Gezi davasının Yargıtay’ın bozma kararı sonrasında davayı yeniden gören ilk derece mahkemesinde Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin beraat öngören kararına uyarak Ali Hakan Altınay, Yiğit Ali Ekmekçi ve Mücella Yapıcı'nın yurt dışına çıkış yasaklarının kaldırılmasına karar verdi. Ayrıca kararda İstanbul Emniyeti’nden bu üç ismin Gezi eylemlerine katıldığına dair görüntü olup olmadığının sorulması gerektiği belirtildi ve duruşma 22 Mayıs 2024 tarihine ertelendi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 18 yıl hapis cezasına çarptırdığı bu isimler yeniden yargılanmaya başladı ve geçtiğimiz alınan ara kararda hafta adli kontrol tedbirleri kaldırıldı. Üst mahkemenin bozma kararının alt mahkeme tarafından hukuka aykırı bir biçimde göz ardı edilmemiş olmasını olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyoruz. Nitekim, son zamanlarda politik mahiyeti öne çıkan davalarda üst mahkeme kararlarına uyulmaması yönünde kararlar alınabildiğine şahit olduk.&nbsp;Maalesef Türkiye’de hukukun tabiî işleyişine uygun ufak bir gelişme gördüğümüzde bile buna sevinir hale geldik. Gezi Parkı davası, Türkiye'de hukukun üstünlüğü ve demokrasinin temelleri üzerinde derin yaralar açan bir sürecin adı olmuştur. Zira Osman Kavala başta olmak üzere birçok sanık politik bir ajandanın ve adli yargılanma hakkını ihlal eden süreçlerin sonucunda ağırlaştırılmış müebbet veya 18’er yıllık hapis cezaları almış ve Yargıtay tarafından bu cezalar onanmıştı.&nbsp;Maalesef Gezi davası Türkiye’de hem hukukun üstünlüğünün hem de demokrasinin erozyona uğratıldığı temel eksenlerden birini oluşturuyor. Örneğin Can Atalay 18 yıl hapis cezasına çarptırılmış ve daha önceki bültenlerimizde de belirttiğimiz gibi emsallerine ve hukuka aykırı bir biçimde milletvekili seçilmesine rağmen cezaevinden çıkmamış ve geçtiğimiz ay milletvekilliği düşürülmüştü. Böylece Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyetlere katılma” hakkı, AYM’nin lehte kararına rağmen İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararıyla elinden alınmıştı. Bunun üzerine CHP’nin ve Atalay’ın avukatlarının yaptığı iki başvuruda Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunun tespitinin yapılması talep edilmişti. Anayasa Mahkemesi ise geçtiğimiz hafta verdiği kararda iki başvuru hakkında da “karar verilmesine yer olmadığına” hükmetti.Gezi davası, başından itibaren, adil yargılanma hakkının ve ifade özgürlüğünün politik saiklerle nasıl gölgelenebileceğinin canlı bir örneğini teşkil etmiştir. Osman Kavala'nın ve diğer sanıkların aldıkları ağır cezalar, yargının bağımsızlığına ve tarafsızlığına duyulan güveni zedelemiştir. Bu durum, demokratik toplumlarda temel bir hak olan protesto ve ifade özgürlüğünü kısıtlayarak, toplumun demokratik katılımını engelleyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Gezi davasının getirdiği bu ağır miras, Türkiye'nin hukuk devleti olma yolundaki kararlılığını ve demokratik ilerlemesini sorgulamaya devam edecektir.

Özgürlük Gündemi

Gezi davası, başından itibaren, adil yargılanma hakkının ve ifade özgürlüğünün politik saiklerle nasıl gölgelenebileceğinin canlı bir örneğini teşkil etmiştir.

Gezi Davası Sanıklarının Yeniden Yargılanması Devam Ediyor

• Yargıtay 3. Ceza Dairesi, geçen hafta tarihte bir ilke imza atarak, TİP Hatay Milletvekili seçilen Gezi Parkı davası tutuklusu Can Atalay hakkında ihlal kararı veren Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Yargıtay, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi işlemlerinin başlaması için TBMM’ye yazı gönderilmesine de karar verdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Suç duyurusu: İstanbul Barosu Başkanı Filiz Saraç, Yargıtay 3. Ceza Dairesi Başkanı ve üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunduklarını açıkladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi:&nbsp;Kararın ardından hukukçular ve siyasiler eleştirilerde bulundu. Yargıtay'ın kararına yönelik eleştirilere ve değerlendirmelere kaleme aldığımız <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/654cd3b96153b00006627a8a" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"Anayasal düzene başkaldırı: Devlette yargı krizi"</a> başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.&nbsp;</li></ul>

