Nobel ödüllü Amerikalı romancı William Faulkner’in en çok hatırlanan sözlerinden birisi Bir Rahibe İçin Ağıt&nbsp;(Requiem For a Nun) romanında geçer: “Geçmiş ölmedi. Hatta geçmiş bile değil” (The past is not dead. It’s not even the past.) Faulkner’in söylemek istediği, geçmişin izlerinin, tarihin etkilerinin bugün yaşananlarda her zaman bir uzantısının bulunduğudur. Sonuçta geçmişe ait olduğu, artık dönemeyeceği düşünülen cereyanlar, alışkanlıklar, beklentiler, düşünce kalıpları ya da siyasi tercihler, koşullar oluştuğunda saklandıkları yerlerden çıkıp bugünün gelişmelerine damga vurabilir.Giderek dünyanın yabana atılamayacak bir kesiminde artan bir tedirginlikle beklenen ABD Başkanlık seçimleri yaklaşırken bu ülkenin geçmişini tanımlamış özelliklerin hem iç hem dış politikasında daha belirginleştiğini görüyoruz. Şu sıralarda ABD’de tanık olunanlar, kullanılan dil ve simgeler ve nihayetinde Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olmasına kesin gözüyle bakılan Donald Trump’ın dış politika söylemi, bugünün gerçeklerini yansıttığı kadar geçmişin derin izlerini de taşıyor.&nbsp;Amerikan sağ siyasetinin bugünkü dilinin ve siyaset tarzının izleğini, tarihçi Richard Hofstadter’in 60 yıl önce yazdığı ünlü makalesi “Amerikan siyasetinde paranoyak tarz”da (<a fr-original-style="" href="https://harpers.org/archive/1964/11/the-paranoid-style-in-american-politics/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The paranoid style in American politics</a>) bulmak mümkün. Üstelik Hofstadter, makalesini insanları algoritmalarla en aşırı çizgilere iten sosyal medya yönlendirmesinin söz konusu olmadığı bir zamanda yazmıştı. Bugün için Trump’ı destekleyen ya da Trumpçılığın kitle desteğini oluşturanların siyasete yaklaşımında hâkim olan gerçeküstü anlatılar o dönemde de var. Katolik Kilisesi'nin menfur emeller peşinde koşmasından, bugünlerde Amerikan devletinin komünist pedofiller tarafından yönetildiğine, belli bir tarihten sonra yapılmış bilgisayarların hard diskinde şeytanın gizlenebileceğine, Masonlar ve illuminati’nin komplolarına, Birleşmiş Milletler’in komünist komploların örgütü olduğuna kadar uzanan, paranoyak düşüncelerle beslenen bir kafa yapısı ABD tarihinde her yüzyılda kendisini gösteriyor. Hofstadter, Amerikan sağının kendisini hep kaybeden tarafta görme eğiliminin altını çizer:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Amerika onların ve onlar gibilerin elinden alınmıştır. Ama onlar ülkeyi yeniden ele geçirmeye ve son ihanet eylemini engellemeye kararlıdırlar. Eskinin Amerikan erdemleri kozmopolitler ve entelektüeller tarafından eritilmiştir; eski rekabetçi kapitalizmin sosyalist ve komünist entrikacılar tarafından altı oyulmuştur. Eski ulusal güvenlik ve bağımsızlık hain komplolarla yok edilmiştir.”</blockquote>Yazının sonlarında doğru Hostadter şu tespitleri de yapar:&nbsp;"Amerikan deneyiminde etnik ve dinî çatışmalar bu türden militan ve kuşkucu kafaların en çok odaklandığı meselelerdir, ancak sınıf çatışması da bu enerjiyi harekete geçirebilir.”O zaman da beyaz Amerikalıların belli bir kesiminde “Memleket elden gidiyor”, "Beyazların hâkimiyeti sarsılıyor", "Siyahlar (o zamanlar tabii ki zenciler deniyordu) güç kazanıyorlar, yerimize geçecekler" korkusu hâkimdi. Bugün de hâkim. Trump’ın 2016’da seçimleri kazanmasında pek çok unsurun yanı sıra açıktan veya satır aralarında “Amerika beyazdır” mesajını vermesinin de etkisi vardı. 