apéro

Odak: Türkiye'de tarım kooperatiflerinin kısa tarihi ve afet bölgelerinde tarımsal üretimin sürdürülebilirliği. Konuk:Kübra Sultan Yüzüncüyıl


#2 Kooperatifçilik: Kırsalı iktisaden kalkındıracak bir çare olabilir mi?

Salgın döneminde kültür sanat faaliyetleri dijital ortamdaki buluşmalar haricinde neredeyse durdu. Yaşamını sanatla uğraşarak sürdüren yüzden fazla sanatçı yetersiz destek sonucu intihar etti, ülkemiz tiyatrosunda önemli rol oynayan özel tiyatrolar kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Çözüm için çeşitli oluşumların çalışmaları sürerken İstanbul çıkışlı Tiyatro Kooperatifi'nin önerisiyle sosyal kooperatif modelinde uzlaşıldı ve özel tiyatroların güçlendirilmesini, bu alandaki üretim ve uygulama süreçlerinin iyileştirilmesini ve dayanışma kültürünün geliştirilmesini amaçlayan Kooperatif Birliği Girişimi ortaya çıktı.&nbsp;İstanbul’dan Tiyatro Kooperatifi, Güneydoğu Anadolu bölgesinden Ahura Tiyatro Kooperatifi, Akdeniz Bölge Tiyatro Kooperatifi, İç Anadolu bölgesinden Ankara Tiyatro Kooperatifi, Ege Tiyatro Kooperatifi, Güney Marmara Tiyatro Kooperatifi&nbsp;ve Karadeniz Tiyatro Kooperatifi&nbsp;olmak üzere 7 sosyal kooperatiften oluşan birlik, önümüzdeki yıl resmi bir kooperatif birliği olmayı hedefliyor. Özel tiyatrolar için ayrı ayrı hareket etmektense bir araya gelerek güç birliği oluşturmak, oluşumun temel motivasyonu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 166, 81); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 166, 81); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Sorunların çözümünü sadece belediye, bakanlık gibi devlet kurumlarında aramaktansa elbirliği ve dayanışma ile çözmek, bu çözümleri sağlayacak bağımsız bir kuruma duyulan ihtiyaçla kamu kurumları kapısında çözüm beklemektense çözümün parçası olan veya çözümün kendisi olan bir kurum."</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/9/6/1666439340753.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.56" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Oluşuma ön ayaklık eden ve İstanbul'da faaliyet gösteren Tiyatro Kooperatifi, özel tiyatroların sanatsal gelişimini desteklerken aynı zamanda onları ekonomik, sosyal ve hukuki açıdan güçlendirerek sürdürülebilir hale gelmelerini sağlamak için çalışıyor. Çeşitli proje, seminer, eğitim, kampanya ve çalıştaylarla başta ortakları olmak üzere Türkiye genelindeki özel tiyatrolar için "21. yüzyılda dünya standartlarında tiyatro yapabilme alanını tesis etmeyi" hedefliyor. Tüm bunları yaparken kamu kurumları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör, akademi, ulusal ve uluslararası kültür kurumları ile iş birliği yaparak çözümü çok yönlü bir açıdan ele alıyor. Tiyatro Kooperatifi, Sivil Sesler Festivali kapsamında Ankara'da, festivalin "Güzellik Noktası"ndaydı.Özel tiyatroların pandemi sürecindeki sorunlarını yakından tanıyan ve şu sıralar yoğun bir gündemle çalışan Ankara Tiyatro Kooperatifi&nbsp;ise "Ankara ve İç Anadolu bölgesinde yer alan özel tiyatroların sorunlarına çözüm bulabilmek, ortak projeler yürütebilmek amacıyla 2021 yılı nisan ayında Ankara’ da yerleşik 10 özel tiyatro tarafından" kuruldu. Kurucu tiyatrolar Ankara Sanat Tiyatrosu, Aralık Sahne/Fareler Tiyatrosu, Çankaya Sahne, Gülüm Pekcan Dans Tiyatrosu, Kulis Sanat, Tiyatro Tam, Yakin Tiyatro, Şubat Yapım, Tiyatro 1112 Garaj ve Tiyatro Tempo. 2022 sonunda da Ankara’da yerleşik Ankara Yeni Sahne, Tiyatro Libra, Bambu Tiyatro, Boş Sahne, Düş Kapanı Sanat Merkezi, Mad Dans Tiyatrosu'nun katılımıyla ortak sayısını 16’ya çıkarmayı hedefliyor. Ankara'da özel tiyatro ve sahnelerin görünürlüğünü artırmak en önemli amaçlarından biri.#TiyatroKentiAnkara etiketiyle paylaşımlar yaparak Ankara'daki özel tiyatrolara etkinliklerinin duyurulması ve görünürlüğü bakımından karşılıksız destek verdiğimiz proje kapsamında Ankara ve İstanbul tiyatro kooperatifleriyle birlikteyiz. Heyecanımıza aynı heyecanla karşılık veren Tiyatro Kooperatifi'nden Fisun Eşki ve Ankara Tiyatro Kooperatifi'nden Öncü Alper'e teşekkürler.Faaliyetlerini yakından inceleyebilmek için <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/tiyatrokooperatifi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ve de <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/ankaratiyatrokooperatifi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan&nbsp;</a>takip edebilirsiniz.&nbsp;

