Bir film, bir yönetmen, bir sanat eseri, bir sanatçı, bir sokak ya da bir mekân. Beslenme Çantası’nı konuğumuza ilham veren "şey"lerle dolduruyoruz.Nazlı'nın beslenme çantasından yetenekli iki oyuncu, dahi bir senarist, bir yirminci yüzyıl bestecisi , bir on yedinci yüzyıl ressamı, bir kitaplık dolusu yazar, ülkenin antik kentleri, kentin sokakları ve iki köpek çıkıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Franz Rogowski ve Alba Rohrwacher performansları</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Charlie Kaufman senaryoları</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kurt Weill'in Üç Kuruşluk Opera'sı&nbsp;ve Keman Konçertosu</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rembrandt</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Judith Butler, Orhan Pamuk, Nurdan Gürbilek, Çehov ve Şekspir</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye'nin antik kentleri</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Arkadaşlarıyla vakit geçirdiği Beyoğlu</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kahve eşliğinde oynattığı köpekleri Luna va Mahu</li></ul>

Duende

Nazlı Bulum'un beslenme çantasından çıkanlar.

Weill'den Kaufman'a, antik kentlerden Beyoğlu'na

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Judith Butler’ın da dediği gibi zaman, antifaşist dayanışma zamanı. Zaman, ulusötesi mücadele ağlarını güçlendirmenin, birlikte mücadelenin, kesişimsel yaklaşımların zamanı. Zaman, kuir feminizmin açtığı imkânları hayata geçirme zamanı.</blockquote>— Berfu ŞekerTürkiye'de hak ihlalleri hakkında yazı yazmaya karar veriyorsun. Rapor mu taramak gerek? Peki kaç uzmanla konuşmalı insan? Uluslararası Af Örgütü'nün 2021/22 yılları için dünyada insan haklarının durumunu inceleyen raporunda Türkiye, şu maddelerle <a fr-original-style="" href="https://www.amnesty.org.tr/yillik-raporlar" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">özetleniyor</a>:<div fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" title="Page 66"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Muhalif siyasetçiler, gazeteciler, insan hakları savunucuları ve diğer kişiler temelsiz soruşturmalar, yargılamalar ve mahkumiyet kararlarıyla karşı karşıya kalmaya devam etti.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hükümet yetkilileri LGBTİ+’ları homofobik söylemlerle hedef aldı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Barışçıl toplanma özgürlüğü sert bir biçimde sınırlandırıldı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yeni bir yasa, sivil toplum örgütlerinin örgütlenme özgürlüğünü aşırı derecede kısıtladı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İşkence ve diğer türde kötü muameleye ilişkin ciddi ve güvenilir iddialarda bulunuldu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye 5 milyon 200 bin göçmen ve mülteciye barınma sağladı ancak binlerce sığınmacının ülkeye girişi engellendi. Mülteci karşıtı söylemin yükselişiyle mültecilere ve göçmenlere yönelik fiziksel saldırılar arttı.</li></ul></div>20 Mayıs 2022:&nbsp;Güncel durumla ilgili detaylı bir inceleme için infografiklere veya saha çalışmalarına başvurmaya gerek kalmıyor ve ekranının başına geçtiğin gibi haberler dökülüyor — bugün Boğaziçi Direnişi'nin 502. günü ve 9. Boğaziçi Onur Yürüyüşü'ne saldırı var. 1 Şubat'ta dönemin kayyumu Melih Bulu tarafından hukuka aykırı bir idari işlemle usulsüzce kapatılan BÜLGBTİA+ Çalışmaları Kulübü’nün Twitter hesabından gündemi takip ediyorum.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">9. Boğaziçi Onur Yürüyüşü </h2>BÜLGBTİA+ Çalışmaları Kulübü’nün kapatılmasına ve kulüp etkinliklerinin sansürlenmesine karşı 20 Mayıs 2022 Perşembe günü 17.00'de düzenlenmesi planlanan 9. Boğaziçi Onur Yürüyüşü, Taşoda Festivali gerekçe gösterilerek kayyum rektörlük tarafından engellendi. 