1960’larla aradaki fark, bu kez gerçekten Amerikalı beyazların nüfus içindeki mutlak çoğunluklarını önümüzdeki 20-25 yıl içinde kaybedecek olmaları. Ancak Trump’ın siyah ve Latin kökenli, genelde Demokratlara oy veren kitleden de giderek artan oranda destek aldığına dikkat etmek gerekiyor. Bu durumda aslen okumuşlarla az eğitimliler, kozmopolit kentlilerle çeperde veya taşrada yaşayanların hem kültürel hem de sınıfsal çatışmalarının bugünkü siyasi tabloya etki yaptığını söyleyebilmek mümkün. Gene de Trumpizm esasen beyaz orta yaşlı beyaz erkeklerin öfkesinin hareketi.Ülkedeki derin kutuplaşma ve kültür savaşı, siyasette ve idarede parçalanmış bir tabloyu ortaya çıkarıyor. Bu parçalanma, sistemi kilitliyor. Radikalleşen Cumhuriyetçi Parti’nin giderek daha otoriterleşmesi, demokratik normlardan uzaklaşması, içindeki makul ve uzlaşmacı siyasetçilerin tasfiye edilmesi siyasi krizi daha da derinleştiriyor. Tam da bu nedenle tekrar Başkan olursa intikam alacağını açık açık söyleyen Trump’ın bir kez daha seçilmesi, Amerikan sistemindeki meşruiyet krizini derinleştirip, otokratik eğilimi de güçlendirecektir.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Trump, NATO, Rusya</h2>İçeride otoriter bir rejim kurma peşinde koşacak olan Trump’ın dünyaya bakışı ve söylemi de aslında Amerikan dış politika geleneğindeki çok güçlü iki damarın izlerini taşıyor: Tecritçilik (isolationism) ve tektaraflılık (unilateralism). 2. Dünya Savaşı sonrasında çoktaraflı bir kurumsal yapı içinde liberal dünya düzeninin kurucusu ve koruyucusu olan ABD, tarihsel geleneğin Amerikası değil. Amerikan toplumunun önemli bir bölümü Soğuk Savaş sırasında destek verdiği liberal düzenin özellikle son 30-40 yılda ekonomik olarak kendi refahını kemirdiğini gördükçe buna karşı sert bir tepki geliştirmeye başlamıştı.&nbsp;Böyle bir ortamda, 11 Eylül saldırılarının şokuyla teröre karşı küresel bir savaşa başladığını ilan eden Bush yönetimi, ülkeyi taşıyamayacağı bir yükün altına soktu. Bush’un ABD’nin kurduğu sistemin kurum ve kurallarını hiçe sayarak, önemli müttefiklerini dinlemeden ve afaki hedefler peşinde giriştiği Irak macerası hüsranla sonuçlandı. Afganistan’da 20 yıl kaldıktan sonra iktidar, 2001’de devrilen Taliban’a teslim edildi. Ortadoğu’da yeni bir düzen kurma hayalleri hüsranla sonuçlandı.&nbsp;Tüm bunların sonucunda Amerikan toplumu dünyanın bekçisi olmaktan vazgeçilmesini isteyerek, yeni müdahalelere karşı tavır aldı. Yani Amerika’nın kendi içine dönüp kendi meseleleriyle uğraşmasını talep etti. Chicago Council on Global Affairs’in araştırmalarına göre 1974’ten 2020’ye kadar "ABD’nin dünya meselelerinde aktif bir rol oynaması gerekir" diyenlerin oranı %67-68’de sabitlenmişken, bugün bu oran %57’ye düşmüş. Cumhuriyetçi seçmenin %53’ü "artık dünya ile uğraşmayı bırakalım" demeye başlamış.Trump da bu eğilimin sözcüsü oldu. Bir yandan ABD’yi dünyaya ekonomik ilişkiler dışında fazla müdahil olmayacak bir çizgiye çekerken, Amerikan sağının hiçbir zaman hoşlanmadığı çoktaraflılık, uluslararası kurumlar içinde hareket etme pratiklerinden de vazgeçti. ABD’yi pek çok uluslararası anlaşmadan çekti. Atlantik İttifakı’na yönelik antipatisi, ülkesini NATO’dan çıkarmak istemesi, tecritçi ve tektaraflı hareket etmeyi tercih eden geleneklere dönüşü simgeliyordu. Son konuşmalarında Rusya bir NATO ülkesine saldırdığı takdirde o ülke savunmasına yeterince para harcamıyorsa onu savunmayabileceklerini, hatta Moskova’yı teşvik edeceğini söylemesi de bu çizginin bir yansımasıydı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Batı biterse...