Aposto Ankara

Salgın nedeniyle bir bir kapanan özel tiyatroları ayakta tutmak için çabalayan tiyatro kooperatifleri bir araya gelerek Kooperatif Birliği Girişimi'nde buluştular.

Özel Tiyatrolar Dayanışması: Kooperatif Birliği Girişimi

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">The Canary Patronları Gönderdi</h2>Küresel ekonomik sıkıntılar ve genel olarak medya sektörünün içerisinde bulunduğu durum, sektör çalışanlarının kendilerini korumak için daha fazla çaba göstermesini de beraberinde getiriyor. Giderek artan <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2022/09/21/birlesik-krallikta-haberciler-adil-ucret-icin-grevde/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">grevler</a> ve <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2022/04/04/medya-ve-gazetecilikte-sendikanin-onemi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sendikalaşma mücadeleleri</a> bunun örnekleri arasında.Birleşik Krallık'taki en popüler siyaset haber sitelerinden birisi olan The Canary'de ise ekip daha ciddi bir adım atmaya <a fr-original-style="" href="https://pressgazette.co.uk/canary-staff-overthrow-directors-co-op/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">karar vermiş</a>. Yönetimin ciddi eşitsizliklere ve idari sorunlara sebep olduğuna dair kanıtlar elde edince konuyu kökten çözmeye karar vermişler ve bütün patronları gönderip şirketi bir kooperatife dönüştürmüşler.<a fr-original-style="" href="https://coop.thecanary.co/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">3 Ekim'de yayınladıkları duyuru</a> ile bundan sonra yeni kurulan Canary Workers’ Co-op Ltd. tarafından yayının yönetileceğini ve kooperatifin bütün çalışanlar için daha sağlıklı ve eşit bir kurum olarak devam edeceğini söylüyorlar. Kendi tanımlarıyla bu "işçi devriminin" nasıl sonuçlanacağı, giderek adını daha sık duyduğumuz <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2021/03/29/medyada-kooperatif-modeli/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kooperatif modeline</a> olan ilgiyi artırabilir.

