Küresel ısınma, gezegenin geleceği karşısında en büyük tehditlerin başında geliyor... Dünya, ekolojik kaynakları verimsiz bir biçimde kullanıyor. Bugün, ekosistemin yenileyebileceğinden %75 daha fazla doğal kaynak <a fr-original-style="" href="https://www.wwf.org.tr/?12540/Limit-Asim-Gunu" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanılıyor</a>.&nbsp;Doğal kaynakları, yarım yüzyılı aşkın süredir dünyanın limitini aşarak tüketiyoruz. Geçtiğimiz yıl, bir yıllık doğal kaynakların tamamını 28 Temmuz itibarıyla tüketmiştik. Limit aşımının hızlanması gıda ve enerji krizleri, aşırı hava olayları ve afetler karşısında çok daha savunmasız hâle gelmemiz anlamına geliyor.Bu noktada, İklim krizi etkilerinin hafiflemesi ve uyum eylemlerinin desteklenmesi çalışmalarına yönelik kamu, özel ve alternatif aktörlerden sağlanan finansman türünü ifade eden iklim finansmanı; emisyonları azaltma ve iklim değişikliğine uyum sağlama konularında önemli araçlar bütünü olarak <a fr-original-style="" href="https://marmara.gov.tr/tr/iklim-finansmani-neden-onemli" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">değerlendiriliyor</a>.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İklim finansmanı tartışmaları</h2>Özellikle iklim krizi karşısında kırılgan ülkelere finansman sağlanması, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, gıda ve enerji fiyatlarındaki artış ve tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar neticesinde – azaltım başta olmak üzere diğer önemli meselelere kıyasla– iklim gündeminin seyrini belirleyen bir mesele hâline <a fr-original-style="" href="https://sefia.org/blog/cop-27-ciktilari-ve-turkiyenin-konumu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geliyor</a>.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kayıp-hasar finansmanı tartışması: Gelişmiş ülkelerin endüstriyel faaliyetleri sonucunda, emisyon artışlarına diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla daha çok katkı sağlaması ve buna karşılık iklim felaketleri karşısında en kırılgan ülkelere tazminat ödemeye isteksiz olmaları, “kayıp-hasar finansmanı” başlığı altında ele alınan ve iklim adaletiyle oldukça ilişkili bir tartışma açıyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">100 milyar dolar finansman taahhüdü: Gelişmiş ülkelerin 2009’da Yeşil İklim Fonu altında, 2020’den itibaren iklim krizi karşısında kırılgan ülkelere yıllık 100 milyar dolar sağlamak üzere verdiği sözü hâlâ yerine getirmemesi ve iklim krizi karşısında savunmasız ülkeler arasında yer alan Pakistan’ın topraklarının geçtiğimiz yıl üçte birinin sular altında kalması sonucunda ülkede hasarın maddi boyutlarının 30 milyar dolara ulaşması; iklim finansmanı gündeminin merkezinde yer alıyor.</li></ul>İklim finansmanı alanında yakın dönemde atılan en büyük adım, geçtiğimiz yıl 27. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP 27) özel bir&nbsp;kayıp ve hasar fonu&nbsp;oluşturulması kararının verilmesiydi. Fakat fona kimin ödeme yapması gerektiği, hangi ülkelerin fondan yararlanabileceği ve fona ne kadar ödeme yapılacağı gibi çoğu önemli kararın alınması gelecek yıla bırakılmıştı. Buna karşılık fonun kurulması, başta Almanya, Belçika, Avusturya ve İrlanda olmak üzere ülkelerin fon için –sembolik de olsa– finansman sağlamaya başlaması ve Avrupa Birliği’nin (AB) kendi adına kayıp-hasar fonunu kurduğunu duyurması olumlu gelişmeler olarak yorumlanmıştı.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İklim finansmanında güncel gelişmeler</h2>İklim finansmanı konusunda yenilenebilir enerji, enerji-kaynak verimliliği ve çevre dostu teknolojiler gibi birçok farklı alanda tema öne çıkıyor. Bu yönüyle teknik, sosyal ve hukuki boyutlarıyla konvansiyonel finansmandan farklılaşan bir alana dönüşüyor. Politika yapıcılardan özel sektöre kadar birçok aktöre farklı görevler <a fr-original-style="" href="https://www.tskb.com.tr/blog/surdurulebilirlik/iklim-degisikliginin-finansmaninda-yeni-bir-perspektif" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımlanıyor</a>.Öte yandan, iklim finansmanında büyük bir bütçe açığı söz konusu. Geçtiğimiz yılın sonunda belirtildiği üzere küresel iklim finansmanı ihtiyacı yıllık 5 trilyon dolar olarak tahmin edilirken, o ana kadar ulaşılan finansman miktarı yıllık 700 milyar doların altında <a fr-original-style="" href="https://yesilgazete.org/uluslararasi-iklim-finansmaninda-buyuk-bir-butce-acigi-var/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kalmıştı</a>. Buna karşılık, küresel finans sisteminde iklim krizi odaklı bir reform yapılmazsa; 2050’ye kadar iklim değişikliğinin küresel ekonomiye zararının 8 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.