1. Kimdir?Radyo/müzik prodüktörü ve yayıncısı ve müzik danışmanı.2. Ne dinler?Çok fazla bağımsız internet radyosu dinler (Worldwide FM, Noods Radio, Resonance FM, Netil Radio ve niceleri). Ses dalgalarının havada süzülmesine ve zevkine güvendiği insanlara teslim olduğu saatler içinde arayıp da bulamayacağı güzelliklerin onunla paylasılmasına hayrandır.Janrlara bağlı kalmadan, yeni ve yenilikçi, hibrit müzikler ön planda olmak üzere, dünyadaki tüm müziği kulaklarına doldurmak ister. Özellikle, içinde bulunduğu Londra neo soul, elektronik, deneysel, ambient ve caz sahnesine yeni giriş yapan ve yükselen insanları takip eder. Onları program yaptığı Resonance Extra, Netil Radio ve kendi de yıllardır çalıştığı Worldwide FM’le buluşturmak için elinden geleni yapar.Bir de hâlâ her gün en az bir adet Massive Attack şarkısı dinler ve sürekli Tricky’i rüyasında görür. Eskiye ve melankoliye bağlılığı tartışılmazdır.3. Kimi&nbsp;takip eder?Müziğin yakınından geçen, dokunan, dinleyen insanları, plak şirketlerini, bağımsız radyoları ve müzik teknolojileri ve ekipman hesaplarını takip eder. Tabii ki sadece bu kadar değil, komik videolar, İzlanda videoları ve The Office&nbsp;bloopers da vazgeçilmezleridir.4. Ne izler?Bilim kurgu, fantastik ve zamanla oynayan film ve dizileri izler. Çektiği klipleri çok sevdiği için en sevdiği yönetmenlerden biri Michel Gondry’dir. Björk'le beraber ortaya çıkardıkları dünyaya ayrıca hayrandır. L’ecume des jours (Mood Indigo), en sevdiği filmdir. (94 dakikalik versiyonu kısaltılmış hâlidir, film aslında 2 saat 11 dakikadır). Melankoli ve nostaljinin bir yerlerden muhakkak fışkırdığı işlerden çok hoşlanır.5. Ne okur? Mark Fisher'ın Ghosts of My Life: Writings on Depression, Hauntology and Lost Futures kitabı durup durup tekrar okuduğu ve yanından ayıramadığı bir kitaptır. David Toop'un Ocean of Sound kitabı da aynı şekilde. Ursula le Guin'le de arası çok iyidir. Özdemir Asaf'ın&nbsp;Dün Yağmur Yağacak'ı da en sevdikleri arasındadır.6. Neyi tekrar eder?Şarkıların, yazıların ve filmlerin eskidiğine inanmaz, ne kadar eskirlerse eskisinler, yenileriyle bir arada sunulduklarında, her seferinde başka bir hikâye anlattıklarına inanır. O yüzden bir kere sevmiş olduğu şeyi her zaman sever, izler ve dinler. Formatını ve kürasyonunu sevdiği bir konsere (Church of Sound ve Café Oto, Londra), bir sergiye (180 The Strand sergileri) ve festivallere (We Out Here, Worldwide Festival Sete) gitmekten çok hoşlanır.&nbsp;

Duende

Ceylan'la tanışma notları: Worldwide FM, Massice Attack, Luke Una, Özdemir Asaf ve Mark Fisher

