İktidar partisine mensup milletvekillerince 12 Temmuz 2024 tarihinde TBMM’ye sunulan Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, hayvanseverlerin, muhalefet partilerinin ve sivil toplum örgütlerinin yoğun tepkisine rağmen bazı değişikliklerle Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyonunda kabul edildi. Teklifin TBMM Genel Kurulunda görüşülmesinin yeni yasama yılına kalacağı beklenirken, Cumhurbaşkanı Meclis tatile girmeden önce yasanın kabul edileceğini açıkladı.&nbsp;Kanun teklifinin gerekçesinde düzenlemenin amacının başıboş sokak köpeklerin doğurduğu sorunları çözmek olduğu ileri sürülüyor. Mevcut sorunun müsebbibinin ise 2004 yılında kabul edilen 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu olduğu ifade ediliyor. Gerekçede belirtildiğine göre “Yaşanan ve gelişen süreç içerisinde bu Kanım sahipsiz hayvanların rahat yaşamı ve can güvenliğini tam anlamıyla sağlayamadığı gibi insanların ve diğer canlıların yaşadıkları sorunları çözmekte de yetersiz kalmıştır.”[1] Sorunun kaynağı olarak, Kanunun öngördüğü tedbirleri almayan ve 20 yıldır iktidarda olan merkezi ve yerel yönetimlerin değil de bizzat Kanunun görülmesi, iktidarın zihniyetini ortaya koyması açısından önemli.&nbsp;Teklifin gerekçesinde 4 milyon sokak köpeğinin bulunduğu tahmin edilirken, mevcut barınak kapasitesinin ise 105 bin hayvan kapasiteli 322 adet hayvan bakımevi olduğu belirtiliyor. Tarım Bakanlığı verilerine dayanarak, son 20 yılda ancak 2.5 milyon köpeğin kısırlaştırıldığı aktarılan gerekçede, hayvan nüfusunun yüksek olduğu ülkelerde kısırlaştırma yönteminin çözüm olmadığı vurgulanıyor. 5199 sayılı yasanın kabul ettiği yakala-kısırlaştır-sal yönteminin ne ölçüde uygulandığına bakılmaksızın bu yöntemin başarısız olduğu belirtilerek çözümün “itlaf yöntemi” olduğu savunuluyor.Yeni düzenlemenin getirdiği çözüm önerisinin, “yakala-rehabilite et- barınakta tut- sahiplendir- (belli bir sürede sahiplenilmezse) ötenazi uygula” formülü olduğu görülüyor. &nbsp;Mevcut Kanunda yer alan “öldürme” terimleri, “ötenazi” terimiyle değiştiriliyor. Ancak bu değişikliğin uygulanacak eylemi daha masum hale getirmediği açık. &nbsp;Gelen yoğun tepkiler sonucu Komisyon görüşmelerinde formülün son ayağının belli ölçüde revize edildiği anlaşılıyor. Yani belli bir sürede sahiplenilmeyen bütün hayvanların değil, belli koşulları taşıyan, yani bulaşıcı hastalık taşıyan, insan ve hayvan sağlığı için tehlike oluşturan, tedavi edilemeyen ve sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara veteriner hekim kontrolünde “ötenazi” uygulanması öngörülüyor. Ancak teklifte cevabı verilmeyen bir temel soru bulunuyor: “Mevcut 105 bin hayvan kapasiteli 322 barınakta 4 milyon hayvan nasıl tutulacak?” Yerel yönetimlere barınak kapasitesini artırmak ve yeterli hale getirmek için 2028 yılı sonuna kadar bir geçiş süresi öngörülmüş, ancak bu süre boyunca mevcutta bulunduğu iddia edilen 4 milyon hayvana nerede ve nasıl bakılacağına ilişkin bir çözüm teklifte yer almıyor.Teklifte öngörülen yeni yöntemin uygulanması bazı cezai yaptırımlarla destekleniyor. Öncelikle yerel yönetimler adına toplanan hayvanların bakımevi dışında bir yere bırakılması ve bakımevindeki hayvanların dışarı bırakılması kabahat haline getiriliyor. Belediyelere bütçelerinin belli bir oranını bakımevleri için ayırma yükümlülüğü getiriliyor ve bu kurala uymayanlar için yaptırım öngörülüyor. Sahipli hayvanların kaydedilmesi zorunluluğu getiriliyor ve bu hayvanları sokağa bırakanlar hakkında da yaptırım öngörülüyor. Ancak hayvan ithalatı, üretimi ve satılması konusunda bir yasak ve yaptırım bu teklifte yer almıyor.İktidar, bu yasa teklifi ile, kendi çıkardığı kanunu 20 yıl boyunca uygulamayarak ürettiği sokak hayvanları sorununu çözmek için bütün sokakları hayvandan arındırmayı amaçladığını iddia ediyor. Bunun için hayvanları toplayıp bakım evlerine almayı ve sahiplenilmeyen hayvanları öldürmeyi öngören radikal bir düzenlemeyi dayatıyor. Alternatif hiçbir çözüm önerisini dinlemeye yanaşmıyor. Teklife eleştiri getirenleri, sanki sokakların çeteleşen köpeklere bırakılmasını savunuyorlarmış ve köpeklerce zarar verilen insanları ve hayvanları dikkate almıyorlarmış gibi itham ediyor. Oysa herkes sorunun farkında, ancak çözüm önerileri farklı. Daha insancıl alternatif çözümler öneriliyor.İktidarın bu katı tutumunun, samimi bir şekilde sokak hayvanları sorununu çözme saikine dayandığına inanmak zor görünüyor. Bu tutumu daha ziyade, 31 Aralık 2024 seçim sonuçlarından memnun olmayan ve yerel yönetimlerin çok önemli bir kısmını kaybeden bir partinin, seçimi kazanan muhalefet partili belediyeleri mali ve hukuki yönden sıkıştırma, vatandaş ile belediyeleri karşı karşıya getirme taktiği olarak görmek daha makul görünüyor. Ancak hiçbir siyasi taktiğin, 4 milyon masum cana kıymayı meşru hale getiremeyeceğini akılda tutmak gerekir.