&nbsp;İklim krizi odaklı bir finansal reform beklentisi altında, küresel finansmanda artık fosil yakıt kullanımına dair fon bulmanın zorlaştığı bir gerçek. Fakat bir diğer taraftan, büyük finans kuruluşları tarafından hâlâ fosil yakıtlara fon sağladığı da görülüyor. Petrol ihracatçısı ülkelerde fosil yakıt finansmanı güçleniyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim Kaosu Bankacılığı raporuna göre, sadece 2022 yılında fosil yakıtlara aktarılan finansmanın 673 milyar dolara <a fr-original-style="" href="https://www.bankingonclimatechaos.org/wp-content/uploads/2023/04/BOCC_2023_vFinal-1.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ulaşıyor</a>. Paris Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana dünyanın en büyük 60 bankasının, fosil yakıtlara 5,5 trilyon dolarlık finansman sağlanıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Avrupa’da gaz santrali yatırımları olan özel ve kamu elektrik şirketlerine odaklanan “Gaslighting” başlıklı rapor, bankaların 2019’dan 2022’ye kadar gaz sektörüne 314 milyar dolardan fazla destek sağladığını <a fr-original-style="" href="https://reclaimfinance.org/site/wp-content/uploads/2023/04/2023-04-05-GASLIGHTING_FOSSIL_GAS_POWER_REPORT.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ortaya koyuyor</a>.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Suudi Arabistan, petrol ve doğal gaz sektöründeki yatırımlara devam edeceğini <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/surdurulebilir-bir-gelecek-icin-firsat-penceresi-kapaniyor" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söylüyor</a>. Bu yıl COP 28’e ev sahipliği yapacak olan Birleşik Arap Emirlikleri’nin ulusal petrol şirketi Adnoc, kısa dönem planları dâhilinde 7,6 milyar varil petrol eşdeğerinde petrol ve gaz üretmeyi <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/environment/2023/apr/04/revealed-uae-plans-huge-oil-and-gas-expansion-as-it-hosts-un-climate-summit" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">planlıyor</a>.</li></ul>Buna karşılık fosil yakıt finansmanının son bulması adına gelişmeler de var.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kömür projeleri özelinde Mayıs 2019'dan bu yana 40 milyar dolarlık finansman sağlayan Dünya Bankası'nın özel sektör kolu olan Uluslararası Finans Kurumu (IFC), yeşil sermaye yaklaşımı politikasında yaptığı değişiklikle yeni kömür projelerini desteklemeyeceğini duyurmuştu. Bu durum, kömür çağının bittiği yönünde değerlendiriliyor..</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Amerika Birleşik Devletleri (ABD), çelik, alüminyum ve çimento gibi enerji yoğunluğu yüksek endüstrilerdeki karbonsuzlaşma projelerini hızlandırmak için 6 milyar dolarlık finansman ayırdığını <a fr-original-style="" href="https://www.iklimhaber.org/abd-agir-sanayide-karbonsuzlasma-hedefine-6-milyar-dolar-ayirdi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurmuştu</a>.Finansmanın, 2021’de imzalanan Altyapı Yasa Tasarısı ve geçen yıl imzalanan Enflasyon Azaltım Yasası’ndan sağlandığı belirtiliyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’de iklim finansmanı</h2>Türkiye’de iklim finansmanı söz konusu olduğunda ise son dönemde iki yeni gelişme öne çıkıyor. Bunlardan ilkini yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımlarının finansmanında kullanılmak üzere Türk Sınai Kalkınma Bankası’nın (TSKB), Avusturya Kalkınma Bankası (OeEB) ile 25 milyon avro tutarında yeni bir kredi anlaşmasına imza atması <a fr-original-style="" href="https://www.paraanaliz.com/2023/sirketler/tskb-avusturya-kalkinma-bankasindan-25-milyon-euro-tutarinda-kaynak-temin-etti-g-52786/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oluşturuyor</a>. 2014 yılında OeEB’den 20 milyon avro tutarında kaynak temin eden TSKB, 12 yıl vadeli olarak temin ettiği bu yeni kredi ile özel sektörün yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği yatırımlarını desteklemeyi hedefliyor. İkinci bir gelişme olarak da Kalkınma ve Yatırım Bankası, Hazine ve Maliye Bakanlığı ikrazı ile iklim finansmanı için Alman Kalkınma Bankası KfW'dan 100 milyon avro kredi ve Alman Hükümeti tarafından karşılanan 10 milyon avro hibe finansmanı sağlaması <a fr-original-style="" href="https://www.dunya.com/ekonomi/kalkinma-ve-yatirim-bankasina-iklim-kredisi-haberi-690667" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öne çıkıyor</a>.&nbsp;