Ceylan Göksel

Baran ÇalışkanTrip hop, 80’lerin sonu ve 90’ların başında İngiltere ve özellikle Bristol kentinde varlık göstermeye başlamış bir müzik türü. Bu tür, hip-hop’un sample temelli melodilerini funk, cool jazz elementleriyle ve electronica sound’larla birleştirerek iki müzik türünün keskin hatlarından ayrılıp daha psychedelic bir ton ile buluşturması ile biliniyor.Trip hop bazı kesimlerce -ne kadar birbirinden farklı olsalar da- downtempo olarak da adlandırılır. 90’ların başında özellikle DJ Shadow, Massive Attack ve Portishead önderliğinde canlanmaya başlamış ve Avrupa’nın o dönemki alternatif müzik tercihi hâline gelmiştir. 1991 çıkışlı Massive Attack albümü Blue Lines içinde Safe From Harm ve Unfinished Sympathy şarkılarını bulundurarak bu tür için ilk tohumları atmıştır. Portishead 1994’de çıkardığı Dummy albümüyle insanlara adeta trip-hop’un ne oldugunu ders niteliğinde anlatmış ve ana akım medyaya tanıtmıştır. DJ Shadow ise bu dönemlerde daha kendi altyapılarını oluşturup İngiltere yeraltı hip hop kitlelerine daha adı koyulmamış olan bu türü, mixtape’leri ve psychedelic beat’leri yeni kişilere dinletmiş ve kitle kazanmıştır.Trip hop kelimesinin ortaya çıkışı 1994’de Mixmag dergisi yazarı Andy Pemberto’nun kelimeyi DJ Shadow’un In/Flux single’ını açıklamak için kullanması ile olmuştur. Blue Lines ile başlayan bu yükselişi 1993’te Björk’ün Debut albümü, 1994’de Portishead’in başyapıtı Dummy albümü, 1995’de Tricky’nin Maxinquaye albümü ile türün zirve dönemine evrilmiştir. 1998’de Massive Attack’in Mazzenine albümüyle momentum alarak milenyum dönemine giriş yapmıştır. 2000 senesinden sonra ise yine klasik albümler çıkmaya devam etse de yıllar ilerledikçe trip hop sönmüş ve popülaritesini kaybetmiştir.Trip hop eskisi kadar güçlü olmasa da Ghostpoet, Zero 7, Thivery Corporation gibi isimlerle hâlâ dinlenilebilir durumunda ve ayakta durmayı başarıyor. Tabii ki trip hop sound’larından etkilenen Lana Del Rey, PJ Harvey ve Radiohead gibi bir sürü başarılı grup ve &nbsp;sanatçı var. Ülkemizde ise belirli bir bilinirliği olan tek grup Da Poet ve İdil Meşe’nin üyesi olduğu Rain Lab.Sizler için hazırladığımız trip-hop çalma listesine <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/6iOh6G6VdL4huWBHQQyxkm?si=295aa1f346c94518" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan </a>ulaşabilirsiniz.

2022'ye trip-hop ile hızlı bir başlangıç yapın.

Zihnin ve bilincin tercümanı

<img src="https://images.aposto.com/2021/8/5/1631249177795.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Massive Attack<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">• Massive Attack, Birleşik Krallık hükümetine canlı müzik endüstrisinde karbon emisyonlarını azaltma planı hazırlama çağrısında bulundu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne olmuştu?: Müzik sektöründeki karbon emisyonları hakkında Manchester Üniversitesi Tyndall İklim Değişikliği Araştırma Merkezi'yle ortak bir çalışma yapan grup, geçtiğimiz haziran ayında yayımlanan Super-Low Carbon Live Music isimli bir rapor <a fr-original-style="" href="https://documents.manchester.ac.uk/display.aspx?DocID=56701" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımladı</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Grup 2019 yılında turne verilerini Manchester Üniversitesi'nden akademisyenlerle paylaşacağını ve turne boyunca karbon emisyonunun grup seyahati, prodüksiyon ve konser mekânları başlıkları altında analiz edeceğini <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/music/2019/nov/28/massive-attack-to-help-map-music-industrys-carbon-footprint" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurmuştu</a>.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ek olarak: Aynı dönem Coldplay de çevreye faydalı konserler sunana kadar turne yapmayı durdurduğunu <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/music/2019/nov/21/coldplay-pause-touring-everyday-life-carbon-neutral-concerts" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıklamıştı</a>.</li></ul>