Özgürlük Gündemi

İktidar, bu yasa teklifi ile, kendi çıkardığı kanunu 20 yıl boyunca uygulamayarak ürettiği sokak hayvanları sorununu çözmek için bütün sokakları hayvandan arındırmayı amaçladığını iddia ediyor. Bunun için hayvanları toplayıp bakım evlerine almayı ve sahiplenilmeyen hayvanları öldürmeyi öngören radikal bir düzenlemeyi dayatıyor. 

Hayvanları Koruma Kanunu Değişikliği ile Ne Amaçlanıyor?

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Yunanistan, Çekya, Romanya, İspanya ve Hollanda örneklerini inceleyen Bahçeşehir Üniversitesi'nden akademisyenler, Avrupa'da sokakta yaşayan hayvan olmadığı ve tek çözümün toplu öldürme olduğu yolundaki argümanların doğru olmadığına işaret etti, çözümün kısırlaştırma ve üretimin yasaklanmasında yattığını belirtti.

Angst

• Siyah vatandaş George Floyd'un polis tarafından öldürülmesinden sonra ırkçılık ve polis şiddeti karşıtı eylemler gerçekleşen ABD'de cumartesi günü de gösteriler yapıldı. Teksas'ta bir protestocu hayatını kaybederken Colorado eyaletinde bir kişi aracını göstericilerin üzerine sürdü. Portland'da da polisle eylemciler arasında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMWRkMTdkZmNhOGRlMDAwOTY3YzU1OSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYmJjLmNvbSUyNTJGdHVya2NlJTI1MkZoYWJlcmxlci1kdW55YS01MzU0MjU3MA=="">çatışma yaşandı.</a><ul><li>Öte yandan: American Review of Political Economy'de yayımlanan bir araştırma, Kuzey Karolina eyaletinde 1929 ile 1974 yılları arasında uygulanan bir kısırlaştırma programının siyah ırkı hedef aldığını, programın içeriğinin Birleşmiş Milletler'in soykırım tanımına girdiğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMWRkMTdkZmNhOGRlMDAwOTY3YzU1OSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ0ci5ldXJvbmV3cy5jb20lMjUyRjIwMjAlMjUyRjA3JTI1MkYyNSUyNTJGYXJhc3Qtcm1hLWFiZC1kZS11eWd1bGFuYW4tb2plbmlrLXByb2dyYW1sYS1zaXlhaGxhci1rLXMtcmxhc3Qtci1sZA=="">ortaya çıkardı.</a></li></ul>