Pareto

İklim gündeminin seyrini hangi başlıklar belirliyor?

İklim finansmanında son gelişmeler

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli 6. Değerlendirme Raporu’nun&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-working-group-ii/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Etkiler, Uyum ve Etkilenebilirlik</a> ile ilgili kısmı Şubat ayında; <a fr-original-style="" href="https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-working-group-3/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İklim Değişikliğinin Azaltımı</a>&nbsp;ile ilgili bölümü ise&nbsp;Nisan ayında yayımlandı.Bu raporlara göre:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim değişikliği, geniş çaplı kayıplara, doğa ve insanlar üzerinde zararlara neden oluyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sektörler ve bölgeler genelinde, en savunmasız kişi ve sistemler iklim değişikliğinden orantısız bir şekilde etkileniyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünyada her beş insandan en az iki tanesi iklim değişikliğinin etkilerine karşı savunmasız durumda bulunuyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2010’dan bu yana on ana sektörde de insan kaynaklı sera gazı salımları artmış durumda.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bunun yanında düşük salımlı teknolojilerin maliyetleri de düşmekte.</li></ul>Bu yıl Mısır’da gerçekleşen, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP27 öncesinde Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından <a fr-original-style="" href="https://www.unep.org/resources/emissions-gap-report-2022" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2022 Emisyon Açığı</a> ve <a fr-original-style="" href="https://www.unep.org/resources/adaptation-gap-report-2022" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2022 Uyum Açığı</a> Raporları yayımlandı.Yapılması gerekenle yapılan arasındaki farkları ortaya koyan raporlara göre:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ulusal katkı beyanlarının güçlendirilmesi çağrısına rağmen, geçtiğimiz yıl Glasgow'da gerçekleştirilen COP26'dan bu yana kaydedilen ilerleme ne yazık ki yetersiz durumda.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şu anda yürürlükte olan politikalar, bizi yüzyılın sonunda 2,8 derecelik bir sıcaklık artışına doğru sürüklüyor. Ulusal katkı beyanlarının yerine getirilmesi durumunda ise yüzyılın sonundaki ısınma ancak 2,4-2,6 derece ısınma aralığına çekilebilir.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel ısınmayı 2 derece ile sınırlamak için azaltımlar ciddi oranda artırılmalı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu denli büyük seviyede azaltımlar, dünya çapında geniş çaplı, hızlı ve sistemik bir dönüşüm gerektiriyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gerçekleşecek dönüşüm, 2030 emisyon açığını tamamen kapatamasa bile, küresel ısınmada sebep olacağı her ufak bir azalma bile iklim felaketinin boyutlarını küçültme açısından çok önemli.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küresel ısınma hızlandıkça iklim riskleri artıyor. Güçlü bir azaltım ve uyum stratejisi, hassas ülkelerin ve toplulukların iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olmada kilit role sahip bulunuyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Her on ülkeden sekizinden fazlasının şu anda en az bir ulusal uyum planlama aracı var. Ayrıca zamanla daha iyi ve daha kapsamlı hale geliyorlar.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan, bu plan ve stratejileri eyleme dönüştürmek için gereken finansman hala yetersiz. Gelişmekte olan ülkelere uluslararası uyum finansmanı akışları, olması gerekenin 5-10 katı altında ve aradaki fark küçülmek yerine genişlemeye devam ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uyum eylemlerinin uygulanması artıyor ancak iklim etkilerine ayak uydurmada yetersiz kalıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uyum yatırımlarını ve sonuçlarını iyileştirmek için güçlü bir siyasi irade gerekiyor.</li></ul>Dünya Meteroloji Organizasyonu <a fr-original-style="" href="https://public.wmo.int/en/our-mandate/climate/wmo-statement-state-of-global-climate" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2022’de İklimin Durumu</a> raporunu yayımladı.&nbsp;Raporda öne çıkan başlıklar şu şekilde;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2022'deki küresel ortalama sıcaklığın sanayi öncesi ortalamanın yaklaşık 1,15 derece üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Son sekiz yıl, kayıtlardaki en sıcak sekiz yıl olacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aşırı sıcak hava dalgaları, kuraklık ve yıkıcı sel bu yıl milyonlarca kişiyi etkiledi ve milyarlarca dolara mal oldu.</li></ul>Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi 15. Taraflar Toplantısı COP15 ise Kanada’da gerçekleştirildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Montreal’de gerçekleşen COP15’te biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmak ve tersine çevirmek için bir anlaşmaya imza atıldı.</li></ul>Önümüzdeki yıl 2023’ün sistemsel değişikliklerin başladığı yıl olması umuduyla!Doğaya ve tüm insanlığa, sevgi ve saygıyla…

