•&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/crgm9dzxr5jo" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">TikTok,&nbsp;</a>İngiliz gazeteci Cristina Criddle'ın IP adresini kiminle gizlice görüşüp bilgi aldığını anlamak için şirket çalışanlarının IP adresleriyle karşılaştırarak takip ettiğini kabul etti. TikTok'un çatı şirketi Bytedance, yaşanan bu "önemli ihlal" konusunda çok üzgün olduklarını ve bir daha yaşanmaması için çalışacaklarını belirtti.

Aposto Gündem

2018 yılında ilk çıkışından bu yana TikTok hem belirli şarkılara özel viralleşen dansların videolarıyla hem de videoların arka planlarındaki müzikler aracılığıyla müzik sektörüyle içli dışlı olmuştu. TikTok’un popülerliğinin kalıcı olduğundan emin olduğumuz şu zamanlarda ise bu platformun yeri çok daha önemli bir hâl aldı. Bu durumda bizim de bu ilişkiyi irdelememiz kaçınılmazdı.2017 sonunda Çin merkezli Bytedance şirketi lip-sync videolarının paylaşıldığı platform Musical.ly’i satın almasıyla ilk adımlar atılmış oldu. Bundan birkaç ay sonra da yeni markasıyla TikTok başarılı bir çıkış yaptı. TikTok çıkışından bu yana 1 milyardan fazla aktif kullanıcı toplamayı başardı. Geçtiğimiz Temmuz itibariyle 3 dakikaya yükselmiş olsa da öncesinde sadece 15 saniyelik videolara izin veren platform özellikle içeriklerin çok hızlı popülerleşip yayılması özelliğiyle kayıt şirketlerinin radarına girdi. 15 saniye yeni bir single’ı tease etmek için idealdi.&nbsp;İlk zamanlarından beri viral içerikleri üreten kullanıcılar her gün yüzlerce şarkı tanıtımı teklifi aldıklarını belirtiyorlar. Bazen bu şekilde planlı olsa da zaman zaman şarkıların tesadüfi bir şekilde popülerleştiği de oluyor. Mesela ilk kez 1977 yılında yayımlanan Fleetwood Mac’in Rumours albümü, <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=Y3ywicffOj4" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dreams</a> şarkısının henüz başlangıç noktasına ulaşamadığım bir şekilde kullanılmaya başlayıp popülerleşmesiyle rastgele bir şekilde dinlenme listelerinde belirmeye başlamıştı. Aynı şekilde Matthew Wilder’ın 1983 tarihli şarkısı <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=B4c_SkROzzo" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Break My Stride</a>, 2020 yılında durduk yere yükselmişti. Bunun bir başka şekli ise çıktığı zamanda aşırı başarılı olamamış ama bir 10 saniyelik bir hook’a sahip şarkıların inanılmaz dinlenme sayılarına ulaşması. Bunun örneği de Harmless’ın <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/6hIOunhsLUT66KQgZV5dMD?si=abe855767d1c44c8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Swing Lynn</a> şarkısı, yarı başarılı albümün diğer şarkıları Spotify'da sadece yüz binleri görürken Swing Lynn neredeyse yüz milyon dinlenmeye ulaşmış durumda. Bunun dışında yeni çıkış yapan genç sanatçılar için TikTok inanılmaz bir tanıtım aracı. Bunun ilk örneği de Lil Nas X ve Old Town Road’un hızlı başarısı. Bir diğeri ise sadece 10 gönderisi bulunan hesabından paylaştığı ilk şarkısı driver’s license ile milyonlarca görüntülenmeye ve takipçiye ulaşan ve bizim de dilimizden düşmeyen isim Olivia Rodrigo.Peki neden TikTok müzik tanıtımı üzerinde böyle bir etkiye sahip? Bence birinci sebep şu sıralar pek çok insanın müzik keşfetmek için kullandığı araçlar olan streaming servislerinin öneri algoritmalarının tekdüzeliğinden farklı olması. Kullanıcılarının TikTok’ta farklı müziklere, streaming servislerinin öneremeyeceği bir şarkıya maruz kalmaları çok daha olası. İkincisi de TikTok’un yarattığı community hissi, kullanıcının takip ettiği bir influencer’ın yarattığı bir trendi takip etme ve onunla bağlantılı olan bir müziği dinleme isteği olabilir. Bir diğer sebep ise şu an sosyal medya etkisinin her zamankinden güçlü ve hızlı oluşuyla birlikte kayıt şirketlerinin bu yöne kayışı. Yani zaten bir sanatçıyı takip etmek isteyen hayranı en kısa sürede yeni bir habere ulaşmak istiyorsa buna TikTok aracılığıyla ulaşıyor. Dolayısıyla bu döngü git gide birbirini besliyor.&nbsp;Bu gelişmeler ile müzik sektörü çok hızlanmış durumda, TikTok ile sanatçılar şöhretten ve dinleyicileri de yepyeni müziklerden sadece 15 saniye uzaklıkta.

