Aposto Gündem

“Türkiye hızla yaşlanıyor” sözünü her yerde duyduğumuz bu günlerde, Akdeniz Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Özgür Arun'a bu tablonun gerçeği ne kadar yansıttığını sorduk. Arun'a göre Türkiye hızla yaşlanmıyor, zaten yaşlı ve bu konudaki politika eksikliğinin ceremelerini çekiyor.

Özgür Arun: 'Türkiye hızla yaşlanmıyor, çoktan yaşlandı'

• Pakistan’da ulusal parlamento resmen feshedildi; 90 gün içinde yapılması planlanan seçimlerin ise erteleneceği tahmin ediliyor. Bunun nedeni ise seçim bölgeleri sınırlarının güncel nüfus sayımı verilerini yansıtacak şekilde yeniden çizilmesinin gerekmesi; ancak bu işlemin aylar sürebileceği ifade ediliyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) <a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Subat-2023-49371&dil=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şubat ayına ilişkin işgücü istatistiklerini</a> açıkladı. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı 20 baz puan artışla %10,0 oldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Detaylarda neler var?</h2>Şubat ayı itibarıyla 15 yaş ve daha yukarı yaştaki nüfus 65,2 milyon kişi olarak hesaplandı. Toplam işgücü 35,0 milyon kişi olurken toplam istihdam 31,5 milyon kişi&nbsp;olarak gerçekleşti. Toplam işsiz sayısının yeniden 3,5 milyon kişi seviyesini aştığı ayda işsizlik oranı %10,0 olarak gerçekleşti.Mevsim etkilerinden arındırılmış veri setinde, yine 15 yaş ve daha yukarı yaştaki nüfusun yıllık bazda 880 bin kişi arttığı görülüyor. Bu süre zarfında işgücündeki artış 1,4 milyon kişi olurken, yaratılan istihdam 1,5 milyon kişi&nbsp;oldu. İşsizlik oranında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yaşanan 70 baz puanlık düşüşün temel matematiği, artan işgücünden daha fazla istihdam yaratabilme kapasitesinin sürdürülebilmesi olarak özetlenebilir.💾 Cep bilgisi: İşgücündeki artışın nüfus artışının üzerinde olması, işgücüne dahil nüfus tanımı ile ilintili. Teknik olarak “emek arzında bulunan veya bulunmak isteyen çalışma çağındaki nüfusu” temsil eden işgücü, çalışma kararını değiştiren hanehalkı nüfusundan doğrudan etkilenir.👉 Öte yandan: Verilere aylık bazda baktığımızda ise farklı bir manzara göze çarpıyor. Aylık bazda çalışma çağındaki nüfus artışı 48 bin kişi olurken, işgücünde 295 bin kişilik azalış göze çarpıyor. Aylık bazda istihdamda 361 bin kişilik azalış&nbsp;görülürken, işsiz sayısındaki artış, işgücüne dahil olmayanlar kalemindeki 343 bin kişilik artışın etkisiyle 65 bin kişi ile sınırlı kalmış durumda.Ana veri setinde, işgücüne katılma oranı&nbsp;kasım ayından bu yana görülen en düşük değer olduğu görülüyor. Yine de, %53,6’lık oran tarihi ortalamanın oldukça üzerindeki seyrini sürdürüyor. Benzer görünüm %48,2 olarak açıklanan istihdam oranı için de geçerli. İşgücüne katılım oranı önceki yılın aynı ayına göre 150; istihdam oranı ise 160 baz puan daha yukarıda. Söz konusu gelişime, aylık bazda sırasıyla görülen 50 ve 60 baz puanlık düşüşlerin dahil de olduğunu ifade etmek gerekiyor.➕ Ayrıca: TÜİK, çalışma anketinin deprem felaketinden etkilenen illerde yapılamadığını açıkladı. Toplam örneklem içinde %7,8’lik paya sahip olduğu açıklanan bölge illerinden alınamayan veriler, toplam hesaplamaya ağırlıklandırma yapılarak dahil edilmiş durumda. Aylık verilerde görülen dalgalanmanın sebeplerinden biri bu olabilir.