Parlamento

Son birkaç hafta içerisindeki gündem seçim tatili sebebiyle oldukça yoğundu. Bir kanun teklifi kabul edilip kanunlaşırken bir olağanüstü hal cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve iki adet uluslararası anlaşma da Mecliste kabul edildi.

Mecliste Bu Hafta #23

"Yasaklananlar"ın son sayısında sıkıyönetim ve olağanüstü hal dönemlerini inceleyeceğiz.

Yasaklananlar: Sıkıyönetim ve OHAL

15 Temmuz darbe girişiminin ardından 20 Temmuz'da Türkiye genelinde ilân edilen olağanüstü hâl (OHAL), 7 kez uzatılarak 19 Temmuz 2018'e kadar devam etti. Bu süreçte temel hedef başta FETÖ olmak üzere terör örgütleriyle mücadele olsa da Türkiye siyaseti&nbsp;OHAL uygulamasıyla yeniden dizayn edildi&nbsp;ve bugün dahi o dönemde çizilen siyaset sınırlarının içinde mücadele eden bir muhalefet var.2016 yılında başlayan OHAL uygulaması, tüm toplumsal muhalefeti susturan, millî güvenlik ve beka söylemini siyasetin referans noktası hâline getiren, sivil toplumu atomize ederek pasifleştiren, vatandaşları siyasetsizleştirmek yerine sadece iktidarın siyasi ideolojisini benimsemeye zorlayan ve muhalefet partilerini de bu sınırlar içine hapseden yeni bir siyaset arenası tasarladı. Her ne kadar OHAL resmen 2018 yılında bitmiş olsa da o dönemde önce tahakküm altına alınan sonra da AK Parti’nin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktidarını devam ettirebilmesi için yeniden dizayn edilen kamusal alan bugün hâlâ siyasetin imkanlarını ve sınırlarını belirliyor.Millî güvenlik ve beka söylemine hapsedilen siyaset arenası, iktidarın siyasi ikbaline hizmet etmeyen hiçbir siyasi partiye, sivil toplum kuruluşuna veya fikre alan tanımıyor, hatta millî güvenliğe tehdit olarak görülüp terörist olarak sınıflandırıyor. OHAL tahakkümü altındaki yeni siyasi arenada millî güvenliğin nasıl sağlanacağına ve milletin bekasının nasıl korunacağına karar verecek tek yetkili merci Cumhurbaşkanı Erdoğan olduğu için hangi fikrin makul olduğuna veya hangi siyasetçinin terörist olduğuna da yine kendi karar veriyor. Emniyet-yargı mekanizmasıyla kısa sürede hem siyasetin hem de sivil hayatın dışına çıkarılarak rejime karşı yaratılan tehdit (!) ortadan kaldırılabiliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Muhalefetin dikenli yolu</h2>Millî güvenliğin tek muhafızı Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti rejimi olduğu için de iktidardaki partiyle devlet aygıtı özdeşleştirilerek Türkiye bir parti devletine dönüştürülüyor. Bu siyasi düzen, iktidar partisi için&nbsp;sınırsız&nbsp;bir siyasi avantaj ve rakiplerini bertaraf etmek için korkutucu&nbsp;bir devlet gücü yaratsa da muhalefet için de bir o kadar imkansız ve dikenli bir yol ortaya koyuyor. İktidarın attığı her adım, uyguladığı her politika ve yapılan her yanlış millî güvenlik ve beka şemsiyesi altında meşrulaştırılırken muhalefetin gündeme getirdiği yolsuzluk vakaları, yanlış politikalar veya siyasi skandallar vatan hainliği olarak damgalanıp meşru (!) siyasetin dışına itilebiliyor.Başta altılı masa olmak üzere tüm muhalefet partilerinin içinde bulunduğumuz ağır ekonomik krize ve siyaseten ömrünü fazlasıyla tamamlamış AK Parti-MHP iktidarına rağmen toplumun yaşadığı sorunları dile getirememesinde, yeni ve çözüm odaklı bir söylem üretememesinde ve son aylarda yaşanan büyük ivme kaybında hâlâ devam eden OHAL siyasetinin, sınırları iktidar partisinin menfaatleri ölçüsünde belirlenmiş siyasi arenanın büyük bir etkisi var. Peki, siyasetin bu derece tahakküm altına alındığı ve muhalif tüm seslerin prangalanmaya çalışıldığı bir atmosferde muhalefet partilerinin bu yılgınlığını, etkisizliğini ve beceriksizliğini&nbsp;makul olarak görmemiz gerekir mi?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Demokratik rejimi inşa etme iddiası</h2>Sadece 2023 seçimlerini kazanmak değil, Türkiye'de demokratik rejimi yeniden inşa etmek gibi iddialı bir hedefle kurulan altılı masa, henüz yolun başındayken siyasetin alabildiğine daraltılmış sınırlarını ve muhalefet yapmanın büyük bedelini bilerek bu yola çıkmıştı. Ekim 2021'de etkisini artırmaya başlayan ekonomik kriz ve AK Parti iktidarının mental yorgunluğu muhalefete kısa sürede büyük bir ivme kazandırsa da bu süreçte siyasi arenayı dönüştürme ve siyasetin sınırlarını genişletme yönünde bir girişimleri olmadı.