31 Mart yerel seçimlerinde iktidarı sıkıştıran konulardan biri de İsrail ile var olan ticarî ilişkiler oldu. Başta Yeniden Refah Partisi olmak üzere siyasî partiler askerî nitelikte malzeme ve teçhizatın İsrail’e satıldığı ve bundan dolayı İsrail’in on binlerce sivili öldürdüğü savaşa iktidarın katkı sağladığı propagandası yaptı. Bu propagandanın AKP’nin tabanında karşılık bulduğu ve AKP seçmeninin sandığa gitmekten caydıran faktörlerden biri olduğu söylenebilir. Ayrıca, seçimden bir gün önce Erdoğan’ın Sultanbeyli mitinginde “İsrail’le ticareti kes” pankartı açtığı için bir kişi gözaltına alınmıştı.[2] Yine seçimden önce Ticaret Bakanı Ömer Bolat bu konuyu gündeme getirenlerin Mossad tarafından desteklendiğini dile getirmişti: "Hükümetin sürekli olarak İsrail ile ticaret vs. suçlamaları ile sıkıştırılmak istenmesi bazı marjinal siyasî unsurların ve sizin ifade ettiğiniz terör örgütlerinin fake hesaplarıyla yapılan sıkıştırma ve itibarsızlaştırma çalışmaları... Bunu İsrail istihbaratı da özellikle destekliyor.”Gazeteci Metin Cihan’ın açık kaynaklardan elde ettiği verileri paylaşmasının ardından tartışma daha da alevlendi.[3] Erdoğan da bayram mesajında Gazze halkına sahip çıkmaya devam edeceklerini söyledi ve “yalan üzerinden kendi devletine iftira atanları akla, vicdana davet ediyorum” dedi.[4] İletişim Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi de iddialar arasında yer alan jet yakıtı satışına dair, “sadece Türkiye topraklarındaki havalimanlarında İsrail’e ait sivil uçaklar için satın alınan jet yakıtı olduğunu” savundu.[5] Bir süre sonra, ne var ki, Ticaret Bakanlığı İsrail’e yönelik ihracat kısıtlaması uygulama kararını kamuoyu ile paylaştı. Kısıtlama getirilen ürünler arasında daha önce ticareti reddedilen uçak yakıtı ve jet yakıtı dahil, inşaat malzemeleri, kimyasal ürünler, çelik ve alüminyum ürünleri gibi birçok ürün bulunuyor.[6]&nbsp;Bu konuyla ilgili tartışmalar ticaret kısıtlamasıyla bitmedi, tabii ki. Gazeteci Metin Cihan ile eski Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank arasında bir tartışma başladı. Cihan, Varank’ın İsrail’e av tüfeği yedek parça ve aksamı gönderen bir şirketi ziyaret ettiği fotoğrafları kamuoyu ile paylaştı.[7] Varank ise eski Sanayi Bakanı olarak bunun gibi birçok fabrikayı gezdiğini söyledi ve Cihan’ı “Türkiye’de yaşamaya bile cesareti olmayan, ahlaksız, yalancı bir müfteri” olmakla itham etti.[8]&nbsp;AKP hükümeti birçok konuda olduğu gibi İsrail ile ticaret konusunu da kamuoyundan gizlemeye çalışmış, bunu ortaya çıkaran gazetecileri ve siyasetçileri marjinalize ederek dış mihrakların unsurları olmakla itham etmiştir. Ne var ki, kamuoyuyla paylaşılan bilgiler ve çok daha yüksek ihtimalle yerel seçimde aldığı yenilgi AKP’nin bu konuda geri adım atmasına neden olmuştur.Bu bağlamda basın özgürlüğünün önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Basın özgürlüğünün korunması, hükümetlerin denetlenmesinde hayatî önem taşımaktadır. Gazeteciler ve bağımsız medya organları, kamuoyunu aydınlatmak ve hükümetlerin hesap verilebilir olmasını sağlamak için önemli işlevler görür. Bu olayda da gördüğümüz gibi, gazetecileri tehditkâr ifadelerle korkutmak demokratik süreçleri zayıflatır ve halkın bilgi edinme hakkını engeller. Belirtmek gerekir ki özgür ve bağımsız bir basın olmaksızın, halkın gerçeklerden haberdar olması ve sağlıklı bir demokratik işleyiş mümkün değildir.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> [1] AYM, E.2021/28, K.2024/11, 18/01/2024, karara şuradan erişilebilir: https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2024/112 https://medyascope.tv/2024/03/30/erdoganin-sultanbeyli-mitinginde-israille-ticareti-kes-pankarti-actigi-icin-gozaltina-alinan-genc-konustu-ikiyuzlulugu-ifsa-ediyoruz-dualar-filistine-ama-cepl/3 https://www.youtube.com/watch?v=sitfU42GXbI4 https://www.sozcu.com.tr/erdogan-dan-israil-le-ticaret-elestirilerine-sert-yanit-p385915 https://www.politikyol.com/iletisim-baskanligindan-israile-jet-yakiti-yalanlamasi-turkiyedeki-havalimanlarinda-israile-ait-sivil-ucaklara-satilan-yakittir/6https://twitter.com/ticaret/status/1777577177489305889?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1777577177489305889%7Ctwgr%5E6690d1712dbdfce9e6d7f08f98855fc0ec1d9887%7Ctwcon%5Es1_&amp;ref_url=https%3A%2F%2Fwww.tr724.com%2Faciga-cikan-gercek-ve-akp-utanmazligi%2F7 https://x.com/metcihan/status/17804776904006741308https://twitter.com/varank/status/1780493093445177499?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1780493093445177499%7Ctwgr%5Eabd9ee6e0dad3a78189e17bc67f120fd5fe27fa1%7Ctwcon%5Es1_&amp;ref_url=https%3A%2F%2Ftr.euronews.com%2F2024%2F04%2F17%2Fgazeteci-metin-cihan-ve-eski-bakan-varank-arasinda-israile-silah-satisi-tartismasi