19 Mayıs 2022 Çarşamba günü, Güney Kampüs girişine X-Ray cihazlarının konulduğu görülmüştü.Boğaziçi Üniversitesi'ne bağlı özel güvenlikler, 17.00 itibarıyla Güney Kampüs kapısında öğrencilerle birlikte toplandı; ablukaya rağmen 17.10'da başlayan yürüyüş, bildirinin BÜLGBTİA+ Çalışmaları Kulübü’nün önünde okunması için durdu. Çevik kuvvet polisleri, bu anda öğrencilere saldırdı; 17.40 itibarıyla ablukaya alınan öğrenciler, "Dağılıyoruz," beyanına rağmen gözaltına alınmaya başlandı.Gözaltıların üzerine Güney Kapı kapatıldı ve öğrenciler kampüste mahsur kaldı. ÜniKuir'in haberine göre özel güvenlikler, öğrencileri içeride tutabilmek için polisten destek istedi; öte yandan abluka altındaki öğrenciler, polis drone'uyla izlenildi.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/5/1653078725361.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.27" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: KaosGL<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Polisin hukuksuz güç kullanımı</h2>KaosGL'nin haberine göre çevik polisin gözaltı işlemi sırasında ters kelepçe yaptığı görüldü. Slogan atan bir grup öğrencinin yere yatırılıp işkence uygulandığı da ifade edilenler arasında. Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, 9. Boğaziçi Onur Yürüyüşü'ne katılanlar polisin hukuksuz güç kullanımıyla karşılaştığını ifade etti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">İncelediğimiz görüntülerde polisin, ters kelepçe kullanımı ve kelepçeli bir kişinin başının polis otobüsüne vurulması dahil olmak üzere kötü muamele yasağını çiğnediği görülüyor. Gözaltına alınanların derhal serbest bırakılması çağrısında bulunuyoruz. LGBTİ+lara ayrımcılık uygulayan, barışçıl protesto hakkını engelleyen ve kötü muamele yasağını çiğneyenler tespit edilerek idari ve hukuki soruşturmaya tabi tutulmalıdır.</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mekânsızlaştırma politikaları:&nbsp;#KayyumaNakka</h2>BÜLGBTİA+ Çalışmaları Kulübü’nün hukuksuzca kapatılması üstüne 12 Mayıs 2021’de açılan yürütmeyi durdurma talepli idari işlemin iptali davasının sonuçlandığını ve talebin reddedildiğinin altını çizen 9. Boğaziçi Onur Yürüyüşü açıklamasında yaşanılan hak ihlalleri <a fr-original-style="" href="https://kaosgl.org/haber/polisin-saldirdigi-9-bogazici-onur-yuruyusu-basin-aciklamasi-lgbti-calismalari-kulubu-acilsin" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vurgulanıyor</a>:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Hande Kader Bursu’muzun elimizden alınması, yıllarca uğraşarak elde ettiğimiz cinsiyetsiz tuvaletlerin teker teker kapatılması ve yurtların cinsiyetlendirilmesi gibi pratikler, bugün adını bile unuttuğumuz Melih Bulu’dan sonra kayyum Naci İnci döneminde de sürdürülmüştür.</blockquote>Polis saldırısı nedeniyle okunamayan metinde iktidarın, rejim kriziyle harmanladığı ekonomik krizin faturasını mülteciler, lubunyalar, emekçiler ve tüm ezilen kesimlerden çıkardığı ifade ediliyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Yaşanan enflasyonda artan kira zamlarına yetişebilmek şöyle dursun, ev sahiplerinin kimliklerimiz ve yaşamlarımız üzerinden bizi ayrımcı bir şekilde barındırmaması bugün birçok kentte birçok lubunyanın deneyimidir. Aynı şekilde, kampüslerdeki tek barınma alternatifi olarak sunulan ve cinsiyet ayrımına dayanan yurt tipi başta translar olmak üzere tüm öğrencilerin var oluşuna yönelik bir hak ihlalidir.</blockquote>Güncel durum:&nbsp;Aralarında akademisyenlerin de yer aldığı en az 50 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların sağlık kontrolünün ardından ifade için Vatan Emniyet’e götürüleceği öğrenildi.Editörün notu: Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği'nden Berfu Şeker'in otoriterleşme, İstanbul Sözleşmesi ve toplumsal cinsiyet karşıtlığı üzerine sosyal adalet yayınımız ANGST için yazdığı yazıyı <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/619270cd00d9f00007fc9674" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> okuyabilirsiniz.

