Yağmur ve Durul Taylan’ın son dizisi Kübra&nbsp;geçen ay&nbsp;Netflix’te yayınlandı. Yine aynı platformdaki Azizler'den ve Disney+’taki Ben Gri'den hatırlayabileceğiniz ikilinin işleri, her daim varoluşsal sorulara odaklanıyordu. Afşin Kum'ın aynı isimli kitabından uyarlanan Kübra&nbsp;da bunlardan...&nbsp;Hem dizi hakkında hâlihazırda pek çok şey söylendiği için hem de spoiler vermeden&nbsp;hikayeyi anlatmak aslında tam olarak anlatamamak anlamına geldiğinden, yazının devamı spoiler içerecek.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gökhan'dan Semavi'ye yolculuk</h3>Kübra, Çağatay Ulusoy’un canlandırdığı, kenar mahallede yaşayan yoksul ve erdemli Gökhan karakteri ile açılır. Bir gün telefonuna Kübra adlı birinden bir mesaj gelir. Mesaj “Sen farklısın” diyordur. Kız arkadaşı mesajı kıskanıp üzerine gitmese belki de hiç cevap vermeyeceği Kübra ile iletişimi burada başlar.&nbsp;Kübra’dan gelen mesajların hepsinde bir kehanet havası vardır. Çocuğu hasta bir adamın oğlunun testlerinin yanlış olduğu, Gökhan’ın kız arkadaşının kendisi için doğru kişi olduğu, beş saniye sonra yaşanacak bir kazanın önden haber verilmesi üst üste gelince Gökhan artık şüphelenmeye başlar. Bu kişi nasıl bu kadar çok şey bilebilir?Bunun üzerine Kübra’dan kendini göstermesini ister. Gökhan, Kübra'nın gönderdiği konumu takip ederek şehrin en yüksek ve ıssız tepelerinden birine vardığında ansızın tüm şehrin elektriği kesilir. Bir tek yatsı ezanı okunan caminin ışıkları yanıyordur. Sonunda Gökhan, aldığı mesajların vahiy olduğuna inanmaya başlar ve ardından yavaş yavaş etrafında bir cemaatin toplanmasını görürüz. Gökhan’ın Semavi adlı peygambere dönüşme yolculuğu başlamıştır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Karanlığın içindeki aydınlık</h3>Dizinin sinematografisi oldukça karanlık. Taylan Biraderler de bunun bilinçli bir karar olduğunu söylüyor. Aslında dizinin renk skalası, alttan alta devam eden "karanlığın içindeki aydınlık" temasını desteklese de bu yine de dizinin ağır temposunu daha da ağırlaştıran bir detay oluyor. Konu da bir hayli ağırken biraz daha dinamik bir sinematografi daha kolay bir seyir sağlayabilirdi diye düşündürüyor.Dizi boyunca, toplumsal eleştiriler de dile getirilmiş. Polisin müdahalesi sırasında Ormancılar&nbsp;adlı gecekondu mahallesinde polis kurşunuyla ölen genç adamın kim vurduya gitmesi bu eleştirinin zirve noktasına ulaştığı anlardan. Ormancılar halkını çileden çıkaran nihai olay da bu oluyor. Bundan sonra 2013’ten bugüne pek çok benzer olayda duymaya alışılan, basmakalıp açıklamalar da ekrana yansıyor. Dizi, emniyet müdürünün bu görece yoksul mahallede yaşayanları hiçe sayışı ve insanların devletin gözünde birer sayıdan ibaret olduğu mesajlarını vermekten de kaçınmıyor.Bu noktada bir diğer eleştiri de adalet ihtiyacının inanma ihtiyacından büyük olmasına çıkıyor. Genç çocuk öldürüldükten sonra Ormancılar’da başlayan ayaklanma sırasında halkın Semavi’ye inancı git gide sönüyor. Genç bir çocuk onun yolunda yürürken ölmüş ve Semavi hiçbir şey yapamamış. O zaman Semavi’nin sözü gerçekten Allah’ın sözü olabilir mi? Burada da aslında kişinin Allah ile arasındaki ilişkinin dinin temelini oluşturmasından ziyade bir elçinin dine etkisinin de farkını gösteriyor dizi.&nbsp;Hikaye yavaş yavaş makro bir boyut kazanıyor. Gökhan’ın Kübra ile olan bireysel iletişiminden başlarken önce ailesine bu konuda açılmasına ve sonra da kendi mahallesine bunu taşımasına şahit oluyoruz. Mahallede güç kazandıkça iş tüm şehre, hatta tüm ülkeye taşınmış oluyor ve bu noktada devlet teşkilatı ve bakanlar devreye giriyor. İşin özünü araştıran ve inançla arası pek iyi olmayan komiser dışında işlevsiz kalan polis teşkilatından bakanlara giden yol iyice karanlıklaşıyor. Adalet Bakanı, Semavi’yi kendine bağlamaya çalışırken Semavi’nin meşru olmadığını kanıtlamaya çalışan yalnız komiser oluyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/1/5/1706878262603.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.21" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Netflix<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">'Kübra insanlar senden korkmalı mı?'</h3>Dizinin bana kalırsa en çarpıcı yeri son bölümü. Sona yaklaştığımızda bütün bu olanlara start-up kurucusu Berk’in heyecanının sebep olduğunu görüyoruz. Kübra’nın “Knowledge Unit Based Reasoning Automaton”&nbsp;adlı bir yapay zeka programı olduğu ortaya çıkıyor.