Spektrum

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 8 Kasım 2022 tarihinde bir ilke imza atarak, Türkiye İşçi Partisi’nden (TİP) Hatay Milletvekili seçilen Gezi Parkı davası tutuklusu Can Atalay hakkında ihlal kararı veren Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Yargıtay, Anayasa Mahkemesi tarafından verilen hükmün uygulanmamasına hükmederken, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi işlemlerinin başlaması için TBMM’ye yazı gönderilmesine de karar verdi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ekonomi camiasından tepkiler</h2>Yargıtay tarafından tarihinde bir ilk olarak verilen hüküm ekonomistler, yatırımcılar ve sermaye piyasası mensupları arasında tartışma konusu oldu. Bazı ekonomistler, özellikle Türkiye’nin dışarıdan kaynak girişlerine ihtiyaç duyduğu böylesine bir dönemde üst yargı mercîleri arasında çıkan bir ikilik durumunun yabancı yatırımcılar arasında bir paniğe sebep olacağını söylerken, bazı ekonomistler ise “Çin” örneği vererek yabancı sermayenin hukuktan ziyade kârlılığa önem verdiğini ifade etti.Konuyla ilgili açıklama yapan InvestAZ CSO’su&nbsp;İris Cibre,&nbsp;"Bugün başka bir eşik aşıldı. Mülkiyet hakkı ve Anayasa eşiği. İşte yabancı yatırımcı buna bakar. (...) Vur kaça gelir yabancı. Siz vur kaç parası gelir diyorsanız haklısınız tabii. Tartmanız gereken biz vurkaç mı yoksa uzun vadeli yatırımcı mı istiyoruz. Hakkını hukukunu arayabileceğinden şüphe duyan bir yatırımcı, belirsiz bir ortamda ne fabrika kurar ne de 10 yıl vadeli tahvili HTM, 100 endeks hisseyi 10 yıl tutar" ifadelerini kullandı.Yargıtay kararına ilişkin yorum yapan Ekonomist Uğur Gürses, "En basit alacak-verecek ya da kamu idaresiyle olan ihtilafında karar verecek yargı merciinin 'kitaba' göre mi yoksa yargı dışı bir merkeze bakarak mı karar vereceği hem yabancı sermaye için, hem de biz yurttaşlar için çok önemlidir. Düzenleyici hukuka uymayan yargı en ürkütücü olanıdır... Anayasayı tanımayan bir mahkemenin olduğu yerde mülkiyet haklarının güvencesi yoktur" dedi.Konuyla ilgili “Yüksek yargı çatışıyorsa yabancı sermaye gelir mi?” başlıklı bir yazı kaleme alan Ekonomi Gazetesi yazarı Şeref Oğuz, yazısında, “Mehmet Şimşek ve Gaye Erkan ikilisi, yeniden para arama turlarına çıkıyorlar. ‘Ben para aramıyor, yatırım çekmek için dolaşıyorum’ diyen Mehmet Şimşek, gideceği Amerika’da yatırımcılara ne anlatacak? ‘Üst yargınız birbiriyle çatışırken, bize hukuki güvence vermeniz imkansız’ demezler mi?” ifadelerine yer verdi.Katıldığı bir programda konuyla ilgili konuşan Prof. Dr. Burak Arzova ise, “Ben bir doğrudan yabancı yatırımcı olarak hiç tanımadığım bir ülkeye gitmek istediğimde beni orada koruyacak olan tek şey o ülkenin kanunlarıdır. Eğer o ülkenin kanunları değişiklik gösterirse, o ülkenin kanunları benim fabrikamı koruyabilirse, benim ettiğim kârı koruyabilirse, o zaman ben şunu bilirim ki benim mülkiyet hakkım anayasal çerçeve içerisinde güven altındadır” dedi. Verilen Çin örneğine de değinen Arzova, Çin’in özellikle yabancı yatırımcılar açısından kanunlarda değişiklik yapacak ya da güvenceyi ortadan kaldıracak çalışmalara girmediğini söyledi.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Yabancının Yargıtay kararıyla ilgilendiğini sanmıyorum”</h2>Konuyla ilgili Aposto’ya konuşan finans dünyasından bir kaynak, yabancı yatırımcının ülkenin hukuki işlerliğinden ziyade elde edeceği getiriyle ilgilendiğini söyleyerek, “Hiçbir yabancı portföy yatırımcısının Yargıtay kararı gibi herhangi bir şeyle ilgilendiğini sanmıyorum. Çünkü Türkiye’de ve dünyanın geri kalanında yatırımcılar yatırımın dönüşüyle ilgilenir. Bunun dışında hukukun işlemezliği onların gözünde değildir. İlgilendikleri şey TL’nin devalüe olmaması ve sağlayacakları getiridir” ifadelerini kullandı.&nbsp;Yabancı yatırımcının yatırım tercihleriyle alakalı da yorum yapan kaynak, yatırımcıların önümüzdeki dönemde borsadan ziyade DİBS ve TL mevduatla daha çok ilgilenebileceğini düşündüğünü söyleyerek şu ifadeleri kullandı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“2021-2022 yıl sonunda, dünyanın en büyük varlık yönetim şirketlerinden biri olan BlackRock’ın sahip olduğu fonlar içerisinde en yüksek reel getiriyi sağlayan fon Türkiye fonu oldu. Bunu sağlayan unsur, kurun baskılanması ve bununla birlikte enflasyondan yüksek getiri sağlayacak bir yatırım aracının olmaması sebebiyle borsanın yükselmesiydi.Mevcutta böyle bir ortam yok. Mehmet Şimşek ve Gaye Erkan’ın söylemleri gayet TL mevduatın çekicileştirilmesi ve kurun serbest bırakılması tarafında. Bu da aslında hem yerleşik hem de yurt dışı yerleşik yatırımcılar için borsanın çekiciliğini genel olarak düşüren bir şey. Çünkü faiz arttığı zaman ve kur serbest bırakıldığı zaman borsada yapacağınız yatırım size negatif bir dönüş sağlayabilirken, TL mevduat pozitif reel faiz sağlamasa bile en azından paranızın değerinin negatife değil pozitife gitmesine sebebiyet verir.