Dünyahali

Bu yıl neler oldu?

2022'nin Önemli Gelişmeleri

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.unep.org/resources/adaptation-gap-report-2022" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Uyum Açığı Raporu 2022: Çok Az, Çok Yavaş</a></h3>COP27 iklim zirvesinin hemen öncesinde Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanan <a fr-original-style="" href="https://www.unep.org/resources/adaptation-gap-report-2022" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Uyum Açığı Raporlarının yenisi</a> yayımlandı. Bu yılki başlığı “Çok Az, Çok Yavaş” olan rapor, uyumdaki başarısızlığımızın dünyayı riske attığına dikkat çekiyor. Raporun önemli mesajları şöyle:Küresel ısınma hızlandıkça iklim riskleri artıyor. Güçlü bir azaltım ve uyum, hassas ülkelerin ve toplulukların iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olmada kilit role sahip.● Şu anda küresel olarak endüstri dönemi öncesine kıyasla yalnızca 1,1 ısınmış olmamıza rağmen, Afrika Boynuzu'nda çok yıllık kuraklık, Güney Asya'da eşi benzeri görülmemiş sel ve kuzey yarımkürede şiddetli yaz sıcaklıkları gerçekleşti.● Paris Anlaşması kapsamında verilen taahhütler, yüzyılın sonuna kadar 2,4 ve 2,6 derece arası küresel ısınmaya işaret ediyor. Mevcut politikalar ise bizi 2,8 derecelik korkunç biri ısınmaya doğru sürüklüyor.● Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) II. Çalışma Grubu'nun 6. Değerlendirme Raporuna göre, dünya, her 0,1 derecelik ısınma ile yoğunlaşacak iklim riskleriyle karşı karşıya.● Uyum, bu nedenle azaltma ile birlikte odak noktamızda yer almalı. Ancak, uyum konusundaki iddialı yatırımlar bile iklim etkilerini tam olarak önleyemez, bu nedenle kayıplar ve zararlar detaylı şekilde ele alınmalı.Her on ülkeden sekizinden fazlasının şu anda en az bir ulusal uyum planlama aracı var. Ayrıca zamanla daha iyi ve daha kapsamlı hale geliyorlar.● Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS-UNFCCC) Taraflarının en az yüzde 84'ü, geçen yıla göre yüzde 5 artışla uyum planları, stratejileri, yasaları ve politikaları oluşturdu.&nbsp;Öte yandan, bu plan ve stratejileri eyleme dönüştürmek için gereken finansman hala yetersiz. Gelişmekte olan ülkelere uluslararası uyum finansmanı akışları, olması gerekenin 5-10 katı altında ve aradaki fark küçülmek yerine genişlemeye devam ediyor.● Gelişmekte olan ülkelere uluslararası uyum finansmanı akışları yavaş yavaş artıyor. Toplam yardımlar, 2020'de önceki yıla göre yüzde 4'lük bir artışla 29 milyar ABD dolarına ulaştı.● COP26'da kabul edilen Glasgow İklim Paktı'nda belirtildiği gibi, 2025'e kadar 2019 finansman akışının iki katına çıkarılması için önemli bir hızlanmaya ihtiyaç var.Uyum eylemlerinin uygulanması artıyor ancak iklim etkilerine ayak uydurmada yetersiz kalıyor.● Uyum eylemleri tarım, su, ekosistemler ve kesişen sektörlerde yoğunlaşmış durumda. Planlar öncelikli olarak kuraklık, sel ve yağış etkilerine odaklanıyor.Planlama, finansman ve uygulama aşamalarında uyum ve azaltım eylemleri arasındaki bağlantıları göz önünde bulundurmak faydalı olabilir.● Azaltımın az olduğu durumda iklim değişikliğinin etkileri daha şiddetli olacağından kayıplar ve hasarlar daha da artacak ve daha fazla uyum gerekecek.● Uyum ve azaltmanın planlama, finansman ve uygulamada birlikte ele alınması, iki alanda birden ortak fayda şansını artırır.Uyum yatırımlarını ve sonuçlarını iyileştirmek için güçlü bir siyasi irade gerekli.● Ukrayna'daki savaş, küresel arz kıtlığı ve COVID-19 pandemisi, küresel enerji ve gıda güvenliği krizine katkıda bulundu. Dünya genelinde birçok ülkede yaşam maliyetleri ve enflasyon arttı.●&nbsp;Ancak, bu krizler, uyumu artırmaya yönelik uluslararası çabaların rayından çıkmasına izin vermemeli. Uyum açığının genişlemesini durdurmak için eşi benzeri görülmemiş bir siyasi irade ve uyum konusunda çok daha uzun vadeli yatırımlara acilen ihtiyaç var.

Neler oluyor?

