<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">• Belarus Devlet Başkanı&nbsp;<b data-stringify-type="bold" fr-original-style="" style="font-weight: bolder; box-sizing: border-box;">Aleksandr Lukaşenko,&nbsp;</b>farklı ülkelerin de Rusya-Belarus birliğine katılmak istemeleri hâlinde ülkelere nükleer silah verileceğini söyledi. Lukaşenko&nbsp;<i data-stringify-type="italic" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“Herkese yetecek kadar nükleer silah olacak”&nbsp;</i>dedi. Lukaşenko’nun bu açıklaması, Rusya’nın geçtiğimiz hafta Belarus’a taktik nükleer silah yerleştirme planını hayata geçirmesi ardından geldi.</p><ul data-border="0" data-indent="0" data-stringify-type="unordered-list" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li data-stringify-border="0" data-stringify-indent="0" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><b data-stringify-type="bold" fr-original-style="" style="font-weight: bolder; box-sizing: border-box;">Geniş açı:&nbsp;</b>Rusya’nın 1991'de Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana sınırları dışında bu tür savaş başlıklarını ilk kez konuşlandırması, NATO’da endişelere yol açıyor.</li></ul>

Aposto Gündem

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Avrupa’nın enerji ithalatının büyük bir kısmını gerçekleştiren Rusya merkezli enerji şirketi Gazprom, 31 Ağustos’tan 2 Eylül’e kadar Avrupa yönündeki doğalgaz akışını durdurdu. Şirket, Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinde yapılacak kesintiyi 31 Ağustos sabahı Telegram hesabından paylaştı.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kesintinin ardından gaz fiyatları bir günde %30 artarken "borularda sızıntı olduğu ve kesintinin devam edeceği" belirtildi. Boru hattının ne zaman açılacağı ise açıklanmadı.&nbsp;</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yarattığı en büyük açmazlardan biri olan Avrupa-Rusya enerji ticaretiyle ilgili endişeler bir kere daha körüklendi. Bu yazımda, Avrupa-Rusya arası enerji akımının son dönem gelişmelerine ve Avrupa’nın olası enerji krizini (ve dolaylı olarak çıkması muhtemel olan ekonomik krizi) aşmak için değerlendirdiği seçeneklere yer vereceğim.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ekonomik yaptırımlardan enerji savaşına</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ilk dönemlerinden beri Avrupa Birliği ve ABD’nin ortak kullandığı silahlardan biri ekonomik yaptırımlar oldu. Ekonomik yaptırımların en belirgin amacı hükümetin gelir kaynaklarını azaltarak savaşa devam etmesini engellemek olsa da bu uygulamaların uzun vadede hedefi, var olan hükümetleri halkın gözünde zor duruma düşürmek ve demokratik veya anti-demokratik yöntemlerle yönetimin değiştirilmesine alan açmak olarak da düşünülebilir.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Fakat her ülke ve her bölge ekonomik yaptırımlara aynı şekilde bağlılık göstermiyor veya gösteremiyor. Konu enerji olunca, ABD ve AB arasındaki en büyük fark, savaştan önce kurulu enerji akımı düzeninde AB’nin Rusya enerji şirketleri ile olan ilişkileri olarak karşımıza çıkıyor. Öte yandan, AB ülkelerinin Rusya doğalgazının akışına olan bağımlılığını hesaplayan Putin hükümeti için, Avrupa’dan gelen ekonomik yaptırımlara karşı kullanılabilecek bir silah olarak da göze çarpıyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1662456629735.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Rusya'Nın gaz ihracatı" ratio="1.42" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Silah olarak enerji ihracatı</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Geçtiğimiz nisan ayının sonunda enerji ithalatının tehdit amaçlı kullanılabileceğini fiili olarak gösteren Rusya, ithalat ödemesini Rus Rublesi ile yapmayı reddeden Bulgaristan ve Polonya’ya olan doğalgaz ihracatını durdurdu. Rusya'nın iki ülkeye "ibret-i alem" amacıyla ihracatı kestiği ve diğer AB ülkelerini endişeye sokmak istediği yorumları yapıldı.&nbsp;</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Kuzey Akım-1 hattı yıllık bakım dönemi</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Temmuz ayında yıllık bakım onarım nedeniyle 10 gün doğalgaz akımının durdurulduğu hat, gerekli işlemlerden sonra beklenen tarihte yeniden çalışmaya başlamıştı. Fakat Reuters, anonim Rus kaynaklardan gelen bilgilere dayanan haberinde boru hattının günlük kapasitesi olan 160 milyon metreküpün altında bir akım seviyesiyle çalışmaya devam edeceğini <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/energy/exclusive-russia-seen-restarting-gas-exports-nord-stream-1-schedule-2022-07-19/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazmıştı</a>. Ukrayna Savaşı boyunca ve özellikle Kuzey Akımı bakım onarım sürecinde batılı devletler, Rusya’yı petrol ve doğalgaz ticareti üzerinden ithalatçı ülkelere baskı uygulamakla suçlarken Rusya, güvenilir bir tedarikçi olduğunun altını çizmişti.