Yenilenebilir enerji yatırımları ve küresel kapasitesi, son yıllarda kayda değer biçimde artıyor. 2019 yılında 600 megavat düzeyindeki küresel güneş enerji kapasitesi 4 yılda neredeyse 3'e katlanarak 1,6 teravat düzeyine ulaşmış durumda.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">SolarPower Europe tarafından hazırlanan Güneş Enerjisi Küresel Piyasa Görünümü 2024 raporuna <a fr-original-style="" href="https://www.solarpowereurope.org/insights/outlooks/global-market-outlook-for-solar-power-2024-2028/detail" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">göre</a>, güneş enerjisinde 2023 yılında 447 gigavatlık rekor kapasite artışı&nbsp;yaşandı.</li></ul>Diğer yenilenebilir enerji türleri ile kıyaslandığında güneş enerjisi, ekonomik üretim maliyetleriyle de ön plana <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/66bdc5305c4c860007cfcfc7" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çıkıyor</a>. Altyapı ve teknoloji maliyetleri düşük olmasına karşın güneş enerjisiyle üretimde çözülmeyi bekleyen temel bir sorun var: Güneşlenme süreleri.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD merkezli uzay teknolojileri girişimi olan <a fr-original-style="" href="https://www.reflectorbital.com/lighting" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Reflect Orbital</a> bu sorunu ortadan kaldıracak bir teknoloji üzerinde çalışıyor. Reflect Orbital, güneş battıktan sonra güneş ışığı ve dolayısıyla enerji satmayı planlıyor.&nbsp;</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl çalışıyor?</h2>Uzaya büyük bir ayna göndermeyi planlayan Reflect Orbital, bu aynayı, güneş ışığını dünya üzerinde kesin bir konuma yansıtacak şekilde yönlendirebilen bir uyduya yerleştirecek. Reflect Orbital'ın teknolojisi, uzayda güneş ışığını yakalayarak ince film reflektörler yardımıyla dünyadaki belirli noktalara yönlendirebilecek. Böylece, dünyanın her yerindeki güneş enerjisi santralleri güneş battıktan sonra da üretimlerine devam edebilecek. Güneş enerji santrallerinin verimliliğini önemli ölçüde artıracak bu teknolojinin 2025 yılında ticarileştirilmesi planlanıyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729783771934.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Reflect Orbital müşterileri, uydudan yansıtılan güneş ışığını telefonlarıyla hizmet aldıkları alanlarda diledikleri lokasyona yönlendirebilecek. Güneş ışınlarının kontrolünü mümkün olduğunca kolaylaştırmak istediklerini belirten şirketin CEO’su Ben Nowack, “İnternet sitemize giriş yapın, bize GPS koordinatlarınızı söyleyin ve biz de hava karardıktan sonra size biraz güneş ışığı sunalım” ifadelerini kullanıyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">6,5 milyon dolar tohum yatırım aldı</h2>Uzay teknolojisi girişimi Reflect Orbital, geçen haftalarda Sequoia Capital liderliğindeki yatırım turunda 6,5 milyon dolarlık tohum yatırımı aldığını duyurmuştu. Şirket, elde ettiği finansal kaynağı teknolojisini bir adım daha öteye taşıyacak insan kaynaklarına harcamayı planlıyor.&nbsp;California eyaletindeki Hawthorne şehrindeki yeni tesisine taşınan Reflect Orbital, sunduğu hizmetleri ve teknolojilerini tanıtan <a fr-original-style="" href="https://www.reflectorbital.com/media" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">videolar</a> büyük ilgi görüyor.

Pareto Sürdürülebilirlik

ABD merkezli uzay teknolojileri girişimi Reflect Orbital, uzaya gönderdiği büyük bir ayna ile güneş battıktan sonra da ihtiyaç duyulan noktalara güneş ışığı satmaya hazırlanıyor. Teknolojinin, güneş enerjisi santrallerinin çalışma sürelerini ciddi şekilde artırması bekleniyor.

