Tüketici araştırması şirketi Twentify, <a fr-original-style="" href="https://www.twentify.com/tr/raporlar/turkiyede-eticaret-arastirmasi-2021" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Türkiye’de E-Ticaret 2021”</a> raporunu yayımladı. 18 yaş üstü 2 bin 185 kişinin katıldığı araştırmanın ilk kısmında, kategori bazında tüketici tercihleri ve alışkanlıkları irdelenirken 2 bin 597 kişinin katıldığı ikinci kısımda tüketicinin duyduğu memnuniyet ve memnuniyetsizliğin ölçülmesi amaçlandı.Platform tercihleri:&nbsp;Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de tüketiciler en çok Hepsiburada, Trendyol, Gittigidiyor ve N11’i tercih ediyor. Üye olunan platformlardan daha sık alışveriş yapılıyor.Öne çıkan kategoriler:&nbsp;2020’de konvansiyonel ve çevrim içi alışveriş arasındaki en büyük rekabet, giyim kategorisinde yaşandı. Giyim ve aksesuar, %68 ile çevrim içi alışverişte en çok tercih edilen kategori oldu. Kozmetik ve kişisel bakım ikinci, elektronik ise üçüncü sırada yer aldı.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Memnuniyeti neler etkiliyor?</h3>Hızlı teslimat:&nbsp;Hızlı tüketim ürünleri için en önemli tercih kriteri, hızlı teslimat olurken memnuniyet de yine bu eksende şekilleniyor. İndirimler ve ödeme sürecinin kolaylığı da müşteri memnuniyetinde büyük bir önem taşıyor.Kargo şirketi: Araştırma sonuçlarına göre, kargo şirketleri satıcı/platform seçimlerinde ciddi bir rol oynuyor. Belirli kargo şirketlerinin öne çıkmasının nedeni çalışanlardan duyulan memnuniyet. Tercih edilmeme sebebi ise teslimattaki yavaşlık ve gecikme oluyor.Influencer etkisi:&nbsp;Tüketiciler, ürün satın almasalar da&nbsp;influencer'ların etkisiyle ürün sayfalarını ziyaret ettiklerini belirtiyor. Her iki kişiden biri, indirim kampanyalarını influencer’lardan duyduklarını ifade ediyor. Sosyal alışverişin yeni akımlarından olan canlı yayın alışverişlerinde ise tüketici kendi gibi insanların ürünler hakkındaki yorumlarını değerli buluyor.

Pareto

Türkiye’de e-ticaret: Alışkanlıklar, memnuniyet, sosyal ticaret

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/6/2/1627404005021.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Gelişen teknolojik altyapının sayesinde artık bir norm haline gelen online alışverişin payı her yıl artmakta. Özellikle COVID süreci ile de büyük hız kazanan bu alışverişte harcanan plastikler ise dudak uçuklatacak seviyelerde.Kargo poşetleri ve plastik ambalaj malzemeleri kargo heyecanıyla parçalanarak açılıp atılıyor. Üstelik, bunlar geri dönüşüme atılsa bile plastik türleri nedeniyle çoğunlukla geri dönüşmüyor.Bu tüketim ve üretim dinamikleriyle plastik kirliliği krizini büyütmekten başka bir yere varmak mümkün değil.&nbsp;Change.org’da Gözde Özbey (Ekolojik Yolum) tarafından başlatılan ve içinde benim de olduğum çevre dostları tarafından desteklenen <a fr-original-style="" href="https://change.org/plastiksiz-kargo-istiyoruz" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Plastiksiz Kargo İstiyoruz!”</a> imza kampanyası ise bu sorunda en çok payı olan Trendyol, Gittigidiyor, Hepsiburada, N11, Gittigidiyor, Morhipo, Çiçeksepeti, Amazon, D&amp;R, Kitapyurdu, İdefix gibi e-ticaret şirketlerinden bu konuda adım atmalarını ve öncü olmalarını talep ediyor.&nbsp;Geri dönüşmeyen, kompost edilemeyen, doğada mikro ve nano parçacıklara çözülerek atık olarak kalan kargo plastikleri yerine doğaya zarar vermeyen seçeneklerin sunulmasını istiyoruz.Biz tüketiciler olarak plastik kirliliğinden rahatsızlık duyuyor ve bu sorunun bir parçası olmak istemiyoruz. Artık sıra şirketlerde! Bu plastik tüketimini bize seçenek bile vermeden zorunlu kılan alışveriş sitelerinde. Elinizi taşın altına koyup &nbsp;sorumluluk almanın vakti geldi.Bu imza kampanyasına destek vermek için <a fr-original-style="" href="https://change.org/plastiksiz-kargo-istiyoruz" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">change.org/plastiksiz-kargo-istiyoruz&nbsp;</a>adresini ziyaret edebilirsiniz.