Haberler

Küresel ısınma, nüfus artışı ve gıda güvenliği gibi sorunlar nedeniyle "gıda krizi" temasını sıkça duymaya başladık. Küresel ısınma halihazırda kuraklık, sıcak dalgası, sel, artan haşere miktarı gibi nedenlerle tarımda verimliliği ve ürün kalitesini belirgin biçimde düşürüyor. Küresel ısınmaya nüfus artışının eklenmesi, kişi başına düşen gıda miktarını ve kalitesini daha da düşürüyor. Birleşmiş Milletler'in nüfus ve açlık tahminlerine göre, dünya nüfusu 2050'de 2 milyar artmış olacak ve bu artış insanlık için %60 daha fazla gıda ihtiyacı anlamına gelecek. Ayrıca gıda güvenliği başlığı altında mahsulün ve toprağın kontrol edilmemesi ve yanlış kimyasalların kullanılması gibi bazı sorunlar da yine tarımda verimliliği ve kaliteyi olumsuz etkileyen faktörler arasında yer alıyor.Hayatımızdaki birçok soruna çözüm getiren teknoloji, tarım/gıda sektöründeki bu problemlerle mücadele etmede de potansiyel vadediyor. İnsanlık gıda krizine çeşitli yöntemlerle çözüm arasa da şu ana kadar en etkili çözümün teknoloji ve yapay zeka olduğunu söylemek yanlış olmaz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir çözüm: Yapay zeka</h2>Günlük tarım aktivitelerinin neredeyse tamamı insan gücü gerektiriyor. Örneğin bitki ekim, bakım ve hasadının gerçekleştirilebilmesi için bir kas gücüne, enerjiye ve paraya ihtiyaç var. Peki insanların günlük olarak gerçekleştirdiği aktiviteleri yapay zeka ile sonuca kavuşturma şansımız olsa ve bunu yaparken aynı zamanda verimliliğin de artması nasıl olurdu?Aslında tarım sektörü yapay zekayı kullanmaya çoktan başladı ve bu alana yapılan yatırımlar giderek artıyor. BI Intelligence Research, tarım teknolojilerine (yapay zeka dahil) yapılan toplam harcamaların 2025'e kadar 3 katına çıkarak 15,3 milyar dolara ulaşmasını bekliyor. Sadece tarım sektörüne yönelik yapılan yapay zeka harcamalarının ise 2025 yılının sonunda 4 milyar dolara yükseleceği öngörülüyor. Bu miktar 2020 yılında sadece 1 milyar dolardı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tarımda yapay zeka kullanımı</h2>Günlük hayatımızda karşımıza çıkmasa da gelişmiş teknolojiler dünyanın bir köşesinde üretimde verimliliği artırmak için kullanılıyor. Örneğin bir araştırma ekibi bitkilerdeki hastalıkları belirleyebilen ve akıllı telefonlar ile kolayca kullanılabilen bir yapay zeka uygulaması geliştirdi. Google'ın, açık kaynak kodlarını içinde barındıran derin öğrenme (Deep Learning) kütüphanesi TensorFlow'u kullanan araştırmacılar, Tanzanya'da bulunan manyok bitkisinin yapraklarına ait 2756 farklı görüntüyü projede kullandı. Günün sonunda yapay zeka %98 doğruluk oranı ile hastalığı tespit etti.Yukarıda verdiğimiz, tarımda yapay zekanın kullanımına ilişkin tek bir örnek. Bunun dışında tarımda yapay zekanın çeşitli kullanım amaçları söz konusu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Abundant Robotics'in robotu elma topluyor, Plantix'in teşhis uygulaması toprak ve bitkilerdeki besin yetersizliklerini ölçüyor, Deere'in yazılımları ise bitkilerin yanında yetişen zararlı otları tespit ediyor ve ortadan kaldırıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yapay zeka, planlama ve fiyatlama aşamalarında da önemli bir rol oynuyor. En verimli ekim alanını çizen teknoloji, girdi maliyetlerini kullanarak mevcut verimlilikle birlikte en doğru ürün fiyatını çiftçiye söylüyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yapay zeka aynı zamanda sulama sistemlerinin etkinliğini de artırıyor. Bitkilerin ne sıklıkla, hangi miktarda suya ihtiyacı olduğunu ölçen yazılımlar, sonuçlarını mevcut hava sıcaklığına ve neme göre optimize ediyor. Özellikle yetersiz su kaynağına sahip bölgelerde, sulama sistemlerinde yapay zeka kullanımı büyük önem taşıyor.</li></ul>Özetle yapay zeka, insanların yapabileceği ya da yapamayacağı işleri, çok daha yüksek verimlilikle, oldukça kısa sürede ve daha düşük maliyetle gerçekleştiriyor. Şirketlerin artan yatırımları ve araştırmacıların tahminleri, tarımda yapay zeka kullanımının gün geçtikçe artacağına, hatta artmak zorunda olduğuna işaret ediyor.

Tarımda verimliliğin sırrı yapay zekada olabilir mi?

