100'den fazla çalışmayı karşılaştırarak tACS'nin umut vaat edip etmediğini ölçmek için bir rapor derledi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Science Translational Medicine1 dergisinde 24 Mayıs'ta yayımlanan bu meta-analize göre, tACS tedavisinin dikkat, uzun süreli bellek, çalışma belleği, yeni bilgileri işleme ve sorunları çözme yeteneği ve diğer üst düzey bilişsel süreçlerde orta düzeyde iyileşmeler sağladığı sonucuna varıldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Konuya ilişkin olarak Boston Üniversitesi'nde bilişsel sinirbilimci olan makalenin yazarlarından Shrey Grover, tekniğin "en azından kısa vadede zihinsel işlevlerde önemli bir değişiklik getirdiği görülüyor," ifadelerini kullanarak bulguların, araştırmacıların insanlarda tACS'yi araştırmaya devam etmeleri için bir neden verdiğini belirtiyor.</li></ul>Ayrıca: ABD Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü'nde nöromodülasyon konusunda uzmanlaşmış bir psikiyatrist olan Sarah Lisanby ise daha fazla araştırmanın verimli olabileceğine dair bir umut olduğunu ifade ederek yöntemin gelecekte terapötik bir müdahalenin geliştirilmesiyle sonuçlanıp sonuçlanmayacağının hâlâ daha belirsizliğini koruduğunu da sözlerine ekliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte, Lisanby, meta-analizin en büyük etkisinin, tACS araştırmalarında iyileştirilmesi gereken önemli zayıf noktaların ortaya çıkarılması olduğunu belirtiyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Buna göre, analizde 102 çalışmasının 98'inin önceden kaydedilmediği, yani araştırmacıların deneyler başlamada önce hipotezlerini ve yöntemlerini dergilerde veya başka platformlarda kayıt altına almadıkları ifade ediliyor. Bu da, başarısızlıkla sonuçlanan deneylere ilişkin bulguların daha az paylaşılması yani olumlu sonuçların olumsuz sonuçlardan daha fazla yayımlanma olasılığını artırıyor.</li></ul>Öte yandan: Tüm bunlara ek olarak, meta-analizin faydalı olmadığını düşünenler de bulunuyor. Mesela, Harvard Tıp Fakültesi'nde nörolog olan Alvaro Pascual-Leone, "Bu makaleyle ilgili sorunum, etkili bir şekilde farklı müdahaleler olan çalışmaları bir araya getirmesidir" ifadelerini kullanarak meta-analize dahil edilen çalışmaların beynin hangi bölümlerini hedeflendiği, kafa derisi üzerindeki elektrotların düzeni ve elektrik akımının frekansı ve yoğunluğu açısından birbirinden büyük ölçüde farklı olduğunu belirtiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birçoğu tekrarlanmamış olan bu tür farklı çalışmalara dayanarak genel bir sonuca varmanın hatalı sonuçlar doğurma riski taşıdığını belirten Pascual-Leone, açıklamasının devamında ise şu şekilde kaydediyor:&nbsp;</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Aslında, stimülasyonun nasıl uygulandığı konusundaki farklılıklar çok önemlidir" diyor. "Bu [rapor] bir bütün olarak alana güzel bir genel bakış sağlayan kapsamlı bir çabadır ve hepsi övgüye değerdir, ancak farklı şeylerin karıştırılması ve eşleştirilmesidir, bu yüzden çok fazla şey öğrendiğimizden emin değilim."</blockquote>Bununla birlikte: ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) herhangi bir hastalık için tACS veya TDCS tedavisini onaylamadığını; ancak depresyon veya ağrı gibi bazı durumların tedavisinde tDCS kullanımının Avrupa, Brezilya, Çin ve Meksika gibi bazı ülkeler tarafından onaylandığını da belirtmek gerekiyor.

Quando Bilim

Yeni bir meta-analize göre bu sorunun cevabı "muhtemelen"

Beyni elektrikle stimüle etmek, dikkat ve hafızayı güçlendirebilir mi?