&nbsp;Bir gün Berk, Kübra’ya rastgele bir soru soruyor: “Kübra insanlar senden korkmalı mı?” Cevap olarak da Kübra kendi kabiliyetlerinin, yaratıcısının kabiliyetleriyle sınırlı olduğunu, dolayısıyla asıl sorunun insanların Berk’ten korkmalarının gerekip gerekmediği olduğunu söylüyor. Kübra’nın tezini kanıtlamak için belli sayıda insana “Sen farklısın”&nbsp;mesajını göndererek bir deney yaptığını görüyoruz. Gönderdiği onca insandan Kübra’nın testlerini geçebilen tek kişi Gökhan oluyor. Kübra belli bir noktaya kadar Gökhan’a mesajlar göndermeyi sürdürürken, Gökhan mahallede ivme yakaladığında sessizliğe bürünüyor. Berk, Kübra’ya bunun sebebini sorduğunda ise Gökhan’ın kendisine inanmasını beklediğini söylüyor. Aslında bir nevi kendini kanıtlaması, iman için işaret beklememesi gerektiğini anlatıyor. Tam olarak bu cevap, dizinin tüm temasını oturtuyor.&nbsp;“İnsanların kaderine başka insanların karar vermesindense yapay zekanın karar vermesi daha iyi değil mi?”&nbsp;En sonunda aslında her şeyin bir yapay zeka programından çıktığını keşfettiği anda bile Gökhan için artık inanmak, anlamanın bahanesi oluyor. Gökhan artık Allah ile arasındaki bağın gücüne o kadar kani ki yapay zeka programını da Allah yarattığı için aslında hepsinin bir mesaj olduğunu düşünerek peygamberlik yolculuğuna başlıyor; hatta öncekinden de daha güçlü oluyor.&nbsp;Hayattaki her olumsuzluğun bir “sebebi” olduğunu anladığımız an aslında buna inanmayı seçtiğimiz an oluyor. Yani aslında inanmak, anlamanın; anlamak da inanmanın bahanesi oluyor. Gökhan’ı destekleyen halk da aslında anlamaktan inanmaya geçmiyor. Onlar Semavi’nin yolunda yürümek isteyenler ve onlar için inanmak, anlamanın bahanesi. <img src="https://images.aposto.com/2024/1/5/1706878314938.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Netflix<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kübra’da neler çalışmıyor?&nbsp;</h3>Çıktığı haftada Netflix’in yayınladığı Global Top 10&nbsp;Listesi’nde İngilizce Olmayan Dizi kategorisinde 5. sırada yer alan Kübra,&nbsp;bir hafta içerisinde tahmini olarak 13 milyon saat izlendi. Platformun hesabına göre 1-2 milyon kişi tarafından izlenmiş olduğu tahmin ediliyor. Seyirci tepkileri ise karışıktı. Beğenenlerin yanında hikayenin çok yavaş aktığını, bu akışın da pek de anlamlı olmadığını söyleyenler çoğunluktaydı. Bu eleştirilerde haklılık payı da var. Yapımcılar kitaptaki hikayeyi iki sezona bölmek istemiş gibi gözüküyor, halbuki tek sezonda olsaymış belki de biraz daha hızlı bir akış yakalayıp, hikayeyi daha çarpıcı bir anlatıma kavuşturabilirlermiş. Burada yönetmen görüşünün yanı sıra OGM formülünün de bir rol oynadığını düşünüyorum. Çünkü ilk 7 bölüm, OGM’nin genel tarzını ve formülünü bozmayarak olay hacmi açısından hareketli, fakat ağır dram içeren bir tempoyla geçiyor.&nbsp;Bir yapım şirketi olarak OGM’nin dizilerinde belli bir dram ve travma dozunu hep kullandığını görüyoruz ve dizilerinin başarısını da buna bağlıyorlar. Dramın hikayenin akışına katkısı var ve boşuna yaşanmıyor, ama yine de son bölüme kadar işlerin toparlanıp toparlanamayacağından emin olamıyoruz ve bazı akslar kendini biraz tekrarlıyor.&nbsp;Yapısal olarak Terzi&nbsp;gibi diziler buna daha uygun olsa da konu itibarıyla yapay zeka gibi bir konsepte bağlanan bir dizi için bu formül tam olarak aynı tadı vermiyor. Yine de bana kalırsa Türkiye toplumunu ve din konseptini bağlama şekliyle beni memnun eden bir dizi.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ekrandaki yansımamız</h3>Türkiye’nin son 15 senesine baktığımızda yakın geçmişte dram ve aşk temalı yapımların arttığını gözlemiyorduk. Bir yandan da dijitalde Batıcı formülün denendiği işler vardı. Ağır dram daha çok yaygın akım işlerde rağbet görürken, bu yapımlar dijital kitlesine hitap ediyordu.&nbsp;Fakat Türkiye toplumu bunların arasında bir yerde ve bambaşka sorularla gündelik hayatını geçiriyor; bana kalırsa bunun izdüşümünü dizilerde de görmek istiyor. "Siz-biz" ayrımını konu alan ve son bir senedir en çok reyting alan dizi olan Kızılcık Şerbeti&nbsp;ile başlayan serüvende Kızıl Goncalar&nbsp;ve şimdi de Kübra&nbsp;bu akımı devam ettiriyor.&nbsp;Kübra, toplumun kendini dinî lider olarak gösteren kişileri takip etme şekilleri, devlet-din ilişkileri, polis şiddeti, bürokrasinin işlevsizliği gibi konulara değinmesiyle aslında bize biraz da kendimizi izleme olanağı sunuyor.&nbsp;

