Paris 2024 Paralimpik Oyunları’nda son 3 güne girilirken Oyunlar şimdiden çok sayıda unutulmaz hikayeye ev sahipliği yaptı. Yanlış anlaşılmasın, engelli sporlarının kimseye ilham verme borcu ya da medyamızda sıklıkla yapıldığı üzere dramatik manşetler yazma yükümlülüğü yok. Ama Paris’te boy gösteren tüm sporcular gibi paralimpiklerin de engel ya da sakatlıklarından bağımsız olarak özel bir hikaye olduğunun hakkının teslim edilmesi gerek. Neticede Paris’te toplamda 18. madalyasını kazanan İngiliz bisikletçi Dame Sarah Storey’nin dediği gibi Paralimpik Oyunları, toplumsal hayatta kapsayıcı politikaların geliştirilmesi konusunda farkındalık oluşturmak için kıymetli bir araç. Bu hafta Paralimpik Oyunları’na veda bültenimizde İran’ı oturarak voleybolda finale taşıyan dünyanın en uzun boylu ikinci insanından, para okçulukta ilk kolsuz altın madalyaya, üst üste 3. kez altın madalya kazanan Türkiye kadın golbol millî takımından, görme engelliler futbolunda son bulan 20 yıllık yenilmezliğe değineceğiz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">En güçlü ekolün en büyük yıldızı</h2>2.46’lık boyuyla dünyanın bilinen en uzun boylu 2. insanı olan İranlı Morteza Mehrzad, devlik hastalığının yarattığı sorunlarla hayatı boyunca mücadele etti. Üstelik çocukken geçirdiği bisiklet kazası sağ bacağındaki uzamayı durdurdu ve tekerlekli sandalyeye mecbur kaldı. Uzun boyunun getirdiği ilgi onu çoğunlukla sıksa da oturarak voleybolda kazandığı başarılardan (ve şöhretten) memnun.<img src="https://images.aposto.com/2024/8/5/1725620196477.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">3. Paralimpik Oyunları’nda mücadele eden ve kendisine uygun yatak bulunamayan Mehrzad, üst üste 3. altın madalyası için Bosna-Hersek’in karşısına çıkacak. İki ülke de bu branşta dünyanın en önemli geleneklerini temsil ediyorlar dolayısıyla 2.46’lık Mehrzad, İran’ın tek silahı değil ama en önemli silahı olduğu da aşikar.<img src="https://images.aposto.com/2024/8/5/1725620261541.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Getty Images" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İlk kolsuz altın madalya</h2>Kolsuz doğan ve anne-babası tarafından 4 aylıkken evlatlık verilen Matt Stutzman, Iowa’da Menonit Kilisesi’ne bağlı bir çift tarafından büyütüldü. 28 yaşında para okçuluğa başladı. Bugün 41 yaşında, Paris’te kazandığı altın madalya ilk madalyası değildi. Daha önce Londra 2012’de de gümüş madalya kazanmıştı. Ama bu madalya, tarihte bu dalda kolsuz bir sporcunun kazandığı ilk altın madalya oldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">20 yıllık yenilmezlik sona erdi</h2>2004’ten beri Paralimpik Oyunları’nda yer alan erkekler görme engelli futbolunun tek hakimi Brezilya’nın 20 yıllık yenilmezliği Paris’te sona erdi. “Sambacılar”, yarı finalde Arjantin’e penaltılarla kaybetti. Eyfel Kulesi’nin gölgesi altında, muhteşem bir manzaraya karşı oynanan turnuvanın finalinde Arjantin, ev sahibi Fransa’yla karşılaşacak. Üst üste 5 altın madalya kazanarak erişilmesi güç bir seri yakalayan Brezilya ise bronz madalya için Kolombiya’yla karşılaşacak.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’nin rekoru ve Serkan Yıldırım bilmecesi</h2>Türkiye, Perşembe günü kazandığı 1’i altın 4’ü gümüş, 3’ü bronz 7 madalyayla toplam madalya sayısını 20’ye yükseltti ve Tokyo 2020’deki 15 madalya rekorunu geliştirdi. Golbol finalinde kadın millî takımı İsrail’i 8-3 yenerek Rio 2016 ve Tokyo 2020’den sonra üst üste 3. altın madalyasını kazanarak tarihe geçti. Türk paralimpikler, toplam madalya sıralamasında 15., genel madalya sıralamasında ise 25. sırada.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi: <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/bir-evden-iki-sampiyon-sevda-ve-sevtap-altunoluk" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bir evden iki şampiyon: Golbolün yıldızları Sevda ve Sevtap Altunoluk</a></li></ul>Türkiye için Paralimpik Oyunları’nın en can sıkıcı gelişmesi 100 metre T12 sınıfında altın madalya kazanan Serkan Yıldırım’ın madalyasının geri alınması oldu. Gelin bu karmaşık hukuki soruna biraz daha yakından bakalım.<img src="https://images.aposto.com/2024/8/5/1725620103994.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ne olmuştu? Aylardır Uluslararası Paralimpik Komitesi’ne (IPC) bağlı Dünya Para Atletizm Federasyonu ile sınıflandırma konusunda anlaşmazlık yaşayan Yıldırım’a Paris 2024’te yarışamayacağı yönünde bilgi verilmişti. Ancak son anda yapılan itiraz üzerine Bonn Mahkemesi Serkan Yıldırım’ın Paris’te 100 ve 400 metre T12 kategorisinde yarışmasına izin vermişti. Yıldırım, 31 Ağustos’ta 100 metre T12 yarışında altın madalya kazandı. Ancak WPA, üst mahkemeye yapılan itiraz sonucu Yıldırım’a verilen “yarışabilir” izninin iptal edildiğini duyurdu. Türkiye Millî Paralimpik Komitesi, bir açıklama yayımlayarak “Sporcumuzun hakkını sonuna kadar arayacağız” dedi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İtirazın gerekçesi ve sahibi</h2>Serkan Yıldırım’ın yarışmasına karşı yapılan itirazın gerekçesi görme engelinin seviyesiyle ilgili. İtirazı yapan ülke ise Yıldırım’ın doğduğu ülke olan İran. Tebriz doğumlu, Azeri kökenli Yıldırım, Sajjad Hashemi adıyla İran’ı Londra 2012 ve Rio 2016’da temsil etmişti. En son 2021’de İran adına yarışan sporcu daha sonra Türk vatandaşlığına geçti ve Türkiye formasıyla yarışmaya başladı.

