Estée Lauder’ı yarım asırdan fazla bir süre boyunca yöneten ve markayı küresel bir kozmetik devine dönüştüren Leonard Lauder,&nbsp;ani bir sağlık sorunu nedeniyle 92 yaşında hayatını kaybetti. Annesi tarafından kurulan markanın kardeşi Ronald Lauder ile birlike tek mirasçısı olan Leonard Lauder, 1958 yılında şirketin yönetimine geldiğinde Estée Lauder’ın yıllık cirosu 800 bin dolar seviyesindeydi. Şirket, bugün satışlarından neredeyse her yıl 15 milyar dolar gelir elde ediyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/5/3/1750255234023.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Leonard LauderMAC, Aveda, Clinique, Tom Ford, Bobbi Brown, Jo Malone London ve La Mer gibi diğer büyük kozmetik markalarının Estée Lauder’a katılmasında da önemli bir rol oynayan Lauder, 9,7 milyar dolarlık&nbsp;kişisel servetiyle hayata gözlerini yumdu. Ünlü iş insanı ayrıca, 2000’lerin başlarında yaşanan ekonomik duraklama döneminde tüketici davranışını tanımlamak için “Ruj Endeksi” teorisini ortaya atarak literatüre de katkı sağladı.&nbsp;Arka plan: 1933 yılında New York’ta dünyaya gelen Leonard Lauder’ın annesi Estée Lauder, kozmetik sektörüne 1930’larda evde cilt bakım ürünleri yaparak adım attı. 1946’da kendi adıyla kozmetik markasını kuran Estée Lauder, Time dergisinin 1998'de yayımladığı “20. Yüzyılın En Etkili 20 İş Dehası” listesinde yer alan tek kadındı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2025/5/3/1750255202751.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Estée Lauder (Solda) Leonard Lauder ise Pensilvanya Üniversitesi Wharton Okulu’ndan mezun olduktan ve Columbia Üniversitesi İşletme Yüksek Okulu’nda eğitim gördükten sonra ABD Donanması’nda teğmen olarak görev yaptı. 1958 yılında 25 yaşındayken Estée Lauder’a katılan Lauder, 1960’larda şirketin globalleşme sürecini de yönetti.&nbsp;Öte yandan:&nbsp;Büyük kozmetik markalarının Estée Lauder çatısı altına katılmasında kilit bir rol oynayan Lauder, yöneticiliği boyunca markanın yalnızca seçkin mağazalarda ve sınırlı sayıda lokasyonda satılması gerektiğini savundu. Lüks konumlandırma stratejisini benimseyen Lauder, 1982 yılında The New York Times’a verdiği bir röportajda şu ifadeleri kullanmıştı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Daha az mağazada satıldıkça daha başarılı oluyoruz."</blockquote>1995 yılında şirketi halka arz eden Lauder, 1999 yılında CEO’luk görevinden istifa etti, 2009 yılında ise yönetimi tamamen oğlu William Lauder’a devretti. Ardından yalnızca yönetim kurulunda kalan Leonard Lauder, 2023’e kadar onursal başkanlık görevini de sürdürdü. Estée Lauder, bugün 150’den fazla ülkede 25’ten fazla markayla faaliyet gösteriyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ruj endeksi: Ekonomik kriz anlarında neden küçük lükslere yöneliriz?&nbsp;</h2>Leonard Lauder, yalnızca kozmetik sektöründeki başarısıyla değil, ekonomi literatürüne kattığı “Ruj Endeksi” kavramıyla da tanınıyordu. Lauder, “Küçük Lüksler Teorisi” olarak da bilinen bu terimi, 2001’deki 11 Eylül saldırılarının ardından yaşanan ekonomik duraklama döneminde kozmetik satışlarında görülen artışı tarif etmek için kullanmıştı. Estée Lauder yöneticisi, kozmetik ve özellikle ruj satın alımının ekonominin durumla ters korelasyon gösterme eğiliminde olduğuna işaret etmişti.Rakamlar:&nbsp;11 Eylül saldırılarının ardından 2001’in son çeyreğinde ABD genelinde ruj satışları %11 arttı. Bu artış ivmesi, 1929’daki Büyük Buhran sırasında kozmetik satışlarında görülen %25’lik artışla da örtüşüyordu. Bu nedenle Lauder, ruj satışlarının ekonomik bir gösterge olarak kullanılabileceğini ve kozmetik satın alımının ekonominin sağlığıyla ters orantılı olduğunu savunmuştu.