Hayatı sadece bugün için değil, yarınlar için de yaşamak gerekiyor. Bunun için de çevremize vereceğimiz hasarı azaltmalı ve bu hasarların farkında olmalıyız. Bu konuyla ilgili çok ilginç bulduğum bir araştırma var: Dünya nüfusunun en zenginlerinin yüzde 10’u, küresel karbon salımının yüzde 50’sinden sorumlu. En düşük gelirli yüzde 50 ise yalnızca yüzde 10’undan sorumlu. Fakat bu konudaki sorumluluğun çoğunluğuna bakarak suçu başkasına atıp sorumluluktan kaçamayız. Ayrıca IPCC’ye göre, bu sorumluluklarımızı yerine getirip önlem almaya çalışmak için yalnızca 2030’a kadar vaktimiz var. Yani yarınları kurtarmak için yarına kadar vaktimiz yok, derhâl harekete geçmemiz gerekiyor.Bu işin bir de müzik tarafı var elbette. Dünya turları, binlerce kişinin katıldığı müzik festivalleri ve konserler, sanatçıların eşliğinde seyahat eden kamyonlar dolusu ekipman, organizasyon alanlarında terk edilen tonlarca atık… Sadece bunlara bakıldığında bile müzik endüstrisinin ciddi bir olumsuz çevresel etkisinin olduğunu dile getirebiliriz. Tabii, birçok şirket ve sanatçı bütün insanlığı ilgilendiren bu sürdürülebilirlik sorununun farkındalığı için birçok proje yürütüyor veya yürütmeye çalışıyor. Bu projelerden bazıları şu şekilde:Elektronik grup Massive Attack, müzik endüstrisinin iklim değişikliği üzerine etkileriyle ilgili bir kısa film yayımladı. Filmde, büyük turne programlarının çevreye verdiği zarar ve sektörü karbonsuzlaştırmanın yolları araştırılıyor. Kısa filmi izlemek için <a fr-original-style="" href="https://vimeo.com/472932907" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> tıklayabilirsiniz. Bir plak şirketi olan Dirty Hit 2019 yılında; yalnızca doğada çözünen ambalaj kullanmak, tek kullanımlık plastikten vazgeçmek, karton CD kapları tercih etmek ve ofisteki elektrik ihtiyacını yenilenebilir yollarla sağlamak gibi öncü niteliğinde olan bir dizi uygulamayla gündeme gelmişti. Aynı yıl müziğini Dirty Hit etiketiyle yayımlayan The 1975, geleneksel olarak her albümlerinin açılışını yaptıkları “The 1975” isimli şarkılarının Notes on a Conditional Form’da yer alacak versiyonundan elde edilen geliri, kitlesel yok oluşu durdurmak ve toplumsal çöküş riskini en aza indirmek için, uluslararası Extinction Rebellion (Yokoluş İsyanı) hareketine yönlendirmişti. Ve yine 2019 yazında Arcade Fire, Billie Eilish, Massive Attack gibi 3 bine yakın imzacıyla birlikte, iklim aciliyetine hükümet tarafından müdahale çağrısında bulunan Music Declares Emergency lansmanının ardından, AIM (Association of Independent Music) de sektörün karbon ayak izini azaltmaya yönelik çalışacak bir İklim Eylem Grubu kurmuştu.Bu tarz projelerin bizim ülkemizde de artmasını ve dünyamıza elle tutulur bir pozitif etki bırakmasını umut ediyorum. Küresel olarak ekolojik kriz ve iklim acil durumuna karşı alınan ilk ciddi önlem, 2015’te 200’e yakın ülke temsilcisi ile birlikte imzalanan Paris İklim Antlaşması idi. Ne yazık ki bu antlaşmaya taraf olmayan birkaç ülkeden birisi de Türkiye. Umarım ki bu tarz projelerin sayısı bizim ülkemizde de artar ve dünyamıza elle tutulur bir pozitif etki bırakabiliriz.

Müzik sektöründeki yeşil uygulamaların sayısı her geçen gün artıyor.

Müzik sektörü ne kadar sürdürülebilir?