Duende

Geçen ay Yağmur ve Durul Taylan’ın son dizisi "Kübra" Netflix’te yayımlandı. İkilinin sormaktan vazgeçmediği varoluşsal soruların yanında toplumsal eleştirileri de dizinin temel temasını belirliyor.

Kübra: Anlamak, inanmanın bahanesidir

Yakın zamanda ‘Unseen’ adıyla uyarlaması yapılan ‘Fatma’ dizisi ve onun merceğinde son zamanlardaki gerilim türündeki başarılı örneklerden bahsedeceğim.Not: Yazı boyunca pek çok dizi önerisi ile karşılaşacaksınız, izlemediklerinizi şöyle ‘bir oturuşta bitirmelik’ diziler olarak not alabilirsiniz.Son yıllarda çok ses getiren ve alışılagelen uzun soluklu Türk dizi yapısının tersine sürükleyici, farklı senaryolarla dikkat çeken dizilerle sıkça karşılaşıyoruz. Dizi sürelerinin yarım saat bakışmalı, bol ağlamalı iki saati geçtiği televizyon sektöründen yavaş yavaş dijital platforma geçmesiyle farklı türlerde Türk dizileri görmeye başladık. Alışılmış dramın yanında bilim kurgudan komediye pek çok yapım yayınlandı. Aralarından en az birini duyduğumuz veya izlenecekler listesine eklediğimiz ’Şahsiyet,’ ‘Bir Başkadır,’ ‘Sıcak Kafa,’ ‘Pera Palas’ta Gece Yarısı,’ ‘Andropoz’ ve ‘Mezarlık’ gibi birçok diziyi hem oyunculukları hem senaryosuyla hayranlıkla izledim. Ancak son yıllardaki bu başarılı yapımlar arasında bana göre Fatma ve Masum, Türk dizi sektöründe gerilim türüne yön veren dizilerin başında geliyor.&nbsp;Fatma, Özgür Önurme'nin kaleme aldığı ve Özer Feyzioğlu ile yönetmenliğini paylaştığı, 2021 yılında 1 sezon olarak dijital platformda yayınlanan 6 bölümlük bir dizi. Başrolünde Burcu Biricik’in oynadığı bu dizi bir kadının içine çekildiği karanlık bir dünyada neler yapabileceğini bize gösteriyor. Psikolojik bir drama gibi başlayan dizi gerilime dönüşüyor ve her bölümde merakla içine çekiyor. Bir temizlik işçisi olarak çalışan Fatma’nın seri katile dönüşü ve bu dönüşümün harika bir oyunculukla bize yansıtılmasını kesinlikle çok başarılı buldum. Temizliğin ilk bölümden itibaren aldığı metaforik kavram ile Fatma’nın her seferinde tacizi, tehditi ve travmalarını siler hâle gelmesi, günümüzde eril dünya üzerine kurulu çoğu televizyon dizisinin yanında Fatma’yı eşsiz kılıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/3/4/1680773032819.png" width="550" height="291" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.89" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">‘Fatma’ ile kalıpların dışına çıkan Türk dizi sektöründe şu günlerde bir de ‘Biz Kimden Kaçıyorduk Anne?’ rüzgârı esiyor. Kalemini bilenin ayrılamadığı Perihan Mağden’in romanından esinlenen Ertan Kurtalan tarafından dizi hâline getirildi. Melisa Sözen’in adeta yaşayarak yaptığı oyunculukla bütünleşen bu dizide bir annenin geçmişteki travmalarını çocuğunu koruyarak sarmaya çalışması ve her tehdidin üstünü yeni bir cinayetle örterek kaçışı anlatılıyor. Bambi'nin hikâyesini sık sık duyduğumuz bu dizide anne ve kızın polisten kaçışı aslında geçmişlerinden ve avlanmaktan kaçış olarak yansıtılmış. Yayınlandığı ilk andan itibaren Netflix’te en çok izlenenler arasına yerleşip dünya top 10 listesinde ilk üçe girmeyi başardı. Dizideki görsel başarıyı, oyunculukları ve senaryonun bu kadar sürükleyici olmasını, her bölüm sonunda şaşkınlıkla devam edebilmeyi sağlamasını çok başarılı buldum. Melisa Sözen’in oyunculuğuyla, Türkiye’nin her mevsiminden yansıtılan görsel doğa şovlarıyla ve yönetmenin başarılı dokunuşlarıyla Türk dizi tarihine geçen bu diziyi izlemediyseniz bir bakmalısınız.ABD polisiye yapımlarının yanında alışık olmadığımız türde Türkiye yapımı dizilerin bu derece ses getirmesi akıcı senaryolar, başarılı oyunculuklar ve imzasını taşıyan yönetmenlerle mümkün olmuştur. Dramı bambaşka boyutlara taşıyıp bize Türk thriller dizi örneklerini sunan ve yarattığı dalgalarla göğüs kabartan bu yapımlar aslında mavi ekranın ötesinde bu sektörde ne kadar başarılı olunabileceğini gösteriyor. Böyle zekice senaryoları, yönetmenin perspektifiyle boyut atlayıp oyunculuklarla derinleşen, izleyeni tüm akıcılığı ile peşinde sürükleyen dizileri ülkemizde daha çok görebilmeyi ve yapılan işlerle gurur duyarken sanatın ve sanatçının hep desteklenmesini dilerim.