Geceleri güneş ışığı satıyor: Reflect Orbital

Elon Musk, uzay taşımacılığı şirketi SpaceX ve 2022 yılında satın aldığı sosyal medya platformu X’in genel merkezlerinin ABD’nin California eyaletinden Texas’a taşınacağını açıkladı. Böylece Musk’ın sahibi olduğu xAI ve Neuralink dışındaki tüm şirketler, öncü teknoloji şirketlerinin genel merkezlerine ev sahipliği yapan California'ya veda etmiş oldu.&nbsp;Alınan karar kapsamında, SpaceX’in genel merkezi California’nın Hawthorne şehrinden şirketin Texas'taki “Starbase” isimli fırlatma tesisine taşınacak. X’in genel merkezi ise Austin’e transfer edilecek.&nbsp;Bir adım geriden:&nbsp;Tesla’nın genel merkezi de 2021 yılında eyaletteki yüksek vergi oranları, işletme regülasyonları ve pandemi kısıtlamaları gerekçe gösterilerek California’dan Texas’ın Austin kentine taşınmıştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2022 yılında Musk’ın tünel inşa eden şirketi The Boring Company’nin genel merkezi ise California’dan Texas’ın Bastrop şehrine alınmıştı.&nbsp;</li></ul>Neden? Musk, konuya ilişkin açıklamasında California’nın Demokrat valisi Gavin Newsom tarafından hafta başında imzalanan ve cinsel kimliğini değiştiren okul çağındaki çocukları, istekleri dışında ebeveynlerine ifşa edilmekten korumayı amaçlayan “SAFETY” yasasını taşınmaya gerekçe olarak gösterdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yasa, öğretmenlerin bölgedeki okullarda eğitim gören çocukların cinsel kimliklerini değiştirmeleri durumunda ebeveynleri bilgilendirmesini zorunlu kılan yönetmelikleri yasaklıyor. Eğitimcilerin çocukların cinsel yönelimi hakkında ebeveynlerle bilgi paylaşması da yasa dışı hâle geliyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yasayı “bardağı taşıran son damla” olarak tanımlayan Musk, bu tip bir düzenlemenin çocuklarını korumak isteyen aileleri California’yı terk etmeye zorlayacağını iddia ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Newsom ise yeni yasanın ebeveynlerin haklarını&nbsp;ortadan kaldırmadığını veya kısıtlamadığını savunuyor.&nbsp;</li></ul>Arka plan: Musk’ın bugüne kadar kamuoyuna açık platformlarda paylaştığı pek çok söylem, "cinsiyetçi" olduğu gerekçesiyle eleştirildi. Ayrıca eski Tesla ve SpaceX çalışanları tarafından cinsiyet ayrımcılığına yönelik açılan davaların çoğunda Musk’ın adı geçiyor. ABD’li CEO’nun 2022 yılında adını ve cinsiyetini değiştiren bir çocuğunun da bunu uzun yıllar ondan sakladığı ve şu anda Musk ile görüşmediği biliniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şirketlerinde yarattığı toksik çalışma ortamı nedeniyle sık sık eleştirilen Musk, “SAFETY” yasasına yönelik protestosuyla da özellikle sosyal medyada eleştiri oklarının hedefi hâline geldi.&nbsp;</li></ul>Öte yandan: Musk, uzun yıllardır California yönetimini oldukça sert bir biçimde eleştiriyor. Yönetimin yenilik yapma konusunda yavaş kaldığına işaret eden CEO, San Francisco’da artan suç oranları ve uyuşturucu kullanımının ofise gidip gelmesini zorlaştırdığını söylüyor. Ünlü iş insanının, 2021 yılında Tesla’nın Fremont’taki fabrikasının kapatılmasına neden olan pandemi kısıtlamalarını “faşist” bulduğuna yönelik bir açıklaması da bulunuyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fakat Musk, California’yı tamamen terk etmek konusunda da tereddütlü davranıyor. Zira Tesla’nın hâlâ Palo Alto’da ikinci bir genel merkezi bulunuyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yapay zeka ve mühendislik&nbsp;alanlarında çok sayıda yeteneğe ev sahipliği yapan Silikon Vadisi, eyalet sınırları içinde bulunuyor. Bu nedenle Musk, yapay zeka şirketi xAI ve beyin-bilgisayar arayüzü geliştiren girişimi Neuralink’in genel merkezlerini California’da tutmaya devam ediyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden Texas?</h2>Texas’ta eyalet gelir vergisi veya sermaye kazancı vergisi gibi vergi uygulamaları bulunmuyor. Bu da eyaleti, yüksek gelirli şirketler için cazip bir konum hâline getiriyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ancak uzmanlar, genel merkezin taşınmasının SpaceX ve X’in mali tablolarında sınırlı bir etki yaratacağını ve Musk’ın söz konusu açıklamayı bir protesto mesajı olarak yayımladığını ifade ediyor.&nbsp;</li></ul>Geniş açı: Musk’ın şirketlerinin genel merkezini taşıyacağına ilişkin açıklaması, CEO'nun eski ABD Başkanı Donald Trump’a yönelik suikast girişiminin ardından X üzerinden paylaştığı destek mesajından birkaç gün sonra geldi. Musk, paylaşımında Trump’ın ABD başkanlık seçimlerindeki adaylığını destekleyerek Cumhuriyetçi kanada desteğini de vurgulamış oldu.&nbsp;

