Türkiye Cumhuriyeti’nde gazetecilere verilen basın kartı, devletin tüm kurumları tarafından tanınırken günümüzde İletişim Başkanlığı tarafından veriliyor. Sürekli çalışan gazetecilere verilen bu kart, gazetecilere birçok alanda kolaylık sağlarken serbest gazeteciler dahil birçok grubun bu karta sahip olması mümkün değil. Öyle ki internet medyası çalışanlarına bu karta sahip olma hakkı ancak 10 Nisan 2023 tarihinde yenilenen <a fr-original-style="" href="https://www.iletisim.gov.tr/turkce/duyurular/detay/basin-karti-yonetmeligi-10-04-2023" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Basın Kartı Yönetmeliği’nden</a> sonra tanındı.İnternet medyasının dahil olduğu sistemde de kadın gazetecilerin erkek gazetecilere oranı oldukça düşük kaldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İletişim Başkanlığı’nın Aposto’ya açıkladığı verilere göre, basın kartına sahip gazeteci sayısı 19.924. Bu rakamın sadece %27’si yani 5.424’ü kadınlar, %73’ü, yani 14.500’ü erkek gazeteciler tarafından temsil ediyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Uluslararası Basın Kartı'nda da eşitlik yok</h2>Türkiye’de, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve Gazeteciler Cemiyeti (GC) aracılığıyla başvurulan Uluslararası Basın Kartı'nda da durum pek farklı değil. Serbest gazetecilerin de alabildiği bu kartı Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) veriyor.&nbsp;Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS)’nin Aposto ile paylaştığı Ocak 2022-Ağustos 2023 verilerine göre, 2022 yılında 111 erkek gazeteci, 54 kadın gazeteci TGS aracılığıyla Uluslararası Basın Kartı aldı. 2023 yılının ilk 8 ayında ise bu rakam 58 erkek, 41 kadın oldu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/6/1729362704049.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünyada durum ne?&nbsp;</h2>Avrupa Birliği Basın Planlama ve Koordinasyon Asistanı&nbsp;Inita Saveljeva, Avrupa Birliği’nde basın kartına sahip olan 59 farklı milliyetten gazetecinin verisini açıkladı.Verilerde Avrupa, Asya, Güney Amerika gibi birçok farklı kıtadan 59 farklı ülkeden toplam 868 gazetecinin basın kartına sahip olduğu görülüyor. 868 gazetecinin 501’ini erkek, 367’sini kadın gazeteciler oluştuyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">16 ülkede kadın gazeteci yokken, 4 ülkede de erkek temsilci bulunmuyor. </li></ul>66 kadın gazeteciyle Belçika en çok kadın gazetecinin basın kartına sahip olduğu ülke olurken, 80 erkek gazeteciyle bu alanda da liderlik Belçika’ya ait. Ayrıca sadece 12 ülkede basın kartına sahip kadın gazeteci sayısı, erkekleri geçebiliyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">* Bu içerik Avrupa Birliği'nin maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Aposto’nun sorumluluğu altındadır ve Avrupa Birliği'nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.

Yankı Raporu

Türkiye’de basın kartı olan gazetecilerin cinsiyetleri incelendiğinde erkeklerin sayısının, kadınların neredeyse 3 katı olduğu görülüyor. Durum, Uluslararası Basın Kartı'nda da farklı değil. Avrupa Birliği'ne bağlı gazetecilerdeyse %58’e %42’lik erkek üstünlüğü bulunuyor.

Basın kartına sahip erkek sayısı, kadınların üç katı 

• Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ), bu yıl 94 gazetecinin öldürüldüğünü ve yaklaşık 400 medya çalışanının hapse atıldığını açıkladı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası:&nbsp;Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e saldırmasından bu yana Gazze'deki çatışmaları takip eden 68 gazetecinin öldürüldüğü ve bunun bu yıl dünya genelinde medya alanında ölenlerin %72'sine karşılık geldiği belirtildi.&nbsp;</li></ul>

Aposto Gündem

• Sınır Tanımayan Gazeteciler, Uluslararası Gazeteciler Federasyonu ve Freedom House’un da yer aldığı medya özgürlüğü, ifade özgürlüğü ve insan hakları alanlarında faaliyet gösteren 20 uluslararası örgüt, RTÜK'ün eleştirel haberler nedeniyle TV kanallarına kestiği cezaları kınadı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: RTÜK, Fox TV, Halk TV, Tele1 ve Show TV gibi kanallara haberleri veya yayınlarında yapılan konuşmalar nedeniyle para cezaları uygulamıştı.</li></ul>