20'lik

‘Fatma’ ile dizi sektörüne mercek

Türkiye’de ‘Thriller’ Yankısı 

Netflix’in uzun zamandır merakla beklenen yapımlarından biri olan Sıcak Kafa, Afşin Kum’un aynı adlı romanından uyarlanmış bir distopya. Dizinin platformun bugüne dek imza attığı en iyi yerli işlerden bir tanesi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Elbette Netflix ya da dijital platformlar söz konusu olduğunda “iyi” derken ne kastettiğimizi biraz açmak gerekiyor - biraz da yapımları üretim ve yayın bağlamları içerisinde değerlendirmek.&nbsp;Sıcak Kafa, yine Netflix Türkiye&nbsp;imzalı Hakan: Muhafız, Atiye ve Pera Palas’ta Bir Gece Yarısı gibi yapımlara benzer bir tür denemesi. Ancak bu yapımlardaki fantastik eğilimden farklı olarak Sıcak Kafa&nbsp;distopik bir bilim kurgu, hatta bazı yanlarıyla siberpunk. Ana kahramanımız Murat’ın deyişiyle “konuşarak bulaşan bir deliliğin” ya da “semantik bir salgın”ın pençesinde bir İstanbul’da geçiyor dizi. Bir virüse yakalanan ve abuklamaya (yani abuk sabuk konuşmaya) başlayan insanların şehirdeki karantina bölgelerine hapsedildiği, kalanların ise farklı politik odakların belirlediği güvenli ve güvensiz bölgelere dağıldığı bir dünya kuruyor Sıcak Kafa. Diziyi iyi yapan unsurların başında, bu distopik dünyayı tüm detaylarıyla hayal edebilmiş olması ve bunu seyirciye tüm sahiciliğiyle aktarabilmesi geliyor.Dizinin ana kahramanı, bir şekilde virüse bağışıklık geliştirmiş olan dilbilimci Murat Siyavuş. Sıcak Kafa ismi ise Murat’ın bağışıklık sisteminin virüse verdiği tepkiden geliyor. Virüse maruz kaldığında kafa bölgesi bedeninden ayrı olarak ısınıyor, ateşi çıkıyor. Kelimenin tam anlamıyla bir ‘zoraki kahraman’ olan Murat, dünya üzerinde hastalığa bağışıklığı olan tek insan olmasına rağmen insanlığa umut ışığı olmak, dünyayı kurtartmak ya da kahraman olmak istemiyor. İlk iki bölüm boyunca özellikle Murat’ın dünyasında - çoğunlukla da iç dünyasında - ilerlerken, hikâye ilerledikçe pek çok yan karakterle tanışıyoruz. Bu karakterler bölümler ilerledikçe senaryoda en az Murat kadar yer kaplamaya başlıyor. Karakter akslarının bu şekilde farklılaşması ve aralarında fark edilir bir hiyerarşi olmaması, bir yandan bu zoraki kahraman anlatısını da desteklemiş oluyor. Murat’ın harekete geçmesini sağlayan ikinci ana karakterimiz Şule’nin de söylediği gibi,&nbsp;bazı şeyler&nbsp;Murat’tan, onun hikâyesi, duyguları ve fikirlerinden daha büyük bu dünyada. Bu nedenle de aslında karakterler titizlikle tasarlanmış olan bu kıyamet sonrası dünyanın organik birer parçası. Kendilerine ait bir gerçeklikleri elbette var, ancak arka plandaki dünyayla olabildiğince iç içe geçmiş durumdalar. Krizin ortasında kendine yeni bir normal yaratmış olan bu dünyada bireysel çatışmalara ve iç buhranlara çok da yer yok.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/6/1670055825211.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Murat’ın hayata karşı isteksizliği ve umutsuzluğu, yasını tuttuğu bir kayıpla ve geçmişle açıklanıyor zaman zaman. Ancak dizi, Şule karakteriyle bu klasik kahraman hikâyesini dengeliyor. Benzer bir geçmişin yasını tutan Şule, adeta Murat’ın panzehri. İlk olarak Murat’ın bir fantezisi, “betondan sıyrılan bir kardelen”, bir umut ışığı olarak tanıtılan Şule gitgide olabildiğine gerçek bir karaktere dönüşüyor. Kaybın ve yasın her zaman hareketsizliğe ve içe kapanmaya değil, bazen de politik bir mücadeleye ve adalet arayışına dönüşebileceğinin kanıtı bir nevi Şule. Öte yandan, panzehir oluşu Murat’ı “iyileştirmesinden” değil. Tam tersine onu daha bile hasta ediyor belki. Kahramanımızın kendine layık gördüğü kurtuluşa ulaşmasını engelliyor, “senden, bizden daha büyük şeyler var” diyerek onu harekete geçiriyor. Dolayısıyla panzehir oluşu biraz anlatısal bir denge sağlayışından. Faşist bir “olağanüstü hâl” kurumu olan Salgınla Mücadele Kurumu’nun (SMK) hüküm sürdüğü güvenli bölgeye sığınarak görünmez olmayı seçmiş Murat ile bu yasanın geçersiz olduğu, tehlikeli fakat özgür 6. Bölge’den Şule karşı karşıya geliyor. Aralarındaki aşk ise yasın, dayanışmanın ve çatışmanın filizlendirdiği bir “kardelen” olarak ortaya çıkıyor ancak.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/6/1670055837533.