Quando İçgörü

Tesla’nın genel merkezini 3 yıl önce Texas’ın Austin kentine taşıyan Elon Musk, X ve SpaceX’in genel merkezlerinin de ABD’nin California eyaletinden Texas’a taşınacağını açıkladı. Musk, karara gerekçe olarak ise California Valisi Gavin Newsom tarafından geçen hafta imzalanan “SAFETY” yasasını gösterdi. 

Elon Musk’tan California'ya veda: Neden Texas'a gidiyor?

Film:&nbsp;The MenuYönetmen:&nbsp;Mark MylodSüre:&nbsp;106 dakikaYapım yılı:&nbsp;2022Jenerik:&nbsp;Succession dizisinin yönetmenlerinden Mark Mylod ve yapımcılarından Adam McKay'in beyaz perdedeki bu yeni ortaklığı, Toronto Film Festivali prömiyerinden çok önce, fragmanı yayınlanır yayınlanmaz konuşulmaya başlanmıştı. Ralph Fiennes’ın başrolünde yer aldığı filmde ona eşlik edenler arasında Anya Taylor-Joy ve Nicholas Hoult gibi iki genç yıldız başı çekiyor. Film, genç çift Margot ve Tyler’ın bir grup zengin insanla birlikte yıldız şef Julian Slowik’in özel bir adadaki seçkin restoranı Hawthorne’a gitmesiyle başlıyor. Fakat şefin şok edici sürprizlerle dolu menüsü konukları korku dolu anlara sürüklüyor.Neden izleyelim?&nbsp; The Menu’nun benim için yılın en şaşırtıcı filmlerinden, en büyük sürprizlerinden olacağı kesin. Filmi izlediğimde, korku sinemasına getirdiği yeni vizyonla Ari Aster ve Jordan Peele’in filmleriyle tanıştığımda yaşadığım heyecanı ve beklenti aşımını hatırlattı bana. Seth Reiss ve Will Tracy’nin senaryosu korku ve komediyi iç içe geçirirken; yüksek sanatın, yüksek mutfağın, insan ilişkilerinin ve zenginlikle gelen iki yüzlülüklerin çok yönlü bir eleştirisine dönüşüyor. Biraz komik, biraz karanlık ama baştan sona zekice bu film, sanatına fazla anlam yüklemiş bir sanatçının toplumdaki yozlaşmışlıklarla yüzleşmesini beklenmedik ve ters köşe anlarla beziyor. Şef Slowik, bir yandan toplumdaki çürümüşlüklere duyduğu öfkeyi kendi alanına taşıyor. Diğer yandan mükemmel bir şekilde kurguladığı intikam planını, belki de kariyerinin doruk noktası olacağını düşündüğü bir menüyle ifade ediyor.&nbsp;Filmin konuklarına ya da onların simgelediklerine dair dertlerini kişiselleştirilmiş bir menüyle ortaya koyan şefin dokunuşlarıyla zenginleşen, moleküler gastronomi ve kavramsal sanat harmanı The Menu; izleyiciyi estetik ve görsel açıdan kışkırtıyor. Yemeyin, tadına bakın diyor Slowik; karın doyurmaya değil, bir yemeği beş duyuyla tecrübe etmeye davet ediyor. Öte yandan sadece göz ve damak zevkine, beş duyuya hitap eden bir menü değil bu; duyguları, travmaları, korkuları ve insan ilişkilerini harekete geçiren, konukları bireysel ve kolektif olarak benzer duygular tatmaya iten bir sanat performansı aynı zamanda.&nbsp;Servis edilen her yemekle gerilimi yükselen bu korku komedisinde Ralph Fiennes’ın muazzam oyunculuğu, kalabalık oyuncu kadrosunun her bireyiyle de destekleniyor. Her masanın ayrı bir derdi var, her masada oturanların kendi içinde güçlü bir uyumu, mutfakta çalışanlarınsa ayrı bir işlevi, iç dinamiği… Üstelik her grup bir araya geldiğinde ortaya farklı enstrüman gruplarının bir araya gelmesinden oluşan uyumlu bir orkestra çıkıyor. Filmin gözden kaçırmaman gereken yardımcı performansıysa kesinlikle Hong Chau’ya ait.&nbsp;Slowik, “Bizimle mi birliktesin, yoksa onlarla mı, bilmem gerekiyor.” diyor. Ama The Menu’nün etkisi ve sürprizleri, hangi tarafta olursan ol, geçerliliğini koruyor.Nerede izleyebilirsin?&nbsp;The Menu,&nbsp;bugün sinemalarda.Benzer işler:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ready or Not (2019, Matt Bettinelli-Olpin &nbsp;&amp; Tyler Gillett)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Pig (2021, Michael Sarnoski)</li></ul>

Duende

Mutfakta neler dönüyor?

