Çağdaş edebiyatımızın en kendine özgü yazarlarından Defne Suman'ın içindeki gezginin ısrarlı suflesiyle çocukluk hayallerinin peşine düşmesi, tüm hayatını belirlemiş. Ancak dünyanın dört bir yanını gezip hayat görgüsünün üzerine katmanlar eklese de o, bu dilin, bu toprağın ve bu denizlerin kahramanlarının yazarı.&nbsp;Suman'ın romanlarında hüzünleri ve acılarıyla ete kemiğe büründürdüğü birçok karakterle tanışırsınız. Bir yandan da yüzünüze hafif bir Ege ve Marmara serinliği çarpar, buna sakın şaşırmayın. Bu da çoklukla iki kadim kent, İstanbul ile Atina arasında yaşamaktan, o antik denizin farklı yakalarına gölgesini düşürüyor olmaktan kaynaklanan bir şeydir.Bu söyleşiyi o bir kez daha Hindistan yollarına düşmeden hemen önce yaptık. Jaipur'daki edebiyat festivali kapsamında bu dilin, bu toprakların sözünü ve sözcülüğünü başarıyla üstlenmesini sosyal medya hesaplarından oradaymış gibi izledim.&nbsp;Sorularıma verdiği güzel cevaplardan önce, kendisine dair bazı bilgileri paylaşmak doğru olacak.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yoganın izinde bir hayat</h2>Kitap okumanın eşsiz keyfini çok küçük yaşlarda keşfeden Defne Suman, ilk jurnalini armağan eden annesi sayesinde belki, edebiyatı sırdaşı ve dostu bellemiş. Doğu Ekspresi’nin son durağı olan İstanbul'da doğduğu, Doğu ile Batı'nın tam orta yerinde büyüdüğü için en büyük çocukluk düşüymüş, her iki dünyayı da gezmek ve uzak memleketlerde mesken tutmak. Öyle de yapmış zaten.Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji bölümünden mezun olduğunda heybesine feminist kuramdan oryantalizme, sömürgecilikten postmodernizme pek çok konuda edindiği bilgileri koymuş. Uzunca bir "Ben ne yapacağım" kararsızlığından sonra 28 yaşında sırt çantasıyla düşmüş yollara. Dümeni önce Tayland’a kırmış. Ardından yol boyunca imkanlarının el verdiği ve gidebildiği her yeri dolaşmış. Tayland'da eğitimini aldığı yoga, hayat mottosunun belirleyicisi olmuş, bu deneyimleri kitaplarına da yansıtmış.Çember Apartmanı'na dair sohbetimizde şöyle bir değindiğimiz güzelim İzmir'in uğradığı büyük tahribatı anlattığı romanı Emanet Zaman'ın yanı sıra Yunancadan Malayalam'a, Norveçceden Farsçaya kadar pek çok farklı dile tercüme edilen Saklambaç, Kahvaltı Sofrası, Yağmurdan Sonra, Yaz Sıcağı, İnsanlık Hali, Yitik Ülke&nbsp;ve Evden Kaçmanın Yolları gibi eserleri var Defne Suman'ın.&nbsp;Kendisiyle İstanbul ile Atina'yı, biri küçük, biri büyük iki denizden yansıyanları, iyiliği, kötülüğü, eğrisiyle doğrusuyla aşkı, acıtan, utandıran kimi tarihî olayları, dünyanın pek de hayra yoramayacağımız gidişatını konuştuk. Azar azar, yormadan ve yorulmadan bütün sözleri tüketmek de istemedik.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Eski İstanbul’un hayaleti Beyoğlu’nda gezinmekte</h2>Çember Apartmanı, buram buram İstanbul kokan bir roman. Bizim romanların büyük bir çoğunluğunda olaylar İstanbul'da yaşanır. Bir yazar olarak ondan yeterince yararlanabildiniz mi?Sorunuzun son bölümünden başlayayım yanıtlamaya. Dünyanın 25 diline tercüme edilmiş romanım Emanet Zaman, İzmir’de geçer. 1905 yılında İzmir Pasaport iskelesinde açılır ve 1922’de aynı yerde sona erer. Tarihî şehirler, Osmanlı liman kentleri, İstanbul, İzmir, Lefkoşa, Trabzon gibi bir zamanlar kozmopolit nüfusları barındırmış, yüreğinde harmanlamış kentlerin çözülüş hikayelerini yazmayı seviyorum. Tarihin izleri İzmir’de Büyük Yangın ve onu izleyen yıkımlarla silinmiş olduğu için eski binalara sıklıkla rastlayamıyoruz (Trabzon’daki belleğin silinişi İzmir’den de beter- orada tam bir format atılmış) ama İstanbul’da yaşayan binalar aracılığıyla biz bir zamanlar orada yaşamış Rumları, Ermenileri, Levantenleri, Yahudileri hissedebiliyoruz.