Türkiye’de Filistinlilere destek veren bazı gruplar, son aylarda çeşitli limanlarda düzenledikleri gösterilerle, İsrail merkezli uluslararası konteyner taşımacılığı şirketi ZIM’i protesto ediyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son olarak TRT World'ün 29 Kasım'da düzenlediği program sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasını keserek "Gemiler Gazze'ye bomba taşıyor" sloganı atan protestocuların da aralarında bulunduğu 9 kişi tutuklanmıştı.</li></ul>İsrail şirketi ZIM’e tepki gösteren protestocular, "şirketin Türkiye’de faaliyet göstermesinin, Ankara’nın İsrail ile ticareti sonlandırma politikasına uymadığını" öne sürerken, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ise "büyük gemi acentelerinin faaliyetlerinin küresel çapta olduğunu, bunun o ülke ile ticaret yapıldığını göstermediğini" savunuyor.<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/clyvd5gy7wro.amp" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">BBC Türkçe'den Mahmut Hamsici'nin haberinde</a>, gemi takip uygulamalarındaki verilere göre ZIM'e ait çeşitli gemilerin İsrail'in Aşdod ve Hayfa gibi limanları ile İstanbul Ambarlı, Kocaeli Derince, İzmir Aliağa ve Mersin limanları arasında hareket ettiği görülüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ZIM nedir?</h2>Merkezi Hayfa'da bulunan ZIM, dünyanın en büyük konteyner taşımacılığı şirketleri arasında yer alıyor. 2004’te özelleştirme süreci tamamlanan şirket, 2021'den bu yana New Yok borsasında işlem görüyor. 2024'ün üçüncü çeyreğinde 1,13 milyar dolar net kâr elde ettiğini açıklayan şirket, böylece geçen yılın aynı dönemine göre gelirlerini de %12 oranında artırdı.Şirketin kendi sitesinde yer alan bilgilere göre, firmanın bayrağı modern siyonizmin kurucusu Theodor Herzl tarafından 1896 yılından tasarlanan yedi yıldızlı bir flamayı temel alıyor.&nbsp;Şirketin Avrupa'dan gelen Yahudi göçmenleri taşıyan gemilerin bulunduğu ilk filosunda, 1948’deki Arap-İsrail savaşı sırasında ve İsrail devletinin ilk yıllarında ihtiyaç duyulan malzemeleri getirmek için donatılan gemiler de vardı. Şirket ayrıca Hamas’ın 7 Ekim 2023'teki saldırılarının ardından tüm gemileriyle İsrail'in ulusal ihtiyaçlarına hizmet etmeyi teklif ettiğini duyurmuştu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ZIM karşıtı protestolar</h2>İsrail’e boykotu savunan gruplar, ZIM'i dünya genelinde protesto ediyor. Kasım 2023’te ZIM tarafından işletilen bir gemiyi protesto eden Filistin yanlısı işçiler, öğrenciler ve sosyalist gruplar, İtalya’nın Solerno limanının giriş kapısını geçici olarak bloke etmişti. Aralık 2023’te ise Malezya hükümeti&nbsp;ZIM gemilerinin limanlarını kullanmasını engelleme kararı aldı.2024'te Avustralya’nın Melbourne ve Sydney gibi kentlerindeki limanlarda ZIM gemilerini protesto eden eylemciler, şirketin faaliyetlerini bloke etmeye çalışırken polis gösterilere müdahale etti. Mayıs ayında ise Belçika’da aralarında Belçika-Filistin Derneği ve Oxfam’ın da bulunduğu bir grup sivil toplum örgütü ZIM hakkında suç duyurusunda bulundu.Türkiye’de de son haftalarda farklı limanlarda şirkete yönelik protestolar düzenlendi. "İsrail ile ticareti durdurma çağrısı" yapılan bu eylemlerde de polis yer yer göstericilere müdahale etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstanbul Haydarpaşa, İstanbul Ambarlı, Kocaeli Derince, Bursa Gemlik, Kocaeli Gebze Dil İskelesi ve Mersin bu limanlar arasında yer alıyor.</li></ul>29 ve 30 Kasım'da ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı TRT World Forum'da, "İsrail ile ticaretin sürdüğü gerekçesiyle" protesto düzenleyen dokuz kişi tutuklandı. Erdoğan'ın konuşması sırasında ayağa kalkan göstericilerden biri "Siyonistler denizlerimizde ve limanlarımızda faaliyet sürdürüyor" demişti.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Konu, Meclis gündeminde</h2>Türkiye’deki faaliyetlerine yönelik hükümet yetkililerinin henüz bir açıklama yapmadığı ZIM konusunu birçok siyasi parti TBMM'ye taşımış durumda.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CHP milletvekili Veli Ağbaba, Ticaret Bakanlığı’nın 2025 bütçe görüşmeleri sırasında, “İsrail'e en çok desteği veren şirket ZIM, elini kolunu sallayarak bizim limanlarımızda cirit atmaya devam ediyor” dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Saadet Partisi milletvekili Şerafettin Kılıç, meclisteki bir konuşmasında, ZIM gemilerinden bahsetti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">DEM Parti milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu’na, “Limanlarda İsrail Siyonist ZIM’in gemileri cirit atıyor. Hesabını ne zaman vereceksiniz?” sorusunu yöneltti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">HÜDA-PAR milletvekili Şehzade Demir, konuyla ilgili olarak Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın cevaplaması talebiyle soru önergesi verdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">EMEP milletvekili İskender Bayhan da İsrail’le ticari ilişkilere dair verdiği soru önergesinde ZIM şirketinden bahsetti.</li></ul>BBC Türkçe'nin haberinde, önergelere henüz cevap verilmediği bildirildi.