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Belirtilen illerde uygulama gerçekleştirilemediği için, depremin etkisi göstergelere yansıtılamamış olup ilerleyen dönemde alan uygulamasına başlanabilmesi ile birlikte geçmiş dönemlere ait deprem etkisinin ölçülmesi ile ilgili çalışmaların yapılması planlanmaktadır.</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Biraz daha detay</h2>Mevsim etkilerinden arındırılmış veri setinde 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik&nbsp;oranı %19,2 olarak gerçekleşti. Bu oran önceki ay %19,9 olarak gerçekleşmişti. Tamamlayıcı göstergelerde ise kamuoyunda geniş tanımlı işsizlik&nbsp;olarak bilinen zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı %21,9’dan %23,4’e yükseldi. Bu yükselişte veri setinin tamamlanmasına ilişkin güçlüklerin yanında ekonomik aktivitede görülen görece yavaşlama ve depremin etkileri bulunuyor. Yine de, oranın ima ettiği nüfusun 8 milyona yakın olduğunu belirtmek gerekiyor.İstihdam piyasamızın yapısal sorunlarından biri olan cinsiyet ayrışması&nbsp;tarafında ise hafif bir iyileşme söz konusu. Kadınlarda işgücüne katılım oranı %36,1’den %36,4’e yükselirken, istihdam oranı %31,2’den %31,8’e yükselmiş durumda. Bu oranların erkek nüfus için sırasıyla %71,2 ve %65,0 olduğunu belirtmekte fayda var.Veri setinin en ilginç yansımalarından biri ise kadın nüfusta işsizlik&nbsp;oranının %13,5’ten %12,6’ya gerilemesi oldu. Kadın genç nüfustaki işsizlik oranı ise %26,2 ile iyileşmekle birlikte aşırı yüksek seyrini sürdürüyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yansımalar</h2>Verinin açıklanmasının ardından Twitter hesabından açıklamalarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/NureddinNebati/status/1645358804656181249" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nureddin Nebati</a>, salgının ardından 6,4 milyon kişinin istihdama katıldığını söylerken toplam istihdamoın 31,5 milyon kişiye ulaştığını vurguladı.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Çalışıyor, üretiyor, ihraç ediyoruz. Bu sayede istihdamımız artıyor, işsizlik azalıyor. Küresel salgının ardından 6,4 milyon insanımız istihdama katıldı. İstihdamda 31 milyon 460 bin kişiye ulaşmış durumdayız. Depremlerin yaşandığı Şubat ayında genç nüfusta işsizlik bir önceki aya göre 0,7 puan azalarak yüzde 19,2’ye geriledi. Özetle rotamız doğru, yolumuz açıktır. Enflasyondaki düşüş üretimle, ihracatla ve istihdamla kalıcı hale geliyor.</blockquote>Cumhuriyet Halk Partisi ekonomi masası üyesi <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/OzgurKarabatCHP/status/1645398435464445954" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Özgür Karabat</a>&nbsp;ise yaptığı açıklamada işsizliğin çözümü için planlı sanayi politikalarına ihtiyaç olduğunu söyledi. <blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Endüstri 4.0 ve “bilgi ekonomisi” ışığında sanayi üretimi ve ihracatını ileri teknolojiye dayanan ve yüksek katma değerli bir yapıya dönüştüreceğiz. “Takip değil sıçrama” eksenli bir sanayileşme ve teknoloji politikasını esas alacağız.</blockquote>Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (Disk-Ar) ise yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://disk.org.tr/2023/04/disk-ar-9-milyon-genis-tanimli-issiz/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu</a>'nda, geniş tanımlı işsiz sayısının 8,9 milyon kişiye ulaştığını vurgularken işsizlerin %87’sinin işsizlik ödeneğinden faydalanamadığı bilgisi paylaşıldı.