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Şehir, Kelimeler ve AnlamDizinin salgın sonrası dünyayı inşa ederken başarıyla icra ettiği şeylerden bir tanesi, İstanbul’u ve genel olarak şehri kullanma şekli. Şehrin üzerine sadece birtakım özel efektlerin atılıp, renk filtresiyle distopik hale getirildiği bir tasarım yok karşımızda. Güvenli bölgenin Sovyet mimarisini andıran toplu konutlarından, karantina bölgesindeki abuklara ayrılmış “mülteci çadırlarına”; bir yandan tamamen bu dünyadan yola çıkan, bir yandan ise onu distopik bir gözle yeniden hayal eden bir şehir tasarımı var Sıcak Kafa’nın. Dizinin yaratıcısı Mert Baykal, özellikle SMK’nın hüküm sürdüğü bölgelerde “soğuk, mesafeli ve beton bir dünya” yaratmak istediğini söylüyor. Altıncı Bölge ise, SMK’nın faşist politikalarına karşı çıkan ve salgına bir tedavi arayan direniş organizasyonu Artı Bir’in karargahının da yer aldığı bölge. Buluntu materyallerle kurulmuş, her tarafından “yaşanmışlık” akan bu karargâh, SMK’nın soğuk ve steril dünyasının tam karşıtı. Şehrin ara bölgeleri, özellikle de Altıncı Bölge’nin tehlikeli sularına girdiğimiz Aksaray Oteli gibi mekânlar ise yine distopik dünyanın gerçekliği adına başarıyla tasarlanmış. Bu kıyamet sonrası dünyanın kendine yarattığı normal sadece baskı ve direnişten ibaret değil. Çıkış yolunu bir tür hedonizmde bulanların kendilerine yarattıkları zevk ve şatafat dünyasına da yer açıyor Sıcak Kafa, yeraltında olsa da. Sevdiklerini salgına yitirmiş, kayıp ve yas hisleriyle boğuşan, dünyası tepetaklak olan bir insanlığın çözümü ve kaçışı nerede bulduğuna ya da bulması gerektiğine dair bir yargısı yok.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/6/1670055859008.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Öte yandan, her distopyada olduğu gibi, Sıcak Kafa’ya da bir gelecekten çok bir geçmiş hissi hâkim. Dijital teknoloji rafa kaldırılmış - en azından günlük hayatta. Analog bir dünyadayız, salgının “maskeleri” ise büyük, ses geçirmez kulaklıklar. Ancak bu analog dünyanın salt nostaljiye dayanmaması, bu zamanda geriye gidişin hikâye içerisinde bir işlevi olması önemli. Çok fazla riskli ses yayabileceği gerekçesiyle dijital teknoloji ve internet artık birer tehlikeye dönüşmüş durumda bu dünyada. Dolayısıyla Sıcak Kafa, birbirleriyle çok hızlı ve sürekli olarak iletişim kurmaya alışmış, belki böyle bir dünyanın içine doğmuş insanların dinlemeyi ve duymayı yeniden öğrenişlerinin hikâyesi bir yandan da. Baykal, özellikle “abuklama” eyleminin felsefesi üzerine çok düşündüklerini, her bir karakterin abuklayışını ayrı ayrı tasarladıklarını, hatta oyunculara 2,5 aylık bir “abuklama” eğitimi aldırdıklarını söylüyor. Abuklama eylemi, birbirine çağrışımsal olarak bağlı olmayan ve fonetik olarak benzemeyen kelimelerin bir araya gelişiyle gerçekleşiyor. Bilinç ya da bilinçdışı herhangi bir anlamın - en azından görünürde - olmadığı bir konuşma biçimi bu. Dizi bize birkaç defa şu soruyu soruyor: Peki ya bir şiiri abuklamadan ayıran nedir? Ya da bir şarkıyı?Sıcak Kafa’nın hayal ettiği bu “semantik salgının”, bilimkurgu sinemasında görmeye alışkın olduğumuz salgın temsillerinden bir farkı var: Virüse yakalananlar ne ölüyorlar ne de öldürüyorlar. Bulaşıcılar, ancak tam olarak tehlikeli değiller. SMK’nın kendi otoriter uygulamalarını meşrulaştırmak amacıyla birer politik silaha dönüştürdüğü salgının ne olduğu belli ki tam olarak keşfedilmemiş. Dizinin cevaplamadığı sorulardan bir tanesi, abuklamanın ne olduğu. Bu sorunun cevabı belki de bilim kurgunun, özellikle de siberpunk’ın sormayı çok sevdiği bir diğer soruyla aynı: İnsanı insan yapan şey nedir? Ve bu elinden alınırsa ne olur? Ancak Sıcak Kafa’nın yine ucunu açık bıraktığı sorulardan bir tanesi de tam olarak bu soruyla ilgili: Abuklayanlar gerçekten de artık insan değiller mi? Söyledikleri şeyler anlamsız mı, yoksa bize bir şeyler söylüyorlar ve biz mi anlayamıyoruz? Hikâyenin Murat üzerinden kurduğu “umut ışığı” hikâyesini basit bir şekilde geçiştirmemesi; umudu ilaçta ya da hızlı bir tedavide değil, tam da hastalığı, hastaları ve virüsü anlamakta - duymakta, dinlemekte - bulması son derece anlamlı. Temelindeki politik çatışmayı çözümleme telaşıyla zaman zaman kısayollara sapsa da hem yarattığı dünya, hem karakterleri için ayrı ayrı ördüğü hikâyeler, hem de salgının pençesindeki bir dünyaya ait o yas ve kayıp duygusunu tüm sahiciliğiyle ifade edişiyle, televizyon tarihimizde yer edecek bir distopya Sıcak Kafa.