1- Dünyanın iklimi sürekli değişmektedir ve bu aslında normal bir süreçtir.<a fr-original-style="" href="https://www.wwf.org.uk/updates/10-myths-about-climate-change" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünyanın</a> ikliminin dünya var olduğundan beri değiştiği doğru ancak içinde bulunduğumuz süreç bundan çok daha farklı. İklim krizinde olduğumuzun en büyük göstergesi sıcaklık değişimlerinin çok hızlı bir şekilde yaşanması. Eğer bu değişim olağan hızında, uzun zamana yayılan bir durum olsaydı normal karşılanabilirdi ancak belki de yüzyıllar sürecek sıcaklık değişimleri artık on yıllar içinde gerçekleşiyor.2- Hava hala soğuk olabildiğine göre küresel ısınma gerçek değil.Küresel ısınma dünyanın yüzey sıcaklığının artmasına yol açıyor. Bu durum da sadece sıcak hava dalgalarını ve kuraklığı yaygınlaştırmıyor, aynı zamanda iklimin normal şartlarında değişim yaratıyor. İklim şartlarında yaşanan değişimler aşırı ve şiddetli doğa olaylarını beraberinde getiriyor. Kasırga ve fırtına gibi doğa olayları giderek daha yaygın hale geliyor. Böylece küresel ısınmanın etkilerini sıcaklık seviyesi üzerinden görmesek de doğa olaylarında görebiliyoruz.3- İklim değişikliği geleceğin problemi.İklim değişikliği dünya üzerinde görülen hastalıkları ve küresel gıda kaynaklarını etkilemeye çoktan başladı. Öyle ki iklim değişiklikleriyle birlikte göçler ve ülkeler arası çatışmalar da giderek artıyor. Bu durum aslında iklim krizinin yıkıcı etkilerini içinde bulunduğumuz dönemde tecrübe ettiğimizi gösteriyor. Şimdi müdahale etmediğimiz takdirde ise bu kriz, önlenmesi çok daha zor bir hal alacak ve etkileri bir o kadar yıkıcı olacak.4- Hayvanlar ve bitkiler iklim değişikliğine adapte olurlar.Bazı hayvanların ve bitkilerin iklim değişikliğine adapte olabilecekleri doğru ancak bu, tüm canlılar için geçerli değil. İklim değişikliğinin ne kadar hızlı yaşandığına baktığımızda birçok canlının adaptasyon için gereken zamana sahip olmadığını görüyoruz. Kutup ayılarının sayılarının gün geçtikçe azalması bu durumun somut bir örneğini oluşturuyor.

Yakın İlişkiler

Küresel ısınmanın olası etkilerini düşündüğümüzde bazı mitler hem bize hem de dünyaya büyük zarar veriyor. Bu mitlerin neler olduğunu öğrenmek ister misiniz?

İklim Krizi ile İlgili Bildiklerimiz Ne Kadar Doğru?