Özgürlük Gündemi

AKP hükümeti birçok konuda olduğu gibi İsrail ile ticaret konusunu da kamuoyundan gizlemeye çalışmış, bunu ortaya çıkaran gazetecileri ve siyasetçileri marjinalize ederek dış mihrakların unsurları olmakla itham etmiştir. Ne var ki, kamuoyuyla paylaşılan bilgiler ve çok daha yüksek ihtimalle yerel seçimde aldığı yenilgi AKP’nin bu konuda geri adım atmasına neden olmuştur.

İsrail ile Ticaret ve Basın Özgürlüğü

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Yemen'deki Husiler, ABD ve Birleşik Krallık'ın düzenlediği saldırıların ardından yaptıkları açıklamada İsrail bağlantılı gemilere yönelik saldırılarına devam edeceklerini duyurdu. Açıklamada ABD ve Birleşik Krallık'ın saldırılarının "cezasız" kalmayacağı kaydedildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: ABD ve Birleşik Krallık’a ait savaş uçakları Cuma gecesi Yemen'in Sana, Hudeyde ve Taiz kentlerinde bazı noktalara hava saldırıları düzenlemişti. Cumartesi sabahı da ABD, Yemen'de Husilere bağlı hedeflere saldırı düzenlediğini bildirdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca:&nbsp;Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Cameron, Yemen'deki Husilere karşı, ABD ile hava saldırıları düzenlemekten "başka seçenekleri olmadığını" söyledi. Cameron, “Harekete geçmemek, Husilerin kabul edilemez saldırılarıyla hayati önem taşıyan deniz yolunu, hiçbir karşılık görmeden kapatabilecekleri anlamına geliyordu" ifadelerini kullandı.</li></ul>