</h2>Trump’ın seçimlerdeki olası rakibi Joe Biden ise farklı gelenekleri temsil ediyor. Dış politikada Atlantik İttifakı’na bağlı, Çin ile rekabetinde ABD’nin Asya ülkeleriyle bağlarını ve ortaklıklarını geliştirmeye çalışıyor. İçeride sanayi stratejisi odaklı bir korumacılık, sosyal demokratımsı bir bölüşüm ve Amerikan toplumunun çeşitliliğini muhafaza etmek gibi hedefleri var. Ekonomik olarak ülkeyi imrenilecek bir noktaya getirmesine rağmen toplumsal desteği yüzde 40’ın altında. Yaşı, daha doğrusu enerjisiz görünümü nedeniyle, ekonomideki başarısına rağmen kendi partisinin seçmenleri de dahil olmak üzere yeniden aday olmasını istemeyen geniş bir kitle var.&nbsp;Gene de bazı gözlemciler, ekonomik durum seçim zamanı iyi olursa Biden’ın seçilme şansının tahmin edilenden yüksek olacağını savunuyorlar. Ancak İrlandalı gazeteci Fintan O’Toole’un yazdığı gibi aslında bu seçimde Amerikan toplumu bir kişi için ya da ona karşı oy verecek:&nbsp;Trump.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Seçimler Başkan hakkında değil rakibi hakkında bir referandum gibi yapılacak. Biden çok yaşlı olduğu izleniminden/yargısından kurtulamadığına göre kendi platformunun savunuculuğunu yapmakta zorlanır. Sonunda Biden’in kampanyası kendisinin Trump olmadığı gerçeği üzerinden yapılacaktır.”</blockquote>Ancak Gazze savaşı, Biden’ı iktidara getiren geniş seçmen koalisyonunu parçaladı. Araplar, Müslümanlar, ilericiler, genç ve liberal Yahudiler, önceki seçimde tek dönem Başkan olacak diye onu destekleyen gençler, bu savaştaki tutumundan dolayı kızgınlar. Bunun da ötesinde Biden; İsrail Başbakanı Netanyahu’ya söz geçiremeyen, katliama son verdirmeyen, en son Refah şehrine saldırıları bile engelleyemeyen bir başkan konumunda. Böylesi bir durumda iyi giden bir ekonomi bile Biden’ın seçilmesine yetmeyebilir. O zaman da dünya Trump ile bir kez daha yaşamaya mahkum olacaktır. ABD’yi sevmeseniz, hatta nefret etseniz bile dünya sisteminden kendisini koparan ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen bir ABD’nin bıraktığı boşluğun kolay doldurulamayacağını kabul etmek gerekir. O doldurulamayan boşluk da dünya düzeni açısından uzun sürebilecek bir fetret devrinin habercisi de sayılabilir.1948 yılında yapılan Başkanlık seçimlerinde Chicago Daily Tribune gazetesi "Dewey, Truman’ı yendi" manşetiyle çıkmış; seçimi Truman kazandığı için de iyice madara olmuştu. Bu nedenle daha seçimlere 9 ay varken Trump’ı muzaffer ilan etmenin gereği yok. Biden durumu toparlayabilir; çok riskli de olsa Demokratlar bir başka aday çıkarabilir; Trump tehlikesi bağımsız seçmeni veya ılımlı Cumhuriyetçi seçmeni harekete geçirebilir; giderek Trump’a yanaşmaya başlayan sermaye kesimleri bundan vazgeçebilir ya da giderek daha fazla saçmalayan Trump kendisini imha edecek hatalar yapabilir.Kesin olan tek şey, Amerikalıların bu seçimlerde hangi geçmişlerini tercih edeceklerinin, dünyanın gidişatını belirleyecek önemde olduğudur.

Spektrum

Şu sıralarda ABD’de tanık olunanlar, kullanılan dil ve simgeler ve nihayetinde Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olmasına kesin gözüyle bakılan Donald Trump’ın dış politika söylemi, bugünün gerçeklerini yansıttığı kadar geçmişin derin izlerini de taşıyor.