Punto 

Paris 2024 Paralimpik Oyunları'nın son günlerine girilirken hem Türkiye'nin performansını hem de unutulmaz hikayeleri not ediyoruz.

Paralimpik Oyunları’na veda günleri

Aposto Gündem

Paris 2024 Paralimpik Oyunları, 28 Ağustos-8 Eylül tarihleri arasında 17. kez düzenlenecek. Azim abidesi 4.400 sporcu ülkelerini temsil edecek.

Sporda engel tanımayanlar: Tarih boyunca Paralimpik Oyunları

20. yüzyılın savaşlarla şekillenen ilk yarısında, önce çeşitli sakatlıkları ve engelleri bulunan insanları rehabilite etme amacıyla ortaya çıkan engelli sporları, kısa sürede ciddi bir tanınırlık kazanarak en popüler uluslararası yarışmalardan biri olan Paralimpik Oyunları’nı doğurdu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1920’lerden itibaren ABD merkezli düzenlenen benzerlerini unutmak olmaz tabii ama 1948’de Dr. Ludwig Guttman’ın, Londra Olimpiyat Oyunları’na paralel biçimde, 2. Dünya Savaşı gazileri için düzenlediği Stoke Mandeville Oyunları, bu anlamda paralimpiklerin sporda adlarını duyurdukları ilk turnuvaydı.&nbsp;</li></ul>1960’a gelindiğinde, bu kez Roma Olimpiyat Oyunları’nın hemen ardından ilk resmî Paralimpik Oyunları, 23 ülkeden 400’e yakın sporcunun katılımıyla düzenlendi. Oyunlar için belirlenen bu zamanlama sonrasında Olimpik bir geleneğe dönüştü. İlk turnuvalarda sadece omurilik felci geçiren sporcuların yer aldığı müsabakalar daha sonra farklı fiziksel ve zihinsel sakatlıkları kapsayarak büyüdü.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1960’ta sadece birkaç spora yer verilen Paralimpik Oyunları, bugün Yaz Paralimpik Oyunları’nda 22, Kış Paralimpik Oyunları’nda 6 sporu kapsıyor. 17. Paralimpik Yaz Oyunları'nda mülteci takımı dahil 183 ülkeden 4.400 sporcu yarışmalara katılacak.</li></ul>1988'de Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve Uluslararası Paralimpik Komitesi, Olimpiyat Oyunları ile Paralimpik Oyunların aynı yıl, aynı kentte düzenlenmesi konusunda bir karara vardı. Seul 1988'den beri bu gelenek hiç bozulmadı.Paralimpik Oyunları’nın yükselen popülaritesinin, genel olarak devletlerin ve toplumların, sakat/engelli bireylerin sosyal ve sportif tüm haklarına saygısını artırdığı ve daha kapsayıcı bir dünyaya katkıda bulunduğu söylenebilir.Paralimpik sporlar maalesef bir yönüyle savaşların, modern dünyanın en korkunç belası olduğuna dair de daimi bir hatırlatıcı işlevi görüyor. Özellikle bedensel engelli birçok sporcu, bu acıların izlerini bedenlerinde taşıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün önerisi: Gazzeli parabisikletçi, eski futbolcu Hazım Süleyman'ın <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/world/ng-interactive/2024/aug/05/the-gaza-paracyclist-i-was-a-footballer-before-losing-my-leg" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">hikayesi</a>.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Paris 2024’e doğru</h2>Paris’te 28 Ağustos-8 Eylül tarihleri arasında düzenlenecek Yaz Paralimpik Oyunları, atletizmden yüzmeye, tekerlekli sandalye basketbolundan paratriatlona kadar çok sayıda spora ev sahipliği yapacak. Tokyo 2020’de paralimpik aileye katılan paratekvando, parabadminton da Paris’te yer alacak. Oyunlar'a katılan ve 549 madalya için mücadele verecek olan 4.400’ü aşkın sporcu da bir rekora imza atacak.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlk: Görme engelli İtalyan atlet Valentina Petrillo, Paralimpik Oyunları tarihinin ilk trans sporcusu olmaya hazırlanıyor. 50 yaşındaki Petrillo, ülkesini kadınlar 200 metre ve 400 metrede temsil edecek.