2020 yılında yaklaşık 10 milyon kişinin ölümüne ve neredeyse her altı ölümden birine neden olan kanser, küresel çapta başlıca ölüm nedenlerinden biri. Aynı yılın verilerine göre dünya genelinde 18,1 milyon kanser vakasının görüldüğü tahmin ediliyor. Bu nedenle kanser konusunda farkındalığı artıran ve bu alanda çalışmalar yürüten kamu ve özel kurumları bir araya getiren 1- 7 Nisan Ulusal Kanser Haftası, milyonlarca önlenebilir ölümün önüne geçmeyi amaçlaması açısından oldukça önem taşıyor.Son yıllarda kanserin önlenmesi ve tedavisine yönelik çok önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyleyen ve Ulusal Kanser Haftası özelinde açıklamalarda bulunan AstraZeneca Türkiye Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış, “Bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini hedef alarak ortadan kaldırmasını sağlayan immünoterapi ve kanser tedavisini hastanın genetik özelliklerine göre kişiselleştiren tedavilerin ortaya çıkması olumlu gelişmeler. Teşhis ve tarama programlarının uygulanması, kanserin tedaviye en uygun olduğu erken evrelerde tespit edilebilmesini de sağlıyor. Buna karşın çok sayıda insan, maliyet veya bazı sağlık kurumlarında uzman ekipman veya ekiplerin bulunmaması gibi nedenlerden ötürü bu yeniliklere erişemiyor. İlgili tüm paydaşların kolektif çabasıyla kanser alanında anlamlı bir ilerleme kaydedebileceğimize inanıyor ve Ulusal Kanser Haftası’nın farkındalık sağlamaya katkısı olduğunu düşünüyorum.” dedi.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;" title="Page 12">“45’ten fazla klinik çalışma yürütüyoruz”</h3>“AstraZeneca olarak, herkesin kanser tedavilerine eşit şekilde erişebilmesini sağlamak ve kanseri ölüm nedeni olmaktan çıkarmak gibi cesur bir hedefimiz var”&nbsp;diyen Barış, “Sağlık hizmetlerini dönüştürmek, hastaların hayatını daha iyi hale getirmek ve insanlığın karşı karşıya olduğu en büyük sağlık sorunlarından olan kansere çözüm geliştirmek için çalışıyoruz. Bu kapsamda Türkiye genelinde kanser alanına odaklanan 45’ten fazla klinik çalışma yürütüyoruz. Kolektif çabamızın bir iz düşümü olarak kanser ile yaşayan hastaların hayatlarında anlamlı bir fark sağlamak ve farkındalık sağlamak için dernekler, akademik kurumlar ve bilim insanlarıyla birçok iş birliği yapıyoruz. Yürüttüğümüz klinik çalışmalar ve paydaşlarımız ile gerçekleştirdiğimiz projeler, kanser alanındaki taahhütlerimize ne denli bağlı olduğumuzu ortaya koyuyor.”&nbsp;şeklinde konuştu.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Dört alanı kapsayan uygulamalar yürütüyoruz”</h3>Kanser tedavileri için onkoloji alanında devrime öncülük eden kurumlar arasında olduklarını belirten Barış, hayat değiştiren tedavileri keşfetmek, geliştirmek, sağlığın hizmetine sunmak ve tedavi potansiyelini artırmak için bilimi takip ederek dört alanı kapsayan uygulamalar yürüttüklerini de sözlerine ekledi. Bu alanların; klinik araştırmalar, ilaçlar, hasta deneyimi ve çalışanlar olduğunu söyleyen Barış, “Klinik stratejimiz, hayatta kalma süresini artırmak için kansere daha erken ve daha akıllıca müdahale etmek üzere tasarlandı. Kanser tedavisinde ilaç portföyümüz meme ve akciğer kanserleri, gastrointestinal kanserler, genitoüriner kanserler ve bazı kan kanserleri gibi en zorlu kanser türlerine odaklanıyor. AstraZeneca olarak yenilikçi ilaçlar geliştirmenin ve sağlığın hizmetine sunmanın ötesinde sağlık alanında iş birlikleri