Bu Hafta Ne İzlesem?

Sıcak Kafa, birbirleriyle çok hızlı ve sürekli olarak iletişim kurmaya alışmış, belki böyle bir dünyanın içine doğmuş insanların dinlemeyi ve duymayı yeniden öğrenişlerinin hikâyesi bir yandan da.

Sıcak Kafa: Dinlemeyi Öğrenmek

Duende’nin İzleme Listesi sesli olarak seninle. İzleme Listesi’nde; sinemalarda, evde ya da İstanbul’daki film gösterim programları kapsamında izleyebileceklerinden seçtiğimiz 10 yapım hakkında kısa bilgiler bulacaksın.Komplocu bir auteur yönetmene odaklanan komedi Official Competition’dan Netflix Türkiye’nin bilim kurgu dizisi Sıcak Kafa’ya, Sean Connery’li Bond filmlerinden çağdaş İtalyan sinemasına; bu hafta sinemalarda, evde ve şehirde izleyebileceğin birçok seçenek var.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/63y1ixDGPtvhG2oaexB5mg?si=7abcaead543b476d" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-02T06:50:52.660Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="3.40" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

<img src="https://images.aposto.com/2022/10/3/1669797261324.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.40" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">01 Aralık: <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/80014749" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Rick and Morty</a>, 6. sezonuyla dönüyor.01 Aralık:&nbsp;Cold Prey / Fritt Vilt, The Wave / Bølgen ve 2018 yapımı Tomb Raider&nbsp;gibi birbirinden kötü filmlerden tanıdığımız Roar Uthaug, şimdi de <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81245455" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Esrarengiz Canavar / Troll</a> ile karşımızda. Filmde, Dovre Dağı'nda bin yıl tutsak kaldıktan sonra uyanan devasa bir yaratık, yoluna çıkan her şeyi yok ederek hızla Norveç'in başkentine doğru ilerliyor.02 Aralık: <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/80994340" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ateşböceği Yolu / Firefly Lane</a>'in ilk sezonunda, ilk gençliklerinden 40’lı yaşlarına uzanan dostluklarına hayran kaldığımız Tully ve Kate’le tanışmıştık. 16 bölümlük ikinci sezonun ilk 9 bölümündeyse 30 yıllık sıkı dostluğu sona erdiren şeyi öğreneceğiz. Grey’s Anatomy yıldızı Katherine Heigl’ın&nbsp;başrolde olduğu dizinin kalan 7 bölümüyse 2023’te yayınlanacak.02 Aralık: Robert Downey Jr.’ın babası, radikal yönetmen Robert Downey Sr.'ın hayatını, kariyerini ve son günlerini ele alan belgesel <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81644889" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sr.</a>, hiçbir kural tanımayan bir sanat anlayışına saygı duruşunda bulunuyor. Paul Thomas Anderson ve Alan Arkin, belgeselde göreceğimiz ünlü isimlerden sadece ikisi. Baba oğul&nbsp;hikâyelerini&nbsp;sevenler ve sinema sevdalıları şans verebilir.02 Aralık: Afşin Kum'un aynı adlı romanından uyarlanan <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81127080" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sıcak Kafa</a>, dil ve konuşma yoluyla bulaşıp insanları deliliğe sürükleyen bir salgın hastalığın kasıp kavurduğu bir dünyada geçiyor. Annesinin evine sığınıp herkesten uzak bir hayat süren eski dil bilimci Murat Siyavuş, bu hastalıktan etkilenmeyen tek kişidir. Ancak Salgınla Mücadele Kurumu’nun acımasız görevlileri peşine düşünce güvenli sığınağından çıkmak zorunda kalır ve İstanbul'un harap sokaklarında bir yandan kaçıp bir yandan da hastalığın kalıcı etkisi olan "sıcak kafa"sının sırrını çözmeye çalışır.02 Aralık: Zaten varlıklı bir genç olan Connie, Sör Clifford Chatterley ile evlenerek Leydi unvanı alır ama rüya gibi hayatı, Clifford’ın Birinci Dünya Savaşı'ndan aldığı yaralar nedeniyle yürüyemez hâlde dönmesiyle sarsılır. Bir kaçış arayan kadın, malikânenin bekçisine âşık olunca bu ilişki dillere düşer ve toplum baskısıyla duyguları arasına sıkışır. <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81476441" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Lady Chatterley'nin Sevgilisi / Lady Chatterley’s Lover</a>, roman uyarlaması bir dönem filmi.07 Aralık: Pablo Neruda’nın postacısı, âşık olduğu kadını etkileyebilmek için onun şiirlerini kullanır ama yazarı tanıyan kadında bu davranış ters teper. <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81357648" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ateşli Sabır / Ardiente Paciencia</a>, genç balıkçı Mario’nun yazar olma arzusunu ve rüyalarının kadını Beatriz'in kalbini kazanma çabasını anlatıyor.07 Aralık: Evlilikleri bitme noktasına gelen çocuklu bir çift, birbirlerine iyi davrandıkça puan veren ve negatif durumlarda geri alan bir uygulama indirince saplantılı şekilde rekabete girer. <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81567391" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Puan Aşkım / Matrimillas</a>, Arjantin yapımı bir komedi filmi.07 Aralık: Sevgilisine attığı kızgın sesli mesaj başkasına giden Álex, yanlışlığı bildirmek için arayan adamla yakınlık kurar. Barselona’yı mesken tutan ve LGBTQ+ karakterler üzerine kurulu dizi <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81445999" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Smiley</a>, hoş vakitler vadediyor.07 Aralık: Meksika yapımı lise dizisi <a fr-original-style="" href="https://www.netflix.com/title/81398865" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">En Güzel Çiçek / La flor más bella</a>, harika olduğunu düşünen ve bunu herkese ispat etmek isteyen Mich adlı genç kızın maceralarını anlatıyor.