n okuyoruz|

1-Kuruluş hikayenizi paylaşır mısınız?&nbsp;Bizim hikayemiz biraz trajik bir olay sonrasında başladı. Kardeşimin Beypazarı’nda büyük bir çeyiz dükkanı vardı. Ben ise ev hanımıydım. Bir yangın sonrası kardeşim, çeyiz dükkanını kaybetti ve gerçekten yüklü miktarda bir borçla bir çıkış yolu aramaya başladı. Bu zamanlarda Ankara’da yeni yeni sosyete pazarları açılmaya başlamıştı. Ben Ankara’nın merkezinde oturuyordum. Dedim gel buraya, birlikte pazara gidelim. Beypazarı-Ankara arasında 17 yılımızı birlikte geçirdik. İki kız kardeş olarak. Kooperatifleştikten sonra da, daha büyük bir aile olarak geçirmeye devam ediyoruz :)Bu işe başladığımızda, evde üreterek pazarlamaya başlamıştık. Bu süreçte kadın olarak pek çok zorluk yaşadık. Tüccar bir erkekle tüccar bir kadına aynı davranılmıyor maalesef. Ödemeler gecikiyor, pek dikkate alınmıyorsunuz. Bu sorunların bir şekilde üstesinden geldik. Aslında bu sorunlar kooperatifleşmeye götüren nedenlerden biri haline de geldi. 17 yılın sonunda, “kooperatifçilik”le karşılaşarak araştırmaya başladım. Nedir, nasıl olur diye 2 yıllık bir araştırma sürecim oldu. 2 yılın sonunda da kooperatifleşmeye karar verdik kardeşimle. Bu 2 yılın sonu da pandemiye denk geldi ancak peşini de bırakmadık :) &nbsp;Daha çok kadına ulaşmak, üreten insanlarla çalışmak istedik. Özellikle üreten kadınlara ait bir çatımız olsun istedik daha doğrusu. 7 kişi ile başladık, şimdilerde 27’lere ulaşmak üzereyiz.2- İsminiz çok etkileyici, anlamından bahseder misiniz?&nbsp;İsmimiz de geçmiş deneyimlerimizden geliyor aslında. 17 sene önce, ilk ürettiğimiz ürünler annemin elinden çıkardı. O zamanlar marka kurmak istemiş ve ‘Münüs Abla’ diye kurmuştuk markamızı. Daha sonra bu ‘Anne Eli’ oldu, en son da gelenekselliğimizi de katarak ‘Kınalı Eller’e dönüştürdük. Hem Beypazarı’nda da çok severler kınayı. Kooperatifleştiğimizde de ortaklarımız bu ismi çok beğendi ve ‘Kınalı Eller’ olarak devam ettik.3- Ne gibi faaliyetleriniz var?&nbsp;Ürünleriniz nelerdir?&nbsp;Bizim ana faaliyetimiz gıda üretimi. Tarım şimdilik ikinci planda kalıyor ancak onun üzerine de çalışmalar yapmaktayız. Beypazarı uzun yıllardır bir ticaret merkezidir. İpekyolu’na kadar dayanıyor hatta. Bunun yanı sıra, toprağı da çok bereketli. Bolu’ya yakın oluşu sebebiyle iklimi de Ankara’nın merkezine göre değişim gösterebiliyor. Hem bostanları var, hem de dağ köyleri. Anlayacağınız üretim oldukça fazla. Biz de bu çeşitliliği kullandık tabii. Erişte üretirken sebzeleri de kullanarak çeşitlendirdik. Bebek ürünleri oluşturduk. Reçel, marmelat ürettik. Beypazarı Kurusu, Beypazarı Baklavası ve Yaprak Sarması üretiyoruz. Hepsi de geleneksel üretimle yapılıyor. Bunun yanı sıra, lokum, cezerye, cevizli sucuk, cevizli/fındıklı pestiller, sirke, kantaron yağı ve yöreye özgü baharatları da üretiyoruz. En son olarak da, makarna üretimine başladık. Bunu da vegan ve glütensiz olarak önümüzdeki günlerde çeşitlendirmeye başlayacağız.Kooperatifimizin temel faaliyeti üretmek ancak; üretirken öğrenmeyi de es geçmiyoruz. Burada öncelik verdiğimiz asıl grup aslında gençler. Meslek edinememiş ancak; vizyonu olan gençler. Çünkü gençleri geleceğimiz olarak görüyoruz. Bizler onların gelişiminde ufak da olsa bir fayda sağlarsak, onlar da ileride öncelikle çatımıza, kooperatifimize; daha sonra da ülkemize ev dünyamıza faydalı olacak faaliyetler yapacaklar.4- Kooperatif yolculuğunuzda aldığınız en kıymetli ders neydi?&nbsp;Birleşmenin önemini zaten bilerek kooperatifleştik. Ancak gençleri dinlememiz gerektiğini kooperatifleşme sonrasında öğrendim. Onları görüşü bizlere göre çok açık, çok farklı. Geleceği bizden daha iyi analiz edebiliyorlar. Ya da bizler gibi basmakalıp değiller, araştırıyorlar ve en doğrusunun nasıl olduğunu bulmaya çalışıyorlar. Farklı pazarlara hakimler. Özellikle internet onların ellerinde. İnternetle tüm Türkiye’ye hatta tüm dünyaya nasıl ulaşabileceklerini biliyorlar. Üretirken de, tüketirken de, pazarlarken de, hesaplarken de bizden farklılar. Yani anlayacağınız en kıymetli ders, gençlere kulak vermek oldu.5- Başarıyı nasıl tanımlıyorsunuz?&nbsp;Başarının maddi bir değeri olduğunu düşünmüyorum. Öncelikle kendine yardım edebiliyorsan, kendi sınırlarının dışına çıkabilme cesaretini gösterebiliyorsan, bir şeyler başarabilmişsindir demektir. Önce kendine, sonra da çevrene. Bir ağaç gibi ne kadar dallanabiliyorsa bu yardım, o kadar başarıdır benim gözümde.6- Kadın girişimci adaylarına önerileriniz nelerdir?&nbsp;Dik dursunlar, kendilerine güvensinler. Çevreden duyacakları bazı şeyler olacaktır; “yapamazsın, emin misin, başında bir erkek olsun, tek başına nasıl olacak” gibi. Hiç duymasınlar. 2022 yılında, bir kadını bir erkekten ayırabilecek hiçbir madde göremiyorum. Planlı, özverili, cesur olduktan sonra bir kadının başaramayacağı bir şey yok. Yalnızca özgün olmalılar. İhtiyaçları iyi gözetmeliler, iyi bir araştırma yapmalılar. Sonrası eminim gelecektir :)

kooperatif ile ilgili hikayeler