Birkaç cümleyle bu kitapla tanışma yolculuğunuzdan, çevirirken hissettiklerinizden ve sizde bıraktığı etkiden bahsedebiliriz.&nbsp;Eren Yücesan Cendey:&nbsp;Jhumpa Lahiri’den okuduğum ilk kitap Adaş olmuştu. Yine Amerika’ya gelmiş, köklerinden kopartılmış Bengalli bir aile anlatılıyordu. Sonra kitaptan çekilen aynı adlı filmi seyretmiştim. Saçında Gün Işığı&nbsp;zaten çok sevdiğim yazara kavuşma kitabımdı, Duygu Akın tarafından beni etkileyecek bir şekilde çevrilmişti.&nbsp;Sevdiğim yazar kategorisine girdikten sonra onun İtalyanca bir kitabını okudum. In altre parole,&nbsp;Başka Kelimelerle; bu kitapta İtalyancaya duyduğu tutkuyu, öğrenme hevesini, çalışmalarını ve Roma yaşantısını anlatıyordu; İtalyanca olarak yazdığı bu yazılar haftalık olarak bir gazetede yayınlanmıştı.&nbsp;Her şey bir geziyle başlamıştı: Boston Üniversitesi'nde Rönesans Mimarisi okurken Michelangelo’nun, Brunelleschi’nin yapıtlarını görmek için İtalya’ya ilk ziyaretini Floransa’ya yapmıştı. Ve görmek için geldiği şehri aslında dinlemek istediğini fark etmişti. &nbsp;Amerika’ya döndüğünde birdenbire ona hiç ait olmayan bir dilin sürgününde olduğu hissine kapılmıştı. Değişik öğretmenler, dersler, sohbetler derken usul usul İtalyanca yazmaya başlamıştı; kendi deyişiyle sanki sol eliyle, zayıf eliyle yazar gibi hissetse de - Orhan Veli’nin dediği gibi, sol elim, acemi elim, zavallı elim.Londra’da doğan, Bengalli anne babasıyla Amerika’ya taşınan küçük Jhumpa hayatının ilk dört yılında, yani okula gidene kadar sadece Bengalce konuşmuştu. O yıllarda anne babasının hep hüzün ve özlem çektiklerini hatırlıyordu. Gelen mektupları nasıl defalarca okuduklarını da. Ama şimdi kendi İtalyancaya sevdalanıp, hep onunla birlikte yaşamak isteyince, anne babasının asıl hasretini çektiklerinin, asıl yasını tuttuklarının Bengalce olduğunu anlıyordu.Okula başladıktan sonra öğrendiği İngilizce onun ana dili olmasa da asıl dili oluyordu. Bir dil üçgeni çiziyordu: Eşkenar bir üçgen. Taban İngilizce oluyordu; Bengalce ve İtalyanca da öteki iki kenar. Ülkesine, diline ait olamama hissini ana vatanına değil, diline tutulduğu bir ülkeye olan özlemle yaşıyordu.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Belirli bir yere ait olamayan, aslında hiçbir yere dönemez. Sürgün ve dönüş kavramlarında bir hareket noktası, bir vatan vardır. Vatanı ve gerçek ana dili olmayan ben yazı masamdan da olsa dünyayı geziyorum. En sonunda bunun hiç de gerçek bir sürgün olmadığın idrak ediyorum. Ben sürgün kavramından bile sürgün edilmişim.”</blockquote><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Lahiri ile ilk tanışmam oldu bu kitap, iyi ki de olmuş diyorum. Günlük hayatta zaman zaman hepimizin derinden hissettiği “ait olamama” hissiyatını çok güzel geçirdiğini düşünüyorum, siz de aynı şekilde hissediyor musunuz?Lahiri, eşi ve çocuklarıyla artık Roma’da yaşıyor. Olduğum Yer İtalyanca olarak yayınlanan ilk kitabı. Kitabın kahramanı belki savrulmuşluk hissi yansıtıyor ama belki de artık aradığı yeri bulmuş, nihayet kendini "yuvasında" hisseden bir kadını anlatıyor. Olduğum Yer&nbsp;kitabının "Karanlıkta" bölümünde şöyle satırlar var:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp;“… (Kumsalda) Bende eksik olan şey ondaki huzurdu ama suçluluk duyarak da olsa sokulduğum yakınlığı beni biraz rahatlatınca ben de bir başkasının gölgesinde uyuya kaldım….(…) Merhametsiz gölgelerden sakınmak mümkün değil ama aynı zamanda birilerinin merhametli gölgesine de muhtacım.”&nbsp;</blockquote>Bu satırlar belki de mecazen İtalyancayı anıştırıyordur diye düşünüyorum.&nbsp;Lahiri’nin İtalyanca yazdığı ilk roman olması da bence oldukça önemli. Dilerseniz bu konuyu biraz açabiliriz.Olduğum Yer, onun İtalyanca yazdığı ilk, benim de artık İtalyanca yazdığı için hevesle çevirmeyi beklediğim bir kitaptı. Çevirmenler, sevdikleri yazarları çevirmeyi severler elbette. Çok severek çevirdiğim bir yazarım var: Daria Bignardi. İki çocuğuyla geldiği İstanbul ziyaretinde üç gün birlikte olduğum, arkadaşlığımızın samimiyetle sürdüğü iyi bir yazar, iyi bir insan. Geçen yıllarda o ve Lahiri bir etkinlikte İtalyanca sohbet etmişlerdi, sonradan izlemiştim. Ve içimden şöyle düşünmüştüm. Kimse kimseye uzak değil; demek istersem ben Daria’dan Jhumpa’nın telefonunu, adresini ister, ona ulaşabilirim. Sevdiğim bir yazar ya! Bu arada Jhumpa onun aile arasındaki adı. Asıl Bengalce adı Nilanjana Sudeshna anaokulu öğretmenine zor gelince, Jhumpa sürüp gidiyor bir ömür.