Menü

Bu kısımda psikoloji, sosyoloji gibi alanlardan çeşitli konulara ilişkin, Nedir? sorusunu soruyoruz. Bu sayıda Hawthorne Etkisi Nedir?&nbsp;sorusuna cevap arayacağız.Hawthorne Etkisi, 1900'lü yılların başlarında Western Electric Hawthorne fabrikasında yapılan çeşitli çalışmaların adıydı. İlk çalışmalar, çalışılan alanlardaki aydınlatmaların etkilerini ve bunun üretkenliğin iyileştirilmesiyle nasıl bir ilişkisi olabileceğini anlamaktı. "Hawthorne Etkisi" terimi, 1958'e kadar Henry Landsberger'in 1920'lerin orijinal üretkenlik deneylerini gözden geçirdiği zamana dek, davranışla ilişkili olmasa da, günümüzde bunun şu anda Hawthorne Etkisi olarak tasarlanan “gözlemci etkisinden” kaynaklandığı anlaşıldı.Zamanında yapılan bu araştırmalarda (1927-1932 arasında Elton Mayo, Fritz J. Roethlisberger ve William J. Dickson adlı endüstri psikologları tarafından gerçekleştiriliyor), kişilerin, kendileri üzerinde bir araştırma yapıldığında ve &nbsp;bu vesileyle gözlemlendiklerini bildiklerinde, davranışlarında değişiklikler olduğu saptandı. Yani çalışanlar, sadece dolgun ücretler, uygun çalışma şartları gibi şeylerden değil, aynı zamanda insan olarak fark edilmeye, ilgi gösterilmeye, organizasyonları açısından faydalı olduklarının saptanmalarına ihtiyaç duymaktadırlar.Verywellmind sitesinde yer alan <a fr-original-style="" href="https://www.verywellmind.com/what-is-the-hawthorne-effect-2795234" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir habere</a> göre, Hawthorne etkisi üzerine daha sonra yapılan araştırmalar, orijinal sonuçların abartılmış olabileceğini öne sürdü. 2009 yılında, Chicago Üniversitesi'ndeki araştırmacılar orijinal verileri yeniden analiz ettiler ve üretkenlikte diğer faktörlerin de rol oynadığını ve başlangıçta açıklanan etkinin en iyi ihtimalle zayıf olduğunu buldular.Araştırmacılar ayrıca Hawthorne çalışmalarından elde edilen orijinal verileri de ortaya çıkararak, bulgular hakkında daha sonra bildirilen iddiaların çoğunun veriler tarafından desteklenmediğini öne sürdüler. Dolayısıyla bazı ek çalışmalar Hawthorne etkisine dair güçlü kanıtlar olmadığını gösterse de, Journal of Clinical Epidemiology'de yayınlanan 2014 tarihli bir sistematik inceleme, araştırmaya katılım etkilerinin var olduğunu buldu. 