<a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1929/milliyet_1929_temmuz_/milliyet_1929_temmuz_27_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mehmet Selahattin, 27 Temmuz 1929</a>Yukarı Boğaz’ın güneşten gömlek giyinmiş kınalı tepeleri sıcaktan halka halka duman salıveren lekesiz gök denizin iki tarafında tunçtan birer kale duvarı gibi yükseliyor. Yenimahalle önlerindeyiz. Bence hakiki Boğaziçi burası. Bence Boğaz, Boğaz…Bunu tam manasıyla ancak buradan doya doya seyredebiliyorsunuz. Yenimahalle’den sonra Kavak. Bütün tepeler cıvıl cıvıl kaynaşıyor. Ağaçların altı kalabalık bir ordu karargâhını andırıyor. Hele iskele civarındaki gazinolarda bir tek boş yer yok. Bu halk yiyor içiyor ve arada bir, pek coşkunları aşka gelip nara bile atıyor. Vapuru rakı kadehleriyle selamlayıp avazları çıktığı kadar “şa şa şa!” diye bağıran kendinden geçmişler de başka.Yolumuza devam ediyoruz. Anadolu Yakası’nın harap tabyaları karşısında tabiatın vücuda getirdiği bu yarım “köy”ün yeni adına Altınkum diyorlar. Altınkum, Altınkum…<img src="https://images.aposto.com/2022/6/2/1658220073417.png" width="550" height="278" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.98" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Altınkum sahillerine bir bakış<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Beyaz kum döşeli zemini çiğneyerek geçtik. Sağında Altınkum, solunda Altıntaş levhası asılı iskelede birisi memura sordu:“Altınkum’u anladık ama bu Altıntaş ne oluyor?”Efendim o da hemen şuracıkta bir gazino imiş. İskeledeki levha halka gazinonun istikametini göstermek için konulmuş. Biraz yürüdüm yürümedim satıcılar etrafımı aldı.“Macunun böylesi!”“Havayı değiştiriyor efendim, nanelidir!”“En küçüğü kan kırmızı karpuz var karpuz!”“Değirmendere’nin, Değirmendere’nin…”Yüksekteki gazino dağ başlarında dolaşırken ışık yanan bir han görmüş yolcu gibi insanın içine rahatlık veriyor. Merdivenleri ağır ağır tırmanıyorum. Muzika çılgın bir dans havası çalıyor ve birkaç ağırbaşlı aile masalarına dirseklerini dayamış biralarını içiyorlar. Daha iki sene evveline kadar burası çırılçıplaktı. Ne gölge veren tek bir ağaç ne de nefes alacak bir dam altı. Ben görmeyeli birkaç yerde üzeri örtülü yerler, çalgı için güzel bir köşk yapılmış, iki sıralı dişbudak ağaçları dikilmiş, denize karşı örme hasır masalar yerleştirilmiş, hasılı birçok yenilikler var.Aşağıda plaj kısmı da gittikçe güzelleşiyor. Evet oraya da mutlaka uzanmak lazım. Biraz yorgunluk aldıktan sonra aşağı iniyorum. Burası vakıa kumdan yana Filurya kadar zengin değil. Fakat muhakkak ki sular burada daha temiz. Güneş de pek o kadar tesirli değil. Plajda çalışan bir genç diyor ki:“Efendim burası tuhaftır. Bir yıldız çakar kumları olduğu gibi denize sürükler. Sonra batı esince kumlar tertemiz yıkanmış olarak eski yerine gelir.”Altınkum’da da Filurya gibi güneşten muhafaza için küçük sepet şemsiyeler, etrafı tenteli yerler var. Fakat bu şemsiyelerin altına iltica edenler pek az. Hemen herkes kumlara uzanmış, sırtını