ile çözüm sunmayı, baştan sona hasta yolculuğu ve deneyiminin önemli bir çözüm ortağı olmayı ve bunu yaparken en yeni teknolojileri kullanmayı hedefliyoruz. Küresel sağlık sorunlarının çözümüne katkı sağlayan, ilaçları milyonlarca insan tarafından kullanılan, bilim odaklı bir şirket olarak kanser tedavisinde yenilikleri sürekli olarak takip ediyoruz. Tüm bu çalışmalarımızı tutkuyla işlerini yapan çalışma arkadaşlarımızın katkılarıyla, yenilikçi kültürümüzden güç alarak hayata geçiriyoruz. Önümüzdeki dönemde de paydaşlarımızla ‘hastalar önceliğimizdir’ ilkemiz doğrultusunda tanıdan tedaviye ve takibe kadar her aşamada iş birliği içinde çalışmaya devam edecek; her zaman olduğu gibi bilim insanları, hükümetler, uluslararası ve ulusal kuruluşlar ve üreticilerle iş birliği halinde sağlık çözümlerine erişimi artırmayı sürdüreceğiz.” dedi.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kansere karşı farkındalığı artırmak için bilimsel iş birlikleri gerçekleştiriyor</h3>AstraZeneca Türkiye’nin, yürüttüğü klinik araştırmalarının yanı sıra ülkemizde kanser alanında toplumsal farkındalığı artırmaya yönelik önemli çalışmaları da bulunuyor. AstraZeneca Türkiye’nin sağladığı koşulsuz destek ile Türk Tıbbi Onkoloji Derneği’nin hayata geçirdiği “Akciğerimizi Okuyoruz” projesi kapsamında <a fr-original-style="" href="https://www.akcigerimiziokuyoruz.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">www.akcigerimiziokuyoruz.com</a> web sitesi yayına alındı. Şu ana kadar 40 binden fazla kişinin giriş yaptığı bu web sitesinde, dünya çapında ve Türkiye’de kanserden kaynaklanan ölümlerin en yaygın nedeni olan akciğer kanseri belirtileri ve risk faktörleri gibi başlıklar altında bilgiler yer alıyor.İhtiyaç Haritası ve Kanser Savaşçıları Derneği’nin, AstraZeneca Türkiye’nin koşulsuz desteği ile yürüttüğü “Kendini Tanı, Erken Tanı Meme Kanseri Farkındalık Hareketi” kapsamında kontrol ve teşhisin önemi anlatılarak kadınların meme kanseri konusunda bilgilendirilmesi ve kendilerine en yakın Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi’nde (KETEM) taramalarının yapılması amaçlanıyor. Şu ana kadar Antalya ve Trabzon’da yaklaşık 400 kadına bilgilendirme eğitimi verildi. Bu kadınların en yakın KETEM’de meme taramalarının yapılması sağlandı. Eğitim alanların yüzde 10’undan fazlası ileri tetkiklerin yapılması için hastanelere sevk edildi.Her biri alanında uzman olan beş dernek, AstraZeneca Türkiye’nin koşulsuz desteği ile ilk defa bir araya gelerek Türkiye’de ilk kez yumurtalık ve prostat kanserlerine özel “Genetik Tanı Uzlaşı Raporu”nu hazırladı. Patoloji Dernekleri Federasyonu, Tıbbi Genetik Derneği, Türk Jinekolojik Onkoloji Derneği, Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği ve Türk Üroonkoloji Derneği tarafından hazırlanan raporda her dört yumurtalık kanserinden birinin nedeninin kalıtsal olduğu belirtilirken prostat kanserinin de kalıtsal meme ve yumurtalık kanseri ile ilişkili olduğuna dikkat çekildi. Kanser hastalarının moleküler genetik testlere, laboratuvar bilgilerini de vererek ulaşmalarını sağlamak amacıyla koşulsuz katkılarımızla Tıbbi Genetik Derneği tarafından TRGENTEST arama motoru geliştirildi. Platformda, Türkiye genelinde üniversite hastaneleri, devlet hastaneleri ve özel hastane laboratuvarları ile özel laboratuvarlardan oluşan 112 genetik test laboratuvarında yapılabilen 200’e yakın tetkik sorgulanabiliyor.