&nbsp;Ruj endeksi, temel olarak tüketicilerin ekonomik bir krizle karşı karşıya kaldıklarında büyük lükslerden uzaklaşsalar da daha az maliyetli lüks mallar satın alma eğilimi gösterdiğini varsayıyor. Bu teoriye göre tüketici, geliri düştükçe artık karşılayamayacağı büyük maliyetli lüks mal alımlarından vazgeçse de gelirini daha küçük lükslere harcıyor. Bu nedenle fast food zincirleri, kozmetik markaları veya e-ticaret platformları ekonomik krizden çok daha az oranda etkileniyor.Ekonomik duraklama, tüketiciyi araba, lüks çanta veya kürk alamaz hâle getiriyor. Bu da tüketicinin bireysel ekonomisi üzerinde kontrolü olduğuna yönelik algısını zayıflatıyor. Bu durumda tüketici, kendisini daha iyi hissetmek ve yaşamdan zevk almak için bütçesinin el verdiği daha küçük lükslere yöneliyor ve ekonomisi üzerinde kontrol sahibi olduğu ya da kendi iradesiyle alışveriş yaptığı duygusuna kapılıyor.&nbsp;Zor zamanda “ulaşılabilir mutluluklar"&nbsp;arayan tüketici, artık ev, araba ya da lüks bir çanta alamayacağını biliyor, fakat “En azından bir Chanel ruj alayım” diye düşünüyor. “Bu kadar ekonomik kriz var ama herkesin elinde son model iPhone var” ya da “Bu krizde AVM’ler tıklım tıklım” söylemleri de ruj endeksi teorisinin doğruluk payını vurguluyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden önemli?&nbsp;</h2>Her ekonomik kriz için yüzde yüz geçerli olmasa da pek çok analiste göre ruj endeksi, bir ekonomik gösterge olarak kullanılma işlevinin yanı sıra tüketici davranışı&nbsp;ve toplum psikolojisini açıklaması açısından da önemliydi. Teorinin doğruluk payının yüksekliği, takip eden dönemlerde de kendini gösterdi.&nbsp;Örneğin:&nbsp;2008 yılında yaşanan ekonomik krizde de diğer sektörlerde daralma görülürken L’Oreal, %5,3’lük satış büyümesi yaşadı. Benzer şekilde COVID-19 salgını döneminde de e-ticaret platformlarının satışları rekor üstüne rekor kırdı ve tüketici, dijital yayın platformları, kahve ve çevrimiçi alışveriş gibi daha küçük lükslere yöneldi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tüm bu deneyimler, tüketici davranışlarının ekonomik verilerden önce sinyal verebileceğini kanıtladı.&nbsp;</li></ul>Perspektif:&nbsp;Küçük lüksler teorisiyle iş dünyasının yanı sıra ekonomi sosyolojisine de katkı sağlayan Lauder, bazen bir rujun ekonomi raporlarından çok daha fazla şey anlatabileceğini göstermiş oldu. Lauder’ın ortaya koyduğu bu gözlem, kriz dönemlerinde tüketici psikolojisini anlamak isteyen analistler için hâlâ geçerli bir referans noktası olmayı sürdürüyor. Tüketici, bugün de dünya ekonomisi dalgalanırken küçük lükslerle ilişki kurarak belirsizliğin ortasında kontrol hissini korumaya çalışıyor.

Pareto

Estée Lauder’ı küresel bir kozmetik devine dönüştüren ve bu hafta 92 yaşında hayatını kaybeden Leonard Lauder, yalnızca kozmetik dünyasındaki başarılarıyla değil, 2000’lerin başındaki ekonomik durgunluk döneminde ortaya attığı “Ruj Endeksi”yle de hafızalara kazınmıştı. Daha sonra "büyük çanta endeksi," "mini etek endeksi" ve "blazer endeksi" gibi versiyonları da çıkan teoriyi teste tâbi tuttuk.

Leonard Lauder ve ruj endeksi: Kriz zamanlarının küçük lüksleri teorisi gerçek mi?