Aposto Gündem

• Birleşik Krallık'ta Essex Court Chambers'taki kıdemli hukukçular tarafından hazırlanan bir raporda, Çin'in Uygurlara karşı soykırım suçu işlediğine dair "çok inandırıcı kanıtlar" olduğu ifade edildi. Raporda "gözaltındaki Uygurlara kasıtlı olarak zarar verilmesi, Uygur çocuklarının zorla aileden koparılması, köleleştirme, işkence, tecavüz, zorla kısırlaştırma ve zulüm" gibi yöntemler uygulandığı belirtildi. “Tutukluların bir dizi ciddi fiziksel zarara maruz kaldıklarına ve çocukların ailelerinden kopartıldıklarına dair ikna edici bulgular” olduğu açıklandı.&nbsp;

Spektrum

Tarihleri 1998’e alalım. Zamanın çocuklarının heyecanla hatırlayacağı Mulan animasyonu gösterime girmiş. Filmde Çin imparatoru her aileden bir erkeğin orduya katılmasını istiyor. Hua Mulan isimli genç bir kadın ise yaşlı babasının yerine erkek kılığına girerek orduya katılıyor. Devamı klasik; savaş, mücadele, kahramanlık ve aşk dolu bir Disney masalı. Daha doğrusu bir Çin efsanesi ancak tam olarak Çin’in hangi bölgesinde geçtiği bilinmiyor. Efsanenin en eski versiyonunda çatışmalar Çin’in kuzeyiyle Moğolistan arasında kalan bir bölgede geçiyor. 20 yıl sonra yeniden çekilen Mulan filminin çekimleri için ise son yıllarda adı sık sık asimilasyon faaliyetleri, zorla çalıştırılan işçiler ve insan hakları ihlalleriyle anılan Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yapıldı. Bölgede film çekerek "insan hakları ihlallerine göz yummakla" itham edilen Disney’in film jeneriğinde Beyaz Saray’ın kara listesinde yer alan Çin devlet kurumlarına teşekkür etmesi de sosyal medyada büyük tepki çekerek boykot çağrılarına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWUxMDBkYTY0YWM1MDAwN2E0MTZiMyZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy53c2ouY29tJTI1MkZhcnRpY2xlcyUyNTJGZGlzbmV5cy1tdWxhbi1mYWNlcy1jb250cm92ZXJzeS1vdmVyLWZpbG1pbmctaW4tY2hpbmFzLXhpbmppYW5nLTExNTk5NTg2NzExJTI1M0Y="">neden oldu.</a> Hâlihazırda Çin hükümeti de Disney de konuyla ilgili açıklama yapmadı. Bölgedeki Çin merkezli şirketlere zorla çalıştırma politikaları gerekçesiyle ekonomik yaptırımlar uygulayan ABD hükümetinin Disney hakkında bir inceleme başlatıp başlatmayacağı ise henüz bilinmiyor.<ul><li>Sincan Uygur Özerk Bölgesi:&nbsp;BM’ye göre ağırlıklı olarak Müslüman olan ve Türkçe konuşan Uygur Türkleri başta olmak üzere 1 milyondan fazla etnik azınlık Sincan’daki toplama kamplarında zorla <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWUxMDBkYTY0YWM1MDAwN2E0MTZiMyZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ueXRpbWVzLmNvbSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMDklMjUyRjA4JTI1MkZ3b3JsZCUyNTJGYXNpYSUyNTJGY2hpbmEtbXVsYW4teGluamlhbmcuaHRtbCUyNTNG"">tutuluyor.</a>&nbsp;2013’te ilk kanıtları ortaya çıkan toplama kamplarının varlığını Çin hükümeti de kabul ediyor. Fakat iddiaların aksine kampların gönüllü eğitim ve çalışma kampları olduğu ve "İslami aşırılıkla" mücadele için kurulduğu öne sürülüyor. Basına sızdırılan resmî belgeler ve bölgeden kaçanların tanıklıkları ise etnik azınlıkların kitlesel gözetimin yanı sıra zorla çalıştırma, fiziksel ve sözlü taciz, beyin yıkama çalışmaları ve zorunlu doğum kontrolü, kısırlaştırma ve kürtaj yoluyla demografik soykırıma maruz kaldığına işaret <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWUxMDBkYTY0YWM1MDAwN2E0MTZiMyZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmFwbmV3cy5jb20lMjUyRjI2OWIzZGUxYWYzNGUxN2MxOTQxYTUxNGY3OGQ3NjRjJTI1M0Y="">ediyor.