TikTok’un çıkışı ve müzik sektörünün en popüler tanıtım araçlarından biri hâline gelişi üzerine düşündük.

Müzik endüstrisinin yeni oyuncusu TikTok

Çin, dünyanın düşük maliyetli üretim merkezi olarak bilinir. Zira ülkenin Batı merkezli teknoloji şirketlerini açıkça kopyalayarak büyümesi, çoğu kişinin kafasında kendi teknolojisini geliştirmekten uzak olduğu imajını uyandırır. Detaylara girdiğimizde ise karşımıza çok daha farklı bir tablo çıkıyor. Çin, bugün özellikle perakende, lojistik, ödeme sistemleri gibi alanlarda Batı ülkelerinin çok ilerisinde. Batıda her hizmet için küçük veya orta ölçekli çok fazla oyuncu varken Çin'de tüm bu hizmetleri tek bir çatı altında toplayan “superapp”ler çok daha yaygın. Dolayısıyla, Çin merkezli şirketlerin büyüme stratejileri küçük bir tüketici grubunun tek bir problemini çözmek yerine çok geniş bir tüketici grubunun bir düzine farklı sorununu çözmek üzerine kuruluyor.<ul><li>Öne çıkanlar: Çin teknoloji ekosistemini büyük ölçüde Tencent ve Alibaba şekillendiriyor. Alibaba’nın e-ticaret ve Tencent’in sosyal medya tarafındaki hâkimiyeti, bu ikiliyi dünyanın en değerli yedi teknoloji şirketi arasına sokuyor. Çin’de Facebook’un rolünü, Tencent bünyesindeki WeChat üstleniyor. Çin’in en büyük arama motoru olan Baidu ise "superapp"ler üzerinden şekillenen deneyim sebebiyle her geçen gün daha az kullanılıyor. Tencent ve Alibaba’nın hemen arkasından gelen önemli oyuncular arasında Douyin ya da bizim bildiğimiz ismiyle TikTok’un çatı şirketi Bytedance, Çin’de hizmet sektörünün Amazon’u olarak kabul edilen Meituan Dianping, sosyal e-ticaretin yükselen yıldızı Pinduoduo, lojistikten beslenerek büyüyen e-ticaret sitesi JD, araç paylaşım tarafında Didi ve başta akıllı telefonlar olmak üzere yüzlere farklı elektronik üründe çok önemli bir oyuncu olan Xiaomi yer alıyor. Son dönemde çok hızlı bir yükseliş trendinde olan Çin’in YouTube ve Twitch karması olarak konumlayabileceğimiz BiliBili ve kısa video tarafında özellikle üçüncü ve dördüncü kademe şehirlerde çok yaygın olarak kullanılan Kuaishou ise yakın zamanda adından çok daha sık söz ettirecek gibi duruyor. &nbsp;</li><li>Kaçınılmaz son: Çin’deki girişimlere yapılan yatırımların yarısından fazlasının arkasında Alibaba ya da Tencent var. İşin belki de en dramatik tarafı, Çin'deki girişimlerin önünde sonunda bu iki taraftan birini seçmek zorunda kalmaları. Zira Alibaba ve Tencent, sadece bu şirketlere yüklü miktarda çek yazmakla kalmıyor; aynı zamanda hizmet de sağlıyor. Alibaba’nın e-ticaret ve Tencent’in sosyal medya tarafındaki tartışılmaz hâkimiyeti, yeni kurulan girişimlerin yolunun bir şekilde bu şirketlerle kesişmesine yol açıyor. Diyelim ki internet üzerinden ödemek almak istiyorsunuz; AliPay ve WeChat Pay'den başka bir alternatif bulunmuyor. Dolayısıyla bu iki şirket, herhangi bir sektörde uzun vadede kazananlar ve kaybedenleri belirliyor.</li></ul><hr>Çin teknoloji dünyasıyla ilgili daha fazla bilgi için Lumost Podcast’in 27'inci bölümle başlayan 11 bölümlük Çin serisine <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjdmN2M5MzcxNTc2MDAwNmIzMzg4NSZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NjAyN2Y3MDYzNzE1NzYwMDA2YjMzN2YzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm9wZW4uc3BvdGlmeS5jb20lMjUyRmVwaXNvZGUlMjUyRjRqdWN0bHQwY01yZVJpOFdyaXpkT2IlMjUzRnNpJTI1M0Q3eElXeWhNUVRNcWtERE56QzA3Y1dB"""">göz atabilirsiniz</a>.