Aposto Gündem

"Yasaklamalar ve denetimlerle sesimizi yok edebileceklerini zannedenlere karşı bizlere ait olan kampüslerimizden tüm lubunyalar olarak sesleniyor, bu mekânsızlaştırma politikalarını boşa çıkarıyoruz!"

Türkiye'de hak ihlalleri: Barışçıl protesto hakkı ve 9. Boğaziçi Onur Yürüyüşü

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/berfusa/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Berfu Şeker</a><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Toplumsal cinsiyet karşıtı hareketler sadece gerici değil, aynı zamanda giderek otoriterleşen hükümetleri destekleyen faşist eğilimlerdir.” —&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://velvele.net/2021/10/24/judith-butlerneden-toplumsal-cinsiyet-fikri-tum-dunyada-tepkilere-neden-oluyor/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Judith Butler</a></blockquote>Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden hukuksuz ve meşru olmayan bir şekilde çekilmesi dünyada giderek artan otoriter eğilimlerin de sonucu. Bugün dünya nüfusunun yarısından fazlasının otoriter liderler tarafından yönetildiği tahmin ediliyor. Çoğunluğun oyunu alanın, normatif kimlikler dışında kalan herkesi düşmanlaştırdığı, kutuplaştıran popülist dil aracılığıyla hem hedef hem de tehdit unsuru olarak işaretlediği bu politik ortamda, feministler ve LGBTİ+’lar hetero-patriyarkal toplumsal cinsiyet rejiminden başlayarak tüm sömürü, ezme ve ezilme biçimleriyle ilgili sistemsel dönüşüm talep ettikleri için en çok saldırı altında olanlar.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/10/1/1636996551141.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: Irmak Hacımusaoğlu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kolay değil, on yıllar süren mücadeleler sonucu toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yarattığı zulme karşı pek çok kazanım elde ettik. Dünyanın çeşitli ülkelerinde kürtaj hakkı, eşcinsel evlilik ve trans hakları yasalar aracılığıyla tanınmaya devam ediyor —&nbsp;bunlarla ilgili küresel bağlamda politikaların üretimi için uluslararası mekanizmalar, sözleşmeler, kurumlar, uzman grupları oluşturuluyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mücadele ve kazanılanlar</h2>Bugün elde ettiğimiz kazanımların uluslararası alanda hak olarak tanınmaya başlandığı 90’lı yıllarda hem politik hem de düşünsel anlamda da önemli gelişmeler oluyordu. Queer&nbsp;kuram ve hareket, toplumsal cinsiyet kavramının tanımını genişleterek feminizmin öznesi tartışmalarını ve toplumsal cinsiyetin sınırlarını genişletiyordu — ikili cinsiyet sisteminin eleştirisini gündemleştiriyordu. Heteronormatif edimleri performatif bir şekilde ters düz ederek gündelik hayatı dönüştürme pratiklerini hayata geçiriyordu.&nbsp;Birleşmiş Milletler bünyesinde 1994 ve 1995 yıllarında peş peşe düzenlenen iki konferansın sonucunda toplumsal cinsiyet kavramı ilk kez BM tarafından kullanılmaya başlanıyor ve kürtaj hakkı başta olmak üzere cinsel hakların insan hakları olduğu kabul ediliyor. Bu durum, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortadan kalkması için yasalar, uluslararası sözleşmeler ve politikalar oluşturulmasına, dolayısıyla erkek egemen sistemin nüfus politikaları, cinsiyetçi yasalar ve kurumlar aracılığıyla bedenlerimiz üzerinde kurduğu iktidarının sarsılmasına yol açıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Toplumsal cinsiyet karşıtlığı</h2>Vatikan gibi ülkeler özcü tezlerini sarsan bu