<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; İran'ın geçen hafta Salı günü Pakistan'a düzenlediği saldırıların ardından Pakistan ordusu, İran'ın Sistan-Belucistan eyaletinde bazı hedefleri vurdu. Pakistan Dışişleri Bakanlığı, gizli kaynaklarından terörist faaliyet hazırlığı yapıldığı istihbaratını aldığını bildirerek "terör yuvalarına, hedefe yönelik hassas saldırılar" düzenlendiğini duyurdu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım sonrası: İsrail, Suriye'nin başkenti Şam'a füze saldırısı düzenledi. Saldırıda İran Devrim Muhafızları'nın 5 üyesinin öldüğü belirtildi. İran’daki yerel haber ajanslarına göre, 2 üst düzey İranlı askerî danışman hayatını kaybederken çok sayıda kişi de yaralandı.</li></ul><div dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açıklama: İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, saldırıyı "terör eylemi" olarak nitelendirerek "cevapsız kalmayacağını" bildirdi.&nbsp;</li><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Okuma önerisi: İran'ın son dönemde artan saldırıları, misillemeler, nedenlerine ve sonuçlarına ilişkin kaleme aldığımız yazımıza <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/65ad1604163df0000628d992" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan ulaşabilirsiniz.</a></li></ul></div>

Spektrum

İran'ın sınır muhafızları ve Afganistan'dali&nbsp;Taliban&nbsp;yönetiminin güçleri arasında Cumartesi günü yaşanan çatışmalar sırasında iki İran sınır muhafızının ve bir Taliban üyesinin öldürüldüğü açıklandı. Bunun üzerine İran İçişleri Bakanı Ahmet Vahidi, çatışmaların su hakları üzerine çıktığını, Taliban ile görüşmeler yapıldığını, problemin çözüldüğünü ve sınırda güvenliğin sağlandığını bildirdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açıklama:&nbsp;Taliban güçlerine "gereken karşılığın verildiğini" ifade eden Vahidi, "Kısa süreli bir çatışma yaşandı. Taliban tarafıyla da görüşmeler yapıldı, sorun çözüldü. Şu anda bir sorun yok, sınır sakin ve açık" açıklamasında bulundu.&nbsp;</li></ul>Ne olmuştu?&nbsp;İran devlet haber ajansı IRNA, 27 Mayıs sabahı Taliban'ın İran'ın Sistan ve Beluçistan eyaleti ile Afganistan'ın Nimroz eyaleti sınırında ateş açtığını duyurmuş, İran'a "ağır kayıplar ve ciddi hasar" verdiğini söylemişti.Bunun üzerine: Taliban ve İran güçlerinin sınırda ağır silahlarla açtığı karşılıklı ateş en az üç kişinin ölümüne yol açmış ve birçok kişiyi yaralamıştı. İki taraf da birbirini ilk ateşi açmakla suçladı. &nbsp;Neden?&nbsp;Çatışma, İran Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi'nin geçtiğimiz haftalarda Taliban'ı İran'ın Helmand Nehri üzerindeki su haklarını ihlal etmemesi konusunda uyarmasının arkasından geldi. Raisi'nin açıklaması, İran'daki su sorunu üzerine deva eden kaygılar arasındaki en sert açıklamalardan biri niteliğindeydi.İran'da su sorunu:&nbsp;Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre, İran'da kuraklık yaklaşık 30 yıldır bir sorun olmakla birlikte son 10 yılda daha da kötüleşti. İran Meteoroloji Örgütü, ülkenin tahminen %97'sinin şu anda belli bir düzeyde kuraklıkla karşı karşıya olduğunu söylüyor.Tartışma:&nbsp;Taliban yönetimi, bölgedeki kuraklık nedeniyle Hilmend Nehri üzerindeki barajlarındaki su miktarının azaldığını ve bu yüzden İran'a su ulaşmadığını savunuyor. İran ise teknik bir heyetin barajları ziyaret ederek bu durumu teyit etmesi gerektiğini belirtiyor.Sınır kapısı:&nbsp;IRNA, önemli bir ticaret yolu olan Milak sınır kapısının çatışma nedeniyle bir sonraki duyuruya kadar kapatıldığını söyledi.Dahası: İran merkezli savunma grubu Haalvash'ın yayınladığı ve bölgeden olduğu iddia edilen bilgilerde İran güçlerinin bir havan topu ateşlediği ve Taliban birliklerinin bir İran sınır karakoluna ABD yapımı makineli tüfeklerle ateş açtığı öne sürüldü. Reuters'ın aktardıklarına göre, diğer Taliban askerleri de NATO güçlerinin geride bıraktığı zırhlı araçları kullanıyordu.&nbsp;İran-Afganistan ilişkileri: Taliban, Ağustos 2021'de Afganistan'ı tekrar ele geçirdiğinde, birçok ülke Taliban ile ilişkisini kesmişti. İran ise, Taliban hükümetini doğrudan kabul etmemekle birlikte Afganistan'ın yeni liderleriyle ilişkilerini sürdürmüştü.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca:&nbsp;En başta kadınlar ve kız çocukları olmak üzere en temel hakları kısıtlayan ve baskıcı bir rejim izleyen Taliban'a, İran daha önce kadınların ve kız çocukların okula gitmesine izin vermesi çağrısında da bulunmuştu.</li></ul>Çözüm süreci:&nbsp;Afganistan Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Zia Ahmad'a göre, Cumartesi günü erken saatlerde Taliban'ın Dışişleri Bakan Vekili Emir Han Muttaki, Helmand Nehri su haklarını görüşmek üzere İran'ın Afganistan elçisi ile bir araya geldi. Sonrasında, İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, sınırda yaşanan çatışmaların ardından Taliban yetkilileriyle görüşmeler yaptıklarını, sorunun çözüldüğünü ve sınırlarda güvenliğin sağlandığını söyledi.&nbsp;