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Öte yandan, 19 Temmuz tarihli Wall Street Journal haberine göre Kuzey Akım-1 hattı bakım için kapatıldığında AB, ‘hattın bir daha açılmayacağı’ varsayımına dayanan bir acil durum planlaması için çalışmaları <a fr-original-style="" href="https://www.wsj.com/articles/eu-expects-vital-russian-gas-supplies-wont-be-restarted-on-schedule-11658224803" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlatmıştı</a>. 31 Ağustos sabahı açıklanan kesinti ise takvimde olmayan bir kesintiydi. Gazprom’un yaptığı açıklamaya göre, "<em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rusya'da bulunan bir kompresör istasyonunda, gazın daha sonra diğer Avrupa ülkelerine ihraç edildiği Sibirya gaz sahalarını doğrudan Almanya'nın kuzeyine bağlayan borunun tamir ve bakımı</em>" gerekçesiyle yapıldı. 3 Eylül’de Gazprom, yağ sızıntısı olduğu gerekçesiyle hattın belirsiz bir süre için tamamen kapalı tutulacağını resmi Twitter hesabından <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/GazpromEN/status/1565759390782742529?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1565759390782742529%7Ctwgr%5E566a9f62afca06c80a94756dead200a0bca50cd2%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fhaberfilm.org%2Frus-gazprom-almanyaya-giden-dogalgaz-boru-hattini-kapali-tutuyor-rusya-ukrayna-savasi-haberleri%2F" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu</a>. İlerleyen günlerde ise Kremlin, Avrupalı devletleri suçlayarak ekonomik yaptırımların Gazprom’un bakım sürecini uzattığını <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/energy/kremlin-blames-europe-nord-stream-1-halt-saying-sanctions-hamper-maintenance-2022-09-05/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı</a>.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">En kötü senaryoya hazırlık</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">AB alternatif kaynak bulmadan Rusya bölgeye olan enerji akışını keserse Avrupa devletleri geçen yıl toplam enerji ithalatlarının %40’ına karşılık gelen Rusya doğalgazının yokluğunda yaklaşan kış döneminde hem vatandaşları hem de fabrikaları zorlayacak olan bir enerji kriziyle karşı karşıya kalabilir.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">IMF’nin yayımladığı son raporda ekonomistler, alternatif kaynaklara ve enerji kaynaklarına erişim ve daha önceki yüksek fiyatlardan daha düşük talep göz önüne alındığında, kısa vadede Rusya gazında %70'e varan bir azalmanın yönetilebileceğini ifade etti. Fakat rapor, tam kapatma seviyesinde kıtlık yaşanacağını, özellikle Orta ve Doğu Avrupa’daki bazı ülkelerde yıllık tüketimin %15-40 arasında azalacağını gösteriyor.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Şimdiden Çekya'da 70 bin kişinin katıldığı bir gösteride NATO karşıtı sloganlar atıldığını, askeri tarafsızlığın savunulduğunu ve hükümetten gaz tedarikçileriyle ucuz fiyatlı sözleşmeler yapılmasının talep edildiğini de <a fr-original-style="" href="https://www.hurriyet.com.tr/dunya/cekyada-70-bin-kisilik-hukumet-karsiti-protesto-42131356" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">hatırlatmak gerekiyor</a>. &nbsp;</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">"Güvenli bir kış için gazdan tasarruf edin"</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Temmuz ayında hattın yıllık bakım sürecinde artan endişelerle AB Komisyonu, bir acil durum <a fr-original-style="" href="https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_4608" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">planı</a> ilan etmişti. Vatandaşların ve işletmelerin gazdan tasarruf etmesini ve devletlerin gaz tasarrufu ve alternatif araştırmalarını teşvik etmesini öngören plan, alınan ilk fili önlem olarak düşünülebilir.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Öte yandan, Avrupa’da gazın fiyat artışı geçen yıla kıyasla %400’ü buldu ve bu durum daha ciddi önlemler gerektirdiğini gösteriyor. Amerika’nın Sesi <a fr-original-style="" href="https://www.amerikaninsesi.com/a/avrupa-da-enerji-krizi-hangi-ulke-ne-onlem-aliyor/6722591.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberine</a> göre, önümüzdeki günlerde Avrupa Komisyonu, Avrupa enerji pazarı kurallarını değiştirerek tüm üye ülkelerde %15 oranında gaz tasarrufu yapılmasını öngören iki ayrı plan daha sunacak. Ayrıca, her ülke kendi şartları çerçevesinde hazırlayacağı tasarruf planının detaylarını açıklayacak.</p>