güneşe vermiş, hem deniz hem güneş hem kum, üç banyoyu birden yapıyorlar. Buna bir banyo daha ilave edebiliriz: Bazılarının terli ve ıslak kadın vücutları üzerinde yaptıkları göz banyosu! Kâh saçları ensesine dökülmüş bir kadın başı, kâh mini mini bir kadın ayağı… Bunlar ara sıra birbirlerine o kadar karışıyor ki gördüğünüz baş mıdır ayak mıdır pek fark edemiyorsunuz. Bu âdeta baş dönmesi, göz kararması gibi bir hâl.Kıyıda dolaşırken bir de ne göreyim? Bizim eski gazeteci arkadaşlardan bir zat sırtüstü kumların içine girmiş, gözleri tıpkı hamamın kurnasında gözüne sabun kaçmış bir adam gibi kapalı, debelenip duruyor. Bir taraftan da ötesine berisine kumla masaj yapıyor.“Ne o yahu, hayrola? Sen âdeta kuma gömülmüşsün!”Sesimi işitince hayretle gözlerini ovalayarak baktı.“Vaziyet mükemmel değil mi? Ne yapalım a kardeş? ‘Bizi bir gömen yok mu?’ diye bar bar bağırdık, aldıran olmadı. Biz de mezarımızı böyle kendimiz kazıyoruz!”Bunu söylerken yanında aynı işi yapmakla meşgul kıvrak bir Rus kadınını gösteriyordu.İşte kadınlı erkekli bir kafile birdirbir oynuyorlar. Kırmızı mayolu bir genç kız 8-10 kişiyi üstünden atlattığı hâlde nazik bir delikanlının sıkletine tahammül edemeyerek yıkıldı ve hemen oracıkta ikisi de kumlara yuvarlandılar. Pek mecalsiz görünüyorlardı. Bir müddet ayağa kalkamadılar ve öyle yarı sarhoş birbirlerine sarılarak yattılar. Bizim arkadaş bu hâli özlemle bir müddet seyrettikten sonra “Ateşle barut derler ama ıslak barut da nasıl işe yarar bilmem!” dedi.Gülüştük. O banyosuna devam etti, ben yürüdüm. Derken o sırada yine eski arkadaşlardan birine daha rastlamayayım mı? Yanında hemen oracıkta ahbap oluverdiğimiz bir zata benim için, “Aman dikkat, gazetede ya resmimizi görürüz ya ismimizi!”&nbsp;dedi. “İki Arifler Altınkum’da şöyle yapmışlar, böyle etmişler diye bir veriştirirse karışmam.”İki Arifler hemen oracıkta denize girdiler. Arkadaşın beraberindeki esmer zat cidden çok hoş sohbet bir adammış. Soyunup dökünüp meydana çıkınca “İyi ama herkes buraya vücudunu siyahlatmak için gelir. Acaba biz ne için geldik?” dedi, sonra yine kendisi tamamladı:“Biz de galiba iki kavrulmuş olmaya geliyoruz.”Banyodan sonra teklif ettiler:“Şurada otomobil bekliyor. Birer şişe bira içtikten sonra otomobille dönelim.”Bir hayli toz yutmaktan mı çekindim, yoksa devrilen kamyonun feci macerasını mı hatırladım, ısrar derecesine varan bu teklifi kabule cesaret edemedim. Fakat Altınkum’dan saat 4 vapuruyla dönmek ne hazin oluyor tasavvur edemezsiniz!<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">* Mehmet Selahattin Güngör’ün yazılarındaki bazı kelimelerin yerine, okumayı kolaylaştırmak için günümüzdeki karşılıkları yazıldı. Selahattin’in tüm ifadelerine katılmasak da anlamı ve anlatımı bozacak ya da değiştirecek herhangi bir değişiklik yapılmadı. Dönemin anlam dünyasına sadık kalındı. ‘İstanbul’da Nasıl Eğleniyorduk’un amaçlarından biri de, yazara hak ettiği değeri vererek İstanbul’un geçmişine dair zengin bilgiler içeren bu yazıları gün yüzüne çıkarmak.