Küresel ısınma en geç 20. yüzyılın son onyılından bu yana dünyanın önündeki en acil gündemlerden biri. Dünya sıcaklığındaki artış seviyesinin; deniz seviyelerinin yükselmesi, su sorunu ve yangınlar gibi sonuçlarla kendini göstermesi ve bunların yol açtığı göçler, gıda krizleri ve can kayıplarıyla birlikte iklim değişikliğini konuşmadığımız bir alan neredeyse kalmadı. Bu alanlardan, diğerlerine göre nispeten daha tali olan ancak gelinen noktayı çarpıcı bir şekilde gözler önüne seren biri ise spor. Kanada’daki Waterloo Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, eğer karbon salınımları azaltılmazsa, dünyanın ısısındaki artış seviyesinin bu hızda ilerlemesiyle birlikte bu yüzyılın sonunda Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapan 21 şehirden yalnızca Sapporo yeniden bu organizasyonu düzenleyebilecek.Buna göre, Kuzey Yarımküre’de kış mevsiminin niteliklerinin git gide değişmesi, 1924’te ilk Kış Olimpiyatları’na ev sahipliği yapan Chamonix, 1936 Kış Olimpiyatları’nın düzenlendiği Garmisch-Partenkirschen, 1960 Oyunları’nın ev sahibi Squaw Valley ve yalnızca sekiz yıl önce organizasyonun gerçekleştirildiği Sochi, halihazırda yükselen sıcaklık ve ıslak kar koşulları nedeniyle bir daha Kış Olimpiyatları’nı düzenleyemeyecek durumda. Bu yıl Kış Olimpiyatları’nın düzenlendiği Beijing ise düşük kar yağışı nedeniyle risk listesinde.Olimpiyat Oyunları’nın kendisinin de iklim krizi konusunda en önemli sorumlulardan biri olduğunu söylemek gerek. Oyunları kentsel rant ve ekonomik büyüme için bir itici güç olarak kullanan iktidarlar, bunun yarattığı yoksullaşma, emek sömürüsü ve yerinden edilme gibi sonuçların yanında ekolojik yıkımı ve doğal yaşamın tahribatını da geri dönüşü olmayan boyutlara taşıyor.Olimpiyat Oyunları, sorumlusu olduğu bu ekolojik tahribattan kaçınılmaz olarak kendisi de etkileniyor. 2010 Kış Olimpiyatları’nda Vancouver, o zamana dek kayıtlara geçen en sıcak kışlarından birini yaşadı ve kayak pistlerinin seviyesini yükseltmek için doğal ve yapay karın bir karışımıyla kaplanmış saman balyaları kullanmak zorunda kaldı. 2014 Sochi, kar sporları için tesisleri hazır edebilmek amacıyla önceki yıllarda yağan karları depoladı. Buz sporları içinse tesisleri soğutmak için kullanılan teknolojiler çevreye verilen zararı daha da artırıyor.En son 2015 ve 2021’de Paris ve Glasgow’da toplanan iki büyük uluslararası konferansın da aralarında olduğu çeşitli uluslararası arayışları tetikleyen bu krize henüz gerçek sorumluları hesap verebilir kılan bir çözüm bulunabilmiş değil. Çokuluslu