“Kanseri ölüm nedeni olmaktan çıkarma” hedefiyle kanser alanında pek çok çalışma ve bilimsel iş birliği yürüten AstraZeneca Türkiye’nin Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış, 1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası’nda yaptığı açıklamada, herkesin kanser tedavilerine eşit erişiminin öneminden bahsetti ve bu kapsamda hayata geçirdikleri projeleri anlattı.

“Kanseri ölüm nedeni olmaktan çıkarma hedefiyle çalışıyoruz”

• Nadir rastlanan hastalıklar için New York merkezli teknoloji destekli klinik bir platform olan <a fr-original-style="" href="https://www.fiercehealthcare.com/health-tech/tech-startup-paradigm-lands-203m-get-more-patients-clinical-research-accelerate-drug" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paradigm</a>, ARCH Venture Partners ve General Catalyst liderliğinde gerçekleşen A Serisi turunda 203 milyon dolar yatırım aldı. Yapılan açıklamada yeni yatırımın Ar-Ge çalışmalarında kullanılacağı aktarıldı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Bir klinik araştırma verileri ve hasta eşleştirme platformu olan Paradigm; verimsizliklerin üstesinden gelerek ve harcanan zamanla maliyeti düşürerek daha fazla hastanın klinik araştırmalara erişmesini sağlamak amacıyla teknoloji destekli bir klinik araştırma ekosistemi yaratmayı hedefliyor. Doktorlar ve sağlık hizmeti sağlayıcılar üzerindeki operasyonel yükü azaltmak ve hastaların erişimini kolaylaştırmak için tasarlanan Paradigm, geçtiğimiz yıl onkoloji odaklı klinik deneyler için gönüllüler bulan sağlık girişimi Deep Lens’i satın almıştı.&nbsp;</li></ul>

Quando

Hacettepe Üniversitesi,&nbsp;kurulan iş birliği ile MSD’nin ilaç ve aşı geliştirme planlama bilgilerine erişim ve klinik araştırma portföyünün gelişimi için bilimsel ve operasyonel iş birliği geliştirme fırsatı bulacak.Hayatları kurtarma ve iyileştirme misyonu ile 130 yılı aşkın süredir dünyanın en zorlu hastalıkları için ilaçlar ve aşılar sunan, yaşam için keşfeden MSD, yenilikçi tedavilerin geliştirilmesi ve erişilebilirliğinin artırılması adına güçlü iş birliklerine imza atıyor.MSD, geçtiğimiz yıl hayata geçirdiği&nbsp;Global Klinik Araştırmalar Merkezi Bilimsel İş Birliği Programı&nbsp;kapsamında, klinik araştırma merkezleri ile daha güçlü ve etkin bir iş birliği oluşturarak operasyonel mükemmeliyeti hedefliyor. Programa dünya çapında MSD global klinik araştırmalarını yürüten, yaklaşık 18 bin aktif merkez arasından 31 merkez seçildi. Türkiye’den, Hacettepe Üniversitesi ise bu program kapsamında dünyadaki ilk 31 merkez arasında yer alıyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yenilikçi ilaç ve aşıların geliştirilmesinde Türkiye’ye MSD’den destek</h3>Klinik araştırmalar alanında Türkiye’de lider merkezler arasında yer alan Hacettepe Üniversitesi, MSD özelinde onkoloji, hematoloji, enfeksiyon/aşı, kardiyovasküler hastalıklar, gastroenteroloji, endokrinoloji&nbsp;gibi alanlarda toplam 74 klinik faz çalışması&nbsp;yürütüyor. MSD Türkiye, kurulan bu iş birliğiyle Hacettepe Üniversitesi’nin klinik araştırmalar alanında sahip olduğu gücü uluslararası alana taşıyarak, kurumun dünyada en saygın klinik araştırma merkezleri ile aynı kulvarda yer almasını sağlamayı hedefliyor.Kurulan sürdürülebilir iş birliğinin hem Hacettepe Üniversitesi’nin hem de Türkiye’nin klinik araştırmalarının uluslararası görünürlüğüne katkı sağlaması da hedefler arasında yer alıyor. İş birliği kapsamında ayrıca Hacettepe Üniversitesi’nin dahil olduğu klinik çalışma sayısını artırarak, Hacettepe Üniversitesi bünyesindeki akademisyenlerin tedavi alanlarında sunulan yeni tedavi seçenekleriyle bilimsel değerlendirme yapma şansına sahip olacağı ifade ediliyor.Hacettepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Serhat