19 farklı çalışmanın sonuçlarına baktıktan sonra, araştırmacılar bu etkilerin açıkça meydana geldiği sonucuna vardılar, ancak nasıl çalıştıklarını, sahip oldukları etkileri ve neden ortaya çıktıklarını belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.Bununla birlikte, konuyla ilgilenen bir çok yazar, Hawthorne Etkisi’nin sadece 1900’lerin başında konsantre olduğu şekilde çalışan hayatındaki değişiklikleri değil, hayatımızın bir çoğunu kapsadığını iddia ediyor. Özellikle sosyal medya çağında. Kişisel olarak buna katıldığımı söyleyebilirim. Şöyle düşünün; Instagram, Twitter, Linkedin, Strava ve daha niceleri gibi, yaşamımızı, yazılarımızı, profesyonel hayatımız, spor hayatımızı görünür hale getiren mecralar var. Her birimiz bu mecralarda “izlendiğimizin” farkındayız, takipçilerimiz var. Bu takipçiler, hayatımızın akışını öyle ya da böyle etkiliyorlar çoğu zaman. Instagram’da içtiğimiz kahvenin görülmeyeceğini bilsek, yine de o kahveyi mutlaka ama mutlaka içer miyiz? Ya da Strava’da üstüste bir kaç gün bisikletimizi, koşumuzu görecek olanlar olmasa, iki elimiz kanda olsa o kilometreleri o gün kateder miyiz? Ya da konuşmacı olduğumuz seminerin Linkedin’de gözükecek olması bizi daha da çok motive etmiyor mu o içerik için? Gibi sorular geliyor hemen aklıma.&nbsp;Eminim ki bunların hiç birinden etkilenmediğini düşünen de vardır. Yine de bilinçaltımıza bu algının yerleşik olduğunu düşünenlerdenim. Kaldı ki, bu etki sayesinde yapılan şeylere, iş olsun ya da sosyal hayat olsun, daha motive olmak kötü bir şey mi? Bence kesinlikle değil. İlgi, alaka, izlenme, insanı motive eden şeyler olduğu sürece, varsın olsun. Hatırlayın, pandemi döneminde “izlenecek pek de bir şeyimiz kalmadığında”, herkes kendi çekirdek hayatının içinde dönüp durmaya başladığında nasıl da demotive olunduğunu…Bunlar hep genellemeler olsa da, gerçeklik payı bir yerlerde mevcut. Onun da değerlendirmesi herkesin kendisine kalsın. İyi izlenmeler!&nbsp;

Hawthorne ile ilgili hikayeler