Aposto Gündem

Türkiye’de Filistin'i destekleyen gruplar, İsrail merkezli uluslararası konteyner taşımacılığı şirketi ZIM’i protesto ediyor. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ise “büyük gemi acentelerinin faaliyetlerinin küresel çapta sürdüğünü, bunun o ülke ile ticaret yapıldığını göstermediğini” savunuyor. Konu, Meclis'in de gündeminde.

İsrail ile ticaret tartışmalarının merkezindeki şirket: ZIM

• Dünyanın en büyük deniz taşımacılık şirketlerinden <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/deniz-tasimacilik-devi-kuresel-ticaret-tahminini-dusurdu-2336023-amp" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">A.P. Møller-Mærsk</a>, küresel ekonomik büyümenin ivmesini kaybettiğini belirterek konteyner hacmi tahminini aşağı yönlü revize etti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar: Küresel ekonomide ticaret trendini yansıtan şirketlerden biri olarak kabul edilen Maersk, küresel konteyner ticaretine ilişkin daha önce %2,5’e varan daralma tahminini revize ederek daralmanın %4’ü bulacağını kaydetti.</li></ul>

İnternetten bir ürün satın alırken o ürünün ne şartlarda, hangi araçlarla veya kaç farklı yere uğrayarak elinize ulaştığını hiç düşündünüz mü? Çoğu kişi; Alibaba veya Amazon gibi sitelerden alışveriş yaparken bu tür ayrıntıları düşünmekten ziyade ürünün ne zaman eline ulaşacağına odaklanır. Hatta çoğu zaman uzun teslimat süreleri, üründen vazgeçmek için yeterli bir sebeptir. Halbuki, satın alınan her ürün için arka tarafta ciddi bir operasyon yürütülüyor. Kıyafet, ilaç ve işlenmiş yiyecekler dahil imal edilen tüm ürünlerin %80’inin gemilerle taşındığı günümüzde sepete atılan her ürün, tedarikçi firma için satın alınması veya kiralanması gereken yeni bir konteyner manasına geliyor. Fakat son bir senedir, konteyner bulmak eskisi kadar kolay olmuyor.Pandemi nedeniyle önce kısıtlamalar, ardından da yoğun taleple karşılaşan nakliye sektörü, dünya çapında ciddi bir konteyner kıtlığı ile karşı karşıya… Son bir sene içinde birçok ülkede limanlarda bekleyen gemilerin sayısı hızla artarken boş konteyner bulma konusunda yaşanan sıkıntılar, küresel ticaret altyapısının kırılganlığını bir kez daha ortaya çıkardı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Krizin boyutları</h2>Hâlihazırda dünyada konteyner üretimi ve satışı gerçekleştiren yalnızca<a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/en/coronavirus-pandemic-triggers-shipping-container-crisis/a-57162384" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;iki Çin merkezli şirket</a> var. Dolayısıyla Çin dışında faaliyet gösteren şirketler, en iyi ihtimalle Çin’den ürün taşıyan konteynerleri boşaltma yaptıkları limanlarda ikinci el olarak satın alabiliyor. Çin merkezli konteyner üreticileri, geçen sene yeni konteynerleri 1.600 dolara satarken şu anda konteyner başına 2.500 dolar talep ediyor. Konteyner kiralama ücretleri, son altı ayda %50 arttı. 