</li></ul>Organizatörler, Paralimpik Oyunları'nın Paris’i daha erişilebilir, kapsayıcı bir kent yapma yolunda teşvik edeceğini umuyor. Bunun için ulaşımda, konaklamada, tesislerin inşasında ve müsabakaların takip edilmesinde bu hakları gözeten bir yaklaşımı hayata geçirdiklerini söylüyorlar.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: Oyunların başlamasına 5 gün kala 1.75 milyon bilet satılırken organizasyon komitesi "Oyun henüz bitmedi" sloganıyla 15 Euro'luk biletlerin satışta olduğunu hatırlattı.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Paralimpik yıldızlar ve Türkiye</h2>Paralimpik Oyunları tarihinin kuşkusuz en büyük yıldızı ABD’li doğuştan görme engelli yüzücü Trischa Zorn, 1980-2004 arası katıldığı Paralimpik Oyunları’nda 41’i altın 55 madalya kazandı. Tarihin açık ara en çok madalya kazanan paralimpik sporcusu olan Zorn’u 22’si altın 27 madalyayla Ragnhild Myklebust, 20’si altın 25 madalyayla Beatrice Hess takip ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2024/7/4/1724347284720.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.61" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Trischa ZornParalimpik Oyunları’na Barcelona 1992’de yüzme branşında Mehmet Gürkan’la “merhaba” diyen Türkiye, ilk madalyalarını Atina 2004’te atıcılık branşında Mehmet Korhan Yamaç’la kazandı.&nbsp;21. yüzyılla birlikte paralimpik sporlara yatırımlarını artıran ve yarışmalara yıllar geçtikçe daha çok sporcuyla katılmaya başlayan Türkiye, özellikle atletizm, halter, golbol, tekerlekli sandalye basketbolu, atıcılık, judo gibi alanlarda varlık gösteriyor. Türkiye şu ana kadar 8’i altın, 10’u gümüş, 20’si bronz 38 madalya kazandı.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rekor katılım: Türkiye, Paris 2024'e kendi adına bir rekor olan 94 sporcuyla katılacak. Kafilede en fazla sporcu atletizm branşında. 7'si özel, 5'i görme engelli, 4'ü bedensel engelli 16 atlet madalya mücadelesi verecek.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Harekete bağlılık</h2>Paris 2024 Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları’nın mobilite partneri olan Toyota bu büyük organizasyon için dünya çapında yaklaşık 300 Olimpik ve Paralimpik sporcuyu Paris 2024 Oyunları’na katılma ve yarışma yolculuklarında destekliyor. Böylece hareket etmeye yönelik bağlılığını ortaya koyuyor.Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları’nın sadece insan başarısının değil, aynı zamanda her sporcunun ilham verici hikayelerinin de bir göstergesi olduğunu belirten Toyota, “İmkansız Yok” dediği çabaları yansıtıyor. Global olarak başlatılan “Start Your Impossible” kampanyası, sporcuların başarılarının arkasındaki kahramanlar olan antrenörler, takım arkadaşları, ebeveynler ve taraftarlara da ışık tutuyor.

1960’ta sadece birkaç spora yer verilen Paralimpik Oyunları, bugün Yaz Paralimpik Oyunları’nda 22, Kış Paralimpik Oyunları’nda 6 sporu kapsıyor.

Paris 2024 Paralimpik Oyunları’na geri sayım

• Japonya, pandemi nedeniyle Tokyo Olimpiyatları'na ve Paralimpik Oyunları'na yurt dışından seyirci kabul etmeyeceğini açıkladı. Oyunları izlemek üzere bilet satın alan yaklaşık 600 bin yabancı katılımcıya para iadesi yapılacağı belirtildi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Başkanı Thomas Bach yaptığı açıklamada organizatörlerin Japonya’da yapılacak dev organizasyona dair en büyük önceliğinin oyunların ve katılımcıların güvenliğini sağlamak olduğunu vurguladı. Pandemi döneminde Japonya’da şu ana kadar toplam 456 bini aşkın vaka kaydedildi ve 9 bine yakın kişi hayatını kaybetti.</li></ul>

Paralimpik ile ilgili hikayeler