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Sessiz İstifa’nın birçok açıdan Büyük İstifa'nın doğal devamı olduğunu düşünüyorum."</blockquote>Yer, Davos, İsviçre. Tarih, Ocak 2023. Etkinlik, Dünya Ekonomik Forumu’nda düzenlenen bir panel. Konuşmacı, Pensilvanya Üniversitesi’nden örgütsel psikolog <a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/quiet-quitting-great-resignation-trends-economy-outlook-leaving-jobs-davos-2023-1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Adam Grant</a>.Pandemiden bu yana, “işin ve çalışmanın geleceği”; birçok panel, seminer, Zoom toplantısı ve araştırmanın konusu oldu. İlk olarak uzaktan çalışma hayatımıza girdi, daha sonra hibrit çalışma, metaverse, yeni iş tanımları, toplu işten çıkarmalar, toplu işe alımlar, 4 günlük iş haftası ve niceleri… İş hayatımız, daha önce gerçekleşmesine ihtimal dahi veremeyeceğimiz şekillerde dönüşürken bu yeniliklere ayak uyduramayan şirketler ve kurumlar, yepyeni bir gerçekle yüzleşmek zorunda kaldı: “Büyük istifa”.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Büyük İstifa nedir? Sonu geldi mi?</h2>Bazı ekonomistler tarafından genel greve benzetilen "Büyük istifa" terimi, ilk olarak 2021’in bahar aylarında University College London's’tan Profesör Anthony Klotz tarafından ortaya atıldı. Klotz’un bu konuda çalışmalar yapmasının nedeni oldukça açıktı. Microsoft’un Çalışma Trendi Endeksi’ne göre, 2021’de küresel iş gücünün %40’ından fazlası işi bırakmayı düşünüyordu. Zira Covid-19 salgını, çalışanların; kariyerlerini, çalışma koşullarını ve uzun vadeli hedeflerini yeniden düşünmelerini sağlamıştı. İlk olarak ABD’de başlayan Büyük İstifa dalgası, zamanla diğer ülkelere de yayıldı. Son verilere göre, 2022’de ABD’de 47 milyondan fazla kişi istifa ederken resmî veriler açıklanmasa da bu rakam, Avrupa ülkeleri başta olmak üzere Avusturalya, Hindistan ve Çin gibi ülkelerde de oldukça yüksekti.2022’nin sonları itibarıyla ise işler değişti. Büyük İstifa teriminin yaratıcısı Klotz, geçen ayın başlarında CNBC’ye yaptığı açıklamada; resesyon tehlikesi ve teknoloji sektörü başta olmak üzere birçok sektörde yaşanan toplu işten çıkarmalar sayesinde istifa oranlarının ciddi ölçüde yavaşladığını söyledi ve ekledi “Adeta pandemi hiç yaşanmamış gibi…” Büyük istifa dalgasının sona erdiğini söyleyen ilk kişi, elbette Klotz değildi. Pandeminin etkisinin azalmasıyla istifaların azaldığı birçok uzman tarafından gözlemlenirken “Sessiz istifa”, “Sessiz terfi”, “Büyük pişmanlık” gibi birçok terim hayatımıza girmeye başladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Pareto’nun “Okur İş Deneyimi” anketinden:&nbsp;Pareto, Şubat ayının başında 165 kişinin katılımıyla bir okur anketi gerçekleştirdi. Anketin sonuçlarına göre, 165 katılımcının %59,4’ü önümüzdeki iki yıl içinde aynı kurumda çalışmaya devam etmeyi düşünürken %40,6’sı çeşitli sebeplerle işi bırakmayı düşündüğünü belirtti. Katılımcılarımıza işten ayrılmayı düşündüren nedenleri, “Sessiz istifa”, “Sessiz terfi”, “Büyük pişmanlık” gibi terimler çerçevesinde inceleyeceğiz.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sessiz istifa: Koşuşturma kültürüne tepki</h2>Sessiz İstifa’yı bir anda gündemimize alan olay, &nbsp;özellikle Z kuşağına mensup çalışanların yaygın bir şekilde kullandığı TikTok’ta gerçekleşti. New York’ta yaşayan yirmili yaşlarındaki genç mühendis Zaid Khan, günlük hayatından kesitler paylaştığı bir videosunda arka planda şu sözleri söylüyordu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Kısa bir süre önce, işinizi tamamen bırakmadığınız, ancak bir adım öteye gitme fikrinden vazgeçtiğiniz, “Sessiz istifa” adı verilen bu terimi öğrendim. Görevlerinizi hâlâ yerine getiriyorsunuz; ancak artık işinizin sizin hayatınız olması gerektiğini söyleyen koşuşturma kültürü zihniyetine bağlı kalmıyorsunuz.”