Çevreci Geek

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/irem-özbay-6b28b1118/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İrem Özbay</a>İllüstrasyon:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/littleblackdotdesign/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayşe Ezgi Yıldız</a>Geçen perşembe günü Getir’in İspanya merkezli Blok’u satın alarak yurt dışı rotalarına Güney Avrupa’yı da eklediğini öğrendiğimizde şirketin kurucu ortaklarından Tuncay Tütek ile bir araya gelmek üzereydik. Tütek, çevrim içi toplantımıza şirketin kuryelerinin kullandıklarına benzer bir motosikletin arka planda olduğu, Getir ofisini geniş açıdan görmemizi sağlayan bir odadan katıldı. Konuşmamızın ilerleyen dakikalarında, bu motosikletin şirketin ikinci elektrikli motosiklet prototipi olduğunu öğrendik. Tütek, “Şu anda hizmet verdiğimiz tüm Avrupa ülkelerinde teslimatları tamamen elektrikli motosiklet ve bisikletlerle gerçekleştiriyoruz,” diyerek bu konuya ekstra hassasiyet gösterdiklerini özellikle vurguladı. Getir, 2021’nin başlarında Birleşik Krallık ile başladığı yurt dışı açılımda motosikletlerinin sokaklarda dolaştığı ülke sayısını şimdiden sekize yükseltti. Geçen ay tamamlanan 555 milyon dolarlık yatırım turunda değerlemesini 7,5 milyar dolara çıkaran şirket, önümüzdeki aylarda Avrupa’daki faaliyetlerini genişletmeyi ve ABD’ye açılmayı planlıyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Getir fikri nasıl ortaya çıktı?</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/6/0/1625409212457.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Getir Kurucu Ortağı Tuncay TütekGetir’i pandemi döneminde keşfedenler elbette vardır; ancak şirketin hikâyesinin başlangıcı yaklaşık yedi sene öncesine dayanıyor. BiTaksi’nin kurucusu Nazım Salur, kendi girişimindeki iş modelini başka bir sektörde hayata geçirmeyi ilk olarak düşündüğünde tarihler Ekim 2014’ü gösteriyordu. “Madem birkaç dakika içinde insanlara taksi gönderebiliyoruz aynısını neden market ürünleri için de yapmayalım?” diyen Salur, bu fikri Gittigidiyor kurucularından Serkan Borançlı’ya anlattı. Borançlı, ilk olarak temkinli yaklaşsa da o gece sabaha kadar dünyada bu işi yapan var mı diye araştırdı. Dünyada bu işi yapan kimse yoktu. Borançlı’nın “Biz bu işi yapalım” demesinin ardından Salur, o dönem kendi aile şirketini yöneten Tuncay Tütek, BiTaksi’nin CIO’su Doğancan Dalyan ve ABD’de eğitim gören oğlu Mert Salur’u da ikna ederek ekibe kattı. Tütek, beş kurucu ortağı bir araya getiren motivasyonu, “dünyada daha önce yapılmamış olan bir işi Türkiye’den çıkarmak” olarak tanımlıyor. Türkiye’nin eskiden beri aşina olduğu bakkal çırağının siparişi getirmesi, camdan sepet sallama gibi gelenekleri teknoloji ile birleştirdiklerini söyleyen Tütek, işin zor kısmının ise fikrin uygulaması olduğunu belirtiyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Silikon Vadisi’nin iki günahı</h3>Getir’in iş modeli, tüketiciye kendi depoları üzerinden ürün teslimatı yapmak üzerine kurulu. İşin ilginci, Getir’in kurucuları 2016’da Silikon Vadisi’nde yatırımcıların kapısını çalıp iş modellerini anlattığında teknolojik işlerin bu şekilde