&nbsp;Ben de -Eren olarak- &nbsp;o güne kadar hiç duymadığım bir dille on yaşında, çocukken tanışmıştım. İlk öğrendiğim kelimelerin, hayat bilgisi kitabımızın ilk sayfasının ve sonbaharın konusu olan bağ bozumu, asma, üzüm, şarap olması beni nedense şaşırtmamıştı. Onu sorgulayamayacak kadar küçüktüm. Sekiz yılımın sonunda Kant’ın felsefesini, Dante’nin Komedyasını İtalyanca anlatacak seviyeye gelmiştim. Benim de o dilden kopmam artık çok zordu. O da benim ikinci dilim, ikinci vatanım olmuştu. Ve bu hasret hiç dinmedi, hep onunla yaşasam, hep İtalyanca okusam da dinmeyen bir hasret bu sahiden.Zamansız, mekansız bir hikâyenin içinde savrulan bir kadınla tanışmış gibiyim “Olduğum Yer”i okurken. Bu savrulma düşüncesi bana hep hüzün, yalnızlık gibi kırılgan duyguları geçirdi. Siz baş kahraman hakkında nasıl bir izlenime kapıldınız?Bu -adı olmayan- kadının bende bıraktığı asıl izlenim yalnızlığı oldu. Evet barista ile sohbet ediyor, arkadaşı, annesi var ama sanki hep bir an önce bitse de yalnız kalsam hissiyle yapılan dostluklar kurduğu izlenimi de bıraktı. Belki savrulmuşluktan gelen bir yalnızlık bu. &nbsp;Kitapta bir paragraf çok ilgimi çekti, belki de aynı duyguları paylaştığım için. Kitaplarını ödünç vermekten hoşlanmayan birinin ağzından çıkan “Oysa bu kitap benim için değerli ve onun içindeki tek bir sözcüğün bile anlamını hissedebileceğini sanmıyorum.”&nbsp;Sizin kitaplarla kurduğunuz bağ nasıl? Bazı kitaplarla çok daha bireysel ilişkiler kurduğumuza inananlardan mısınız?Kitaplar benim hayatımda her zaman çok özel bir yer tuttu; gençlik kitaplığımın büyük bölümü kütüphanemde duruyor fakat artık okuduğum kitaplardan, yeniden bakmak isteyeceğim, belki akıl danışacağım satırlar içerenleri tutuyor, geri kalanları arkadaşlarıma veriyorum. İmam Gazali’nin çölde soyulduğunda elinden giden kitapları için ah vah edişine karşı haramibaşının ona söyledikleri her zaman zihnimdedir:&nbsp;“Sen ne biçim alimsin evlat? Alim dediğin kitapsız deftersiz de kalsa bilgisiz kalmayandır. Kitapları deveye değil de aklına yükleseydin şimdi çırpınmazdın.”Elbette alim değilim ama uzun yıllar içinde gördüm ki okuduğum pek çok kitaba bir daha dönmüyorum ve kütüphanede sararıyor; bu nedenle bari başkaları okusun diye dağıtıyorum.Okuduğum ve çevirdiğim bazı kitaplarla bireysel ilişkilerim var elbette. Yüreğinin Götürdüğü Yere Git, Bir Çift Yürek ve her zaman ısrarla andığım, Atlıkarıncada Bir Tur Daha bu kitaplardandır. Selim İleri kitaplarının tümü 1978 yılından beri ilk baskılarıyla kitaplığımda yer tutar. Zaten sakladığım kitapların çoğu yetmişli, seksenli yıllarda okuduklarımdır.Sonlara doğru sorulan bir soru var: “Sonunda geçip gitmediğimiz bir yer var mı? Yönünü şaşırmış, kaybolmuş, uzaklaşmış, tutarsızlaşmış, yoldan çıkmış, altüst olmuş, yitmiş, yerini şaşırmış, toprağından sökülmüş, yabancılaşmış."&nbsp;Siz hiçbir yerde olamama duygusunu hangi sıfatla tanımlardınız?Hiçbir yerde olmayan, olamayan da aslında kendini her yere taşır. Bence, işin en acısı insanın doğduğu, büyüdüğü şehir içinde kendini yabancı hissetmesi. Yetmişli yıllar beni ben yapan yıllardı; İstanbul’un mimarisi ve halkı yeni kuşağın tahmin edemeyeceği bir fizyonomiye sahipti ve ben kendi şehrimde sürgün hissediyorum bazen ve ne yazık ki biliyorum ki yaşça ileri olan pek çok kişi hissediyordur bunu.&nbsp;Bu ait olamama hissi başka bir dilde yazmaya bağlı mı sizce?Jhumpa Lahiri özelinde bu ait olamama hissi belki de ana dili olan Bengalceden, belki hiç görmediği ana vatanından kopmuş olmasıdır. Israrla yeni bir dil araması, hasretini çektiği İtalyancayla ilişki kurması belki de kendine yeni bir yuva inşa etmesiydi.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bana düşkün olmasına rağmen bakış açımla ilgilenmiyor ve işte bana gerçek yalnızlığı öğreten de aradaki bu uçurum oluyor."</blockquote>

