• Li Chuangye'nin hikayesi: Çin'in Henan bölgesinde 1988 yılında doğan Li Chuangye, 16 yaşında okuma yazmayı öğrenip doktor olma hayalini gerçekleştirmiştir.<ul><li>Li, yedi aylıkken çocuk felci geçirmiş ve yürüyememiştir; 9 yaşında bacaklarına ameliyat yapılmış ancak bu ameliyat başarısız olmuştur.</li><li>Li, yedi yıl boyunca bir dilencilik şebekesinde zorla çalıştırılmış, sokaklarda dilenmek zorunda kalmıştır.</li><li>16 yaşında bir gazete bulup okuma yazma öğrenmeye karar veren Li, eğitimle hayatını değiştirmeye başlamıştır.</li><li>Li, ailesinin mali durumunun düzeldiğini öğrenince, dilencilikten kurtulup eğitimine odaklanmıştır.</li></ul>

Canlı Gündem

Çin’de 91 şehirde inşa edilmesi planlanan 301 gayrimenkul projesi için mortgage ödemelerini yapmayı reddederek boykotlar düzenleyen vatandaşların ödemeleri cezasız biçimde ve geçici olarak durdurabilecek. Çin Bankacılık ve Sigorta Düzenleme Komisyonu’nun (CBIRC) açıklamalarına göre, gayrimenkul geliştiricileri için aktif kredi desteği sağlanacak, böylece geciken veya durdurulan projeler mümkün olan en kısa sürede tamamlanabilecek. Henan Asset Management ve hükûmet destekli geliştirici Zhengzhou Real Estate Group, gayrimenkul sektörü için ortaklaşa bir fon oluşturacak.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Geçtiğimiz haftalarda, protestoların yoğunlaştığı Henan eyaletinin başkenti Zhengzhou’daki People’s Bank of China şubesinin önünde vatandaşlar nisan ayından bu yana yerel bankalardan para çekemediklerini belirterek protesto gerçekleştirdi. Protestolara polisin müdahale ettiği aktarılırken düzenleyiciler, banka müşterilerinden bazılarına mevduatlarının bir kısmını geri vermeyi taahhüt etti.</li></ul>Tüm bu gelişmelerin boykotları hafifletip hafifletmeyeceğini takip edeceğiz. Ama ondan önce, geçtiğimiz yıl Çin’in en büyük gayrimenkul geliştiricilerinden Evergrande’nin borçlarını ödeyememesi haberleriyle gelişinin sinyallerini veren krizi yakından inceleyelim.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Zor durumdaki geliştiriciler</h2>Orta sınıfın güvenli yatırım aracı olarak gördüğü gayrimenkul sektöründe, talep giderek arttı ve ev fiyatları son 15 yılda 6 kattan fazla artış gösterdi. Talebe yetişmeye çalışan geliştirici şirketler, uluslararası yatırımcılardan fon almanın yanı sıra inşaatı tamamlanmayan, hatta başlamayan projelerin mortgage ödemelerini vatandaşlardan temin ediyordu. Çin hükûmetiyse konut fiyatlarında balon oluşumunu önlemek amacıyla konut kredisi peşin ödeme oranını yüksek tutmasıyla likidite krizini beslemekle eleştiriliyordu. Pandemi ve yükselen enflasyon ortamı, dolar cinsinden offshore tahvillerin yıllık satışlarının da yükselmesine neden oldu. 2009'da 675 milyon dolar olan tahviller 2020'de 64,7 milyar dolara çıkmıştı. Bu durum, şirketlerin borçlarını ödeyemeyerek temerrüde düşmesini beraberinde getirdi. Geliştiriciler 2021'nin son çeyreğinde 10.2 milyar dolar borca sahipken 2022'nin ilk üç ayında bu sayı 19,8 milyar dolara yükselmişti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Evergrande&nbsp;aralık ayında 300 milyar dolarlık borcunu ödeyemeyeceğini açıklayarak temerrüde düşmüştü. Borcu yapılandırma anlaşmaları konuşulurken geçtiğimiz günlerde şirket, 2 milyar dolarlık bir meblağın teminat olarak bir yan kuruluşa aktarılmasına yönelik iç soruşturmayla gündeme gelmişti. Arından, şirketin CEO'su Xia Haijun ve CFO’su Pan Darong’un, güvence altına alınan kredilerin gruba yönlendirilmesinde rol oynadıkları nedeniyle istifa ettiği aktarıldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ronshine, geçtiğimiz haftalarda senetlerinin Haziran 2023 ve Aralık 2023’te ödenecek toplam 27,9 milyon dolarlık faizini geri ödeyemeyebileceğini belirtmişti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Shimao, bu ayın başlarında 1,02 milyar dolarlık tahvilin faizini ve anapara geri ödemesini yapamadı ve temerrüde düştü.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">297 milyar dolar ipotek:&nbsp;Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin'de emlak sektörünün, ülkenin GSYİH'sının yaklaşık %25'ini oluşturduğu ve hanelerin varlığının %70'inin gayrimenkule bağlandığı aktarılıyor. Ev sahipleri, geliştiricileri önceden ödedikleri dairelerin inşaatını tamamlayıp teslim etmemekle suçluyor. Bu durumdan etkilenebilecek ipoteklerin değerininse 297 milyar dolara yükseldiği tahmin ediliyor.</li></ul>