&nbsp;Eski İstanbul’un hayaleti Beyoğlu’nun üzerinde hâlâ geziniyor. Bu hayaletin silik soluk konturlarını ortaya çıkarmayı, o titrek resmi netleştirmeyi, ortaya çıkarmayı seviyorum. Herkesin bildiği ama unuttuğu bir rüyayı anlatır gibi hissediyorum kendimi bunu yaparken.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Atina, İstanbul'un 90'larda yaşayan versiyonu</h2>Bir zamanlar, bin bir acılarla canından, malından mülkünden, geçmişinden edilen&nbsp;Çember Apartmanı&nbsp;sakinlerinin anısına soruyorum: Ege'nin öte yakasından denize bakmakla İstanbul'dan denize bakmak arasında fark var mı?&nbsp;Atina benim gençliğimin geçtiği İstanbul’a benziyor. Arkadaşlarım da Atina’ya gelip gittikçe "Aaa burası hâlâ 90’lı yıllarda yaşıyor" diyorlar. Genç bir şehir aslında. Canlı, özgür, anarşist, underground bir genç nüfusu var. Kadınlar özgür. Sabahlara kadar kafeler, barlar, lokantalar açık. Neşeli bir kent. Işıklı ama yüzeysel bir neşe değil bu. Fazla tüketme meraklısı değil insanlar. Alışveriş merkezleri çok az ve şehrin dışında. Otomobiller küçük ve eski. Kitap okunuyor, tiyatrolara gidiliyor.&nbsp;İstanbul’da da benzer şeyler yaşanıyor ama kalabalığın içinde o küçük kesim eriyor. Burada hâlâ orta sınıf var, bu da gerçekten günlük hayattaki etkileşimi belirliyor.&nbsp;İstanbul’dan kovulan Rumlar artık yaşlılar. Birbirlerine yakın oturuyorlar. Denize yakın semtlerde. Merkezdeki Atinalılar ile kaynaşmıyorlar. İstanbul’u hatırlayacakları etkinliklere gidiyorlar. Daima yüzlerinde bir hasret ve yüreklerinde bir burukluk ile yaşıyorlar. Onları ziyarete gidiyorum bazen. Atina ile İstanbul arasında bir arafta, belleklerdeki bir hayal kentinde yaşıyorlarmış gibi geliyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aşk gençlerin tekelinde bir duygu mudur?</h2>Çember Apartmanı'nın yaşını başını almış Periklis'i, iki farklı nedenle gençliğini arzuluyor ve hayata "aşk"la veda etmek istiyor. Böyle uçlarda bir aşkı kurgularken zorlandığınız zamanlar oldu mu?Bu kitaba başladığımda aşk üzerine düşünüyordum. Aşk neden gençliğe ait bir duygu diye düşünülür? Hormonların etkisi yüzünden mi? Kadın ve erkek vücudundan üreme hormonları çekilirken aşk ihtimali kalmaz mı? Bu gibi şeyleri düşünürken 75 yaşındaki bir karakterin âşık olduğu bir kurguya karar verdim. Daha doğrusu Periklis’in o apartmanda yaşadığını biliyordum. Leyla’nın da oraya taşınacağını biliyordum ama Periklis’in Leyla’ya âşık olması hesapta yoktu. Olaylar öyle gelişti. Ben de müdahale etmedim.&nbsp;Aşk sorgulaması vücuttan ötelere uzandığında yaratıcılığa varıyor.&nbsp;Cinsellik de yaratıcı bir eylem değil mi özünde? Bir insan yaratmak üzere iki insan biraraya geliyor. İlksel işlev olarak diyorum. Her sevişen bir bebek yaratmak için sevişiyor gibi anlaşılmasın bu söylediğim. Ama genetik zincirin bir ucunda böyle bir şartlanma kaydı da var. Peki iki insanın beraberliğinden bir üçüncü insan değil de bir eser çıkarsa ortaya, bir kitap yazılırsa, yaratıcılığın ırmakları bu yönde akmaya başlarsa biz buna aşk diyebilir miyiz? Aşkın tüm marazları böyle bir ilişkide de ortaya çıkmaz mı? Sahiplenme, kıskançlık, beklemek, beraber olmanın hazzı, önem krizi, seni dünyada sadece tek bir kişinin anlayacağına inanmak, terk edilme korkusu, sonsuz bir yitirme hissi… İşte bunların hepsini Periklis’in yaşamasını istedim.&nbsp;Periklis aşkı bilen, yaşını başını almış bir erkek. Kendi duygularının sorumluluğunu alabildiği için tüm bunları, aşkı, tek başına yaşayıp onu yaratıcılığın limanına ustalıkla sokabiliyor.