1Kitap1Mekan

Çevirmen Eren Yücesan Cendey ile Jhumpa Lahiri üzerine söyleşi

Jhumpa Lahiri'nin kalemi ve aidiyet duygusu

Acemoğlu ve Boston Üniversitesi’nden Pascual Restrepo’nun&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=en&user=R2wIIzMAAAAJ&citation_for_view=R2wIIzMAAAAJ:SnGPuo6Feq8C" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yeni yayınladıkları araştırmaya</a> göre otomasyon bazlı so-so teknolojiler manuel işleri yok etmenin yanı sıra servis kalitesini ve ekonomik verimliliği düşürüyor. Marketlerdeki self servis ödeme makinaları ve robot müşteri hizmetleri servislerinden örnek veren Acemoğlu ve Restrepo, yapay zekanın insan işlerini yapmaya başlamasındansa insanlara işlerinde yardım edecek şekilde yönlendirilmesi gerektiğini savunuyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tesla’nın Otomasyon Kararı Para Getirmedi</li></ul>Örneğin, Tesla Kaliforniya üretim tesislerini 2017 yılında tamamen otomatize etmeye karar vermişti. &nbsp;2018’de&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.latimes.com/business/autos/la-fi-hy-tesla-model-3-20180417-story.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çıkan haberler,</a> bu atılımın Tesla’nın üretimini zorlaştırdığını ve hataları arttırdığını söylüyordu. Elon Musk,&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-04-13/musk-tips-his-tesla-cap-to-humans-after-robots-undercut-model-3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2018 Nisan’da yaptığı açıklamada</a> tamamen otomasyona geçmenin bir hata olduğunu kabullendi.&nbsp;Acemoğlu ve Restrepo, Musk’un hatasının verililik etkisini (productivity effect) yanlış hesaplamak olduğunu düşünüyor. Makinaların insanlardan daha güvenilir olduğu anlayışının her zaman doğru olmadığını, ve hataların müşteri deneyimine daha fazla yansıdığın savunuyorlar. Yine self servis ödeme makinaları ve robot müşteri hizmetlerinden örnek vererek, so-so teknolojierin işletim yükünü müşteriye bindirerek son kullanıcının deneyimini olumsuz etkilendiğini gösteriyorlar.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Doğru Yol Otomasyon Desteği</li></ul>Otomasyonun üretim zincirinin en önemli adımı olduğu artık çok net. Tamamen manuel güce geri dönüş mümkün değil. Acemoğlu ve Restrepo’da zaten yapay zekanın insana yardım ettiği durumlarda verimlilik artışını inkar etmiyorlar. Genel amaçlı yapay zekanın insanın tüm vasıflarını üstelenmesindense, insanların çalışma rutinlerinin görev bazlı eğitilmiş yapay zeka ile desteklenmesi gerektiğini savunuyorlar.Acemoğlu ve Restrepo, bu gidişatın doğal bir evrimsel nokta değil insanlığın bir seçimi olduğunu savunuyor. Bu seçimin kolaylıkla düzeltilebileceği ve insanlığın teknoloji ile daha verimli bir noktaya taşınabileceğinin de altını çiziyor.&nbsp;

Kırılım Çağı

MIT profesörü Acemoğlu, otomasyonun ekonomik verimliliği düşürdüğünü düşünüyor.

