Gıdanın küresel olarak nasıl üretildiği ve tüketildiği konusu; Paris Anlaşması’nda belirlenen küresel ortalama yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sınırlandırma, mümkünse 1,5 derecenin altında tutma, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı sona erdirme ve metan emisyonlarını yüzde 30-60 oranında azaltma hedefine ulaşılması açısından da büyük önem taşıyor.16 Ekim Dünya Gıda Günü’nde Gıda ve Tarım Örgütü’nün Roma’da düzenlediği “daha iyi bir yaşam ve daha iyi bir gelecek için gıda hakkı” konferansının öne çıkan başlıklarından biri; herkesin yeterli, çeşitli, besleyici, güvenli ve uygun fiyatlı gıdaya eşit erişimini sağlamak için tarım-gıda sistemleri politikaları ve programlarına gıda hakkının entegre edilmesinin önemiydi.Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres gıda sistemlerinin sürdürülebilirliği ile ilgili şöyle konuştu:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(192, 229, 160); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Açlık ve yetersiz beslenmenin milyarlarca çocuk, kadın ve erkek için hayatın bir gerçeği olduğu bir dünyada bir şeyler çok yanlış gidiyor. Açlığın olmadığı bir dünya mümkün ancak gıda sistemlerinin; daha verimli, kapsayıcı, dirençli ve sürdürülebilir hâle gelmesi için büyük bir dönüşüme ihtiyacımız var."</blockquote>Sürdürülebilir bir gıda sistemi, gelecek nesiller için gıda güvenliği ve beslenme sağlayacak. Bu sistem aynı zamanda ekonomik, sosyal ve çevresel temelleri tehlikeye atmayacak şekilde herkes için gıda güvenliği ve beslenme sağlayan bir gıda sistemidir. <a fr-original-style="" href="https://openknowledge.fao.org/server/api/core/bitstreams/d7e5b4ae-80b6-4173-9adf-6f9f845be8a1/content" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gıda ve Tarım Örgütü</a>, sürdürülebilir gıda sistemleri oluşturmak için atılması gereken kolektif adımları 5 ana prensip etrafında şekillendiriyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Doğal kaynakları korumak ve geliştirmek</h2>Gıda üretimi ve tarımsal üretim doğrudan doğal kaynaklara bağlı, bu nedenle üretimin sürdürülebilirliği de doğal kaynakların sürdürülebilirliğine bağlı. Tarım sistemlerinin olumsuz etkilerini azaltmak ve doğal kaynakların durumunu iyileştirmek için atılacak ilk adım; tarım arazisi başına verim düzeyini yukarıya çekmek için tohum, iş gücü, gübre ve böcek ilacı gibi kaynakların kullanımını kontrolsüzce artırmanın önüne geçmek.&nbsp;Bu uygulama tohum, su, gübre ile toplu arı ve böcek ölümleri, kanser ve hormon bozuklukları ile<a fr-original-style="" href="https://www.slowfood.com/blog-and-news/10-key-facts-to-know-about-pesticides/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;ilişkilendirilen&nbsp;</a>pestisitler de dahil olmak üzere tarım girdilerinin yoğun kullanımını içerdiği için ekosistem ve biyoçeşitlilik üzerinde telafisi mümkün olmayan hasarlara yol açıyor ve tarımın geleceği üzerinde de tehdit oluşturuyor. Doğal kaynakların korunması adına atılması gereken diğer temel adımlar, insan kaynaklı doğal alan tahribatının önüne geçmek ve doğal alanları iklim krizinin olumsuz etkilerine karşı dayanıklı hâle getirecek teknolojilere teşvik sağlamak olarak sıralanabilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geçim kaynaklarını iyileştirmek ve kapsayıcı ekonomik büyümeyi teşvik etmek</h2>Üreticiler toprak, su, bitki ve hayvan çeşitliliği, bitki örtüsü, yenilenebilir enerji kaynakları, iklim ve ekosistem hizmetleri gibi üretim kaynaklarına yeterli erişime ve bu hizmetler üzerinde kontrole sahip olabilirler. Bu kontrole sahip olunması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına yönelik yapıcı çalışmalar yürütülmesi, kırsal alanlarda yoksulluk ve gıda güvensizliğinin azaltılmasına önemli ölçüde katkıda bulunabilir.Tarım; tüm ekonomik faaliyetler arasında, en yüksek emek yoğunluğuna sahip faaliyet alanıdır. Doğrudan ya da dolaylı yollarla, tarımsal faaliyetler küresel olarak 2,5 milyar kırsal haneye geçim kaynağı sağlasa da tarım işçiliği ile çiftçiliğin yoksulluk ile ilişkisi oldukça güçlüdür ve en riskli iş türleri arasındadır. Tarım ancak ekonomik ve fiziksel olarak güvenli ve sağlıklı bir ortamda, bu işi yapanlara uygun istihdam koşulları sağlandığında sürdürülebilir hâle gelebilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İnsanların, toplulukların ve ekosistemlerin dayanıklılığını artırmak</h2>Aşırı hava olayları, piyasalardaki dalgalanmalar ve çatışma ortamı, tarımın istikrarını bozan faktörler olarak karşımıza çıkıyor. Üreticilerin bu tehditlere karşı dayanıklılığını artıran politikalar, teknolojiler ve uygulamalar sürdürülebilir tarım pratiklerine katkıda bulunabilir. Yakın geçmişte yaşanan bazı sinyaller, oluşabilecek şokların tarım, ormancılık ve balıkçılık için ne gibi riskler oluşturabileceğini göstermiştir.