Aposto Gündem

15 Aralık Cuma günü Kızıldeniz’in güneyindeki Babülmendep Boğazı’nda Husiler'in kontrolündeki Yemen'den düzenlenen saldırılarda, Süveyş Kanalı'na doğru yol alan Liberya bandıralı iki gemi vuruldu.&nbsp;Almanya merkezli Hapag-Lloyd şirketine ait Al Jasrah isimli gemiye insansız hava aracı isabet ettiği, ikinci saldırıdaysa ismi belirtilmeyen bir gemiye balistik füze fırlatıldığı ve gemide yangın çıktığı aktarıldı.&nbsp;ABD donanması da ertesi gün Kızıldeniz'de 14 insansız hava aracını düşürdüğünü açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bölge neden önemli?&nbsp;Babülmendep Boğazı, Afrika kıtası ile Arap yarımadası arasında, hacim olarak küresel ticaretin tahminen %12'sinin yapıldığı ve küresel konteyner trafiğinin yaklaşık %30'unun aktığı dar bir boğaz ve önemli bir geçiş noktası.</li></ul>Kimdir? Yemen’de faaliyet gösteren Ensarullah Hareketi ya da Husiler, ismini kurucusu olan Hüseyin el-Husi’den aldı. Husiler, ülke nüfusunun yaklaşık üçte birini oluşturduğu tahmin edilen Şiiliğin Zeydilik koluna mensup. 2004'te Hüseyin el-Husi’nin Yemen ordusu tarafından öldürülmesinin ardından başlayan Husi isyanı 2011’e kadar sürdü, "Arap Baharı"nın da etkisiyle geniş katılımlı bir halk isyanına dönüştü ve 21 Şubat 2012’de Ali Abdullah Salih’in başkanlığı bırakmasıyla sonuçlandı. Husiler gittikçe güçlenerek nihayetinde 21 Eylül 2014'te Başkent Sanaa'yı ele geçirdi. Husiler'in yürüttükleri isyanda, İran'ın desteğini aldıkları biliniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif:&nbsp;İran'ın dinî lideri Ali Hamaney'e yakınlığı bilinen İran milletvekili Ali Rıza Zakai, Husilerin Sanaa'ya girmesi sonrası "Üç Arap ülkesi bugün İran'ın elinde ve İslam devrimine bağlı. Sanaa, İran devrimine katılma yolundaki dördüncü Arap başkenti oldu"&nbsp;demişti. Lübnan, Irak ve Suriye'deki yönetimler ve ülkede en etkili silahlı gruplar da İran'a yakınlığıyla ve Devrim Muhafızları'ndan aldığı destekle <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55628302" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">biliniyor</a>.</li></ul>Neler oldu? İran'ın desteklediği Husiler, Gazze'deki İsrail-Hamas çatışmalarının başlamasından bu yana Kızıldeniz'deki ticari gemilere insansız hava araçları ve füzelerle saldırıyor. Saldırılar uzun süredir aralıklarla yapılıyor. 19 Kasım'da Husiler, Galaxy Leader isimli kargo gemisine helikopterle indirme yaparak el koydu. Husilerin bu gemiye el koymalarının nedeniyse İsrailli bir iş insanına ait <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2023/11/21/israilli-kargo-gemisi-galaxy-leadere-husilerin-yaptigi-baskinin-goruntuleri-yayimlandi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">olmasıydı</a>. Olaydan yaklaşık 1 hafta sonra, yine İsrailli bir iş insanına ait kimyasal madde yüklü bir gemi Yemen açıklarında kaçırıldı. Mürettebattan iki kişinin Türk vatandaşı olduğu gemi, ABD donanmasının bölgedeki yardımıyla birkaç gün sonra kurtarıldı.&nbsp;Bir adım sonrası:&nbsp;Saldırıların ardından mürettebatın hayatını kaybetme veya gemilerin hasar alma riski nedeniyle Maersk ve Hapag-Lloyd isimli deniz taşımacılığı şirketleri, bir sonraki bildirime kadar Kızıldeniz üzerindeki tüm faaliyetlerini askıya alacaklarını açıkladı. Ardından Fransa merkezli CMA CGM ve İsviçre merkezli MSC de faaliyetlerini durdurduklarını açıkladı. Bu dört şirket küresel konteyner ticaretinin %53'ünü yürütüyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan:&nbsp;Bloomberg, 25 Kasım'da yayımladığı haberde, Babülmendep Boğazı'ndaki güvenlikle ilgili gelişmelerin Kızıldeniz ve dolayısıyla Süveyş Kanalı'ndaki nakliye trafiğini etkilediğini yazdı. AA'da yer alan haberde ise Süveyş Kanalı İdaresi'nin paylaştığı verilere göre, iddiaların aksine kanaldaki deniz trafiğine ilişkin rakamlarda artış gözlemlendi. İdarenin açıklamasına göre, geçen yıl Kasım ayında her iki yönde 2.171 geminin geçiş yaptığı Süveyş Kanalı'nı bu yıl aynı dönemde 2.264 gemi kullandı ve %4,3'lük bir artış görüldü. Kanalın bu yılki gelirlerinde de %20,3 artış <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/suveys-kanali-bolgedeki-gerilime-ragmen-kasim-ayinda-gecen-yila-gore-gelirlerini-artirdi/3074409" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kaydedildi</a>.</li></ul>Husiler neden saldırıyor? Husiler, bu saldırıların Filistinliler'e destek amacı taşıdığını iddia ediyor. Yemen'deki Husilerin lideri Abdulmelik el-Husi, 14 Kasım'daki açıklamasında, Kızıldeniz'de İsrail gemilerini hedef alabilecekleri tehdidinde bulunmuştu. Husilerin Askerî Sözcüsü Yahya Seri de 19 Kasım'da İsrail'in abluka altındaki Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarına tepki olarak İsrail bandıralı her türlü gemiyi hedef alacaklarını duyurmuştu. Husiler, Gazze'de İsrail'in askerî harekatı sona erene kadar saldırılara devam edeceklerini belirtmişti.Etkileri ne olacak?&nbsp;The Economist'te <a fr-original-style="" href="https://www.economist.com/international/2023/12/16/a-new-suez-crisis-threatens-the-world-economy" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konuya ilişkin yayımlanan yazıda,</a> Babülmendep Boğazı’nda yaşanan krizin iki önemli etkisinin olacağı söyleniyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ekonomik etkisi: Süveyş Kanalı'ndan elde edilen gelir, hâlihazırda mali krizin ortasında olan Mısır için kritik önem taşıyor. Bunun yanında, İsrail ticaretinin ise yalnızca %5'inin etkileneceği belirtiliyor. Dünya ekonomisi açısındansa, Süveyş'te yaşanan krizin devam etmesi, küresel nakliyenin Afrika çevresine yönlendirilmesiyle ticaret maliyetlerini artırabilir.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Askerî etkisi: Kriz, Ortadoğu'daki askerî gerilimi daha da yükseltme riski yaratıyor. İsrail-Hamas çatışmasına Lübnan Hizbullahı'nın adım adım dahil olması, hâlihazırda savaşın geniş bir coğrafyaya yayılması tehdidini artırırken, Yemen'deki Husilerin tavrının bu tehdidi yükselttiği değerlendirmesi yapılıyor. The Economist, bu nedenle "ABD'nin Husilere yönelik askerî bir tepki verme olasılığının yüksek" olduğu belirtiliyor.</li></ul>