şirketlerin ve küresel Kuzey’deki ülkelerin iklim krizindeki rolleri orantısında sorumluluk almaktan ve eyleme geçmekten kaçınan, üstüne üstlük çözümü bireysel sorumluluklara indirgeyen ve alt sınıflar ile gelişmekte olan ülkeleri kendileriyle eşit taahhütlere zorlayan tavrı da bunu güçleştiriyor. Bütün bunlarla birlikte yine bu aktörlerin zenginliğine zenginlik katan Olimpiyat Oyunları da bundan etkilenirken, ortaya çıkan zararı telafi etmekse iklim krizini derinleştiriyor. Oyunlar “sürdürülebirlik” ve “çevre dostu olmak” gibi gösterişli kavramları benimsese de sorunun kökenini hedef almayan bir çözüm yalnızca çözümsüzlüğü ilerletiyor.Ancak her ne kadar Olimpiyat hep egemen siyasetlerin hegemonya kurmak için araçsallaştırdığı bir organizasyon olsa da, buna direnişin de her zaman var olduğu bir mekan sunuyor. İklim krizi, küresel protestoların da gündeminde bir süredir üst sıralarda yer almakta. Kim bilir, belki yakın zamanda Kış Olimpiyatları da sermayenin yarattığı doğa yıkımına karşı insan merkezli olmayan, her anlamda eşitlikçi bir bakış açısıyla ortaya konulan bir karşı çıkışa sahne olur.

     

İKLİM KRİZİNİN GÖLGESİNDE OLİMPİYATLAR

Ömer Madra'nın (Açık Yeşil kitabının yazarı) aktardığına göre küresel ısınma ile ilgili yazılmış ilk kitap Doğanın Sonu.&nbsp;Bill McKibben,&nbsp;küresel ısınma üzerine onlarca çalışması olan çevreci bir aktivist. 1989 yılında küresel ısınma hakkında yazan birinden bahsediyoruz. Bence ilham verici.<img src="https://images.aposto.com/2021/7/0/1629629010832.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;climate-xchange.org"Küresel ısınma nedir? Neden oluşur?&nbsp;Doğa, sık sık düşündüğümüz gibi hiç değişmeyen ve sonu asla gelmeyecek olan kadim bir dost mudur, yoksa bildiğimiz anlamda doğanın da bir sonu var mıdır? Daha önemlisi, gezegenimizin geleceğini değiştirme şansına sahip miyiz?McKibben, dünya üzerinde yaşayan hiç kimsenin kayıtsız kalamayaca­ğı sorunları bir bilim insanı titizliği ve bir edebiyatçı üslubuyla önümü­ze koyuyor. Gezegenimizi bugüne kadar ne ölçüde değiştirdiğimizi özetliyor ve onu korumanın yollarını araştırıyor, tahminlerde bulunu­yor. Türkçe baskı için yazdığı önsözde de yinelediği gibi: "Artık iklimi ısıtmak zorunda değiliz. Dünyamızın dönmesini başka türlü de sağla­yabiliriz. Ancak, bu öngörü, cesaret ve iyi bir idare gerektiriyor."&nbsp;İncelemek için; <a fr-original-style="" href="https://www.eganba.com/doganin-sonu-kitabi-bill-mckibben" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan.</a>

Küresel ısınma ile ilgili hikayeler