Ünal şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Hacettepe Üniversitesi’nin klinik araştırmalar alanındaki sahip olduğu yetkinlikler ve ortaya koyduğu bilimsel araştırmalar çerçevesinde elde etmiş olduğu bu başarının hedeflediğimiz daha nice başarıya önemli bir kapı araladığına inanıyorum. Klinik çalışmalarda büyük bir özveriyle ve cesaretle varlığını ortaya koyan, yenilikçi buluşların izini süren tüm Hacettepeli bilim insanlarımıza bu başarımıza ortak oldukları için teşekkürlerimi sunuyorum. MSD’nin katkılarıyla dahil olduğumuz bu uluslararası iş birliği ile Hacettepe Üniversitesi’nin klinik araştırmalarda küresel anlamda önemli bir pozisyona geleceğine inanıyorum.”</blockquote>Gerçekleştirilen uluslararası iş birliği ile ilgili olarak MSD Türkiye Ortadoğu ve Mısır Klinik Araştırmalar Direktörü A. Betül Erdoğan Sarılıcan ise şöyle dedi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Hacettepe Üniversitesi Hastanesi ile yaptığımız bilimsel iş birliğiyle ülkemizdeki klinik araştırma alt yapısına; yeni ilaç ve aşı geliştirilmesine katkının arttırılması, tedavilere ve aşılara erişimin sağlanması ve yüksek kalitede verinin üretilmesi gibi konularda önemli katkı sağlayacağımıza inanıyorum. Türkiye’nin klinik araştırmalar alanındaki uluslararası görünürlüğünü bu global bilimsel iş birliği ile daha iyi noktalara taşıyacağız.”</blockquote>MSD Türkiye Bölgesi Genel Müdürü Gözde Güllüoğlu&nbsp;ise, toplumun yenilikçi tedavilere ve aşılara erken erişimini sağlamayı hedeflediklerinin altını çizerken; “MSD’nin Hacettepe Üniversitesi ile yaptığı bu uluslararası bilimsel iş birliğinin, ülkemizin sağlık alanındaki Ar-Ge faaliyetlerine önemli bir katkısının olmasını diliyorum. Hayata geçirdiğimiz bu proje ile Türkiye’deki üniversite-sanayi iş birliğinde yeni kapılar aralanacağına inanıyoruz. MSD Türkiye olarak, bu uluslararası iş birliği projesinin ülkemizin klinik araştırmalar alanında yatırımlar için cazibe merkezi olması ve dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer alması adına önemli bir adım olduğuna inanıyoruz.” diyerek bu iş birliğinin Türkiye için doğuracağı faydalı sonuçlara inancının altını çizdi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Klinik araştırma yapısına destek</h2>Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Başkanı Doç. Dr. Tolga Karakan, şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 20, 20); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Klinik araştırmalar, halkımızın yenilikçi tedavilere erken erişebilmesi için önem taşımaktadır. Ülkemizin klinik araştırma alanındaki önemli merkezlerinden biri olan Hacettepe Ünversitesi ile MSD arasında gerçekleşen bu uluslararası bilimsel iş birliğinin, Türkiye’deki klinik araştırma altyapısına önemli destek vereceğine inanıyor, Hacettepe Üniversitesi’nde klinik araştırmalara destek veren kurum yetkililerini ve MSD Türkiye’yi bu iş birliğini hayata geçirdikleri için tebrik ediyorum.”</blockquote>Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Cahit Güran ise uluslararası klinik merkez iş birliği anlaşması ile ilgili, “Bugün MSD Türkiye ile klinik araştırmalar konusunda var olan birlikteliğin kapsamını genişleterek, uluslararası bir iş birliğine imza atıyoruz. Hacettepe Üniversitesi olarak sağlık alanında, özel olarak da klinik araştırmalar konusunda sahip olduğumuz öncü rolümüzün, MSD Türkiye ile yapılan iş birliği sayesinde daha da güçlendiğine inanıyor ve bu uluslararası proje ile Türkiye’nin klinik araştırma alt yapısına da katkı sağlayacağımızı düşünüyoruz. Her iki kurum arasında var olan karşılıklı güven, bilgi paylaşımı ve uyum sayesinde; uluslararası arenada da üniversite-sektör iş birliğini en üst noktalara taşıyacağımıza inanıyorum.” ifadelerini kullandı.