Küresel denizcilik firmaları Kızıldeniz'deki seferlerini askıya almaya başladı. Peki neler oldu, neler olacak? 

Kızıldeniz'de neler oluyor? 

1973 Yom Kippur Savaşı ile karşılaştırılan geçtiğimiz haftaki Hamas’ın İsrail şehirlerinde düzenlediği saldırı, İsrail hükümetinin misillemeleriyle savaşa dönüştü. Bu yazımda savaşın, pratikte çözümsüzlüğün yanında fikirsel olarak da bölge dışından insanları gruplaşmaya ve karşıtlığa ittiği gözlemi üzerinde duracağım.&nbsp;Hem üzerine çok yorum yapılan hem de günlük hayatta insanların yorum yapmaktan çekindikleri kadar karmaşık ilişkiler ağı ve coğrafyada bazı yanlış anlaşılmaları ve gündemin özellikle ABD üniversitelerine yansımasını aktaracağım.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tanımlar ve kimlikler&nbsp;</h2>7 Ekim günü Hamas’ın saldırılarıyla başlayıp hafta boyunca karşılıklı şiddetin tırmanmasıyla savaşa dönüşen Hamas-İsrail çatışması, ayrıca günlük hayatta gündemi takip eden insanları da "savundukları" veya "savunmaya itildikleri" taraflar adı altında karşı karşıya getiriyor. Bu noktada ayırt edilmesi gereken kimlikler olan Filistin halkı ve Hamas silahlı örgütünün birbirine denk düşünülmesi&nbsp;ve aynı şekilde İsrail hükümetiyle Yahudi halkının da aynı tarafta görülmesi&nbsp;bu savaşın sadece sahada değil, günlük konuşmalarda da insanları aşırılığa itiyor. Bölgede yaşayan Filistinli ve Yahudi sivillerin aynı savaş koşulları altında kaldığı ve Filistinlilerle Hamas bağının yıllar içinde koptuğu gibi İsrailli sivillerin de Netanyahu hükümetini veya Gazze politikalarını desteklemediğini göz önünde bulundurmak, bu konuda gelişmeleri takip etmek açısından oldukça önemli.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ABD siyaseti toplumu yansıtmıyor&nbsp;</h2>Hamas saldırısından bu yana Biden hükümeti, Biden’ın Netanyahu’yu ziyareti ve yine Biden’ın, İsrail ve Ukrayna’ya silah yardımı için Kongre’den 100 milyar dolar ek bütçe talep edeceğini açıklaması, dışarıdan bakıldığında doğal gözüküyor; çünkü süregelen ABD-İsrail stratejik partnerliğini ve ABD’nin Rusya’ya karşı Ukrayna’yı koruma amacını gösteriyor. İşin enteresan yanı, Amerikan toplumu sanıldığı kadar İsrail yanlısı değil, Demokratların gündemdeki politikaları ABD'de&nbsp;önemli bir fikir ayrılığına işaret ediyor. Siyasetçilerin aksine entelektüel çevreler özellikle Filistin halkının hem Hamas hem de İsrail hükümeti tarafından zarar gördüğünü savunurken özellikle Siyahların Yaşamları Değerlidir Hareketi’nin (Black Lives Matter Movement), Hamas-İsrail savaşını kendi gündemine dahil etmesi, daha önceden beraber düşünülmeyen siyah hareketi ve Filistin hareketi arasında, en azından ABD siyaseti bazında,&nbsp;bir bağlantıya işaret ediyor.&nbsp;New York şehrinden bir kaynağımın aktardığına göre, Brooklyn’in siyah nüfusu en fazla mahallelerinden biri olan Crown Heights Mahallesi'nde yaklaşık 1000 kişilik bir parti organizasyonunda bir sanatçı, kısa süreliğine de olsa, "Filistin özgür olana kadar bize özgürlük yok" sloganı attı, katılımcılardan destekleyenler oldu. Öte yandan, 18 Ekim’de bir grup Yahudi, ABD Kongre Binası'na bağlı Cannon House Ofis Binası'nın içine girerek "Filistin’e özgürlük", "Yahudiler adına savaşmayın", "Yahudiler ateşkes istiyor" yazılı pankartlarla hem ABD hükümeti politikalarını hem de İsrail’i protesto etti. Polis müdahalesi sonucu en az 300 kişi Kongre Binası’na izinsiz giriş ve kargaşaya neden olmaktan tutuklandı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Üniversitelerdeki bölünmüşlük</h2>Gelişmelerin akademide de yansıması oldu. Genelde sol ideolojiye daha yakın olan akademisyenler ve öğrenci grupları, yine hükümetin aksine, Filistin yanlısı pozisyon alarak hem Hamas terörünü hem de Netanyahu hükümetinin şiddetini eleştirdi.