&nbsp;</blockquote>Bu videodan sonra #quietquitting (#sessizistifa) hashtag'i birçok sosyal medya platformunda popüler <a fr-original-style="" href="https://www.newyorker.com/culture/2022-in-review/the-year-in-quiet-quitting" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oldu</a>. Bir süre sonra geleneksel medya da akıma katıldı.Nedir? Sessiz İstifa sürecindeki çalışanlar, genellikle ekstra çaba sarf etmeden, görev tanımının dışına çıkmadan, sadece verilen görevleri yerine getirerek ve mesai dahil ekstra sorumları reddederek iş hayatını sürdürmeyi tercih ediyor. Bu süreç, işin hayatımızdaki rolünü sorgulamak, iş-yaşam dengesini sağlamak ve işe gerektiğinden fazla değer vermemeyi kapsadığı gibi aynı zamanda bir tükenmişlik ve çabalarının karşılığını alamama duygusunu da içerebiliyor. Sessiz istifa, Türkiye’de de oldukça yaygın bir trend. Youthall tarafından yapılan yakın tarihli bir araştırma, Türkiye’deki her 4 gençten 1’inin sessiz istifa sürecinde olduğunu ortaya koyarken bu durumun ana nedeni olarak %35 ile düşük maaş <a fr-original-style="" href="https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/sessiz-istifa-nedir/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geliyor</a>.Pareto’nun okur anketinin sonuçlarında da yetersiz ücret, ücret adaletsizliği, yan haklar ve kariyer fırsatlarının eksikliği önümüzdeki iki sene içinde işi bırakmayı düşünenler tarafından en çok öne sürülen nedenler arasında yer alıyor. Katılımcılardan biri önceki işinden ayrılma nedenini şu şekilde açıklıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Önceki şirketimden, yöneticimden, yaptığım işin niteliğinden ve yurtiçi/yurtdışı kariyer fırsatlarından memnun olmama rağmen şimdiki şirketimden %130 daha yüksek maaş teklifi alınca iş değişikliği yaptım. Maddi haklar bakımından doğru bir karar olduğuna inanıyorum. Hâlihazırda uzaktan çalışma modeli ile çalışmama da müsaade edildi. Fakat kariyerimde kilitlendiğim bir noktadayım. Bu şirket içerisinde ilerleme şansım olduğunu düşünmüyorum, olsa bile vaat edilen pozisyonların beni geliştirebileceğine inanmıyorum. Haliyle sunabileceğim yeteneklerin ve deneyimlerin çöpe gittiğine inanıyorum ve kendimi hiç olmadığım kadar azimsiz ve tembel hissediyorum. İş değiştirmek de zor bir karar, çünkü uzaktan çalışma olanağı sağlayan başka opsiyonlar çok sınırlı. Bununla birlikte birçok şirketin de küresel çapta çalışan çıkardığını ve bu sebeple kariyer fırsatlarının dondurulduğunu biliyoruz. Yani nereye gitsem aynı şey olacak diye düşünmeden de edemiyorum. Benim gibi düşünen birçok beyaz yakalı arkadaşım da yeni bir kariyer arzuluyor; ancak aksiyon alamayacak kadar hayat motivasyonumuzu kaybetmiş hissediyoruz. O yüzden de sessiz istifa kısır döngüsüne girmişiz de yeni fark ediyoruz.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sessiz terfi: Görev tanımınızın ötesinde mi çalışıyorsunuz?&nbsp;</h2>Çalışanları iş hayatında tatminsizliğe veya istifaya sürükleyen nedenler, elbette maaşla ilgili yaşanan sıkıntılar ve kariyer fırsatlarının yetersizliği değil. Pareto’nun okur anketine göre, çalışanların şirketlerinden en önemli beklentileri arasında %44,8 ile ücret ve yan haklardan sonra %27,9 ile iş-yaşam dengesi geliyor. Bu noktada; uzaktan çalışma imkânı sunan, anlayışlı yöneticilere sahip, çalışan dostu uygulamaları olan ve sürekli ek mesai ve yeni görev tanımlarıyla çalışanları zorlamayan şirketler öne çıkıyor.Özellikle son maddeye dikkat çekmekte fayda var. Çoğu çalışan için bir projenin başına geçirilmek, yeni sorumluluklar almak veya bir ekip yönetmek heyecan verici olabilir. Eğer terfi alarak bu sorumlulukların altına giriliyorsa hiçbir sıkıntı yok, kutlamaya değer bir hadise. Fakat yeni bir unvan ve maaş artışı olmadan ek sorumluluk verilmesi, iş hayatında oldukça yaygın. Üstelik bu durumun bir de adı var: <a fr-original-style="" href="https://www.fastcompany.com/90833697/quietly-promoted-what-look-out-for" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sessiz terfi</a>.Fast Company’e açıklamalarda bulunan JobSage’in kurucusu Kelli Mason, sessiz terfiye maruz kaldığınızı gösteren üç yaygın işaret olduğunu söylüyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir yönetici tarafından pozisyonunuzun üzerinde bir işi üstlenmeniz istendi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sizinle aynı unvana sahip meslektaşlarınızdan daha fazla işiniz var.