Pareto

Geçtiğimiz yıl Çin'in en büyük gayrimenkul geliştiricilerinden Evergrande'nin borçlarını ödeyemeyip temerrüde düşmesinin ardından ekonomiyi geniş ölçüde etkileyen krizi, son gelişmeler ışığında inceledik.

Çin'de neler oluyor?

• <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/technology/exclusive-chinese-province-targets-journalists-foreign-students-with-planned-new-2021-11-29/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Officials in Henan</a>, one of China's largest provinces, have commissioned a new surveillance system that can be used to track journalists and international students among other “suspicious people”, according to Reuters. The system will reportedly use 3,000 facial recognition cameras that connect to various national and regional databases, enabling officials to compile individual files on persons of interest.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">In more detail: A US-based surveillance research firm said the project was unique in singling out journalists as surveillance targets, providing blueprints for public security officials to locate them and obstruct their work.&nbsp;</li></ul>

Aposto World

Çin’de yaşanan enerji krizi Türkiye’de ve tüm dünyada kış aylarına damga vuracak gibi görünüyor. Tekstilden ısınmaya her alanda sorun büyük. Belki elektrikler kesik ama başta Çin olmak üzere hiçbir ülke füze denemelerinden vazgeçmiyor.&nbsp;Geçen hafta, Çin’in Şanji eyaleti büyük bir sel felaketi yaşadı. Üç ay önce, Henan eyaletinde 300 kişinin ölümüne yol açan selle kıyaslandığında can kaybının 15’te kalması sevindirici. Ancak 2 milyon kişiyi etkileyen, 120 bin kişinin tahliye edildiği felaketi gündemde öne çıkaran ise Çin’in içinden geçtiği enerji krizini derinleştirmesi oldu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kömür madenleri sular altında</h2>Şanji, Çin’in bu seneki kömür üretiminin üçte birini karşılıyor. Onlarca kömür madeni sel suları sebebiyle çalışamaz hâle gelince zaten eylül başından beri büyük bir enerji krizi yaşayan Çin’de kömür fiyatları hızla arttı.&nbsp;Ülkede haftalardır geniş ve uzun süren elektrik kesintileri yaşanıyor. Enerji şirketleri ev ve iş yerlerine verdikleri elektriği azaltsa da sanayi talebine yetişemiyor. Birçok sektörde üretim durmuş hâlde. Kömür fiyatlarındaki artış, elektriği zararına üretmek durumunda kalan bazı termik santrallerin kapanmasına yol açmıştı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avustralya ambargosu süreci tetikledi</h2>Çin, 2060’a sıfır net karbon hedefi koyduğu için kömür üretimini azaltmıştı. Ancak aşırı soğuk havalar, kömür fiyatlarının artması, Covid sonrası dünya ekonomisinin enerji talebinin artması, Çin mallarına talebin yükselmesi ve Çin’in en çok kömür aldığı ülke olan Avustralya’ya yönelik ambargosu birleşince ortaya henüz çözülemeyen bir enerji krizi çıktı.&nbsp;Hükümet, bu kriz karşısında kömür üretimini artırmaya karar vermiş ve daha önce kapanan madenleri açmıştı. İşte Şanji ve ondan önce Hennan’da gerçekleşen sel felaketleri bu madenleri de vurdu.