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Siyasi gelişmelerin pek etkili olduğu söylenemez”</h2>Konuyla ilgili Aposto’ya konuşan başka bir kaynak ise, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye bakışına ilişkin en önemli göstergelerden biri olan Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk priminin (CDS) son gelişmelerden olumsuz etkilenmediğini ifade etti.&nbsp;“Hem CDS hem de Eurobond fiyatlamasında yurt dışı piyasası siyasi gelişmeleri pek takmadı açıkçası.” diyen kaynak, “Bu siyasi gelişmelerin pek etkili olduğu söylenemez. Bunu geçtim; biz İsrail savaşında bile negatif etkilenmedik CDS tarafında”&nbsp;diye de ekledi.&nbsp;Yabancı para cinsinden tahvil (Eurobond) piyasasının tamamen yurt dışındaki gelişmelere bağlı olduğunu, fakat TL tahvil piyasasının bir miktar daha genişlemesi durumunda siyasi gelişmelerden etkilenebileceğini ifade eden kaynak, “Şunu söyleyebilirim; Eurobond ve CDS tarafında nötr, fakat TL tarafında Dolar/TL yukarı gitti, TL tahvil piyasası bir miktar daha genişledi. Orada artık yabancı bir miktar daha bu siyasi gelişmeleri takip edebilir diye düşünüyorum” dedi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sonuç olarak</h2>Sonuç olarak “sıcak para” diye tabir edilen kısa vadeli portföy yatırımları, Yargıtay’ın aldığı karardan çok etkilenmemiş olabilir. Bu durumu kararın ardından Borsa İstanbul’da sert bir düşüş gerçekleşmemesi, yabancı takas oranında bir gerileme yaşanmaması ve kararın ardından Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk priminin 370 puanlara kadar gerilemesinden çıkartabiliriz. Zaten bu tarz yatırımlarda yatırımcı, uzun soluklu kalmayı planlamadığı için ülkenin durumuna değil, alacağı getiriye odaklanır.&nbsp;Fakat, kısa vadeli portföy yatırımlarından ziyade daha yüksek düzeyde hukukî güvence gerektiren doğrudan sermaye yatırımları, etkileri kısa vadede hissedilmemiş olsa dahi karardan etkilenmiş olabilir. Özellikle henüz geçtiğimiz günlerde bir yerli-yabancı ortaklığı tarafından yapımı iptal edilen milyar dolarlık batarya fabrikası yatırımı, her ne kadar farklı nedenler öne sürülse de bu kararın yarattığı etkiden dolayı iptal edilmiş olabilir.Burada bu iki yatırım türü arasından Türkiye’nin tercihi mutlak surette uzun vadeli doğrudan sermaye yatırımları olmalıdır. Çünkü tabiri caizse “sıcak para el yakar” ve kârını aldıktan sonra ardına bakmadan çekip gitme riski taşır. Fakat uzun vadeli, istikrarlı bir doğrudan yatırım ülkeye hem teknoloji transferi, hem istihdam hem de üretim alanlarında katkıda bulunacak ve bir gün yatırımdan vazgeçilse dahi ödenilen tazminat ve vergilerle bu ülkeye katkıda bulunmaya devam edecektir. &nbsp;

Pareto

Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından Anayasa Mahkemesi'ne ilişkin verilen karar, ekonomi çevrelerinde "hukukun yabancı yatırımcıya etkisi" üzerinde tartışmalara neden oldu.

“Mülkiyet hakkı ve Anayasa eşiği”

• Yargıtay 3. Ceza Dairesi, tarihte bir ilke imza atarak, TİP Hatay Milletvekili seçilen Gezi Parkı davası tutuklusu Can Atalay hakkında ihlal kararı veren Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu. Yargıtay, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi işlemlerinin başlaması için TBMM’ye yazı gönderilmesine de karar verdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: Kararı "Anayasal düzene karşı açık bir başkaldırı" olarak değerlendiren Türkiye Barolar Birliği, karara imza atan ilgili daire üyelerine ‘görevden el çektirmeye davet’ yaptırımının uygulanması için Yargıtay Yüksek Disiplin Kurulu’na başvurulacağını açıkladı.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/10/3/1699470303537.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.62" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Gezi Parkı Davası ile ilgili hikayeler