İlaç ve aşı geliştirme planlama

Bilimsel iş birliğinden doğan global başarı

Schrödinger, ağırlıklı olarak ilaç endüstrisindeki aktörlerden oluşan müşteri portföyüne sunduğu makine öğrenmesi ve fizik temelli yazılım platformu ile yeni ilaç, bileşen ya da materyal keşif sürelerini kısaltma konusunda çalışmakta. 1990 yılında kurulan New York merkezli şirketin 700 tam zamanlı çalışanının 286’sındaysa doktora (PhD) derecesi bulunmakta.&nbsp;Yatırım turlarına 2012 yılından itibaren Bill Gates ve Gates Vakfı’nın da iştirak ettiği şirket, 2020 yılında gerçekleştirdiği halka arz ile 819 milyon dolar değerleme üzerinden 232 milyon doları kasasına koyma başarısını gösterdi.Schrödinger, geliştirdiği platform ile molekül sentezleme, test etme ve validasyon süreçlerini başarı oranı düşük 4-6 senelik süreçlerden, başarı oranı yüksek 2-3 senelik süreçlere indirme hedefiyle müşterilerine geleneksel yöntemlere nazaran zaman ve kaynak tasarrufu sağlamaktadır.Müşterileri arasında Sanofi, Gilead, Takeda ve Lilly gibi büyük farmasötik firmalarının da bulunduğu ve farklı gelir modelleriyle çalışmalarını sürdürmekte olan şirket, 2010 yılına kadar platform sağlayıcısı olarak hayatına devam etmekteyken, 2010’lu yıllardan itibaren ilaç firmalarıyla ortak çalışmaya başlamış, 2020’den itibaren ise kendi ilaçları üzerinde çalışmak amacıyla şirkete ait patentli yazılımlar da geliştirmeye başlamıştır.&nbsp;Kendi programlarında ağırlıklı olarak onkoloji (kanser tedavisi) alanına yoğunlaşmaktayken ortak programlarında uyku bozukluğu, obezite ve mantar tedavisi gibi farklı alanlarda da çalışmaya devam eden şirket, platform sağlayıcı gelir modeline ek olarak ilaç geliştirme süreci sonrasında ürün ya da patent satışlarıyla elde ettiği gelir sayesinde de çoklu gelir modeline geçmiş durumda. Şu an platform sağlayıcı olarak yaklaşık 1600 müşteriye hizmet veren şirket, ilaç geliştirme programları çerçevesinde ise gerek kendi programları gerekse ortak programlar ile 25 farklı program yürütmektedir.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detayları <a fr-original-style="" href="https://www.schrodinger.com/pipeline" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> inceleyebilirsiniz.</li></ul>Veri analizi, kodlama, dizayn vb. bilgisayar teknolojisi dalları ile çeşitli tıp dallarını harmanlayarak multidisipliner bir faaliyet yürütmekte olan Schrödinger; Ivy League olarak ifade edilen Amerika’nın en itibarlı üniversitelerinde ve farklı kıtalarda birçok makale yayımlayan bilim insanları ve profesörleri de gerek bünyesinde gerekse yönetim kurulu ve danışma kurullarında bulundurmaktadır.Şirketin CEO’su Ramy Farid, PhD, şirkete 2002 yılında katılmış olup 2017 yılında CEO görevini üstlenmiştir. Hakemli dergilerde 70 makalesi yayımlanan CEO’nun farklı biotech şirketlerinin de yönetim ve danışma kurullarında görevleri bulunmaktadır.Schrödinger, 2022 yılı 2. çeyrek raporlarına göre 557 milyon dolar dönen varlıkları ve toplam 195 milyon dolar borcu ile nakit yakışı yüksek bir şirket için kısa vadede sermaye ihtiyacı doğmayacak bir finansal yapıya sahip gözükmekte. Son yatırımcı toplantısında yönetim de bunu ifade etmiştir. Şirketin zararlarını incelediğimizdeyse yaklaşık 35-45 milyon dolar çeyrek zararı açıklaması itibariyle de bu ifadenin yanlış olmayacağını öngörebiliriz. 2022 için toplam gelir öngörüsü 161-181 milyon dolar seviyesindeki şirketin bugün itibariyle piyasa değeri ise 1,55 milyar dolar seviyesinde bulunmakta.