Acemoğlu’ndan Yeni Terim: so-so Teknolojiler

<h2 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">EĞİTİM BİTİRDİĞİN BİR ŞEY DEĞİLDİR. ISAAC ASIMOV 1988 BİREYSEL ÖĞRENME DEVRİMİ</h2> 1920'de dünyaya gelen, 500'den fazla kitap (büyük bir çoğunluğu bilimkurgu ve popüler bilim alanında) yazan aynı zamanda Boston Üniversitesi'nde biyokimya profesörlüğü yapmış Isaac Asimov ölümünden 4 yıl önce 1988 yılında katıldığı bir programda heyecanla bilgisayarların mümkün kılabileceği bireysel öğrenme devriminden söz ediyor.&nbsp;Asimov'un bu devrimden söz ediyorken sahip olduğu heyecan, iyi bir öğretmen olduğunu hissettiren yalın aktarımı başlı başına <a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?q=https://5kisi.us20.list-manage.com/track/click?u%3Db971b88a90381ab440e94e566%26id%3D61a6da94ad%26e%3De3a9983dc6&source=gmail&ust=1642417626284000&usg=AOvVaw1AOemVYOb4k3JKH0WP9vmN" fr-original-style="" href="https://5kisi.us20.list-manage.com/track/click?u=b971b88a90381ab440e94e566&id=61a6da94ad&e=e3a9983dc6" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu 2 dakikalık içeriği</a> izlemeye değer kılıyor. &nbsp;<a fr-original-style="" href="https://5kisi.us20.list-manage.com/track/click?u=b971b88a90381ab440e94e566&id=69e033d7cb&e=e3a9983dc6" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1642333031909.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.61" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öğrenmenin "yetişkinler dahil herkesin hayatının her anının bir parçası olan bir süreç" olarak görmek yerine "sadece çocukların yapacağı bir şey" olduğunu düşünerek yanılıyoruz.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eğitim bitirdiğin bir şey değildir. Ömür boyu sürmesi gereken bir şeydir.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hapishanede olduğu gibi okulun da en heyecan verici kısmı maalesef okuldan çıkıldığı an.&nbsp;</li></ul><a fr-original-style="" href="https://5kisi.us20.list-manage.com/track/click?u=b971b88a90381ab440e94e566&id=5dd6986984&e=e3a9983dc6" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1642333067047.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.89" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Asimov'un ön gördüğü gibi bilgisayarlar dünyadaki tüm bilgiye erişimi mümkün kıldı. Yaşamış, yaşayan tüm insanların düşüncelerine, bu düşüncelerin farklı yorumlamalarla sentezlerine, tüm bilimsel buluşlara, tartışmalı her konuyla ilgili farklı bakış açılarındaki görüşlere, kısacası ERİŞMEK İSTEDİĞİMİZ HER BİLGİYE ARTIK ERİŞİMİMİZ VAR.Naval'ın da dediği gibi;Ücretsiz eğitim artık BOL, internette her yerde. Asıl KIT / SINIRLI olan öğrenme isteği.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1642333115447.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.76" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"Okulun kendi eğitimimin önüne geçmesine hiçbir zaman izin vermedim." - Mark Twain&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

