Faik Bulut

10 Mart 2025 tarihinde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutanı Mazlum Abdi ile Şam yönetiminin başı Ahmed el-Şara (Ebu Muhammed Golani) arasında imzalanan sekiz maddelik ön anlaşma Suriye’de yaşanan son dönemin en önemli olayı olarak tarihe geçecektir.

Kürt Barometresi araştırmasına göre Kürtlerin %73’ünün Kürtçenin eğitim dili olmasını istediği ve %65’inin silahlı mücadeleye karşı olduğu bir ortamda şimdiki sürecin sonuçları, bilhassa “ezerek çözmek” söylemini bırakmayan iktidarın ne yapacağına bağlı olarak şekillenecektir.

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Trump ile Putin'i biraraya getirmesi beklenen zirveye dair değerlendirmeler, bu görüşmenin küresel çapta hegemonya mücadelesinin verildiği Tahran, Yalta (Kırım) ve Potsdam konferanslarıyla benzerliklerini akla getiriyor.

Tek adam ve tek parti rejimine sırtını dayayan kimi sermaye sahipleri hızla yükselirler, savaş ve kriz zamanlarında da rejimle birlikte çöküp giderler. 50 yıldan uzun süredir Suriye'yi “tek adam” olarak yöneten baba Hafız Esad ile oğlu Beşar devrinde yükselen ve düşen bir ailenin hikayesi. Olay Suriye’de geçiyor ama bu sınıfsal fenomenin evrensel bir yanı da bulunuyor.

Biden döneminde Hamas ve diğer Filistinlilerle uzlaşmaya bir türlü yanaşmayıp Biden ile diplomat ekibini aylarca oyalayan Başbakan Netanyahu, birdenbire pek güvendiği Trump’ın “poker suratlı azılı temsilcisi” Witkoff’un pençesinde buldu kendini. Peki, kimdir bu Steve Witkoff?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun eşi Sara Netanyahu hakkında birçok farklı iddia ve soruşturma söz konusu. Bunların içinde devlet fonlarını kötüye kullanmak, çalışanları için düşmanca bir ortam yaratmak ve ayağını öptürmek, istihbarat şefleriyle görüşmelere girmek ve bunu eşi ile imzaladığı bir gizli anlaşmaya dayanarak yapması var.

Kendi ülkesinin çok yönlü kriziyle başa çıkamayan Erdoğan’ın sosyal, ekonomik ve siyasal illete yakalanmış Suriye’nin yükünü yüklenmesinin ağır bir bedeli olacağı açıktır. Kaldı ki on binlerce radikal cihatçıyı topraklarında barındıran Suriye’nin her an Taliban’ın cirit attığı Afganistan ve Pakistan’a dönme ihtimali bulunmaktadır.

Suriye'de rejim karşıtı güçlerin Halep'i ele geçirmesi hem küresel güç dengelerindeki değişimlerin bir uzantısı hem de Suriye üzerinden bölgesel dinamikleri değiştirecek önemde. Türkiye ise bu alanın en önemli aktörlerinden.

Fevziye, henüz 11 yaşında İŞİD üyeleri tarafından kaçırılmış. Önce Suriye, Türkiye ve Mısır’a cariye olarak götürülmüş; eziyetlere maruz bırakılmış; ardından Iraklı, İsrailli ve Amerikalı ekipler tarafından Gazze’de bulunduktan sonra Filistin üzerinden Ürdün’e götürülmüştü. 10 yılın hikayesi.

1 Ekim'deki tokalaşmayla kamuoyunda tartışılmaya başlanan "Kürt Açılımı/Barış Süreci" ne kadar samimi? Bölgesel faktörler adına yeniden tasarlanmaya çalışılan iç siyasette aktörler ve toplumsal gruplar bu sürece güven besliyor mu? 2009-2015 arasında yaşananları hatırlayıp, konunun muhataplarının dediklerinden yola çıkarsak süreç pek umut verici değil.