Çin’de sanayinin sekteye uğraması bütün dünyayı etkiliyor. ABD’de sanayi sektörü, enerji üretiminin %20’sini tüketirken bu oran Çin’de %59. Çin, bireysel tüketiciyi ve küçük işletmeleri elektrik fiyat artışlarından korurken, maliyeti karbon salınımı ve enerji tüketimi yüksek sektörlere yüklemeyi tercih ediyor. &nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çin firmaları ABD’den sıvı doğalgaz almanın peşinde</h2>Yenilenebilir enerji kaynaklarına geçip, o alanda önderlik etmek isteyen ülkeyi zor bir kış bekliyor. Hasar gören kömür madenlerinin hızla yeniden üretime geçmesi için çalışılıyor. Çin firmaları ABD’den sıvılaştırılmış doğalgaz ithal etmeye uğraşıyor. Üretimin yavaşlamasının ilk vurduğu uluslararası sektörlerin başında tekstil geliyor. Perakende zincirleri özellikle Noel öncesinde tedarik sorunlarından dolayı endişeli. Enerji krizinin birçok alanda küresel lojistik zincirlerini uzunca bir süre aksatacağı öngörülüyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Her yerde sorun var</h2>Dünyanın üretim merkezindeki kriz dünyayı hafif hafif sarsmaya başladı. Ancak sorun her yerde. İç savaşın eşiğindeki Lübnan’da ekonomik kriz sebebiyle petrol bulunmuyor. Elektrik kesintileri kural haline gelmiş durumda. Birleşik Krallık, Brexit sebebiyle lojistik sorunlar yaşadığı için karşılaştığı petrol krizini aşmaya çalışıyor. Hindistan’da alarm<a fr-original-style="" href="https://edition.cnn.com/2021/10/12/economy/china-india-coal-power-shortages-intl-hnk/index.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;zilleri çalıyor</a>. Artan doğalgaz fiyatları sebebiyle Avrupa ve Rusya’nın arası<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/world-europe-58896847" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;limoni</a>.&nbsp;Türkiye de yaşadığı ağır ekonomik kriz ve artan enerji maliyetleriyle sert bir kışa girmeye hazırlanıyor. Bu konuya ilerleyen sayılarda ayrıca yer vereceğiz. Şimdilik durumun parlak gözükmediğini <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/616884921b8fe1000741cf9b" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirteyim</a>. &nbsp;Bu ay sonu Roma’da düzenlenecek G-20 zirvesinde, özellikle de enerji bakanlarının görüşmeleri neticesinde küresel enerji krizi hakkında daha somut tedbirler açıklanabilir.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hipersonik füze denemelerine devam</h2>Çin -herhalde her şeye rağmen süngüsünün düşmediği göstermek için-, pazar günü nükleer silah taşıma kapasitesine sahip, hipersonik füzesinin ilk denemesini yaptı. Dünya çevresini düşük irtifada kat ederek sesten 5 kat daha büyük bir hızla hedefine yönelen bu silaha karşı ABD’nin hava savunma sisteminin yeterli olup olmadığı kuşkulu.&nbsp;Yani belki elektrikler kesik ama ses ötesi füzeler vızır vızır işliyor.

Başta Çin, hiçbir ülke enerji krizine rağmen füze denemelerinden vazgeçmiyor. 

Elektrikler kesik, füzeler vızır vızır

• Çin'in Henan eyaletinde gerçekleşen sel felaketinde geçtiğimiz hafta sonundan bu yana en az 25 kişinin öldüğü, 7 kişinin kayıp olduğu bildiriliyor.

Henan ile ilgili hikayeler