</a> &nbsp;</li><li>Yaptırımlar:&nbsp;ABD Ticaret Bakanlığı, temmuzda Sincan bölgesindeki Uygur azınlığa karşı yapılan insan hakları ihlalleri gerekçesiyle 11 Çin merkezli şirketi ekonomik yaptırım listesine <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWUxMDBkYTY0YWM1MDAwN2E0MTZiMyZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmZpbmFuY2UueWFob28uY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZ1LXdlaWdocy1iYXJyaW5nLXByb2R1Y3RzLWNvdHRvbi0wMzM3NTYyMjAuaHRtbCUyNTNG"">ekledi.</a> Azınlık grupları zorla çalıştırdığı bildirilen firmalar arasında birçok tekstil firmasıyla Müslüman azınlıkların daha fazla baskılanması için genetik analiz yapan iki firma da yer aldı. Trump yönetimi daha önce de Sincan’daki baskı politikasına katkı sağladığını belirlediği 37 firmayı yaptırım listesine almıştı. Yakın zamanda ise bu bölgeden gelen pamuk, pamuklu tekstil ve domates ürünlerinin ithalatının engellenmesi planlanıyor. &nbsp;</li><li>Hong Kong protestoları:&nbsp;Mulan filmi aylar önce de başrol oyuncusu Liu Yifei’nin Hong Kong’daki hükümet karşıtı protestoculara karşı orantısız güç kullanan polislere destek vermesi nedeniyle topa tutulmuştu. Film; Hong Kong, Tayland ve Tayvan’da boykot edilirken protestolar sırasında tutuklanan aktivist Agnes Chow ise protestocular tarafından “gerçek Mulan” olarak gösteriliyor. &nbsp;</li><li>Disney’in Çin geçmişi:&nbsp;Dünyanın ikinci büyük film pazarı olan Çin’de dağıtım konusunda sorun yaşamak istemeyen Hollywood stüdyolarının, senaryoları hükümet yetkilileriyle paylaştığı bilinen bir gerçek. Zira aksi durumda filmin gösterimi otoriteler tarafından engellenebiliyor. Disney 1996’da Kundun filminin Dalai Lama sempatizanı olarak algılanması nedeniyle otoritelerle sorun yaşamıştı. 2016’da ise Doctor Strange filmindeki Tibet kökenli Ancient One karakteri, Çin hükümetiyle sorun yaşamamak için Birleşik Krallık doğumlu bir oyuncu tarafından canlandırıldı. &nbsp;</li><li>Son durum: 11 Eylül’de Çin’de vizyona giren Mulan’ın ilk gün hasılatı 1,2 milyon dolarla beklentilerin altında kalırken film Çin kültürünü yeterince iyi yansıtmadığı için de eleştiri yağmuruna tutuldu. ABD cephesinde ise Disney’in Çin devlet kurumlarıyla bağlantılarını öğrenmek isteyen meclis üyeleri Disney CEO’su Bob Chapek’e şu soruyu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWUxMDBkYTY0YWM1MDAwN2E0MTZiMyZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5yZXV0ZXJzLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGdXMtZGlzbmV5LW11bGFuLWNoaW5hJTI1MkZ1LXMtbGF3bWFrZXJzLXF1aXotZGlzbmV5LWNlby1vdmVyLXhpbmppYW5nLWNvbm5lY3Rpb24tdG8tbXVsYW4taWRVU0tCTjI2MzBBWg=="">sordu:</a> “Filmin çekimlerinde etnik azınlıklar zorla çalıştırıldı mı?”</li></ul>

kısırlaştırma ile ilgili hikayeler