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrılan ve sizden daha yüksek bir konuma sahip olan bir iş arkadaşınızın yaptığı işi üstlenmek zorunda kaldınız.</li></ul>Bu terimi duyduğumda ilk olarak kendi tecrübelerimi düşündüm. Zamanında kendimle eş değer pozisyondaki kişilerden daha fazla sorumluluk almama rağmen resmî olarak terfi almadığım bir dönemim olmuştu. Sonrasında daha yakın bir geçmişe geldim. Gayrimenkul sektöründe çalışan yakın bir arkadaşım, aylar önce oldukça heyecanlı bir şekilde müdür olduğunu açıkladı. Birkaç gün sonra kutlama için buluştuğumuzda aslında resmî olarak terfi almadığını ancak müdürü başka bir projeye atandığı için onun sorumluluklarının kendisine verildiğini öğrendim. Aradan aylar geçti, arkadaşım hala unvanını alamadı ama sorumlulukları kendisiyle eş değer unvana sahip kişilere göre katbekat arttı.Pareto’nun okur anketinde de benzer bir eğilim mevcut. Önümüzdeki iki sene içinde “Hak ettiğim/vaat edilen terfiyi alamazsam ayrılacağım,” diyen katılımcıların yanı sıra “İşten ayrılacağım çünkü görev tanımım net değil. Her gün yeni işler ekleniyor ve başarılı olmak için kendi özel zamanımdan feragat etmem gerekiyor,” diyenler var. Bir katılımcı, son işinden ayrılma nedenini şu sözlerle açıklıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">&nbsp;“Geçmişteki müdürümün hiçbir zaman koltuğundan kalkmaya niyeti olmadığını anladığımda iş değişikliğine gitmiştim. Kurumda sürekli kendine bağlı yeni pozisyonlar açmaya çalışıyor ama hiçbirine beni veya başka bir arkadaşımı yönetici adayı olarak görmüyordu. Biz subayları o general gibi sürekli yeni yönetim alanları açıp oralarda da kontrol elemanı olarak bizi kullanma planı olduğunu fark ettim. Unvanda bir değişiklik olmayacaktı ama işlerin yoğunluğu hep artacaktı belli ki…”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çözüm yöneticilerde mi?</h2>Anketin çıktılarına baktığımızda işten ayrılmalarda, yöneticilerin çok ciddi bir rol oynadığını görmek mümkün. Zira yöneticilere yönelik şikayetler, sadece vaat edilen terfiin verilmemesiyle sınırlı kalmıyor. “Daha önce işinizi değiştirdiyseniz sizi iş değiştirmeye iten sebep ne oldu?” sorusuna verilen cevapların %10’undan fazlasında patron veya yönetici kelimeleri geçerken yaklaşık %10’unda da mobbing kelimesi yer alıyor.Davos’ta gerçekleşen Dünya Ekonomik Forumu’ndaki bir panelde konuşulanlar da bu gerçeğe <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2023/01/18/stopping-the-quiet-quitting-trend-could-be-all-down-to-your-boss.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ışık tutuyor</a>. Vimeo CEO’su Anjali Sud, “Değişim liderlerin ve şirketlerin elinde,” diyor ve ekliyor “Liderlerin çalışanlarla bağlantı kurmaları için “yeniden beceri kazanması” gerekiyor. Çoğu liderin bunu yapacak donanıma sahip olduğunu düşünmüyorum ve bence bu olmadan sessiz istifa, büyük yetenekleri elde tutamamaya ve üretken hale getirememeye yol açabilir.”<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Pişmanlık kaçınılmaz mı?</h2>Yazıyı kapatmadan önce bir noktaya dikkat çekmekte fayda var. Son dönemde bazı araştırmalar, Büyük istifa dalgasında işlerini bırakanların büyük bir çoğunluğunun güncel ekonomik koşullar ve işten çıkarma dalgalarının da etkisiyle kararlarından pişman olduklarını gösteriyor. “Büyük pişmanlık” olarak da adlandırılan bu duruma dair Paychex tarafından yapılan son araştırmanın çıktıları şu şekilde: ABD’de Büyük İstifa sürecinde istifa eden 10 çalışandan 8’i kararlarından pişmanlık duyduklarını <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2023/02/02/80percent-of-workers-who-quit-in-great-resignation-regret-it-new-survey.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ifade ediyor</a>. Şaşırtıcı bir şekilde Z kuşağı çalışanları, eski işini en çok özleyenler olarak öne çıkıyor.