yapılamayacağı cevabını alıyor. Tabiri yerindeyse Silikon Vadisi’nin gözünde teknoloji şirketlerinin işlememesi gereken iki günah var: ürün stoğunu kendi elinde tutmak ve personelin şirketin kadrolu çalışanı olması. Tütek, o günleri anarken “Kendimizi bir günah işliyor gibi hissettik,” diyor, “Silikon Vadisi daha çok aracılık yapan teknoloji firmalarına yatırım yapmayı seviyor,” diye de ekliyor.2016’da Silikon Vadisi’nden eli boş dönen kurucular, Getir'in öncüsü olduğu ve e-ticaretten varış süresinin kısalığı açısından ayrılan “Q-commerce” terimini dünyaya duyurmak için hummalı bir çalışma içine giriyor. Siparişi dakikalar içinde ulaştırma vaadiyle yola çıkan şirket; toptancılarla değil direkt olarak Unilever, P&amp;G gibi markalarla çalışıyor. Markalar, ürünleri Getir’in İstanbul, Ankara ve İzmir’deki beş merkezî deposuna teslim ediyor. Ürünler, daha sonra merkezî depolardan şu anda sayısı 500’ü aşan cep depolara dağıtılıyor. Kullanıcılar, Getir uygulamasını açtığında bulunduğu noktaya teslimat sağlayacak cep depodaki ürünleri görerek sipariş veriyor. Nitekim, depolarda stoğu olmayan hiçbir ürün uygulamada görünmüyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Getir’in son iki senesi</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/6/0/1625409910516.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hâlihazırda Türkiye'de 32 şehirde hizmet veren Getir, 2019 yılında ana işi olan dakikalar içinde market teslimatının yanı sıra yeni projeleri hayata geçirmeye başladı. GetirYemek ile çevrim içi yemek siparişi işine giren şirket, restoranlardan uzun süre komisyon almayarak ve özellikle pandemi döneminde sıkıntı çeken restoran sahiplerine milyonlarca lira destek vererek sektörde fark yaratmaya çalıştı. Bir süre sonra, daha geniş bir ürün skalasına ulaşmak isteyen kullanıcılar için GetirBüyük devreye girdi. 2021’de ise esnafı desteklemeye yönelik olarak GetirSu ve GetirÇarşı tanıtıldı. Tütek, “Biz sipariş götürebiliyorken kasap, bakkal gibi mahalle esnafı dükkanını siftahsız kapatıyordu. Getir teknolojisini onların ayağına götürmek, esnafı dijitalleştirmek istedik,” diyor ve ekliyor “Burada amacımız birinci günden para kazanmak değil mahalle esnafına destek olmak ve müşteriyi mutlu etmekti.”<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geç gelen “unicorn” statüsü</h3>Getir’in özellikle pandemi döneminde Türkiye ve dünyada ciddi bir şekilde büyüyen hızlı teslimat sektöründe öne çıkmasının nedenleri arasında sektörün ilk oyuncusu olması, uygulamanın kullanım kolaylığı, değişen tüketici alışkanlıkları ve yurt dışı atılımı geliyor. Bu noktada, akıllara ister istemez “Pandemi, Getir’in son bir senedeki hızlı büyümesinin arkasındaki sebep mi?” sorusu geliyor. Tütek, pandemi döneminin yeni kuşakları uygulamaya çekmek konusunda olumlu etkisinin olduğunu kabul ediyor; ancak kısıtlamaların getirisi olduğu kadar götürüsü olduğunun da özellikle altını çiziyor. Nitekim, Getir’in finansal sonuçlarına bakıldığında 2018-2019 yıllarındaki büyüme ile 2020’deki büyümenin hemen hemen aynı olduğu görülüyor. Ayrıca, pandemi döneminde pazardaki rekabetin arttığının da gözardı edilmemesi gerekiyor. Şirket, toplam süpermarket pazarının 100 milyar dolar olduğu Türkiye'de hâlihazırda pazarın yaklaşık %2'lik bir kısmından sorumlu olan hızlı teslimatlarda Banabi, Migros Hemen, Gönder gibi şirketlerle rekabet ederken Avrupa pazarında ise Goriller, Dija, Flink gibi oyuncular bulunuyor.