EXANTE

Şubat ayı işsizlik oranı %10,0 olarak açıklandı

İşsizlik oranı yeniden çift hanede

Zappa Zamanlar

2022'ye; ekonominin, çevrenin, modern yaşam biçimlerinin krizlerine bir bakış.

Retrospektif 2022

<a fr-original-style="" href="https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Eylul-2022-45655&dil=1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türkiye İstatistik Kurumu</a>&nbsp;(TÜİK), eylül ayına ilişkin işgücü istatistiklerini açıkladı. Buna göre, manşet veri yeniden çift haneye ulaşarak %10,1 oldu. <h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Detaylarda neler var?</h2>Veri setinde, 15 ve üzeri yaştaki nüfusun aylık bazda 78 bin, işgücünün ise 67 bin kişi arttığı; istihdam edilen kişi sayısının ise 54 bin kişi azaldığı görülüyor. Böylelikle işsiz sayısı aylık bazda 120 bin kişi artarak 3,5 milyon kişiye ulaştı. Bu artış da işsizlik oranını %9,8’den %10,1'e taşıdı. Eylül sonu itibarıyla ülkemizde istihdam edilen kişi sayısı 38,8 milyon kişi.&nbsp;📌&nbsp;Önemli not: Veri setinde, ağustos ayı işsizlik oranının %9,6'dan %9,8'e revize edildiği görülüyor. Benzer revizyonun göstergeye ait diğer detaylarda da (doğal olarak) yansımaları mevcut.&nbsp;Verilere yıllık bazda&nbsp;bakıldığında, olumlu performansın ivme kaybetmekle birlikte devam ettiği görülüyor. Bu süre zarfında ülkemiz ekonomisinin 1,1 milyon kişilik işgücü artışına karşın 1,4 milyon kişilik istihdam yarattığı&nbsp;görülüyor.&nbsp;Son veride, istihdam oranı %47,6 (önceki: %47,7); işgücüne katılma oranıysa %52,9 (önceki: %52,9) olarak gerçekleşmiş durumda. Bu değerler, tarihî ortalamaların üzerinde seyretmeye devam ediyor.💾 Cep bilgisi: İşgücüne katılma oranı, bir ülkede işgücü olarak kabul edilen nüfusun üniversite yurtları, yetiştirme yurtları, huzurevi, hapishane ve kışla gibi yerlerde ikamet edenler hariç (kurumsal nüfus) hesaplanan toplam nüfusa oranıdır. İşgücüyse en geniş tanımıyla istihdamda olan kişilerle olmayan kişilerin (işsizler) toplamına eşittir. Çeşitli nedenlerle iş aramayan ya da aramaktan vazgeçen kişiler, mevsimlik çalışanlar, ev işleriyle meşgul olduğu için iş aramayanlar, eğitimleri sürdüğü için iş aramayanlar, emekliler ile çalışamaz halde olanlar işgücü içinde sayılmazlar. Bu tanım, özellikle iş arama umudunu kaybedenlerle ev işleriyle ilgilendikleri için iş aramayanların işgücüne dahil olmaması odağında tartışmalara sebep olmaktadır.Genç nüfusta işsizliğin&nbsp;yine %20'nin altında kaldığı ve %19,6 olarak gerçekleştiği görülüyor. Veri, kendi içinde iyileşme göstermekle birlikte %10,8 olan <a fr-original-style="" href="https://data.oecd.org/unemp/youth-unemployment-rate.htm" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">OECD ortalaması</a>nın çok üzerinde seyrediyor.&nbsp;İstihdam göstergelerindeki cinsiyet tabanlı ayrışmanın da aynı şekilde devam ettiği görülüyor. İşgücüne katılma oranının erkeklerde %71,3, kadınlarda ise %35,0 seviyesinde seyrediyor. Göstergeler istihdam oranında %65,0’e %30,6; genç nüfusta işsizlikte ise %15,5’e %25,4 erkekler lehinde.&nbsp;Tamamlayıcı göstergeler tarafında ise geniş tanımlı işsizlik oranının 0,4 puan artışla %20,3’e yükseldiği görülüyor.💾 Cep bilgisi: TÜİK, 2021 başından bu yana tamamlayıcı işgücü göstergeleri adında ilave veri seti yayımlıyor. Üç başlık altında yayımlanan bu göstergelerden en önemlisi atıl işgücü oranı olarak yayımlanan ve potansiyel işgücü hesaplamasını da içine alan geniş tanımlı işsizlik oranıdır.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Veri bize ne anlatıyor?</h2>Enflasyonist dönemlerde erkene çekilen talebin desteklediği istihdam göstergeleri beklentilere paralel&nbsp;seyrediyor. Öte yandan, daha önceki bültenlerimizde de yer verdiğimiz öncü verilerdeki bozulma ve özellikle PMI endeksinin istihdam göstergesinde aylar sonra izlenen düşüş işsizlik oranında bir miktar artışın geleceğine&nbsp;işaret ediyordu. Ekonomik aktivitede görülen yavaşlama sert bir durmaya dönüşmediği sürece göstergede “hafif yukarı” seyrin devam etmesi, ana senaryo olarak kabul edilebilir.&nbsp;Öte yandan, göstergenin detaylarında yer alan cinsiyet eşitsizliği ve genç nüfusta işsizlik gibi yapısal sorunların çözülmesi için etkileri ancak orta/uzun vadede görülebilecek adımların atılması gerekiyor.&nbsp;Öte yandan, EYT uygulamasının hayata geçiş şekline bağlı olarak işgücü verilerinde köklü bir değişiklik yaşanabileceğini de ifade etmekte fayda var.&nbsp;

nüfus ile ilgili hikayeler