Akmar Pasajı’ndan alınan kasetler. Biri orijinal, biri çekme. Birinin üzerinde siyah bir böcek fotoğrafı, diğerinin özenli bir el yazısıyla yazılmış şarkı isimleri. Birinin adı <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/album/49MNmJhZQewjt06rpwp6QR?si=CAwpQpwnTOirAumCNTDJVg&dl_branch=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mezzanine</a>, diğerininki <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/album/3G36754KQVLyGuskraEAVA?si=Y2X7TFHKSHuQICzgGgU5-Q&dl_branch=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Portishead</a>. İkisi de ilk defa karşılaştığım bir ses dünyasına çağırıyor beni ve üzerlerinden geçen 20 küsur yıla rağmen hâlâ kulağımda. Grunge ve 90’lar sonu alternatif rock’ı ile dolu zihnimde bir damla mürekkep gibi yayılan bu seslerin geldiği yere başımı çeviriyorum — orası Bristol.Birleşik Krallık’ın güneybatısındaki şehir, müziği ve görsel sanatları besleyen güçlü bir yeraltı kültürüne ev sahipliği yapıyor. Massive Attack üyeleri ve çevrelerindeki müzik insanlarıyla yapılan röportajlardan oluşan, aynı zamanda Bristol sound olarak adlandırılan türün tarihine de bir bakış sunan Massive Attack: Out Of The Comfort Zone kitabının yazarı Melissa Chemam'a göre, Londra'ya iki buçuk saat uzaklıkta olan bu küçük şehirde böylesi bir kültürel hareketin doğuşunu göçmenlere borçluyuz.<img src="https://images.aposto.com/2021/6/4/1626343057642.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.44" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Massive Attack<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Karayipler'den St. Pauls'a: Bristol, 16. yüzyıldan itibaren Atlantik köle ticaretinin sıcak noktalarından biri olmuş ve buradan elde edilen gelirle zenginleşmiş. 1950'lerde, İkinci Dünya Savaşı'nın geride bıraktığı iş gücü açığını kapamak üzere Karayipler'den şehre gelen göçmenler, savaşta bombalardan büyük zarar gören St. Pauls banliyösüne yerleşmiş.&nbsp;1967’den beri her yıl St. Pauls Karnavalı'nda Afro-Karayip kültürünü kutlayan bölge, 1970'lerden 90'lara uzanan Bristol sound evriminde önemli yer tutuyor. St. Pauls o yıllarda sadece göçmenlere değil, İngiliz ve İrlanda işçi sınıfından aileler ve işgal evlerinde yaşayan punk'lara da ev sahipliği yapıyor. Dünyaya dair söyleyecek sözü olan, politikleşmiş ve gözü kara bir müziğin doğması için gerekli tüm koşullar mevcut.University of the West of England'da öğretim üyesi olan ve alt kültürler üzerine çalışan Dr. Peter Webb, Bristol'ın yoksul ve suç oranı yüksek bu mahallesinin benzersiz bir kültürel etkileşime sahne olduğunu belirtiyor. 1980 yılında Black and White adlı kafedeki bir polis aramasından sonra çıkan isyan, bölgenin kötü ününü pekiştirse de Webb'e göre polisin gündelik hayatlarına müdahalesinden rahatsız olan genç siyahlar ve beyaz punk'ları birbirine yaklaştırarak yeni bağlar kurmalarını sağlıyor.The Wild Bunch: 1970'lerden beri sound system kültürünün canlı olduğu St. Pauls, 80'lere gelindiğinde yeni bir kolektifle tanışıyor: The Wild Bunch. Bristol'ın St. Pauls, Montpelier ve Bishopson bölgelerinden DJ ve müzisyenlerin oluşturduğu kolektifin önde gelenlerinden biri, Massive Attack kurucularından, Daddy G adıyla da tanıdığımız Grant Marshall. The Wild Bunch kuruluşunun ikinci yılında, işlerinde 3D adını kullanan graffiti sanatçısı Robert Del Naja'yı kadrosuna ekliyor. 3D, grubun MC'leri arasına katılarak rap lirikleri yazmaya başlıyor. The Wild Bunch'ın çok iyi tanıdığımız bir diğer MC'siyse, Tricky.<img src="https://images.aposto.com/2021/6/2/1626185505913.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bristol, St. Paul's'ta 3D,&nbsp;1985 © Beezer / PYMCA Kaynak: Redbull Music Academy<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Hip hop, reggae, funk, rap ve R&amp;B’nin düşük tempolu, güçlü bir atmosfer yaratan elektronik seslerle birleştiği performanslar, terk edilmiş depolardan kulüplere, festivallerden radyolara sıçrıyor. The Wild Bunch 1989'da dağılırken, kolektif içinde tanışan Daddy G, 3D, Andrew Vowles&nbsp;ve Tricky, Massive Attack'i kuruyor. Grubun 1991'de yayımlandığında büyük ses getiren albümü Blue Lines'ın kadrosunda, The Wild Bunch partilerindeki isimleri görmek mümkün.Trip hop dedikleri: Bristol sound’un daha deneysel, elektronik kanadını tanımlamak için kullanılan trip hop sözcüğü, ilk defa 1994 Haziran'ında Andy Pemberton'ın Mixmag'deki yazısında görülüyor ve müzik basını tarafından Massive Attack, Portishead ve Tricky'nin müzikleriyle özdeşleştiriliyor. Blue Lines, ilk trip hop albümü kabul edilirken, Portishead'in 1994 tarihli ilk albümü Dummy, Mercury Ödülü'nü kazanarak türü dünyanın odağına yerleştiriyor.Bristol, uzun yıllardır trip hop'un dev isimleriyle anılsa da yerel müzik sahnesi tüm canlılığıyla yaşamaya devam ediyor. Bristol çıkışlı müzisyenlerin ana akımın dışında kalma eğilimi, yerel plak şirketi Planet Records'ın kurucularından Richard King'in “Bristol zamanı” olarak adlandırdığı, büyük şehrin telaşlı koşturmacasından uzak, sakin tavırla birleşiyor ve şehir kendi müziğinde yavaş yavaş kavruluyor. Bristol'ın hâlâ ne kadar heyecan verici olduğunu anlamak için yükselişini sürdüren punk rock grubu <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/artist/75mafsNqNE1WSEVxIKuY5C?si=Xz7dRhy2QauGcuV9qKTsNg&dl_branch=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Idles</a>'a bakmak yeterli.

Trip hop: terk edilmiş depolardan kulüplere, festivallerden radyolara, kolektiften Massive Attack'e.

Sound’uyla müsemma: Bristol

<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-25T22:08:15.612Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Primavera 2019 / Kaynak: Jordi VidalPrimavera 2022: İki yıllık bir aranın ardından önümüzdeki yıl haziran ayında Barcelona'da düzenlenecek olan Primavera Sound festivalinin lineup'ı belli oldu. İki hafta sonuna yayılacak etkinlikte Massive Attack, Tame Impala, Gorillaz, Nick Cave ve Jamie XX gibi isimler sahne alacak.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Aşı gelişmeleri: Moderna, geliştirdiği Covid-19 aşısının 12-17 yaş grubunda kullanımının güvenli ve yüksek derecede etkili olduğunu duyurdu.

Massive Attack ile ilgili hikayeler