gelişmelerden oldukça rahatsız oldular çünkü onlara göre kadınlarla erkekler "fıtrata göre farklı" — yaradılıştan gelen bu durum ve bunlara bağlı rolleri var ve birbirlerinin tamamlayıcısılar. Burada Recep Tayyip Erdoğan’ın şu sözlerini hatırlamakta fayda var: “Kadın erkek eşitliğine inanmıyorum. Onun için fırsat eşitliği demeyi tercih ediyorum. Kadın ve erkek farklıdır, birbirinin mütemmimidir (<a fr-original-style="" href="https://www.milliyet.com.tr/siyaset/basbakan-bizi-soke-etti-1266280" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tamamlayıcıdır</a>).”Toplumsal cinsiyet eşitliği düşüncesi bu görüşü derinden sarsıyor, bu sebeple tüm toplumsal &nbsp;korkuların altında toplanabileceği “toplumsal cinsiyet ideolojisi” kavramını ortaya atarak toplumsal cinsiyet karşıtı hareketlerin oluşması için küresel ağlar kurmaya başlanıyor.&nbsp;Bu küresel ağlar, akademi, BM, AB, sivil toplum, medya kuruluşları gibi alanlara girerek toplumsal cinsiyet karşıtlığı adı altında toplumsal paranoyaları toplumsal cinsiyet ve LGBTİ+ hakları üzerinden harekete geçirmek üzere sistemli ve örgütlü bir şekilde çalışıyor. Türkiye, Brezilya, ABD, Macaristan ve Polonya’da olduğu gibi bu düşünceleri savunan otoriterler iktidara geliyor ya da bu söylemleri benimseyerek iktidarlarını sağlamlaştırmaya çalışıyorlar.<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/berfusa/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/10/1/1636991882083.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Polonya'da kürtaj yasağı protestolarından, #StrajkKobiet Fotoğraf: Omar Marques<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Otoriterleşme ve İstanbul Sözleşmesi</h2>2010’lardan sonra iyice görünürlük ve etki alanı kazanmaya başlayan toplumsal cinsiyet karşıtı hareketler bazı yerlerde insan hakları karşıtı hareketler olarak da karşımıza çıkıyor. Devletlerin hesap verebilirliğini sağlamak üzere oluşturulan BM, Avrupa Konseyi gibi kurumlar toplumsal cinsiyet karşıtları tarafından hedef alınıyor. “Millî egemenlik” söylemleri altında patriyarkanın çıkarları koruma altına alınıyor.Örneğin Macaristan, Slovakya, Bulgaristan, Latviya, Çek Cumhuriyeti gibi ülkeler Vatikan’ın başlattığı, Rusya’nın ve ABD'nin yükselttiği toplumsal cinsiyet karşıtlığı üzerinden İstanbul Sözleşmesi’ni onaylamadılar. Türkiye’yle yakın ilişkileri bulunan sağcı Polonya hükümeti Türkiye’nin hemen ardından sözleşmeden çekilmek için parlamentoya bir yasa teklifi sundu. Bu yasa kabul edilmese de Polonya’nın sözleşmeden çekilerek “Aile Hakları Sözleşmesi” oluşturma niyetinin olduğu biliniyor.&nbsp;Sözleşmenin toplumsal cinsiyet eşitliğine dayanması, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ifadelerini geçirmesi nedeniyle “aile yapısını bozduğunu,” bunun “Batı’nın dayatması” ve “yerli ve millî bir sözleşme” yapılması gerektiğini savunan iktidarın söylemleri bu küresel hareketin söylemleriyle örtüşüyor.İstanbul Sözleşmesi’nden bir gece yarısı tek adamın kararıyla Türkiye’nin çekilmiş olmasını tüm bu küresel gelişmeler bağlamında da düşünmek gerekiyor. Bu hareketler tarafından hedef alınan feminist ve LGBTİ+’ların birlikte mücadele etmesi, ittifakların diğer hak temelli hareketlerle de kurulması elzem.Judith Butler’ın da dediği gibi “zaman, antifaşist dayanışma zamanı.” Zaman ulusötesi mücadele ağlarını güçlendirmenin, birlikte mücadelenin, kesişimsel yaklaşımların zamanı. Zaman queer feminizmin açtığı imkânları hayata geçirme zamanı.