Büyük İstifanın sonu geldi mi? Sessiz terfi nedir? Görev tanımınızın ötesinde mi çalışıyorsunuz? Çözüm yöneticilerde mi?

Büyük İstifa’nın doğal devamı: Sessiz istifa, Sessiz terfi, Büyük pişmanlık

Yaşadığımız orman yangınları hepimizin içini çok acıttı. Artık acıyı hissedip paylaşmaktan daha ötesini yapmamız gerek. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından ‘Firms’ adı verilen yangın bilgilendirme ve kaynak yönetim sistemi ile dünyanın dört bir yanındaki yangınlar takip edilebiliyor. Bu sistem üzerinden bakıldığında yangınların sadece Türkiye’de değil, Kuzey Yarım küreye yayıldığı görünüyor.&nbsp;Artık günü kurtaracak çözümlerle değil, iklim değişikliği ile mücadelede sağlam planlamalarla ilerlenmesi gerekiyor.&nbsp;Durum böyleyken, sanki çoğunluk için iklim krizi konusunun hala daha gündemde olmadığını hissettiğiniz oluyor mu?Pensilvanya Üniversitesi Wharton’da örgütsel psikolojisi profesörü “Adam Grant’in” kaleme aldığı&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.adamgrant.net/book/think-again/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Think Again&nbsp;</a>– Yeniden Düşün” kitabı, doğru bildiklerimizi sorgulayarak hayatımıza yeni pencereler açabilmek üzerine insanı düşündürüyor. Bu doğrulardan biri de iklim değişikliği konusu.Kitapta yer alan, Yale Üniversitesi tarafından düzenlenen “İklim Değişikliği İletişim Programı” kapsamında yapılan araştırmaya göre, 18 yaş üstü Amerikalılara iklim değişikliğine inanıp inanmadıkları sorulmuş ve verdikleri cevaplar ile <a fr-original-style="" href="https://climatecommunication.yale.edu/about/projects/global-warmings-six-americas/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">aşağıdaki tablo&nbsp;</a>ortaya çıkmış.<img alt="Global Warming&amp;#39;s Six Americas in 2020 - Yale Program on Climate Change Communication" src="https://images.aposto.com/2021/7/2/1628015985914.png" width="624" height="321" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.71" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aslında nüfusun sadece yüzde 7’si iklim değişikliği konusunda ilgisiz olmasına rağmen, ilginin en çok bu grup üzerinde olduğundan bahsediliyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2000-2016 yılları arasında çıkan medya yazılarında iklim değişikliği muhaliflerine, işin uzmanı bilim insanlarına göre yüzde 49 daha çok yer verilmiş.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu durum, toplumda iklim değişikliğine inanmayanların sayısının gerçekte olduğundan çok daha fazla olduğu yanılgısına yol açıyor. </li></ul>Bu yanılgıyla da insanlar, büyük çoğunluğun iklim değişikliği için adım atmayacağını düşünerek “O zaman ben neden adım atacağım ve benim küçük adımım neyi değiştirecek” endişeleriyle iklim krizine karşı yapabileceklerini erteliyorlar. Aslında ilk adım dünyanın iklim krizine inananlar ve inanmayanlar olarak ikiye ayrıldığı ve bir tarafın haklı olduğu şeklindeki önyargıyı (binary bias) bir kenara bırakmak. Bunun yerine tarafları sınıflara ayırmak iyi bir başlangıç.