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Yukarı Boğaz’ın bu kısmında cuma günleri çok eğlenceli geçiyor - Bütün tepeler cıvıl cıvıl kaynaşıyor, ağaçların altı bir ordu karargâhını andırıyor

Altınkum’da Yüzenler ve Eğlenenler

1930 yılının 1 Temmuz günü yayın hayatına başlayan haftalık eğlence dergisi Plaj, “Pek çoğunu fakir ve memur aileleri teşkil eden İstanbul halkının plâjlardan istifadeye hakkı yok mudur?”&nbsp;diye soruyor ve konunun takipçisi olacağını iddia ediyordu. “Sırf halka hizmet” amacıyla yayımlanan derginin muhabirleri her hafta plajları geziyor, gidiş-dönüş yol parasını hesaplıyor, plajlardaki yanlış uygulamaları rapor ediyor, kimi zaman sert eleştiriler sunuyor, bazı plajlara da övgüler diziyordu.&nbsp;1931 yılında ziyaret edilen plajlardan biri de Altınkum’du. Muhabir İdris Muhtefi,&nbsp;Altınkum’a acımasız eleştiriler sunduğu yazısına “Bu plaja giden kişi buraya bir daha gelmemek azmiyle dönüyor” cümlesiyle başlamıştı.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/2/1658220554380.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.24" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp;Fotoğraf: Suna ve İnan Kıraç Vakfı Fotoğraf Koleksiyonu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Muhabirin anlatımından kısa notlar*:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 216, 77); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bu plaj belediyenin talimatnamesine uygun değil. Talimatnameye göre, bir kişi denizde 50 metre açılsa bile denizin derinliği bir metreyi geçmemeli ve bu 50 metrelik genişlik tamamen kumluk olmalı. Ayrıca ilgili talimatnameye göre plaj olacak sahiller soğuk rüzgarlara maruz kalan yerler olmamalı. Bu Altınkum denen plajda bunların hiçbiri yok.” “Plaj sahası Altınkum'un adına yakışmayacak derecede granit kayadan oluşuyor.” “Kuvvetli akıntılar sebebiyle buradaki kum denizin dibinde durmuyor.” “Bölgenin hakim rüzgarı poyraz, soğuğu insan suratına tokat gibi çarpıyor. Serinlemeye gelen tir tir titriyor. Buraya 'Sibirya' dense daha iyi olurdu.”&nbsp; “Sahil beş metre sonra adam boyunu geçiyor. Şayet çok iyi yüzme bilmeyen biri denize girerse başına bir terslik gelebilir.”&nbsp; “Bu plajda dinlenmek imkansız…”</blockquote>* Muhabirin fikirlerine, mealen ne demek istediğine ulaştık ancak yazısının orijinalini bulamadık. İtalik kısmı hayalimize göre düzenledik. İlgili makaleyi <a fr-original-style="" href="https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/26264/645607.pdf?sequence=1&isAllowed=y" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> okuyabilirsiniz. &nbsp;&nbsp;

Plaj Dergisi'nden Altınkum’a sert eleştiriler

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sörfe, denize, yola acelemiz varsa sabahın ilk kahvesini Lokal Cups&nbsp;veya Köşe Kahve’de içmenin,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deniz dönüşü, akşam serinliğinde bir yerlerde otursak fikri vuku bulunca <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sailorshacimemis/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sailors</a>’ın bahçesine kurulmanın,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Balık için deniz kenarında&nbsp;Fahri’ye, köy içindeyse Karina’ya gitmenin,</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1657810473776.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.69" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kimsecikler uyanmadan Köşe Kahve'ye doğru yolda<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Delikli Koy&nbsp;ilerisindeki tepeden nefes kesen gün batımlarına nazır oturmanın,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Alaçatı klasikleri; ekşi maya ekmek almaya Keskin Fırın, gevrek için Asude Unlu Mamüller, can İzmir boyozu çekince Dostlar Fırın,&nbsp;İmren Pastanesi’nde lorlu kurabiye; Ilıca’da Veli Usta dondurmaları ve Kumrucu Hüseyin’in,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geceleri kokteyl içmek, birileriyle tanışmak, sohbet etmek isteyince&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sipster.alacati/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sipster</a>’da Serendipidy veya Çıtır içmenin; Bi bar, Kapari Bahçe, Nar&nbsp;ve <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/bomdiaalacati/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bom Dia</a>’nın,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Portakal marineli enginar, iç baklalı fava, közlenmiş patlıcanla yapılan “nazuktan”, cevizli ve pancar salsalı deniz börülcesi tabaklarının masaya dizildiği <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/rokabahce/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Roka Bahçe</a>’nin,</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1657810691146.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ilıca Plajı'nda, erken saatler<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Lodosta Alaçatı Çark Plajı ve Altınkum; poyrazda Ilıca&nbsp;ve Pırlanta’da dalgaları kovalamanın,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Islak saçlarla <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/seasaltalacati/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sea Salt</a>'un masalarına kurulup cibes kavurma ve hardallı börülce sipariş etmenin,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yol üstünde Şen Turşucu'ya uğrayıp turşu suyu içmenin,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ilıca Plajı’ndan Yıldız Burnu’na yol alırken Sakız Adası&nbsp;ve Karaburun manzaralarıyla karşılaşmanın,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Herkesin denize gittiği öğlen saatlerinde <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/aperoalacati/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">apéro</a>’nun kapı önüne kurulmanın, unsuz bademli kek yemenin. Yanımızda ikamet eden Alaçatılılardan birine bir bedel ödemeden nereden denize girilir diye sorunca Ovacık Halk Plajı, Altınkum, Pırlanta diye listeyi aldık.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Her mevsim farklı otlar ve çiçeklerle tanışmak üzere&nbsp;Kite Plajı'ndan&nbsp;Mersin Limanı’na yürümenin,</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/6/4/1657810161824.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Asma Yaprağı sofradan önce tarlada<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Altınyunus-Boyalık Plajı&nbsp;arasında ıssız patikalar ve denize inen kayalıklar arasında gezinmenin,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Be-Dest’in Ovacık’taki yeni dükkânına uğrayıp antikalara bakmanın,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hemen her gün kabak sinkonta, vişneli sarma, kabak çiçeği dolması menüsünü yemek isteyeceğimiz <a fr-original-style="" href="https://asmayapragi.com.tr/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Asma Yaprağı</a>’nın.</li></ul>