ABD siyasetinde geçmişin izleri: Trump neyi temsil ediyor?

Kanada-Quebec merkezli şarkıcı ve söz yazarı Margaux Sauvé’nin 2015 yılında yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/10brBFW9Ek7Wwd0NtTDihR?si=07d5a8cde30f4108" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Never Know</a> isimli ilk teklisiyle hayata getirdiği müzikal projesi Ghostly Kisses, adını William Faulkner’in <a fr-original-style="" href="https://thewilliamfaulkner.blogspot.com/2012/12/une-ballade-des-femmes-perdues-william.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Une ballade des dames perdues</a> şiirinde yer alan "And brush my lips with little ghostly kisses." dizesinden aldı. Bir dizi kısaçalar yayınladıktan sonra 2019 yılında SXSW’daki performansının hemen ardından kendi adını taşıyan ilk albümünü Ghostly Kisses’ı yayımladı. Bu aynı zamanda müzikal kariyerine dair kendisine sunduğu bir kanıt niteliğindeydi.&nbsp;Bazı sanatçılar vokalleri ve şarkı sözlerini kullanarak dışavurdukları kırılganlıklarıyla zaman denklemini rafa kaldırıp mesafeleri de bir çırpı da yok edebilir. Margaux Sauvé’nin duygusal sığınağı olan Ghostly Kisses da onlardan biri. Geçtiğimiz yıl Salon İKSV’de verdiği konserle ilk kez Türkiye’deki sevenleriyle buluşan Ghostly Kisses’ın en sadık dinleyici kitlesine İstanbul’da sahip (Spotify’daki en çok dinlenilen şehirler sıralamasına göre).&nbsp;Geçtiğimiz yıl ocak ayında ikinci albümü <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/album/2Kl2yXaVhbU6pQbi5yHD2c?si=587975fd88584820" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Heaven, Wait</a>’i paylaşan Ghostly Kisses, mart ayında gerçekleşmesi planlanan ancak deprem dolayısıyla ertelenen konseri için yeniden İstanbul’da sevenleriyle bir araya gelecek. 28 Ekim’de Maximum Uniq Box’ta gerçekleşecek <a fr-original-style="" href="https://www.biletix.com/performance/25AU4/001/TURKIYE/tr" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">konser</a> öncesinde duygusal ifade alanları, sade anlatımın gücü ve hikâye anlatıcığının çeşitliliği üzerine bir sohbet gerçekleştirdik.<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1698050979950.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ghostly Kisses | Fotoğraf: Fred Gervain Uzun bir turnedeydin. Eve döndün mü? Bu soruları nerede cevaplıyorsun?Şu anda oturma odamda, Quebec’teki evimde bu soruları yanıtlıyorum. Yolda olmak hem heyecanlı hem de yorucuydu. Yeni deneyimler ve insanlarla dolu sonsuz bir macera. Ancak aynı zamanda oldukça yorucu. İçe dönük bir insan olarak evde biraz vakit geçirmekten keyif alıyorum.Son dönemde müzik sana nasıl bir enerji veriyor?Müziğimin enerjisi en iyi şekilde ruhani ve yine içe dönük olarak tanımlanabilir. Sizi duygusal olarak birçok yere götüren yumuşak bir dalga hissinde diyebilirim. Müzik her zaman hayatımın derin bir parçası ve farklı duyguları ifade etmenin bir yolu oldu. Son birkaç yılda benim için daha da derin bir anlam kazandı. Yaşlandıkça hislerimi ve duygularımı fark etmeye başlıyorum. Kim olduğumu daha iyi anlıyorum. Daha az güvensizlik hissediyorum. Tüm bunların hepsi de müziğe dönüşüyor.Son şarkın Comme un saule’de biten bir ilişkiyi anlatıyorsun. Şarkı sözlerinde biraz sinirli ve melankolik bir tavır var. Şarkılarında kendini bu kadar net ifade etmek senin bir terapi gibi mi?Bazen… Comme un saule geçmişteki zehirli bir ilişkinin peşini bırakmayan, bu anılardan her zaman rahatsız olan ve hâlâ acı çeken birinin düşüncelerini anlatıyor. Fransızca yazdığım ilk şarkıydı. İstismarcı ilişkilerden bahsederken kelimelerin, fikirlerin doğruluğuna ve inceliğine sahip olmak için bu konuyu Fransızca, yani ana dilimde ifade etmem gerektiğini hissettim. Zamanın ruhuna uygun, artık sessiz kalamayan, benimle ilgili olmasa da beni etkileyen bir konu. Herkesin bununla ilişki kurabileceğini ve bu tür ilişkiler konusunda kendi deneyimlerine sahip olabileceğini düşünüyorum. Bu da kapsayıcı bir alan yaratıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1698051038966.