5 KİŞİ

İlk olarak Oyunbozan’ı, oyunbozan iki doktora öğrencisini ve Konuşmamız Gerek Derneği’ni biraz tanımak isteriz.İlayda Eskitaşçıoğlu: Merhabalar. Ben İlayda Eskitaşçıoğlu. 27 yaşındayım. Avukatım ve Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde uluslararası insan hakları hukuku alanında doktora yapıyorum, UNESCO Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Kürsüsü’nde bursiyerim. Çok uluslu şirketlerin insan hakları sorumlulukları, toplumsal cinsiyet eşitliği ve genel olarak insan hakları hukuku alanında araştırmalar yapıyorum. Aynı zamanda UN Women Nesiller Boyu Eşitlik Küresel Gençlik Görev Gücü üyesiyim ve Birleşmiş Milletler tarafından Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri için dünyanın farklı yerlerinden seçilen 17 Genç Lider arasındayım. Ortağım Bahar ile yollarımız kesişmeden önce 2016 yılında Konuşmamız Gerek’i kurdum.Bahar Aldanmaz: Merhaba, ben de Bahar Aldanmaz. Şu anda Boston Üniversitesi sosyoloji departmanında Fulbright bursiyeri olarak doktora yapıyorum. Öncesinde Chicago Üniversitesi’nde yüksek lisansımı ve Koç Üniversitesi’nde sosyoloji ve psikoloji bölümlerini tamamladım. Üniversitede Çiğdem Kağıtçıbaşı’nın araştırmasında lisans asistanlığı yaptığımdan beri toplumsal cinsiyet eşitliği ve üreme hakları konusunda heyecan duyuyorum ve bu konular üzerine hem eğitimimi tamamlıyorum hem de araştırma yapıyorum. 2017 yılından beri de İlayda ile beraber “Konuşmamız Gerek” diyerek ülkemizde regl tabusu ve yoksulluğunu sonlandırmak için çalışmalar yapıyoruz.Konuşmamız Gerek Derneği fikri İlayda’nın ailesiyle beraber Van depreminde yardım kolileri hazırladıkları ana dayanıyor. İlayda ve ailesi yardım kolileri hazırlarken kimsenin aklına menstrüel ürünler koymak gelmiyor. İlayda bu durumu hep şu şekilde özetler, “Doğal afet hâllerinde de reglin devam ettiği bilinen bir şeydi; ancak hiç konuşmadığımız, hiç üzerine düşünmediğimiz bu mesele herkesin aklından uçup gitmişti.” Bu olaydan sonra İlayda bir de TDK sözlüğünde “kirli” kelimesinin tanımlarına yapılan yeni eklemenin “adet gören kadın” olduğunu öğreniyor ve Türkiye’de regl yoksulluğunu araştırmaya başlıyor. Araştırmasının sonucunda Türkiye’de özellikle sosyo-ekonomik bakımdan dezavantajlı olan, tarım işçileri, mülteciler gibi grupların çoğu için hijyenik ped gibi menstrüel ürünlerin lüks ve erişilemez olduğunu, bu ürünlere erişilemediği için örneğin pek çok kadın ve kız çocuğunun (onlarla sınırlı kalmamakla birlikte) paçavralar, gazete parçaları, hatta yapraklar kullanarak regl dönemlerini atlatmak zorunda olduklarını, bu nedenle enfeksiyonlar ve ciddi sağlık sorunları geçirdiklerini fark ediyor. Bir de bütün bunların yanında regl olmanın tabu olarak görülmesi dolayısıyla bu konuda konuşulmaması, çocukların bu konularda doğru bilgiye erişememeleri, sorularını soramamaları problemi var. Bu konuda açıkça konuşulmadıkça nesiller arası devam eden utanç ve tabu kültürü bir kısır döngü hâlini alıyor. İlayda bunun değişmesi gerektiğine karar veriyor ve mezun olduğu liseden gönüllülerle birlikte, bir pasta-börek kermesinde biriktirdikleri paralarla Ankara Mamak’ta bir gecekondu mahallesinin ortaokulunda ilk saha çalışmamızı gerçekleştiriyor.İlayda bu projeyi başlattığı sırada ben de Chicago Üniversitesi’nde yüksek lisans yapıyordum ve Türkiyeli genç kadınların evlilik öncesi cinsellik deneyimlerini araştırıyordum. Araştırmam boyunca bireylerin ilk regl ve regl bakım deneyimlerinin cinsellik algıları üzerindeki etkilerini gözlemleye başladım. Tam bu sırada da Konuşmamız Gerek’in ilk saha çalışmalarının fotoğraflarını gördüm ve İlayda’ya sosyal medya üzerinden ulaştım ve memleketim olan Adana’da büyük bir saha çalışması yapmayı önerdim. Yollarımız kesişti, ortaklığımız ve dostluğumuz hâlâ devam ediyor.Konuşmamız Gerek hareketi de bu şekilde doğdu ve biz 2017 yılından beri akademik çalışmalarımızın yanı sıra Konuşmamız Gerek Derneği olarak Türkiye’de regl yoksulluğu ve tabusuyla mücadele ediyoruz. Bu mücadeleyi hem sahada sponsorlarımızın ve bağışçılarımızın desteğiyle regl yoksulluğu deneyimleyen bireylerin menstrüel ürünlere erişimini kolaylaştırmaya çalışarak hem de regl ile ilgili güvenli ve erişilebilir içerikler üreterek