Şirketin platform gelirleri senelik %11-20 arasında büyürken; şu an gelirden yüksek pay almasa da ilaç keşif gelirlerinin senelik %42-82 arasında büyüme çizgisinde oluşu şirketin ilaç keşifleri için motivasyonunu artırıyor olsa gerek.Covid-19 salgını nedeniyle artık çoğumuzun aşina olduğu FDA onay yol haritasındaki (Keşif, Klinik Öncesi, Faz 1, Faz 2, Faz 3, FDA Onayı) süreçleri takip ettiğimizdeyse şirketin ortak programları ile 2010’lu yıllardan itibaren başladığı ilaç keşfi serüveninde Agios firması ile geliştirdiği ilaçların aldığı onay sonrası satış ve diğer pipeline ürünlerin bir kısmının da Faz 2 seviyesine kadar gelebiliyor olması, hem insanlık hem de yatırımcılar için umut vadetmekte.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıssadan hisse</h2>Schrödinger firmasını klasik bir biotech firmasından ziyade bir teknoloji firması olarak konumlamak daha doğru olur kanaatindeyim. Geliştirdiği platformun müşteriler tarafından kullanımı -çok hızlı büyüme vadetmese de- stabil bir büyüme ile sabit gelir yaratırken, asıl fark yaratacağı alanın özellikle tek başına ve ortak programları ile yürüttüğü ilaç keşifleri olacağı kanaatindeyim. Özellikle tek başına yürüttüğü programların henüz çok erken aşamada oluşu şirket için kısa vadede negatif nakit akışı anlamına gelecektir, fakat ilerleyen yıllarda kuantum bilişimin de gelişmesi ve bilgisayarların verimliliğinin artması sayesinde Schrödinger, geliştirme sürelerini çok daha kısaltarak belki de insanlığın ‘çaresiz’ olarak nitelendirdiği hastalıklara çare bulunabilmesinin yolunu açacaktır.Gerek maddi imkanlar, gerekse insan kaynağı ihtiyacı nedeniyle ülkemizde Schrödinger modelini benimseyebilecek ölçekte bir firma çıkması belki çok kolay değil; fakat yetişmekte olan insan kaynağımız ile belki biz de bir gün Schrödinger ile ortak programlar geliştirerek insanlığa fayda sağlayacak biotech firmaları yaratabiliriz.&nbsp;Ülkemizde de data ve yapay zeka odaklı terapi, diyet ve ilaç geliştirme firmalarının adını erken aşamada çokça duymaya başladık. İlk aklıma gelenlerden, mikrobiyom bilimi üzerinden yapay zeka teknolojisi ile çözümler üretmeyi hedefleyen Enbiosis’e bu uzun soluklu yolculuklarında başarılar dilerim.Son olarak bahsetmeden geçemeyeceğim; Schrödinger firması ismini -bizlerin Schrödinger’in kedisinden tanıdığımız- Nobel ödüllü Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger’den almıştır. İnsanlık tarihinin kilometre taşlarında isimleri bulunan bilim insanlarının tüzel kişilere de isimlerinin veriliyor olması ile onore edilmelerinin yanı sıra, onları daha da ölümsüzleştirmek yeni nesiller için de belki ilham kaynağı olacaktır. Bu vesileyle matematik literatürüne kazandırdığı terimler ve kuramlar ile insanlığa katkı sağlayan ünlü matematikçimiz Ord. Prof. Dr. Cahit Arf’a ithafen; Türk asıllı girişimcilerin Estonya’da kurduğu İsviçre merkezli fintech firması Arf’a kendi adıma teşekkür eder, onlara da yolculuklarında başarılar dilerim.&nbsp;Belki de şirketlerimize, apartmanlarımıza, hastanelerimize, mahallelerimize vb. aile soy ismi ya da siyasi figür isimleri yerine bilim insanlarımızın ya da sanatçılarımızın isimlerini daha sık vermek bir gence daha ilham verir ve ülkemizden daha çok evrensel figürler çıkarırız.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dipnot:&nbsp;Yazarın yukarıda bahsi geçen hiçbir firmada yatırımı bulunmamakta olup önümüzdeki 6 ay içerisinde de olmayacaktır.