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.48" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ghostly Kisses | Fotoğraf: Alex DozoisYaşadığın şehir senin müzikal diline de etki ediyor mu?Quebec’te yaşamak her zaman bana ilham vermiştir. Çok sakin ve doğaya yakın bir yer. Ayrıca bana yaratıcı olabileceğim ve dikkatimi dağıtacak her türlü şeyden izole kalacağım huzurlu bir zihinsel alan sağlıyor. Burada derin ve duygusal konular, insani bağlantılar hakkında yazarken kendimi daha rahat hissediyorum.Oldukça minimal kompozisyonlarla müzik yapıyorsun. Bu kadar yalın düşünmenin ve bunu müzikal bir kimlik hâline dönüştürmenin ilhamı nedir?Sadeliğin saf bir ifade biçimi olduğunu ve minimalist yaklaşımla güçlü bir müzik yaratabileceğini düşünüyorum. Yalın hâl, şarkının temel duygularının dikkat dağıtmadan parlamasına olanak tanır. Daha azının daha fazla olabileceği fikrinden ilham alıyorum ve hem minimal hem de duygusal açıdan yankı uyandıran müzik yaratmaya çalışıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1698051097153.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ghostly KissesKendini nasıl müzisyen olarak tanımlarsın? Duygusal mı, yoksa gerçekçi mi?Daha çok duygusal bir müzisyen olduğumu söyleyebilirim. Şarkılarım çoğunlukla kişisel deneyimlerden ve bunların uyandırdığı duygulardan doğar. Etrafımdaki dünyayı gözlemlerken yaratıcılığımı besleyen şey duygusal manzaralardır.&nbsp;Şarkı yazmaya gelince. Her zaman kendi deneyimlerimden ve duygularımdan ilham aldım. Müziğim son derece kişisel bir yolculuk oldu. Benim için hissettiklerimi ve yaşadıklarımı keşfetmenin ve ifade etmenin bir yolu oldu. Ancak önümüzdeki albümde işlerin benzersiz bir şekilde değiştiğini söylemeliyim.Geleneksel olarak daha çok kendi hayatımın gözlemcisi olsam da bu yeni proje farklı bir hâl aldı. Bu albüm için ilhamım doğrudan dünyanın her yerindeki insanlardan geldi. Websitemde yer alan <a fr-original-style="" href="https://ghostlykissesmusic.com/box_of_secrets/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Box of Secrets</a> aracılığıyla dünyanın farklı yerlerinden iletilen binlerce içten duyguyla karşılaştım. Farklı geçmişlerden ve kültürlerden bireylerin paylaştığı bu hikâyeler beni derinden etkiledi. Başka türlü karşılaşmayacağım birçok deneyime ve duyguya dair gözlerimi açtı. Yani bir bakıma sadece kendi hayatımın gözlemcisi olmaktan, başkalarının dinleyicisi ve hikâye anlatıcısına dönüştüm.&nbsp;Bu durum benim için her zamanki şarkı yazma sürecimden bir sapmamama ancak inanılmaz derecede ödüllendirici ve anlamlı bir yolculuk yapmama neden oldu. Gelecekte albümüm dünyanın dört bir yanından gelen seslerin ve duyguların bir koleksiyonu olacak. Bu albümü herkesle paylaşmak için sabırsızlanıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2023/9/1/1698051380529.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ghostly KissesSinematografik bir müziğin de var. Hangi tür filmin müziğini yapmak isterdin?Kesinlikle filmler benim için önemli bir ilham kaynağı. Büyüleyici görsellere ve duygu yüklü hikaye anlatımına sahip filmlere ilgi duyuyorum. İnsan ilişkilerinin karmaşıklığını araştıran veya sizi yepyeni bir dünyaya götüren, güzel çekilmiş, atmosferik bir film için müzik yapmayı çok isterim.Hayalindeki festivalin kadrosu nedir?Indie folk, dream pop ve elektronik etkinliklerin bir karışımı olurdu. Aklıma gelen isimlerden bazıları Lana Del Rey, Caroline Polachek, Bonobo, Bjçrk, Rufus du Sol, Röyksopp, Frou Frou, Romy, Fred again..Daha önce İstanbul’a geldin. Bu şehir hakkında ne hatırlıyorsun?İstanbul’un kalbimde özel bir yeri var. Bir şekilde bana evim gibi hissettiriyor. Zengin tarihi, göz kamaştıran mimarisi ve insanlarının sıcaklığı en çok aklımda kalanlar. Hikâyelerle dolu bir şehir. Geri döndüğüm için çok heyecanlıyım.