&nbsp;Eline geçen mirası kısa zamanda harcayıp ortada kalan bir mirasyedi gibi ekonomik krizin muhalefete yarattığı avantajı çarçur edip Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hamleleri sonucu başladığı yere geri dönen bir muhalefet görüyoruz bugün. Kısa zamanda ortaya çıkan tablo gösteriyor ki muhalefetin siyasetin sınırlarını genişletmeden ve iktidarın yasakladığı konuları gündeme getirmeden ne demokratik bir rejim inşa etmesi ne de 2023 seçimlerini kazanması mümkün.CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun son aylarda yoğun şekilde tartışılan siyasi hamleleri, iktidarın belirlediği dar alanda siyaset yapmanın bedelini bizlere net şekilde gösterdi. Dezenformasyon yasası TBMM'de tartışılırken Kılıçdaroğlu'nun ABD'yi ziyaret etmesi ve başörtüsünün yasal güvence altına alınması teklifi muhalif siyasetin sınırlarını genişletmeden başarılı olunamayacağına somut örnek oluşturuyor.Hâlihazırda <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-61307115" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi</a>’nde 180 ülke arasında 149'uncu sırada bulunan ve dünyada en çok gazetecinin tutuklu olduğu ülkelerden biri olan Türkiye'de muhalefet partilerinin seslerini duyurabilmesi için muazzam bir avantaj yaratan sosyal medya iktidarın son hedeflerinden biri oldu. TBMM'de kabul edilen&nbsp;"dezenformasyon yasası" ile siyaseti tahakküm altına alan iktidar partisi, bilgiyi ve doğruyu da tahakküm altına almaya çalışıyor.İktidarın menfaatine olmayan her haberin ve görüşün dezenformasyon olarak nitelendirilip muhalif seslerin bastırılabileceği bu yasa OHAL siyaseti altında zaten dar olan muhalefet alanını daha da daraltıp neredeyse yok etme noktasına getiriyor. Ana muhalefet partisi ve ülkeyi yönetmeye aday altılı masanın en büyük ortağı olarak CHP'nin bu yasanın geçirilmesine karşı var gücüyle karşı koyması beklenirken CHP lideri hem içeriği hem de zamanlamasıyla çokça tartışılan ABD ziyaretine gitti. Kendisine yöneltilen eleştirileri de şu sözlerle yanıtladı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Sansür yasası oylanırken neden gittiniz” diyenler var. Eleştiriler ve eleştirenler her zaman başımın üstünde oldu. Ama bu oylamalar öncesinde düşündüm taşındım... Ya her zamanki gibi Meclis’e gidip mücadele edecektik ancak saray elindeki sayısal çoğunlukla yasayı geçirecekti. Yani gençlere yeni bir şey söylemeden bu süreç tamamlanacaktı. Ya da gençlerin, yeni bir Türkiye’nin mümkün olduğunu görmelerini sağlayacaktım. Ben bu yolu seçtim."</blockquote>Kemal Kılıçdaroğlu, bu açıklamasıyla aslında muhalefetin sınırlarının iktidar tarafından belirlendiğini ve buna karşı koymanın mümkün olmadığını kabullenmiş oluyor bir nevi. Muhalefetin lideri olma ve 2023 seçimlerinden sonra ülkeyi yönetme iddiası taşıyan bir kişinin iktidar tarafından dikte edilen sınırları aşamayıp kendi seçmeni için mücadele edememesi nasıl kabul edilebilir? Tüm muhalefet partileriyle birlikte dezenformasyon yasasına karşı direnmesi beklenirken yenilgiyi baştan kabullenen bir muhalefet demokratik rejimi yeniden inşa edebilecek dirayete sahip midir?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeni bir Türkiye’yi nasıl bir muhalefet yaratabilir?</h2>Kılıçdaroğlu'nun "başörtüsünün yasal güvence altına alınması" teklifi, AK Parti'nin 20 yıllık iktidarının en büyük başarılarından biri olarak gördüğü ve sınırlarını tamamen kendisinin belirlediği bir alanda muhalefet yapılamayacağının en net örneği oldu. Kılıçdaroğlu'nun bu çağrısı başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere iktidar partisi tarafında hemen karşılık buldu ve bir referandum teklifiyle gelindi.Bu yasa teklifi sadece başörtüsüyle kalmayarak içine aile yapısının korunması ve LGBTİ+ hakları da eklenerek kimlik siyasetinin alabildiğine kullanılabileceği güçlü bir silah yarattı iktidar partisi için. Geçtiğimiz günlerde referandumun 2023 seçimleriyle aynı gün yapılacağı yönünde bir kulis bilgisinin sızdırılması Kılıçdaroğlu’nun muhalefet stratejisinin sınırlarını gösterdi. Seçim günü, toplumsal kutuplaşmanın kilit noktalarından biri olan kimlik siyasetini referanduma taşımayı hedefleyen Erdoğan, kararsız ve sandığa gitmeyi düşünmeyen seçmenleri de sandığa çekerek&nbsp;kararsız muhafazakârların oylarını kazanabileceği bir seçim stratejisi kurguluyor.CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun helalleşme söylemiyle başlayan ve başörtüsü teklifiyle devam eden muhalefet stratejisi, sınırları iktidar partisi tarafından çizilmiş bir siyasi arenanın dışına çıkmadan muhalefetin başarılı olamayacağını gösterdi. Resmi olarak bitse de fiilen hala devam eden OHAL şartları altında Türkiye’de muhalefet yapmanın bedeli giderek artsa da millî güvenlik ve kimlik siyasetine hapsedilmiş bir siyasi arenada debelenmekle ne 2023 seçimlerini kazanmak ne de demokratik rejimi yeniden inşa etmek mümkün.İktidarın izin verdiği ölçüde muhalefet yapmayı reddeden, vatandaşların yaşam tarzlarına yapılan saldırıları, bu ülkeyi pek çok kişi için yaşanmaz hâle getiren şiddet ve zorbalığı, etkisi her geçen gün artan ekonomik krizi ve demokratik bir dönüşüm talebini dikkate alan ve bunu cesurca haykıran bir muhalefet ancak yeni bir Türkiye yaratabilir.

olağanüstü ile ilgili hikayeler