sürdürüyoruz.Bu içeriklerden biri de 2021 yılında başlattığımız Oyunbozan Bülten. Oyunbozan adını, Sara Ahmed’in ürettiği "feminist killjoy" kavramından esinlenerek koyduk. Konuşmamız Gerek olarak, konuşulmayanları konuşarak var olan eril düzenin neşesini öldürüyoruz. Bu nedenle de yaptığımız işlerin Oyunbozan olduğunu düşünüyoruz. Oyunbozan bültende de düzeni rahatsız etmekten korkmayıp regl ve toplumsal cinsiyet arasında ilişkiye dair yazılar yazıyoruz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Hangi konuları Konuşmamız Gerek? Neden?Konuşmamız Gereken o kadar fazla toplumsal sorun var ki. Dernek olarak bizim odaklandığımız konular regl yoksulluğu, regl tabusu, adaletsiz vergilendirme, üreme hakları ve tüm bunların toplumsal cinsiyet eşitliği ile bağlantısı. Bunları neden Konuşmamız Gerek diyoruz? Çünkü toplumsal cinsiyet odaklı ayrımcı ve eril zihniyet regl olan bireylerin bedenlerine dair birçok konuyu konuşmamamız gerektiğine inanmış ve inandırmış. Bu algıyı yalnızca konuşarak dönüştürebiliriz. Konuşarak, güvenli ve bilime dayalı bilgi paylaşarak ve görülmemesi tercih edilen bedenleri görünür kılarak.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Regl yoksulluğu ve tabusu kavramlarını sizden dinlemek isteriz. Menstrüel hijyen ürünlerine erişememenin kısa, orta, uzun vadeli etkilerinden; bu konuda bireylerin, toplulukların ve devletlerin üzerine düşenden biraz bahsedebilir misiniz? Zira bu konular değil konuşulmak, örneğin, göç gibi ulusal politikalarda neredeyse düşünülmüyor dahi.Regl yoksulluğu, regl olan bireylerin alım güçlerinin yetmemesi nedeniyle regl oldukları zaman kullanmaları gereken hijyenik ürünlere erişememeleri olarak tanımlanabilir. Mücadele ettiğimiz bir başka konu olan regl tabusu ise, regl olmanın konuşulmaması ve saklanması gereken bir konu olarak görüldüğü sosyal normu anlatmak için kullanılır. Günümüzde ne yazık ki hijyenik ped, tampon gibi menstrüel ürünleri satın alamayan, bu ürünlere erişimi olmayanlar, paçavralar, gazete parçaları hatta yapraklarla regl dönemlerini geçirmeye çalışıyor, bu nedenle ciddi enfeksiyonlar ve sağlık sorunları yaşayabiliyorlar. Dahası, regl tabusu bu konuda açık ve doğru bilgiye erişimi engelliyor ve regl yoksulluğunu bir döngüye itiyor. Maalesef henüz regl yoksulluğu ile ilgili ülke bazında toplanan bir veri yok. Umuyoruz ki iki doktora öğrencisi olarak biz böyle bir veri havuzu oluşturduğumuz bir araştırma yapacağız. Ancak nicel veriler dışında, hem Türkiye’de hem de diğer ülkelerden nitel örnekler sunmak mümkün. Öncelikle bizim saha çalışmalarında gözlemlediğimiz regl yoksulluğu örneklerinden başlayalım. Özellikle mülteciler ve mevsimlik tarım işçileri gibi kamplarda veya göçebe yaşayan ve regl olan bireyler hijyenik ped veya tampon gibi malzemelere erişemediklerinden (hem çok pahalı olduğu hem de çevrelerinde bu malzemeleri satan yerlerin sayısının azlığından) kumaş parçaları ve hatta kalın yapraklar kullandıklarını bizlere söylediler. Bizler pedlerimizi iki saatte bir değiştirebilirken bizimle aynı ülkede yaşayan bir başkası belki de bir regl dönemi boyunca aynı kumaş parçasını kullanıyor. Her ne kadar yıkasalar da, gerekli dezenfeksiyon imkânları da olmadığı için, vajinada gerekli hijyen sağlanamadığından mikrop ve bakterilerin yayılması kolaylaşıyor. Dolayısıyla da regl yoksulluğu, bireylerin üreme sağlığına mal oluyor.&nbsp;Son dönemlerde, özellikle Covid-19 sürecinin yarattığı gelir düşüşüne rağmen hijyenik ped, tampon gibi ürünlerin fiyatında ciddi bir artış söz konusu. Bu, regl yoksulluğu sorununu kötüleştiriyor. Bu ürünler her geçen gün daha fazla kişi için erişilmez hâle geliyor. Bunun en önemli sebeplerinden biri, menstrüel ürünlerin, sanki lüks tüketim ürünüymüş gibi %18 KDV ile vergilendirilmesi. Bu çok yüksek bir oran.Bizim çözüm önerimiz ve uzun vadeli planımız Türkiye’de menstrüel hijyen ürünleri bakımından, günümüzde İskoçya‘nın uyguladığı modeli getirmek. Bunun için öncelikle adaletsiz vergilendirmeden kaynaklanan pahalılık sorununa yönelmek gerekiyor. Hijyenik ped vb. ürünlerin lüks ürün olarak değil, temel ihtiyaç olarak vergilendirilmesini sağlamak istiyoruz. Bu, %18 oranındaki KDV’nin %5’e düşürülmesi anlamına geliyor. Bu konuda