Soli

Alaçatı'nın yerlisine sorduk. Sonra yetmedi, biz gittik dolaştık ve aradık: Nerelerde denize girer, nerelerde yürür, nerelerde yer içer, nerelerde sükunetle baş başa kalırız? 

Alaçatı'nın yazı-kışı, müdavimi 

Sörf nasıl bir kültür, insana ne öğretir?Rüzgârla, dalgayla, denizle, doğayla bir olmak demek sörf. Gelene karşı koymayıp, zorlamayıp, onunla uyum içinde akmayı öğretiyor.Bir sörfçü olarak neden Alaçatı'da yaşamayı tercih ediyorsun?Rüzgarlı günlerde 5 dakikada ev-ofisimden çıkıp 15 dakikada denizde sörfün üzerinde olabiliyorum. Özellikle kışları Lodos fırtınaları sörfü seven birisi için ideal. Burada rüzgârı paylaşabildiğim sörf arkadaşlarımı, köydeki hayatımı ve yıl boyu açık az ama öz mekânlarımızı seviyorum.Alaçatı gece hayatıyla değil sörfle popülerleşseydi nasıl bir dönüşüm olurdu?Alaçatı aslında ilk başta sörfle ünlendi. Eğer sörfü kendine merkez alsaydı, 8-10 aya yayılan yabancı ve yerli sörfçünün bir araya geldiği, daha sportmen, doğaya ve birbirinin yaşam hakkına saygılı bir yer olurdu.Alaçatı’nın hangi koylarında gün dalgalar üzerinde geçer?Dalgaları kovaladığımız plajlar lodosta Alaçatı Çark Plajı ve Altınkum; poyrazda Ilıca ve Pırlanta oluyor.

Bir sörfçünün Alaçatı seyri.

Alp Boneval

• 🤤 Atıştırmalık: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/og.beach/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">O.G.</a>, Altınkum'un yeni plajlarından. "Altınkum" adının hakkını veren ve "Nasıl olmuş da burası 5 yıldızlı bir otel zincirine peşkeş edilmemiş?" dedirten türden bir kuma sahip. O.G. de bu kuma denk şekilde temiz, güzel ve insan çekmekle uğraşmayıp işine bakan işletmelerinden. Hatta bu tavsiyeyi verirken "apéro okuru önerileni kendine saklar, çok yaymaz," diye ummuyor değilim. Gidenlere kızartma sebze tabaklarını ve özel getirttikleri reyhan suyunu — biraz cinle — öneririm.

Altınkum ile ilgili hikayeler