İklim bilimcilerin araştırmasına göre iklim krizini inkar edenler altı sınıfa ayrılıyor:- Karbondioksit artmıyor diyenler- Karbondioksit artsa da, küresel ısınma yok diyenler- Küresel ısınma olsa da, bu tamamen doğal nedenlerden kaynaklanıyor diyenler- İnsanlar küresel ısınmaya neden oluyorsa da, etkisi çok az diyenler- İnsan etkisi çok az olmasa da, günün sonunda yararlı olacak diyenler- Durum çok çaresiz olmadan, mutlaka bir çözüm bulunur diyenlerPsikolojide yer alan ‘cazibe yanlılığı’ (desirability bias) terimi insanın neye inandığının, aslında neye inanmak istediği ile şekillendiğini özetliyor. İklim değişikliği ile insan hayatının tehlikede olacağına inanmak duygusal olarak çok rahatsız edici. O yüzden bu yangınların çıkış noktasını da iklim değişikliğine bağlamak çoğumuz için inanması korkutucu olan bir gerçek olabilir.&nbsp;Adam Grant’e göre, yukarıdaki grafiğin hangi tarafında olursak olalım, aslında ne kadar çok insanın bu konuyu önemsediğini farkedersek, adım atmakta o kadar istekli oluyoruz. Bu yangınlarda gördük ki etrafımızda bu konuyla ilgili adım atmak isteyen çok kişi var. Bu çoğunluğu hissedelim, iklim krizi ile ilgili farkındalığı artırıp gündelik yaşamlarımızda bilinçli adımlar atalım. Somut eylem planlarıyla ülkemizi felaketlere hazırlıklı hale getirelim.&nbsp;

Dünyahali

Yeniden Düşün: Bilmediğinizi Bilmenin Gücü, Adam Grant

İklim Krizine Bakış Açımızı Anlamak

• 16 Ekim’de ABC News kanalında programa çıkan Joe Biden, rakibi Trump’ın ülkeyi bölmeye çalıştığını iddia <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZhYmNuZXdzLmdvLmNvbSUyNTJGUG9saXRpY3MlMjUyRnZpZGVvJTI1MkZqb2UtYmlkZW4tYWJjLW5ld3MtdG93bi1oYWxsLTczNjQ2Nzg5"">etti.</a> Seçilirse “Tüm ABD'lilerin Başkanı”&nbsp;olacağını ifade eden Biden, aksi durumda Pensilvanya Üniversitesi'nde akademisyenlik mesleğine geri döneceğini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZGFpbHltYWlsLmNvLnVrJTI1MkZuZXdzJTI1MkZhcnRpY2xlLTg4NDYxMTklMjUyRkJpZGVuLXNheXMtbG9zZXMtbWVhbi1sb3VzeS1jYW5kaWRhdGUuaHRtbA=="">belirtti.</a><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-19T18:26:47.806Z.jpeg" alt="Biden - Obama"><figcaption>Kaynak: AFP</figcaption></figure>&nbsp;<ul><li>Covid-19 eleştirileri:&nbsp;Vaka sayıları artmaya devam ederken iki adayın Covid-19 konusunda tamamen farklı yaklaşımları var. Hastalığı geçirmiş olmasına rağmen hâlâ umursamadığı düşünülen Başkan'ın karşısında, seçilmeye çalışan Biden Cumhuriyetçilerin sağlık yönetimlerini eleştirmeye devam <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cubmV3c29ic2VydmVyLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGcG9saXRpY3MtZ292ZXJubWVudCUyNTJGZWxlY3Rpb24lMjUyRmFydGljbGUyNDY1MzcxOTguaHRtbA=="">ediyor.</a> Biden’ın kampanya sitesinde, Kamala Harris ile Covid-19’la mücadele için oluşturdukları plan yer <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZqb2ViaWRlbi5jb20lMjUyRmNvdmlkMTklMjUyRg=="">alıyor</a>. Harris’in çalışma ekibinden pozitif vakaların çıkmasının ardından o kişilerle yakın temasta bulunmamasına rağmen kampanya seyahatlerini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cubnByLm9yZyUyNTJGMjAyMCUyNTJGMTAlMjUyRjE1JTI1MkY5MjM5Mzc0MzIlMjUyRmthbWFsYS1oYXJyaXMtdHJhdmVsLXN1c3BlbmRlZC1hZnRlci0yLXBlb3BsZS1uZWFyLWhlci10ZXN0LXBvc2l0aXZlLWZvci1jb3JvbmF2"">durdurması</a>, Demokratların virüsü ciddiye aldığı yorumlarına sebep oluyor. &nbsp;</li><li>Müslüman seçmenler:&nbsp;Trump’ın “ayrımcı politikaları” nedeniyle endişe duyan azınlık gruplar, Biden için oy vereceklerini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYWxqYXplZXJhLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGMjAyMCUyNTJGMTAlMjUyRjE0JTI1MkZtdXNsaW0tYW1lcmljYW5zLXBvaXNlZC1mb3ItcG90ZW50aWFsLTIwMjAtZWxlY3RvcmFsLWltcGFjdA=="">açıklıyor.