&nbsp;Öte yandan bazı departmanlarda Filistin yanlısı yorum yapanların başka üniversite öğrencileri tarafından Hamas destekçisi olarak görülmesi de günlük hayatta gündemin yarattığı aşırılığa işaret etti. New York Üniversitesi öğrencilerinden, kendisini "anti-Siyonist Amerikan Yahudisi" olarak tanımlayan bir kaynağım, "Hamas saldırısından beri gündemin etrafındaki insanları ikiye ayırdığını, tanıdığı Yahudilerden sadece birkaçının gündemi özellikle kendisiyle konuşmak istediklerini çünkü diğer hiçbir Yahudinin gündem karşısında ılımlı fikirlere açık olmadığını söylediklerini" dile getirdi. Kaynağımın gözlemine göre Siyonist ideolojinin devamlılığı, her gün sinagoglarda ibadet aracılığıyla sağlanıyor ve bu kültür içindeki insanlar son iki haftanın gelişmelerini siyah/beyaz olarak ayırıyorlar. Özellikle solcu Yahudilerin arada kaldığını ama onların da ya bir uca ya da diğer uca meyilli davrandığını görüyoruz.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir başka ilginç gelişme Harvard Üniversitesi'nden&nbsp;</h2>The New Yorker gazetesinden Eren Obey’in yazısına göre, Harvard öğrencisi Filistinli Amerikan bir öğrencinin yazmaya başladığı, sonrasında bir arkadaşının da dahil olup Google Dokümanı olarak paylaşıma açtıkları "Acil Durum Bildirisi", "Hamas saldırısından tamamen İsrail hükümetini sorumlu tutan"&nbsp;mektuba dönüştü. Üniversitenin Filistin Hareketi öğrenci grupları tarafından imzalanmasıyla etkisi büyüyen mektup, bir yandan üniversitenin bağışçılarını sinirlendirirken öte yandan öğrenci gruplarını hareketlendirdi. Google tarafından kısa sürede yasaklanan farklı "Üniversite Terör Listesi" adı altında açılan internet sitelerinde, mektubu imzalayan öğrencilerin isimleri listelendi. Harvard mezunu ve bağışçısı Bill Ackman ise üniversitenin bu isimleri listeleyip şirketlere vermesini, böylece bu öğrencilerin "yanlışlıkla işe alınmasını" engellemeyi önerdi.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kimliklerin stratejik kullanımı </h2>Hamas terörünü Filistinlilerden, İsrail hükümetinin uluslararası hukuku çiğneyen politikalarını da Yahudilerden ayırmak neden önemli? Öncelikle, yazıda yansıtmaya çalıştığım gibi, farklı kimlik ve fikirlerin bir araya gelmesi ele aldığımız gündemde aşırıcı fikirlerin etkisini azaltma konusunda bir yastık görevi görebilir, en azından günlük hayatta.&nbsp;İkincisi, Hamas’ın ve İsrail hükümetinin işaret ettiği iki tarafa bölünmek, en çok bu aktörlerin işine yarıyor. Yani şiddeti başlatan ve devam ettiren aktörler, bu şiddetin yarattığı taraflardan beslenerek kendi var oluşlarını meşrulaştırıyor. Netanyahu hükümeti, bir zamandır yeni yasa tasarıları etrafında bölünen halkı ortak düşman olan Hamas’ın korkusuyla tekrar bir araya getirirken, Hamas da İsrail hükümetinin hem güvenlik konusunda yetersizliğini ortaya koyarak hem de sonrasında Gazze’de hükümetin insanlık dışı politikalarıyla ‘maskesini düşürerek’ Filistin halkını tekrar kendi tabanı hâline getirebilir. Yani stratejik olarak, İsrail hükümeti ülkeden ve dünya kamuoyundan minimum tepki alarak uluslararası hukuka aykırı gelirken Hamas da varlığını sürdürecek daha geniş bir tabana yayılma amacını güdüyor olabilir.&nbsp;Bu da uzun dönemde bölge için orta yoldan hızla uzaklaşılırken çatışmanın parçası olmak istemeyen sivillerin zarar görmesi ve taraf tutmaya zorlanması sonucu oluşan güvensizlik sarmalında, kimliklerin daha da net olarak ayrışması anlamına gelir.