&nbsp;Okurların çoğu bu aşkı benim burada anlattığım gibi anladı. Kimisi hoşlanmadı yaşlı bir adamın genç bir kadına âşık olmasından. Almanya’daki editörüm okurların bu ilişkiden hoşlanmayacağını öne sürdüğü için kitabı basmayı şimdilik rafa kaldırdı. İngiliz editörüm, arzu sahnelerinin sayısını azaltmamızı önerdi. Buralarda zorlandım en çok. Böyle bir aşkın meşruluğunu sorgulayan aşırı siyaseten doğrucu kesimlerin tereddütlerinden diyelim…İnsan hangi ülkede olursa olsun kendine otosansür uygulamaya kalkışıyor. Arkasında ne var bunu? Korku. "Partnerim okur da hakkımda olumsuz bir düşünceye kapılır mı" korkusu da otosansür getiriyor, "Bu konular çok yazıldı, ağızlarda sakız oldu" çekincesi de otosansür getiriyor, "Bu yazdıklarımı sakıncalı bulup beni içeri atarlar mı" korkusu da otosansür getiriyor. Korku, yaratıcılığın karşısına duvar gibi dikiliyor. Bu yüzden benim genç yazarlara tavsiyem kimse okumayacakmış gibi ilk taslağı yazıp bitirmek.Yazar bir hikayeyi anlatmak istiyorsa, o hikaye içinde kaynayıp duruyorsa onu korku ve arzularından bağımsız bir biçimde kağıda dökmeli.&nbsp;Yazmanın zevkli kısmı bu: Sanki kimse okumayacakmış gibi, bir rüyayı hatırlamaya çalışır gibi, beynin ulaşılmayan parçalarında saklı bir dünyayı yavaş yavaş ortaya çıkartmak. Arkeolojik bir kazı gibi. Sonra güvendiğimiz dostlara, okurlara, editöre gösterebiliriz yazdığımızı. Baskıcı bir rejimde yaşıyorsak ve bir öykü yüzünden başımız derde girecekse belki sivri kısımları flu bir hâle getirerek, mizah ile, metafor ile ince bir tül atabiliriz üzerinde. Edebiyat bir manifesto yazmak değildir ki zaten. Edebiyat diğer sanat dallarında olduğu gibi bir şeyi başka bir şeyle anlatabilme becerisidir. Son derece ilgisiz bir aşk hikayesi bir diktatörü eleştiriyor olabilir. Bunu ustalıkla yapabilenler dünyanın en iyi yazarlarıdır bence. &nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünyanın insan eliyle yaratılmış ciddi dertleri var</h2>Romanda Leyla,&nbsp;"... Ailemin ikiyüzlülüğüne tahammül edememiştim. O zamanlar dünyanın ikiyüzlülük üzerine kurulduğunu bilmiyordum..." diye yakınıyordu. Kötülüğün aileden başladığı bir varoluşta geleceğe, insana ve özellikle bu coğrafyaya dair umut besliyor musunuz?Dünya artık çok küçüldü. Sınırlarımızı yaşadığımız coğrafyalar üzerinden düşünmek yanıltıcı. Çin ile Vietnam arasındaki bir gerginlik bizim günlük hayatımızı etkileyebiliyor. O yüzden bizim coğrafyaya özel dertler diye bir şey olduğuna inanmıyorum. Global dertlerimiz var. Bunun en başında da iklim felaketi geliyor. Bu felaket geleceğimizi yakıyor. Artık belli oldu ki gezegen yanacak. Geleceğin ana teması bu. Böyle bir gelecek için umutlu sözler söylemek zor. Son derece yıkıcı, bencil, istilacı bir tür olan insan belki kendi sonunu getiriyordur. İnsan türü gezegenden el ayak çekerse tabiatın nihayetinde dengesini bulabileceğini düşünüyorum. Umuda dair söyleyeceğim tek şey bu olabilir. Bu fikirden hareketle Yağmur’dan Sonra&nbsp;adlı bir kısa bir roman yazmıştım. O da korona günlerinde çıktı.&nbsp;Çember Apartmanı'nın güncel akışı pandemi günlerine rastlıyor. Ben biliyorum ki birçok yazar ve sanatçı dostum için zihinde ciddi bir kırılma yaratan süreçti salgın günleri. Sizde etkisi nasıl oldu?Ben MS hastası eşime baktığım için zaten vaktimin çoğunu evde geçiriyorum. Zaten bir hastalığın sınırladığı yaşamımıza yeni bir hastalığın girmesi bizi fazla etkilemedi doğrusunu isterseniz. Günlük düzenimizde hemen hemen hiçbir değişiklik olmadı. Hatta benim uzun zamandır katılmak istediğim ama eşimi uzun süre bırakamadığım etkinlikler çevrimiçi mecralara taşınınca hayatıma bir parça renk bile geldi o sırada. Elbette ürktük. Eve uzun süre hiç kimseyi almadık. İyice yalnızlaştık. Ben bu zaman içinde üç kitap yazdım, bir de derleme hazırladım.&nbsp;