• <a fr-original-style="" href="https://www.france24.com/en/live-news/20210914-hundreds-march-in-kandahar-to-protest-against-taliban-evictions" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Afganistan'ın</a> Kandahar şehrindeki bir mahallede Taliban tarafından evlerini terk etmeye zorlanan halk protesto düzenledi. Protestonun haberini yapan gazetecilerin Taliban güçlerinin müdahalesine maruz kaldığı aktarıldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">#KıyafetimeDokunma:&nbsp;Afgan kadınlar, sosyal medya hesaplarında #KıyafetimeDokunma ve #AfganistanKültürü gibi etiketleri kullanarak Taliban'ın okullardaki öğrencilere başörtüsü zorunluluğu getirmesini protesto etti. Protestoların, Taliban'ı destekleyen kadınların yaptığı yürüyüşten sonra başladığı <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58554005" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtildi</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Basın özgürlüğü: Uluslararası Gazeteciler Federasyonu, Afganistan'da gazeteciliğin yok olabileceğini söyledi. Federasyon, Taliban'ın basını kontrol altında tutmaya çalıştığını, gazetecilerin şiddete maruz kaldığını ve hapse atıldığını dile getirdi.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Katar'dan uyarı:&nbsp;Katar, havalimanının işletilmesine yönelik operasyonlarla ilgili "açık" bir anlaşmaya varılmadığı sürece havalimanının sorumluluğunu almayacağını ifade etti.&nbsp;</li></ul>

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye</h2>• Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ekonomi Reformları Tanıtım Toplantısı'nda "Reel ekonomiyi daha da güçlendirerek ithal girdi kullanımını azaltmış, yerli ve millî bir ekonomi hedefliyoruz." ifadelerini kullandı. Reform paketinde dar gelirli küçük esnafa yönelik bir vergi muafiyeti olduğunu belirten Erdoğan, merkezî ve yerel yönetimlerden tasarrufçu bir bakış açısı beklediklerini; ağırlıklı olarak Türk Lirası'yla borçlanılacağını, TL cinsi senetlerin kullanılacağını belirtti.• Borsa İstanbul A.Ş. Genel Müdürü Hakan Atilla, genel müdürlük görevinden istifa etti. Öte yandan Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez'in yerine Salih Arda Ermut atandı.&nbsp;• Odatv Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız&nbsp;"devlet güvenliğine ilişkin yasak bilgiyi temin etmek ve açıklamak" suçundan toplam 3 yıl 7 ay 10 gün hapis cezasına mahkûm edildi ve cezanın 1 yıl 1 ay 10 günlük kısmı ertelendi. TELE1 Ankara Temsilcisi İsmail Dükel&nbsp;de "devlet güvenliğine ilişkin yasak bilgiyi temin etmek" suçundan ertelemeli 1 yıl 15 gün hapis cezasına çarptırıldı.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan:&nbsp;Gazeteci ve yazar Levent Gültekin, Halk TV Bakırköy merkez binası önünde 20-25 kişilik bir grubun saldırısına uğradı. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">IFJ Raporu:&nbsp;Mart 2021 itibarıyla dünya çapında en az 229 gazetecinin cezaevinde bulunduğuna işaret edilen Uluslararası Gazeteciler Federasyonu raporuna göre Türkiye "dünyada en fazla gazeteciyi cezaevine gönderen ülke" oldu.</li></ul>• İstanbul'da&nbsp;8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü gerçekleşti. Yürüyüşteki sloganlarının "Cumhurbaşkanı'na hakaret" teşkil ettiği iddiasıyla evlerinden gözaltına alınan 18 gösterici, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.• Türkiye İstatistik Kurumu'nun yeni metodolojiyle paylaşmaya başladığı iş gücü istatistiklerine göre ocak ayında 15 ve üzeri yaştaki kişilerde mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı %12,2 oldu. Ayrıca ocak ayında Türkiye'de mevsim etkisinden arındırılmış atıl iş gücü oranı %29,1'e yükseldi.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

Uluslararası Gazeteciler Federasyonu ile ilgili hikayeler