Spektrum

Rusya'nın Kuzey Akım-1 boru hattında gaz kesintisi yapması Avrupa'da enerji paniğine sebep oldu. 

Rusya'dan Avrupa’ya gaz kesintisi: Bakım mı tehdit mi?

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">• <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Cumhurbaşkanlığı</strong> Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Kongre üyeleriyle Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde bir araya geldi. Toplantıda, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve Türkiye-ABD ilişkileri ele alındı.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ne dedi:</strong> Kalın <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Rusya-Ukrayna savaşı, NATO ittifakı ve ilişkileri güçlendirmenin önemini gösterdi. Çıkarlarımızı ve bakış açılarımızı birbirine yakınlaştırmak için iki ülke arasındaki ortak konulara odaklanmalıyız. NATO üyesi ülkelerin birbirine yaptırım uygulaması müttefiklik ruhuna aykırı." </em>açıklamasında bulundu.</li></ul>

<div data-qa="virtual-list-item" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;" tabindex="0"><div data-qa="message_container" data-qa-placeholder="false" data-qa-unprocessed="false" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa-hover="true" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="message_content" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="message-text" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="block-kit-renderer" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="message_content" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="message-text" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><div data-qa="block-kit-renderer" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><p dir="auto" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Vadeli ürün piyasası:&nbsp;</strong>Tarım ürünlerini kapsayan vadeli kontratlar, temel olarak belirli miktardaki ürünün anlaşılan tarihte teslimi için kullanılıyor. Bu kontratların asıl amacı, piyasalarda yaşanabilecek fiyat dalgalanmalarına karşı ilgili ürünü tedarik eden şirketlerin alım fiyatını yönetebilmesini sağlamak. Fakat kontratlar aynı zamanda yatırımcıların bu ürünler özelinde spekülatif işlem yapmasına da olanak sağlıyor.</p><p dir="auto" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Yani normalde buğdayla alakası olmayan bir yatırım bankacısı da bu kontratları alıp satarak kâr etme imkanına sahip. Tek şart, satın aldığı kontratı vadesinden, yani ürünün teslim tarihinden önce elden çıkarmak çünkü tarım ürünlerinin vadeli kontratlarında fiziki teslimat şartı var. Eğer herhangi bir spekülatör aldığı buğday kontratını vadesi geldiğinde elinden çıkaramamışsa kontratta belirtilen miktar kadar ürünü fiziki olarak teslim almak zorunda.</p><p dir="auto" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Savaş bunun neresinde?:&nbsp;</strong>Jeopolitik riskler arttığında küresel piyasalarda hisse senedi gibi riskli varlıklardan çıkış görülürken altın gibi güvenli limanlara girişler görülüyor. Rusya-Ukrayna savaşının buğday fiyatlarındaki artışı tetiklemesinin en büyük nedeni, bu iki ülkenin de küresel çapta önemli buğday tedarikçileri olması. Rusya-Ukrayna savaşıyla beraber altın fiyatları en fazla %10 civarında bir yükseliş yaşarken buğday fiyatlarındaki yükseliş bu iki ülkenin üretimdeki özel konumu nedeniyle %70’i gördü.