2020’den önce, Çin limanlarından yola çıkan 12 metrelik standart bir konteynerin nakliye ücreti yaklaşık 1.000 dolar civarındaydı; şu anda nakliye fiyatları 6.000 ila 10.000 dolar arasında değişiyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tetikleyen faktörler</h2>Talep artışı:&nbsp;Beklentilerin aksine, pandemi sırasında değişen tüketici alışkanlıkları e-ticaretin yükselmesine neden olurken konteyner taşımacılığına talep arttı. Pandeminin ilk zamanlarında kapanmalar nedeniyle üretimi durduran fabrikaların ikinci çeyrekten itibaren artan talebe karşılık verememesi ise konteyner fiyatlarında yükselişe neden oldu.Limanlarda kitlenme:&nbsp;Problem, yalnızca yeni konteyner üretimindeki düşüşten kaynaklanmıyor. Konteynerler, hiçbir zaman tek seferlik taşıma için kullanılmaz. Aksine, sürekli bir boşaltma ve yeniden yükleme söz konusudur. Mal getiren her “ithalat konteyneri” kısa bir sonra bir “ihracat konteynerine” dönüşerek dünyanın başka bir köşesine doğru yola çıkar. 2020’nin başlarından beri limanlardaki kısıtlamalar, çalışan sayılarındaki düşüş ve bekleyen gemilerin sayısındaki artış ise gemilerin boşaltılma ve yeniden doldurma sürelerinin uzamasına neden oluyor. Bir limanda yaşanan gecikmenin diğer limanlarda domino etkisi yaratması ise küresel ticaret takviminde aksaklıklara yol açıyor.Ülkeler arası dengesizlik:&nbsp;Çin, pandeminin zorlu günlerini atlatarak dünyanın geri kalanından daha önce&nbsp;ihracata başladı. Diğer ülkeler ise pandemi kısıtlamaları ve istihdam sıkıntısı nedeniyle Çin’in ihracat hızına ayak uydurmakta sıkıntı çekti. Mart ayı itibarıyla, Çin’den Kuzey Amerika’ya giden gemilerin yalnızca %40’ı Çin'e geri dönerken kalanlar limanlarda <a fr-original-style="" href="https://www.hellenicshippingnews.com/is-worldwide-container-shortage-crisis-for-long/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bekletiliyor.</a> Örneğin; Los Angeles Limanı’nda ortalama açıkta bekleme süreleri 7 günü bulurken bekleyen gemilerin sayısı 50’yi aşıyor. Öte yandan, hem Çin’in hem de ABD’nin ülkeden boş konteyner çıkışına izin vermemesi limanlarda boş konteynerlerin birikmesine neden oluyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Önlemler ve öngörüler</h2><a fr-original-style="" href="https://www.hellenicshippingnews.com/shipping-container-crisis-to-be-resolved-by-second-half-of-2021-cimb-thai-bank/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">CIMB Thai Bank</a>, küresel konteyner krizinin ABD ve Avrupa’daki aşılama süreçlerinin hızlanmasıyla birlikte 2021’nin ikinci yarısında hafifleyeceğini öngörüyor.Peki, nasıl?&nbsp;Nakliye şirketleri, gemilerin limanlarda bekletilme sürelerinin azaltılması, tahliye süreçlerinin hızlandırılması gibi birçok önlem alırken Çin hükümeti de konteyner üretimini artırmaya yönelik teşvikleri artırdı. Çin Konteyner Endüstirisi Birliği (CCIA),&nbsp;eylül ayı itibarıyla çalışma saatlerini günlük 11 saate çıkararak ayda ortalama 300.000 TEU (twenty-foot equivalent unit) taşıma kapasitesine sahip konteyner üretmeye başladı. Öte yandan, pek çok şirketin Asya odaklı üretim modellerini bırakıp yeni saha arayışlarına girmesinin Çin hattındaki yoğunluğu azaltması bekleniyor.

konteyner ile ilgili hikayeler