Pareto

Çin teknoloji dünyasını küçük bir tüketici grubunun tek bir problemini çözmek yerine çok geniş bir tüketici grubunun bir düzine farklı sorununu çözmek isteyen "superapp"ler yönetiyor.

"Superapp"ler Çin teknoloji dünyasını nasıl şekillendiriyor?

<figure class="image"><img src="http://api.apos.to/uploads/images-2020-07-15T12:11:07.327Z.jpeg" alt="TikTok"><figcaption>NASDAQ</figcaption></figure>TikTok, birkaç yıl önce hayatımıza girmiş ve görece yeni bir platform olsa da kuşkusuz hakkında en çok tartışılan ve soru işaretleri barındıran uygulamalardan bir tanesiydi. Geçtiğimiz hafta ise şirketin yakın zamanda Çin hükümeti tarafından onaylanan yeni güvenlik yasası sonrası aldığı Hong Kong’dan çekilme kararı ve ardından ABD kanadından gelen olası yasaklama açıklamaları, TikTok’un gelecekteki faaliyetleri ve kendini konumladığı pozisyon üzerinde önemli değişikliklerin sinyalini veriyor olabilir.<ul><li>Son birkaç hafta: Platform her ne kadar şu sıralar Hong Kong kararı üzerinden konuşuluyor olsa da son birkaç haftalık süreçte yoğun bir gündemin içinde bulunuyor. Birkaç hafta önce Hindistan’ın <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMGVmMDhjYzkwZDg2MDAwNzljYjRhNiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZm9yYmVzLmNvbSUyNTJGc2l0ZXMlMjUyRnpha2RvZmZtYW4lMjUyRjIwMjAlMjUyRjA2JTI1MkYzMCUyNTJGdGlrdG9rcy13b3JzdC1uaWdodG1hcmUtaGFzLWp1c3QtY29tZS10cnVlJTI1MkYlMjUyMzM1MWMzNWQ4NTY4MQ=="">yasakladığı</a> 59 mobil uygulama arasında bulunarak sahip olduğu en büyük pazarlardan birindeki faaliyetlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalan TikTok, ardından önce yine başka uygulamalarla birlikte iOS 14 işletim sisteminde kullanıcıların clipboard içeriklerini gizlice kopyaladığı iddialarıyla <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMGVmMDhjYzkwZDg2MDAwNzljYjRhNiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZm9yYmVzLmNvbSUyNTJGc2l0ZXMlMjUyRnpha2RvZmZtYW4lMjUyRjIwMjAlMjUyRjA2JTI1MkYyNiUyNTJGd2FybmluZy1hcHBsZS1zdWRkZW5seS1jYXRjaGVzLXRpa3Rvay1zZWNyZXRseS1zcHlpbmctb24tbWlsbGlvbnMtb2YtaXBob25lLXVzZXJzJTI1MkYlMjUyMzY4ZGQwODkwMzRlZg=="">karşılaşmış</a>, sonra da ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve ABD Başkanı Donald Trump tarafından TikTok'un ABD'de yasaklanması üzerine bazı çalışmalar yürütüldüğü <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMGVmMDhjYzkwZDg2MDAwNzljYjRhNiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZm9yYmVzLmNvbSUyNTJGc2l0ZXMlMjUyRnpha2RvZmZtYW4lMjUyRjIwMjAlMjUyRjA3JTI1MkYwNyUyNTJGdXMtbG9va2luZy1hdC1iYW5uaW5nLXRpa3Rvay1hbmQtb3RoZXItY2hpbmVzZS1hcHBzLXBvbXBlbyUyNTJGJTI1MjM1YWRjNzJjY2IwM2Q="">açıklamaları</a> yapılmıştı. &nbsp;</li><li>Hong Kong kanadı: TikTok, Hong Kong’un yeni güvenlik yasası sonrası adım atan tek teknoloji şirketi değil. Yasanın Hong Kong hükümetini Çin Komünist Partisi’nin taleplerine daha yüksek oranda tabi kılacak yapısı; Facebook, Instagram ve Twitter’ın, kullanıcılarının verilerini ve güvenliklerini korumak amacıyla Hong Kong hükümetinden gelecek olası veri taleplerini askıya almalarına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMGVmMDhjYzkwZDg2MDAwNzljYjRhNiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZxei5jb20lMjUyRjE4Nzc2ODclMjUyRnRpa3Rva3MtaG9uZy1rb25nLWV4aXQtZGlmZmVycy1mcm9tLW1vdmVzLWJ5LWZhY2Vib29rLXR3aXR0ZXIlMjUyRg=="">neden oldu.