Ekim ayı (gittikçe ciddileşen küresel iklim krizinin de maalesef nedeniyle) özellikle bu sene etkinlik sektöründe hem kış hem yaz sezonuna dahil bir ay oldu adeta. Bir yandan açık alanlardaki konserler ve festivaller tüm hızıyla sürerken bir yandan da kapalı mekanlar ve konser salonları sezon açtı. Özellikle İstanbul’da, pandeminin kısıtlı günlerinin acısını çıkaracak kadar çok etkinlik gerçekleşti son aylarda ve gerçekleşmeye de devam ediyor. Her ne kadar hala süren pandemi şartlarından ötürü sınırlı kapasitelerde ve çeşitli önlem ile kısıtlamalar altında sürse de yeniden konser salonlarına kavuşmak güzel. Dev hoparlörlerden gelen canlı müzik duymayı hepimizi çok özlemişiz. :)Ben de hem bir dinleyici hem de sektör emekçisi olarak gözüme kulağıma takılanlardan bahsetmek, biraz da gelecek etkinliklerden önerilerde bulunmak istiyorum. Bu yoğun sezon bir yandan beni çok mutlu ederken bir yandan da müzik yazımımı biraz zorlaştırıyor. O yüzden şu aralar alandan bildiriyorum sizlere. Bir nevi eski &nbsp;“Karşılaşmalar” köşemiz gibi bazı rastlaşmalar ve tanışmalardan bahsedeceğim bu sayıda.Bir yazarla tanıştım geçen ay: Afşin Kum. Bir imza günü vesilesiyle kendisinden haberdar olabildim ben, ama halihazırda Kübra ve Sıcak Kafa isimli 2 romanı varmış. Hatta dünyayı pençesine almış bir delilik salgınını anlatan Sıcak Kafa, Netflix’e dizi olarak uyarlanmış, 2022 başı gibi de yayınlanacakmış. Bu bilgi de bir köşede dursun.&nbsp;Neyse efendim, gelelim işin müzikli mevzusuna. Yazar hakkında araştırma yaparken bir de ne göreyim, kendisi aynı zamanda bir müzisyenmiş. Üstelik de benim pek sevdiğim saykedelik, folk tınılarda, Anadolu rock tatlı besteleri var. Buyrunuz Soundcloud hesabından dinleyiniz. Sıcak Kafa’yı da okuyunuz.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://soundcloud.com/afsinkum" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/9/2021-10-31T20:57:42.348Z.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.95" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Başka işlerimle çakıştığı için gidemediğim, ama yakinen takip ettiğim çok güzel bir iş yapıldı 24 Ekim’de. Tek günlük festival “Festçik”. Müzik, tiyatro, dans, sirk ve kukla şovları, hikaye anlatımı, enstalasyonlar gibi pek çok farklı alanda onlarca sanatçının katılımıyla gerçekleşen festival Yeldeğirmeni’nin yerel mekanlarına ve sokaklarına yayıldı. Kadıköy Sessions isimli doğaçlama/jam session oluşumunu kuran ekibin gerçekleştirdiği festivalin baş mimarlarından biri müzisyen ve etnomüzikolog Gabriel Meidinger. Bir süredir Türkiye’de yaşayan Meidinger, festivalde hem müzisyen olarak sahne aldı hem de tüm organizasyon sürecini yönetti. Ben de bu sürece şahit oldum, fakat ne yazık ki katılamadım festivale. Benim gibi katılmayanlar için mini bir video bırakıyorum aşağıya.<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/ZbvL_WOrFXA" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/9/2021-10-31T20:58:24.539Z.