Angst

Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği'nden Berfu Şeker'le otoriterleşme, İstanbul Sözleşmesi ve toplumsal cinsiyet karşıtlığı üzerine.

İSTANBUL SÖZLEŞMESİ YAŞATIR

Post-yapısalcı filozof, feminist ve LGBTIQA+ aktivisti Judith Butler,<a fr-original-style="" href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/4695" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Cinsiyet Belası</a>: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi kitabında, feminist literatür içinde olduğuna inandığı heteronormatif bakışı eleştirerek feminizmin kapsamını ve sınırlarını genişletmeye çalışır. Butler’a göre, ikinci kuşak feministlerin öne sürdüğü biyolojik cinsiyet ve toplumsal cinsiyet ayrımını takip eden bir diğer varsayım cinsel yönelim üzerinedir: Bir kişinin cinsiyet kimliğinin&nbsp;(gender identity) anlaşılabilirliğinin, okunabilirliğinin (intelligible); o kişinin biyolojik cinsiyetiyle uyumlu toplumsal cinsiyet rollerini icra etmesine ek olarak, heteroseksüel olmasına da bağlı olduğunu söyler. Yani toplumda okunabilir, anlaşılabilir kabul edilen yegâne cinsiyet kimliklerinin "vajinası olan, feminen hareket eden ve erkeklerden hoşlanan (heteroseksüel) bir kadın ya da tam tersi; penisi olan, maskülen davranan ve kadınlardan hoşlanan erkeklerdir" diyor. Bu, birbirini takip ettiğini söylediği cinsiyetin/toplumsal cinsiyetin/arzunun (cinsel yönelim ya da davranış) zorunlu düzeni olarak nitelendirdiği matriksle derdi olmasının temel sebebi, en basit hâliyle, bu düzenin yahut normların dışında kalanların okunamayan, anlaşılmayan kimlikleri yüzünden şiddete maruz kalması.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">BUTLER'IN DÜŞÜNCESİ</h2>Butler’ın düşüncesi, ne cinsiyetin penis/vajina ikiliğinden ne de toplumsal cinsiyetin feminen/maskülen roller üzerinden oluştuğu. Bir önceki <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/605f30629f11d90006e3fbd7" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazıda</a> göz ardı edilemeyecek sayı ve çeşitlilikteki interkseks bireylerden bahsetmiştik. Elbette ki Butler’ın söylediği, biyolojik süreçlerin var olmadığı ya da hormonal ve anatomik farklılıklara sebep olmadığı değil. Söylediği, bedenlerin kültürel yorumlamaların, anlamlandırmaların dışında kalmadığı ki bunlar, fazlaca basitleştirilmiş, cinsiyeti ikiliklere indirgeyerek sürekli yeniden üretilen yorumlamalar. Yani, iki cinsiyet diğer cinsiyetlerden daha önemli “doğal olarak” oluvermiyor; onları daha “önemli”, daha “doğal” kılan içinde yaşadığımız toplumun bu cinsiyetlere bakışı. Başka türlü söylemek gerekirse, sanki hep yalnızca iki cinsiyet varmış illüzyonunu yaratan, toplumda tekrar tekrar karşılaştığımız bu birbirine karşıt iki toplumsal cinsiyetin (kadın/erkek) sürekli icrası.&nbsp;Özetle Butler’a göre toplumsal cinsiyet, ne özsel ne de biyolojik olarak belirlenmiş. Aksine, varlığının sürekli icra edilişiyle (performance) var oluyor, yani, “performatif” (edimsel).&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">DRAG VE PERFORMANS</h2>Bu alışılagelmiş rolleri en renkli, en parıltılı, en hicivli yıkan performansların icracılarıysa drag queen ve drag king’ler.Aslında, karşı cinsin kılığına bürünmek&nbsp;(cross-dressing) dünyanın pek çok yerinde bir kültür olarak var. Örneğin, Antik Yunan’da ya da Orta Çağ'da İngiltere’de, kadınlara yasak olduğundan tiyatrolarda kadın rollerini erkekler icra ediyordu. Öyle ki bu konuda usta olduğu için yalnızca kadın rollerinde oyunlar veren oyuncular olduğundan bahsedilir. Ya da Osmanlı’ya baktığımızda en şıkır şıkır hâlleriyle “zenneler” ve “köçekler” oradadır. Tarihsel olarak kadınlarsa, genellikle, yalnızca erkeklere izin verilmiş davranışlar ve meşgaleleri gerçekleştirebilmek için erkek kılığına girmişlerdir, Jeanne d'Arc gibi.Fakat drag’ler tüm bunlardan biraz daha farklı. Örneğin; bugün