(NASDAQ:SDGR)

Medikal simülasyon yazılımlarının lideri: Schrödinger

Pandemi dönemi, ilaç endüstrisinin daha esnek ve hızlı bir biçimde yenilikler geliştirmeye zorlandığı bir dönem olmuştu. Bu durumun olumlu bilimsel ve sosyal sonuçlarını hepimiz doğrudan deneyimledik. Daha önce çoğu kişinin adını dahi duymadığı ilaç ve biyoteknoloji firmaları, bir taraftan kayda değer bir finansal başarı yakalarken; bir taraftan da görünürlük ve itibarlarını artırdı. Birleşik Krallık merkezli araştırma şirketi PatientView’un yaptığı yakın tarihli bir ankete göre, 2020’de müşterilerin %50’si ilaç firmalarının itibarlarından “iyi” veya “çok iyi” diye bahsederken 2021’de bu oran %60’a <a fr-original-style="" href="https://www.euractiv.com/section/health-consumers/news/pharma-industry-improved-since-before-pandemic-say-patient-groups/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yükseldi.</a> Peki, pandemi sonrası dönemde firmaların bugünkü durumu nasıl değerlendiriliyor? İlaç endüstrisi özelindeki tartışmalar hangi alanda yoğunlaşıyor?&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İlaç endüstrisinde ne değişti?</h3>Geçen iki yıla kıyasla yoğunluğu azalmış olsa da - Çin’deki muhtelif karantinalar ve yeni varyantların kişileri enfekte etme riski üzerine <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/early-omicron-infection-unlikely-protect-against-current-variants-2022-06-17/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tartışmalar</a> değerlendirildiğinde - bahsettiğimiz dönüştürücü sürecin endüstri için hâlâ geçerli olduğunu söyleyebiliriz. Bu kapsamda, firmaların önde gelen isimleri de önümüzdeki dönemler için belirli yeni öncelikler <a fr-original-style="" href="https://pharmaceuticalmanufacturer.media/pharmaceutical-industry-insights/latest-pharmaceutical-manufacturing-industry-insights/post-pandemic-lessons/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımlıyor</a>.Artık, firmalar için en büyük önceliklerin başında pazara çıkış hızı geliyor. Pandemide ön plana çıkan mRNA teknolojisini, otoimmün hastalıklardan onkolojiye kadar çok çeşitli endikasyonlarda RNA terapileri üzerine araştırmalar takip ediyor. Bu araştırmalar, yapay zekâ ve makine öğrenmesi teknolojileriyle de destekleniyor. Kronik tedavilerden tek seferlik tedavi edici terapilere (curative therapy) geçmek de hedefler arasında yer alıyor. Üretimin düşük gelir grubundaki ülkelere kaydırılması ve bunun için gerekli teknoloji transferinin sağlanması da meselenin politik iktisadi boyutunda ele alınan en önemli tartışmalarından birini oluşturuyor.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Firmaların değeri azaldı mı?</h3>Meselenin finansal boyutunda ise görece olumsuz bir hava hâkim. Firmaların finansal görünümünde düşüş trendi <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/09c3a606-d195-4f41-b69b-83a59c9e4806" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görülüyor</a>. Ülkelerin para politikasında sıkılaşmaya gittiği bu dönemde, biyoteknoloji firmalarının çok az bir kısmı uzun dönemli ve riskli yatırımları için gerekli fona erişebiliyor. Bu durum, firmaları öz sermayelerini artırmak, riskli krediler almak, telif kazançlarına odaklanmak ya da diğer firmalarla ortaklık yapmak gibi seçeneklere götürüyor. Yeni firmaların yoluna devam etmesi ise daha da zorlaşıyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel olarak listelenmiş yaklaşık 200 biyoteknoloji firması, nakit rezervlerinin değerinin altında işlem görüyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Halka açık biyoteknoloji firmalarının toplam değeri Şubat 2021’de 500 milyar doların üzerindeyken Mayıs 2022 itibarıyla 200 milyar doların altında seyrediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasdaq Biyoteknoloji endeksinde sene başından bu yana süren düşüş %26’ya ulaştı.