milletvekili Sera Kadıgil, kadınların ve trans bireylerin menstrüel dönemde zorunlu ve temel olarak kullanmak zorunda oldukları hijyen ürünlerindeki vergi oranının düşürülmesi için kanun teklifi vermişti. Ayrıca, milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, 15-49 yaş aralığında bulunan tüm kadınlara menstrüel ürünlerin ücretsiz sağlanmasına ilişkin kanun teklifi sundu. Her iki teklif de hâlâ komisyonda bekliyor. Dünyada birçok ülkede kadın hareketinin başarılı mücadelesi sonucu kaldırılan bu verginin Türkiye'de indirilmesi için imza toplanıyor. İkinci olarak, hijyenik ped gibi ürünlerin kamusal alanlarda, ortaokul, lise ve üniversitelerde, spor ve gençlik merkezlerinde ücretsiz temin edileceği bir sistemi hayata geçirmek istiyoruz. Konuşmamız Gerek olarak, en azından somut bir fark yaratmaya başladığımızı, çabalarımız sonucu regl yoksulluğu ve regl tabusu konularının Türkiye’de artık daha fazla konuşulduğunu söyleyebiliriz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Z kuşağından birçok konuda çok ümitliyiz. Sizce regl yoksulluğu, regl tabusu, HPV bilinçsizliği gibi konularda Z kuşağının nasıl bir etkisi olacak? Markalar bu kuşağa erişmek için iletişimi dilini, görünürlük biçimlerini, pazarlama stratejilerini değiştirmek zorunda kalacak mı? Ya da devletler bu konuları politika ajandalarına alacak mı? Bu yönde potansiyel bir değişim bu konulardaki farkındalığı nasıl etkileyecek?Ekibimizden Pırıl Eskitaşçıoğlu tam da bu konuyu anlattığı <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/oyun-kimin-icin-oynanirsa-kurallari-o-belirler" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir yazıyı</a> Oyunbozan Bülten’de yayımladı. Ayrıca bu hafta Oyunbozan Bülten’de lise öğrencisi Deren’in ilham veren hikâyeler üzerine harika bir yazısını yayımlıyoruz. Z kuşağının sürdürülebilirlik, toplumsal cinsiyet eşitliği, regl yoksulluğu ve HPV aşısı konusunda diğer jenerasyonlara kıyasla daha bilinçli olduğunu söyleyebiliriz. Ancak bu şekilde söylendiği zaman da arka planda devam eden eşitsizliklerin altını çizmek oldukça önemli. Z kuşağından bahsederken, kimden bahsettiğimizi vurgulamak önemli. Genellikle internete, sosyal medyaya ve örgün eğitime erişimi olan bireylerden bahsederken Z kuşağı terimi kullanılıyor.Konuşmamız Gerek Derneği’nin gönüllü ekibinin çoğu kendilerini Z kuşağı olarak tanımlayan kişiler. Onların beklentileri ve talepleri İlayda ve benim misyonumuzu her gün geliştiriyor. Mesela, hikâyenin ve bu hikâyeyi paylaşan kişilerin doğruyu söyleyip söylemediklerimi, otantikliklerini çok önemsiyorlar. Feminizmi ve regl farkındalığını yalnızca reklam yapmak için kullananan markalarla ilgili olumsuz düşüncelerini bizimle paylaşıyorlar. Bunun yanı sıra, çok çalışkan ve üretkenler. Biz bir şey istemeden kendileri bir proje fikri veya sosyal medya içeriğiyle bize geliyorlar ve bizi yönlendiriyorlar.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Biz Konuşmamız Gerek Derneği’nin Aposto!’da olmasından çok mutluyuz. Konuşulmadıkça aşılamayacak meselelerde alan açmanın, bir iletişim kanalı sunmanın Ethos’umuzla da doğrudan örtüştüğünü düşünüyoruz. Siz Aposto!’yu nasıl görüyorsunuz? Aposto! konuşulması gereken konular için ne gibi fırsatlar barındırıyor? Ve bir soru daha, Aposto!’da takip ettiğiniz başka yayınlar var mı?Aposto!’yu Oyunbozan Bülten fikrinden çok önce de takipteydik. Türkiye’de çok önemli bir ihtiyaç olan özgür ve bilgilendirici içeriklere (sansürsüz) yayın fırsatı sunması bizim misyonumuzla çok örtüşüyor. Bizim severek takip ettiğimiz yayınlar; Aposto! Gündem, Dilozof, Günebakan, Çevreci Geek ve Planör!<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Çağrışımları seviyoruz. Üç kelimeye üç kısa çağrışım yanıtı bekliyoruz.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mavi: Sansür</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstanbul Sözleşmesi: YAŞATIR!</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">28 Mayıs: Görünürlük</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Oyunbozan'a&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/oyunbozan" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>&nbsp;kayıt olabilirsiniz.

Boston Üniversitesi ile ilgili hikayeler