Aposto Kitap

Son romanı "Çember Apartmanı"nda sıradışı ama güçlü bir aşkı, yakın tarihimizden özel bir dönemi arka plana alarak anlatan Defne Suman "Tarihî şehirler, Osmanlı liman kentleri, İstanbul, İzmir, Lefkoşa, Trabzon gibi bir zamanlar kozmopolit nüfusları barındırmış, yüreğinde harmanlamış kentlerin çözülüş hikayelerini yazmayı seviyorum" diyor.

Defne Suman: Kentlerin çözülüş hikayelerini anlatmayı seviyorum

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Turistik Doğu Ekspresi'nin 2024-2025 kış sezonu seferlerinin 23 Aralık'ta başlayacağını duyurdu. Ankara-Kars seferlerine olan yoğun talep nedeniyle, Erzurum-Kars arasında bölgesel turistik ekspres tren seferleri de konulacak. 8 Kasım'dan itibaren satışa sunulacak biletlerin fiyatlar ise kişi başı 5 bin 250 liradan başlayacak.

Aposto Seyahat

<img src="https://images.aposto.com/2024/10/5/1731077769427.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Turistik Doğu Ekspresi'nin 2024-2025 kış sezonu seferlerinin 23 Aralık'ta başlayacağını duyurdu. Ankara-Kars seferlerine olan yoğun talep nedeniyle, Erzurum-Kars arasında bölgesel turistik ekspres tren seferleri de konulacak. 8 Kasım'dan itibaren satışa sunulacak biletlerin fiyatlar ise kişi başı 5 bin 250 liradan başlayacak.

Canlı Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Turistik Doğu Ekspresi, sezonun ilk Ankara-Kars seferini planlanan takvimde yaptı. Trenin Pazar günü Ankara'ya geri dönmesi bekleniyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Açıklama: Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Ankara-Kars ve Kars-Ankara yönlerinde haftada 3 gün olmak üzere toplam 84 seferin planlandığını açıkladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? Sadece yemekli ve yataklı vagonlardan oluşan ekspres, Ankara-Kars hattındaki önemli tarihî ve kültürel noktaların da ziyaret edilmesine olanak tanıyor. Tren Ankara-Kars arasında Erzincan ve Erzurum’da; Kars-Ankara arasındaysa Divriği, Sivas ve İliç’te yaklaşık 3’er saatlik molalar veriyor.</li></ul>

Aposto Gündem

✒️ Balkan edebiyatının dikkat çekici isimlerinden biri olan Mira Meksi’nin İstanbul’un tarihî atmosferinde geçen eseri Agatha Christie’nin Kutusu, Türkiye'de okur karşısına çıkıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Anlatı hakkında: Meksi’nin özellikle İstanbul’un geçmiş dönemlerindeki karmaşasını ve Arnavutluk’la Yunanistan arasındaki siyasi gerginlikleri işlediği romanı, aşk ve entrika dolu bir hikaye sunuyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu arada:&nbsp;Agatha Christie’nin Kutusu, yazarın Türkçedeki ilk eseri olarak öne çıkıyor ve okuyucuyu Doğu Ekspresi’yle gizemli bir yolculuğa çıkarıyor.</li></ul>

Doğu Ekspresi ile ilgili hikayeler