Spektrum

Bu yazımda savaşın, pratikte çözümsüzlüğün yanında fikirsel olarak da bölge dışından insanları gruplaşmaya ve karşıtlığa ittiği gözlemi üzerinde duracağım. 

Tarafsız fikir belirtmenin zorluğu, orta yol yoksunluğu

• Azerbaycan'ın geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği Dağlık Karabağ operasyonuna İsrail'in silah yardımı sağladığı iddia edildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar: <a fr-original-style="" href="https://apnews.com/article/armenia-azerbaijan-nagorno-karabakh-weapons-israel-6814437bcd744acc1c4df0409a74406c" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Associated Press’in</a> uçuş takip verilerine ve Ermenistan diplomatlarına dayandırdığı haberinde, Azerbaycan askerî kargo uçaklarının İsrail ile Dağlık Karabağ arasında defalarca uçtuğu ileri sürüldü.</li></ul>

• İsrail ordusunun, Suriye'de İsrail işgali altındaki <a fr-original-style="" href="https://apnews.com/article/israel-palestinians-jerusalem-syria-rockets-13780c48eeffc58b2e9170f3e5bfb6ab" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Golan Tepeleri'ne</a> roket atıldığı iddiasıyla bazı noktaları vurduğu bildirildi. Yapılan yazılı açıklamada, Suriye ordusu "Misilleme olarak Suriye'yi şu an vuruyoruz" ifadeleri kullanıldı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adim geriden: Israil, Suriye'deki Golan Tepelerini 1967 savaşında işgal etmiş, Suriye'nin ise 1973’te bölgeyi geri alma girişimi başarısız olmuştu.</li></ul>

Israil ile ilgili hikayeler