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2022’de Covid-19 aşılarının satış beklentileri ne?</h3>Öte yandan, Covid-19 aşılarına olan küresel talep de azalıyor. Sene başında Çin menşeli olmayan firmalara dair 9 milyar dozluk satış beklentisi, 6 milyar doza <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/9ac9f8fc-1ab3-4cb2-81bf-259ba612f600" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düşürüldü</a>. Böylece, sene başında 80,9 milyar dolar seviyesindeki gelir beklentisi de 64,1 milyar dolara geriledi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">BioNTech/Pfizer ve Moderna aşılarının, bu yıl sırasıyla 36,4 milyar dolar ve 18,7 milyar dolar satış ile piyasanın %88’ine hâkim olması bekleniyor. Fakat bu rakamlar, önceki tahminlere kıyasla sırasıyla %15 ve %27 daha düşük seviyede.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AstraZeneca ve&nbsp;Johnson&amp;Johnson aşılarının satışlarının sırasıyla 3 milyar dolar ve 2,87 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Piyasaya yeni giren Novavax'ın ise 2,74 milyar dolarlık satışa erişmesi bekleniyor.</li></ul><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geleceğin tartışma konuları neler?</h3>Bu tabloya bakıp, ilaç firmalarının, üstlerine düşen görevi tamamladıklarını ve pandemi sonrası dönemde yavaş yavaş kendi normallerine çekileceğini söylemek yanlış olur. Önümüzdeki aylarda ilaç endüstrisinin gelişimine dair, bugünden tartışılan, iki mesele ön plana çıkıyor: Yeni varyantların etkisi ve aşıya erişim/diğer hastalıklar.Yeni varyantların etkisi:&nbsp;Omicron varyantının mutasyonlarına karşı aşı çalışmaları devam ediyor. Omicron’un erken döneminde enfekte olanların yeni varyantlara karşı savunmasız olduğu kanıtlandı. Moderna, önümüzdeki ağustos ve takip eden üç ay için yüz milyonlar düzeyinde yeni dozu hazır etmek üzere çalıştıklarını <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/b9109f23-896a-48eb-8de5-1694ac7b57ba" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtiyor</a>. BioNTech'in kurucu ortağı ve CEO'su Uğur Şahin ise ek klinik denemelere gerek kalmadan aşı adaptasyonunu en yeni verilere göre yapma imkânının faydalı olacağını <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/1c1bcc16-afe6-4a13-8278-b2ee925f7f75" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtiyor</a>. BioNTech ve Moderna gibi hızlı mRNA teknolojisi kullanan firmalarda dâhi seri üretime geçmek için üç aylık bir süreye ihtiyaç var.&nbsp;Aşıya erişim/diğer hastalıklar:&nbsp;Mart 2022 itibarıyla düşük gelirli ülkelerde nüfusun yalnızca %15’i bir ya da daha fazla dozda aşılanmışken bu oran, yüksek gelirli ülkelerde %72 <a fr-original-style="" href="https://www.ipsos.com/en-uk/trust-what-next-pharmaceutical-industry" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">seviyesinde</a>. Yaşadığımız kriz, doğrudan küresel tedaviye erişim problemini işaret ediyor. Telif haklarına dair tartışmalar ve ülkelerin düşük gelir grubundaki ülkelere yapacakları yatırımlar, bu kapsamda ele alınıyor. Öte yandan, pandemi ile birlikte Covid-19 yoğun çalışmaların, diğer hastalıklar üzerine yürütülen klinik çalışmalar ve kazanımlara ket vurması da tartışmalar arasında <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/30588e58-81b7-4842-b9a3-5ab1338960cf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yer alıyor</a>. Uzmanlar, aşı firmalarının yola çıktıkları ana çalışma alanlarına <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/12ef99d4-063a-4a45-ae4d-e8115a9c3bb1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dikkat çekiyor</a>.&nbsp;

Pareto

Pandemi döneminde Covid-19 aşıları sayesinde ciddi bir gelir artışı yaşayan ilaç şirketleri, 2022’de aşı talebinin azalmasıyla gelir beklentilerini düşürdü.

onkoloji ile ilgili hikayeler