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.undp.org/pakistan/publications/pakistan-floods-2022-post-disaster-needs-assessment-pdna" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) verileri</a>, 2022 yılında Pakistan’da yaşanan sel felaketleri nedeniyle ülkedeki tarım, gıda, hayvancılık ve balıkçılık sektörlerinin toplam 3,7 milyar dolar zarar gördüğünü, bu sektörlerin uzun vadede uğrayacağı zararın ise 9,24 milyar dolara ulaşacağını belirtiyor.Diğer taraftan, gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar hem üreticileri hem de bunlarla başa çıkabilecek ekonomik güce sahip olmayan tüketicileri doğrudan etkiliyor. Bu şoklar, üretim sistemleri üzerinde giderek artan öngörülemez etkilerle birlikte, dünya genelinde hızlı bir şekilde yayılıyor. Bu nedenle dayanıklılık, sürdürülebilir tarıma geçişte merkezî bir öneme sahip ve bu durumun hem doğal hem de insani boyutları incelikle ele alınmalıdır.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Otoritelerin yeni zorlukları benimsemesi</h2>Sürdürülebilirlik ancak özel sektör ve kamu sektörü girişimleri arasında; doğru dengeyi kuran, hesap verebilirlik, eşitlik, şeffaflık ve hukukun üstünlüğünü sağlayan doğru ve elverişli politikalarla sağlanabilir.Teşvik tedbirleri paketleri sayesinde, kamu programları ve özel sektör yatırımları biraraya getirilerek sektörler arasındaki ortaklık, sürdürülebilir tarımsal üretim, ekosistem hizmetlerinin korunması ve restorasyonu sağlanabilir. Çiftçilere, balıkçılara ve ormancılara, sahada uygun uygulamaların benimsenmesini sağlayacak doğru teşviklerin sunulması, sürdürülebilir gıda sistemleri yaratmanın anahtarı diyebiliriz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mevcut gıda sistemlerindeki üretkenliği, istihdamı ve katma değeri artırmak</h2>Mevcut uygulamaların iyileştirilmesi, birçok gıda ve tarımsal üretim sisteminin verimliliğinin artırılmasında oldukça etkili rol oynar. Gıda ve diğer tarımsal ürünleri, herkese yetecek miktarda tedarik edebilmek adına verimliliği artırırken, çevreyi koruyan ve tarım arazilerinin kontrolsüzce genişlemesinin önüne geçen uygulamalara öncelik vermek, tarım sistemlerinde sürdürülebilirliğin özünü oluşturur.Çatışmaların ve iklim krizinin gıda sistemleri üzerinde baskı oluşturduğu günümüz dünyasında, verimliliğin çok boyutlu olarak ele alınması gerekir. Tarımsal sera gazı emisyonlarını azaltmanın yollarını aramak, su ve enerji tasarrufu sağlayan akıllı üretim sistemleri geliştirmek, hem doğal kaynakların hem de gübre ve diğer tarımsal girdilerin daha kontrollü kullanılmasını sağlar. Bu bağlamda, toprak koruma önlemlerini desteklemek, üreticilerin arazi yönetimi ve hayvancılığı geliştiren uygulamalar konusunda farkındalığını artıracak eğitimler düzenlemek, ormanların korunmasını sağlayacak teşviklere öncelik vermek, toprak verimliliğini ve kaynakların etkin kullanımını kolaylaştıran çalışmalar yapmak etkili çözümlerin başında gelir.

Angst

Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) verilerine göre, tüm dünyada gıda üretimi ve arazi kullanımı, küresel sera gazı emisyonlarının üçte birine neden oluyor. Bu durum, dünyanın dört bir yanındaki gıda sistemlerinin kuraklık, sel, aşırı sıcaklık ve iklim krizinin artan etkilerine karşı özellikle savunmasız olduğunu gösteriyor.

Sürdürülebilir gıda sistemleri için kolektif adımlar

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın (UNEP) verilerine göre, üretilen gıdanın %17'si evlerde ve perakende satışta israf ediliyor.&nbsp;Dünya Gıda Programı'nın (WFP) hazırladığı çalışmaya göre ise her yıl üretilen gıdaların yaklaşık üçte biri tüketilemeden israf ediliyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli?&nbsp;WFP'nin çalışmasına göre, küresel bazda üretilen ve hiç yenmeden çöpe atılan gıdaların miktarı 2 milyar insana yetecek kadar. Bu da yetersiz beslenen kişi sayısının iki katından fazlasına denk geliyor.</li></ul></li></ul>

Gıda Ve Tarım ile ilgili hikayeler