</a>&nbsp;TikTok’un bölgeden tamamen çekilmesini kapsayan kararı, bölgedeki faaliyetlerine yeni şartlarıyla devam edecek ABD merkezli teknoloji şirketlerinin kararlarından ayrılıyor. &nbsp;</li><li>TikTok’u farklı kılan ne? Quartz yazarlarından Jane Li’ye göre şirketin aldığı bu karar, ABD merkezli diğer teknoloji şirketlerine benzer olarak yeni yasaya bir tepki olmaktan çok, şirketin kendini daha güvenli bir bölgeye çekmesi anlamına geliyor. <ul><li>Neden? TikTok’un çatı şirketi Bytedance, Çin sınırları içinde Douyin isminde, TikTok ile aynı konseptte fakat içerikleri üzerinde Çin Komünist Partisi’nin etkisi olan farklı bir platforma sahip. Şirket; Çin dışında ise özellikle Batı’nın Çin hükümetine olan çekimser yaklaşımı nedeniyle daha liberal olmasıyla bilinen ve veri merkezlerinin dahi Çin’de bulunmadığını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMGVmMDhjYzkwZDg2MDAwNzljYjRhNiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZuZXdzcm9vbS50aWt0b2suY29tJTI1MkZlbi11cyUyNTJGc3RhdGVtZW50LW9uLXRpa3Rva3MtY29udGVudC1tb2RlcmF0aW9uLWFuZC1kYXRhLXNlY3VyaXR5LXByYWN0aWNlcw=="">belirttiği</a> TikTok ile faaliyetlerini yürütüyor. Li’ye <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMGVmMDhjYzkwZDg2MDAwNzljYjRhNiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZxei5jb20lMjUyRjE4Nzc2ODclMjUyRnRpa3Rva3MtaG9uZy1rb25nLWV4aXQtZGlmZmVycy1mcm9tLW1vdmVzLWJ5LWZhY2Vib29rLXR3aXR0ZXIlMjUyRg=="">göre</a> Bytedance’in TikTok üzerinden Hong Kong’dan çekilme kararı, şirketin Çin dışındaki kullanıcı verilerini Çin hükümeti ile paylaşmama politikasını sürdürebilmesi ve aynı zamanda Çin Komünist Partisi ile herhangi bir çatışma yaşamaması için atılan stratejik bir adım. &nbsp;</li></ul></li><li>Bir sosyal medya platformu apolitik olabilir mi? OneZero yazarlarından Will Oremus ise TikTok’un aldığı son kararı, sosyal medya platformlarının politik meseleler ile ilişkisi üzerinden <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMGVmMDhjYzkwZDg2MDAwNzljYjRhNiZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZvbmV6ZXJvLm1lZGl1bS5jb20lMjUyRnRpa3Rvay1hbmQtdGhlLW15dGgtb2YtdGhlLW5ldXRyYWwtcGxhdGZvcm0tNDZmOTAyMzlkZjUz"">değerlendiriyor.</a> Oremus’a göre 2010’lu yıllarda politikayla bir hayli içli dışlı olan ve pratikleri sorgulanan Facebook ve Twitter gibi platformların ardından TikTok’un politik olaylardan uzak duran ve sadece eğlenceye odaklanan yapısı, platformunda özellikle 2018 yılından sonra yakaladığı başarının sebeplerinden biriydi. Fakat önce geçtiğimiz ay platformdaki kullanıcıların Donald Trump’ın ABD 2020 Başkanlık Seçimi kampanyası için Tulsa şehrinde gerçekleştireceği etkinliğe karşı gösterdikleri organize tepki, ardından şirketin aldığı Hong Kong kararı; TikTok’u da diğer platformlar gibi politika ve sosyal meselelerden bağımsız kalamayan platformlardan biri hâline dönüştürüyor. Oremus, geniş kitleler tarafından kullanılan hiçbir platformun siyasete karşı nötr kalamayacağına inanıyor.</li></ul>

Bytedance ile ilgili hikayeler