Öte yandan, Getir’in kurucuları için aslında 1 milyar dolarlık değerlemeye ulaşarak “unicorn” statüsüne ulaşmak 2014’te yola çıktıklarında iki-üç sene içinde gerçekleşecek bir plandı. Fakat Tütek, Türkiye’nin en zor yıllarına denk geldiklerini belirterek 2016’daki darbe girişimi ve 2018’deki makroekonomik krizle birlikte yabancı yatırımcının ilgisinin azaldığına dikkat çekiyor. “Bu nedenle birkaç yatırım turu kaçırdık ve sanılanın aksine “unicorn” statüsüne daha geç ulaştık.” diye de ekliyor. Son zamanlarda ulaşılan değerlemeler ise yurt dışı hamlesinin ardından geliyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt dışı açılımı</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/6/1/1625469781926.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Getir için en önemli kilometre taşlarından biri, Ocak 2021’de gerçekleşen Birleşik Krallık açılımı. Şirketin ilk rotasını Londra olarak belirlemesinin arkasında şehrin dünya vitrinlerinden biri olması, Birleşik Krallık’ta dijitalleşme ve e-ticaret alışkanlıklarının ileri seviyede bulunması, kişi başına düşen milli gelirin yüksekliği ve Londra nüfusunun yüksek ve yoğun olması yer alıyor. Getir, Avrupa pazarındaki ilk sınavını başarıyla geçince Amsterdam, Berlin ve Paris sokaklarında da hizmet vermeye başlıyor.Son olarak geçen hafta şirket, Güney Avrupa pazarında faaliyet gösteren İspanya merkezli hızlı market teslimatı uygulaması olan Blok’u satın aldı. Satın almanın heyecanı yüzünden okunan Tütek, “Bugüne kadar hep organik büyüdük. İlk defa bir satın alma gerçekleştirerek inorganik büyüyoruz; ancak gelecekte çok iyi bir fırsat çıkmadığı takdirde önceliğimiz organik büyüme olacak,” diyor. Blok’un satın alınmasıyla birlikte şirket, Getir adıyla İspanya, İtalya ve Portekiz’de de hizmet vermeye başlayacak. 2021’in son çeyreğinde ise ABD pazarına girilmesi hedefleniyor.Tütek, Türkiye ile yurt dışı operasyonları arasındaki en büyük farkın “depo bulma zorluğu” olduğunu söylüyor. Türkiye’de rahatlıkla halledilebilen bu süreç, yurt dışında prosedürlerinin çok fazla olması nedeniyle aylar sürebiliyor. Ayrıca, merkezî bir deponun açılması için belli bir sipariş hacmine de ulaşılması gerekiyor. Getir, şu anda Avrupa’daki operasyonlarını merkezî depo olmadan yürütüyor. Toptancılara kendilerini ispat etmek de Getir’i yurt dışında zorlayan konulardan biri; ancak bu zorluğu kısa sürede aşan şirket, hâlihazırda çok uluslu şirketlerle Avrupa bazında iş birlikleri için masaya oturmaya hazırlanıyor.Getir'in yurt dışında öncelikli hedefi; dakikalar içinde market teslimatını olabildiğince geniş kitlelere ulaştırmak. Tütek, “Şimdilik GetirYemek, GetirÇarşı gibi projeleri yurt dışına taşımayı düşünmüyoruz. Gelecekte ülkelerin ihtiyaçlarına göre bu projelerin şekillenmesi ise kaçınılmaz. Mesela Fransa’da GetirÇarşı’nın tutabileceğini düşünüyoruz,” diyor.

Gittigidiyor ile ilgili hikayeler