drag queen’ler, genellikle kendini erkek ve eş cinsel olarak tanımlayan ve kadın kimliğine bürünerek şov yapan kişilerden oluşuyor. Esas elementleri performans ve parodi olan drag’ler; karşı cinsi abartılı kıyafetler ve tavırlarla taklit ederek feminenliğin ve maskülenliğin yalnızca bir performans olduğunu, sahneden tüyleriyle yüzümüzü gıdıklarcasına -eh, yapabilirler de- eğlenerek hatırlatıyorlar. Söylediklerimin en açıklayıcı, yerel ve sevdiğimiz örneklerinden biri Huysuz Virjin karakteriyle Seyfi Dursunoğlu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">DRAG VE MODA</h2>Dünyada son yıllarda RuPaul gibi isimler ve medyada da giderek artan görünürlüğüyle yükselişteki drag&nbsp;kültürü, elbette ki modayla da iç içe, hatta moda ve makyaj endüstrilerini belirleyici nitelikte. Çünkü elbise ve makyajın drag yarışmalarındaki yeri oldukça önemli: Elbisen yeterince iyi değilse, eyvah… Belki de köklerinin 19. yüzyılın sonlarında, ABD'deki burlesque&nbsp;ve vaudeville&nbsp;tiyatrolarına dayanıyor olmasıyla da ilişkilidir; fakat nihayetinde gözü pek göz farları, konturu dışarıdan çizilmiş dudaklar ve genel olarak kontur ve abartılı, karnavalesk makyaja dair pek çoğu,&nbsp;drag queen’lerden öğrenilmiş.Drag’lerin balo etkinliklerinden süregelen moda ve&nbsp;drag kültürü etkileşimi, bugün de devam ediyor. Miss Fame gibi, NYX kozmetikle iş birliği yaparak kendi makyaj markasını çıkaranlar var. Ya da Marc Jacobs, Moschino gibi kimi büyük markalar reklamlarında yüz olarak drag queen’leri kullanmaya başladı. Hatta 2019 Met Gala’nın teması “Kamp: Moda ile ilgili notlar”ın&nbsp;drag&nbsp;kültüründen esinlenerek oluşturulduğu söyleniyor.Bunca zamandır gizlenmesi beklenen bir grubun/grupların böylesine rengârenk ve şaşalı şekilde yüzeyde kendini göstermesine sevinmemek elde değil. Dilerim, daha adaletli sistemlerin varlığı için de hep beraber, tüm renklerimizle ve aydınlığımızla yürümeye devam ederiz.New York’ta 80’lerde çekilmiş, çoğunluğu Afro-Amerikan ve Latin kökenli eşcinsel ve trans bireylerin oluşturduğu drag&nbsp;balolarını ve çevresinde gelişen alt kültürü gösteren kült bir belgesel önerisiyle noktalayalım:<a fr-original-style="" href="https://www.imdb.com/title/tt0100332/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Paris Yanıyor</a>&nbsp;(Paris is Burning, 1990). Bu filmin ve bu yazının tartışmalı taraflarını keşfetmeyi de sizlere bırakıyorum.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Moda &amp; Toplumsal Cinsiyet&nbsp;serisine Simone de Beauvoir, ikinci kuşak feminizm, biyolojik cinsiyet/toplumsal cinsiyet ayrımı ve toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl inşa edildiğinden bahsederek <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/603a83566a93800007ee1d15" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başladık</a>. Ardından Erving Goffman’la feminen/maskülen rollerin moda reklamlarındaki kadın/erkek temsilleriyle sürekli yeniden üretilerek tekrar tekrar öğretildiğine <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/604cb963edc60e0006e8ee6f" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dikkat çektik</a>. Bir önceki yazıda, Anne Fausto-Sterling ile biyolojik cinsiyetin yalnızca penis/vajina ikiliğinden oluşmadığını, dünyada göz ardı edilemeyecek sayı ve çeşitlilikte interseks bedenler olduğundan söz ederek kadın/erkek biyolojik ikiliğinin -ve onlara atanmış giyinme biçimlerinin- ne kadar doğal ve doğuştan olduğunu <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/605f30629f11d90006e3fbd7" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sorguladık</a>. Bugün de Judith Butler’la performans olarak toplumsal cinsiyeti drag’ler bağlamında inceledik ve cinsiyet/toplumsal cinsiyet ikiliğine cinsel yönelimi de ekleyerek neden geçerli olmadığını vurguladık.

Judith Butler ile ilgili hikayeler