</p><p dir="auto" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">COVID-19 sonrası etki:&nbsp;</strong>Burada göz ardı edilmemesi gereken bir diğer konu da salgın döneminde bozulan tedarik zincirlerinden dolayı emtia piyasalarının tümünde bir yukarı yönlü fiyat kırılganlığı oluşması. Bundan dolayı Rusya-Ukrayna savaşı ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar sadece buğdayda değil, paladyum ve nikel gibi metallerin fiyatlarında da ciddi yükselişlere neden oldu.</p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Buğday fiyatlarında yaşanan yükseliş küresel çapta gıda enflasyonunun artmasına neden olurken yakın gelecekte buğdayın yerine geçebilecek mısır gibi ürünlerin fiyatlarında da artışlara yol açabilir. Uzun vadeye yayılmasa da tüketim alışkanlıkları kısa vadedeki fiyat avantajından dolayı diğer ikame ürünlere kayabilir.</p></div></div></div></div></div></div></div></div></div></div>

apéro

Şef finans editörümüzden Ukrayna-Rusya savaşı akabinde buğday borsasına dair giriş niteliğinde bir açıklama.

Vadeli buğday işlemleri 101

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">• Siyaset bilimci <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Marc Pierini,</strong> uluslararası düşünce kuruluşu <a fr-original-style="" href="https://carnegieeurope.eu/strategiceurope/86251" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Carnegie'de</a> yayımladığı "<em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">The Russia-NATO Crisis Tests Turkey’s Balancing Policy"</em> başlıklı analizinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya-Ukrayna krizi büyüdükçe denge politikası izlemesinin olası olduğunu ancak atılacak adımların dikkatlice incelenmesi gerektiğini belirtti.&nbsp;</p><p fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/0/0/1643573177681.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Erdoğan - Zelenskiy - Putin" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TRT Haber</em></p><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Pierini, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Ankara’nın Kiev’e drone satması Moskova’yı kızdırdı. Ukrayna’daki ve bölgedeki askerî gerilim Türkiye’nin Rusya'yla ilişkisine zarar verir, Türkiye’nin NATO operasyonuna katılmasını engeller ya da ikisini de yapabilir. Türkiye, son yıllarda&nbsp;savunma sanayinde kayda değer ilerleme sağladı. NATO üyesi olduğu ve aynı zamanda Rusya'yla stratejik ilişkiler kurduğu için Türkiye’nin hamleleri Moskova, Washington ve Brüksel’de yakından izlenecek"</em> cümlelerini kullandı. Makalede, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Hassas ekonomik ve siyasi durum göz önüne alındığında, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna-Rusya krizini askerî gücünü göstermek, Batı ve Rusya'yla siyasi ilişki kurmak ve arabuluculuk yeteneklerini öne çıkarmak için kullanacak. Bunun iç siyasette faydalarını kavramak kolay fakat uluslararası arenada oluşabilecek riskler sonsuz sayıda"</em> yorumu yapıldı. Rusya'nın Türkiye'ye karşı yaptırım uygulayabileceği ya da Suriye'deki tavrını sertleştirebileceği belirtildi.&nbsp;</p>

Rusya- ile ilgili hikayeler