</a>&nbsp;En çok Müslüman seçmeni barındıran Michigan – Detroit bölgesindeki Müslümanların “Trump’ı yenmek” için birleştikleri haberleri <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZnJhbmNlMjQuY29tJTI1MkZlbiUyNTJGYW1lcmljYXMlMjUyRjIwMjAxMDE1LWluLWRlYXJib3JuLW1pY2hpZ2FuLW11c2xpbS1hbWVyaWNhbnMtYXJlLW1vYmlsaXNpbmctdG8tZGVmZWF0LXRydW1w"">çıkıyor</a>. &nbsp;</li><li>Erken oy kullanımı çağrısı: Demokrat adayın son düzlükte seçmenlerini bir an önce kazanmaya çalıştığı görülüyor. Seçmenlerin %20'sinin oy kullandığı Kuzey Karolina eyaletinde miting yapan Biden “Beklemeyin, bugün oy kullanın.” <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYW1lcmlrYW5pbnNlc2kuY29tJTI1MkZhJTI1MkZiaWRlbmRhbi1lcmtlbi1veS1rdWxsYW4lMjUyNUM0JTI1MjVCMW4tY2FncmlzaSUyNTJGNTYyNjIxNy5odG1s"">dedi.</a> &nbsp;</li><li>Harcamalar:&nbsp;En çok bağışı toplayan Demokratlar, seçimi kazanmak için hiçbir masraftan kaçınmıyor. Biden ekibi, eylül ayında kampanyalar için 383 milyon dolar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cudXNuZXdzLmNvbSUyNTJGbmV3cyUyNTJGcG9saXRpY3MlMjUyRmFydGljbGVzJTI1MkYyMDIwLTEwLTE1JTI1MkZ0aGUtbGF0ZXN0LWJpZGVuLXRoYW5rcy1nb3AtZG9ub3JzLWFmdGVyLXJlY29yZC1mdW5kcmFpc2luZw=="">harcadı.</a> &nbsp;</li><li>Obama sahneye çıkıyor:&nbsp;Başkan olduğu dönemde yardımcılığını yapan Joe Biden'a desteği bilinen eski Başkan Obama’nın, 21 Ekim’de Biden ve Harris ile Philadelphia eyaletine gitmesi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOGRkYTZmNWI4ZDMwMDAwNzA2NTU2MSZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cucGhpbGx5dm9pY2UuY29tJTI1MkZiYXJhY2stb2JhbWEtcGhpbGx5LWpvZS1iaWRlbi1jYW1wYWlnbi13ZWRuZXNkYXktMjAyMC1lbGVjdGlvbi1kZW1vY3JhdHMlMjUyRg=="">bekleniyor.</a></li></ul>

Spektrum

<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.98point6.com/">98point6</a>• Teletıp girişimi 98point6 geçtiğimiz hafta aldığı 43 milyon dolarlık yatırımla adından söz ettiren girişimlerden biri oldu. Girişim, sağlık sorunu olanların Android, iOS veya web uygulaması üzerinden hem sohbet botları hem de profesyonel sağlık çalışanları ile semptomlarına yönelik hizmet almalarını ve tedavi programları oluşturabilmelerini sağlamayı hedefliyor.<ul><li>Bir adım ileri: Pensilvanya Üniversitesi'nden tıp etiği ve sağlık politikaları bölüm başkanı Ezekiel J. Emanuel, pandeminin sağlık hizmetlerine bakışımızı değiştireceğini ve koronavirüsten sonra teletıp kavramının yaygınlaşacağını öngörüyor. Farklı başlıklarda beklenen değişimlere dair daha çok öngörü için Politico'da yayımlanan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.politico.com/news/magazine/2020/03/19/coronavirus-effect-economy-life-society-analysis-covid-135579">şu makaleye</a> göz atılabilir.</li></ul>

Pensilvanya Üniversitesi ile ilgili hikayeler