Aposto Günsonu

İran ve Taliban güçleri arasında hafta sonu su hakları üzerine yaşanan çatışmalar ardından iki ülke arasındaki problemin çözüldüğü bildirildi. 

İran-Taliban çatışması: Su hakları

Geçtiğimiz haftalarda İran'da daha fazla özgürlük talep ettiği için İran ahlak polisi tarafından tutuklanan ve ardından öldürülen Mahsa Amini'nin ölümünü protesto eden İran'da ayaklanmalar büyüdü ve dünya çapında da protestolar düzenlendi. “Kadın, yaşam, özgürlük” sloganları altında düzenlenen bu protestolar bir çok ülkede yankı buldu.The Guardian'da yer alan <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/world/2022/oct/03/my-teenage-years-were-stolen-iranians-on-their-hopes-for-change" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberde</a>, röportaj yaptıkları kadınlardan Sadaf isimli birisi "Bir insanın hayatında önemli olan tek şey özgürlüktür. Tamamı İslami kurallara dayanan kısıtlama yasaları, temelde neredeyse herkesi içeren ve dinî kurallara göre yaşamak istemeyenler için tam bir diktatörlüğe yol açmıştır. Örneğin İran'da biriyle çıkmak bile yasa dışı, aslında evli değilseniz toplum içinde partnerinizle el ele tutuşmak suç. Kadınsan istediğini giyemez, şarkı söyleyemez, bisiklete binemezsin! İçki içmek tamamen yasa dışı ve sanat çarpıcı biçimde sansürleniyor.” demiş.Mojtaba isimli genç kadın ise&nbsp;“Gerçeğe erişimimiz sınırlı. Twitter ve YouTube yaklaşık 15 yıldır filtreli durumda ve 2017'deki protestoların ardından Telegram'ı filtrelediler. Her ülkenin sosyal medya üzerinden ilerlediği bu teknoloji çağında İran bu büyük fırsatlardan mahrum kaldı." diye belirtmiş.&nbsp;Özgürlük, belki de en sık sembolize edilen kavramlardan biri. İran'da yıllardır süregiden kısıtlamaların gölgesinde bu sefer de "saçlar" ile sembolize edildi. O kadar ki, 59. Antalya Altın Portakal ödül töreni sırasında, Narperi'nin Bileziği isimli belgeselde yer alan ekip ve oyuncular, Mahsa Amini'yi anmak üzere saçlarını kestiler.&nbsp;Ülkemizde de çok yakından bildiğimiz gibi, sürekli kadın cinayetlerine şahitlik ediyoruz. Aslında, tüm bu cinayetlerin arka planında da bir şekilde özgürlük hikâyesi yatıyor. Bir ülke, devlet tarafından, bir aile tarafından ya da bir partner tarafından müdahale edilmiş olan özgürlükler sonunda hep bir trajedi sunuyor bize. Bunun için savaşmakta olan kadınların da istediği en temelde saçlarını özgürce rüzgâra verebilmek. Örtülü ya da örtüsüz, gönüllerinden geçtiği gibi, içlerindeki, çevrelerindeki, ailelerindeki ya da ülkelerindeki diktatörlerden kurtularak.

Sistan ile ilgili hikayeler