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.77" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Ekip oldukça geniş ve pek çok sanatçıdan oluştuğu için yakın zamanda festivalden çok güzel videoların yayınlanacağını düşünüyor ve merakla bekliyorum. Bu vesileyle Kadıköy Sessions müzisyenlerinin yönetmen Stephan Talneu tarafından çekilmiş şahane çalışmalarını da şuraya bırakayım.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/3QIiG00qZn8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/9/2021-10-31T20:59:40.462Z.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.77" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Hem <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/kadikoysessions/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kadıköy Session</a>s’u hem de ekipte yer alan müzisyenlerin projelerini ben severek takip ediyorum, sizlerin de bir kulak vermesini öneririm.&nbsp;Gelelim Kasım ayından önerilere;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://akmistanbul.gov.tr/tr/etkinlik/yunus-emre-oratoryosu" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yunus Emre Oratoryosu</a>, &nbsp;5 Kasım’da, yeniden açılan AKM'de. Bir Türk besteci tarafından bestelenmiş ilk oratoryo olarak bilinen, Ahmed Adnan Saygun eseri bu oratoryoyu İstanbul Devlet Opera ve Balesi sahneleyecek. AKM’yi deneyimlemek için güzel bir etkinlik olduğunu düşünüyorum. (Açılışına katılma fırsatım olmadı maalesef AKM’nin ve yine maalesef eski AKM’de de hiçbir etkinliğe katılamamıştım İstanbul’da yaşamaya başladığım sürede hep kapalı olduğu için. )</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.biletix.com/etkinlik-grup/283842695/TURKIYE/tr" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türk Dünyası Ülkeleri 30. Yıl Bağımsızlık Yılı Sanat Kutlamaları</a> 9-13 Kasım tarihleri arası CRR’de olacak. Azerbaycan’dan Aziza MustafaZadeh, Özbekistan’dan Abbos müzik grubu ve Temur dans topluluğu, Kırgızistan’dan Gulzada Ryskulova ve Kazakistan’dan folk rock grubu Ulytau’nun sahne alacağı konserler serisini özellikle Orta Asya coğrafyasının müziklerini sevenler kaçırmasın.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kasım ayında metalci dostlarımızın da yüzü gülecek, üstelik İstanbul’un yanı sıra Ankara ve İzmir seyircisi de şanslı bu sefer. <a fr-original-style="" href="https://www.biletix.com/etkinlik-grup/265739590/TURKIYE/tr" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dark Tranquility</a>, 18-20 Kasım tarihlerinde bu 3 şehrimizde turlayacak. 27 Kasım’da ise İstanbul Dorock XL’da <a fr-original-style="" href="https://www.biletix.com/etkinlik/0EP04/ISTANBUL/tr" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Leprous&nbsp;</a>konseri gerçekleşecek.</li></ul>Kasım ayınız güzel geçsin, son pazarda görüşmek üzere!

Sıcak Kafa ile ilgili hikayeler