Duende

28 Ekim’de Maximum Uniq Box’ta İstanbul’daki sevenleriyle buluşacak Ghostly Kisses ile duygusal ifade alanları, sade anlatımın gücü ve hikâye anlatıcığının çeşitliliği üzerine bir söyleşi.

Ruhani ve içe dönük: Ghostly Kisses

Yeni yıl hedeflerinizden biri de uzun zamandır hayalini kurduğunuz o kitabı yazmak mı? Nereden başlasam, diye düşünüyorsanız önerileri usta yazarlardan almanızda fayda var.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">William Faulkner: Okumak</h3>Okuyun, mutlaka okuyun, elinize geçen her şeyi okuyun. Çeri çöpü, klasikleri, iyi ya da kötü metinleri, her şeyi... Okuyup diğer yazarların neler yazdığını görün. Sonra bunları sindirin ve yazmaya başlayın. Baktınız iyi gidiyor, devam edin. Berbat bir yazı mı oldu, o zaman camdan atın.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hilary Mantel: Bir miktar kibir</h3>Bir yazara en çok yardımı dokunacak özellik yeterli miktarda özgüven ya da aşırıya kaçmadığı sürece birazcık kibirdir. Kendinizi bir dünyaya dahil etmek için yazarsınız ve sizinle aynı düşüncede olan hiç kimse olmasa bile her zaman kendi yeteneğinize inanmak zorundasınız.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Lev Tolstoy: Uygun çalışma saatleri</h3>Sabah kalkar kalkmaz yaptığım ilk iş yazmaktır. Rousseau da uyanınca kısa bir yürüyüş yapar, sonra yazmaya otururmuş. Bir insanın kafasının en berrak olduğu zamanlar günün erken saatleridir. En iyi düşünceler aklımıza o zaman gelir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Katherine Mansfield: Yazmak</h3>Geçmişime bakıyorum da, ben hep yazmışım. Çoğu zaman zırvalamışım ama bu hiçbir şey yazmamaktan iyidir, değil mi? İyi ya da kötü, sonuç ne olursa olsun mutlaka yazın.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ernest Hemingway: En iyi yerde durmak&nbsp;</h3>Metnin en iyi noktasında yazmayı bırakın ve ertesi gün tekrar masa başına oturana kadar bunu düşünmeyin. Nasıl olsa bilinçaltınız çalışmaya devam edecek. Yazmayı bıraktığınız halde bunu düşünmeye devam ederseniz hem yazıyı mahvetmiş olursunuz hem de daha işe başlamadan beyninizi yorarsınız.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">John Steinbeck: Her güne bir sayfa</h3>Elinizdeki metni bitireceğinize dair düşünceyi aklınızdan çıkarın. Bütünü düşünmeyin, her güne bir sayfa diye düşünün. Faydasını göreceksiniz.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Miranda July: Kötü taslaklar</h3>Romanımı yazarken dünya üzerindeki en kötü yazarın ben olduğumu düşünürdüm. Yazdıklarıma bakıp, “Daha iyisi olmalıydı” diye kendime kızardım. Sonra fark ettim ki bu yazdığım daha ilk taslak ve ilk taslak her zaman en zor olanıdır. Devam ettikçe daha iyisini yazacaksınız.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">F. Scott Fitzgerald: Ayık kafa</h3>Yazma sürecimde şunu anladım ki alkol ve yazı iyi arkadaş değil. Bir öykü bir şişe içkiyle yazılabilir belki ama roman için ayık bir kafaya ihtiyacınız var.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Zadie Smith: İnternetsiz bir bilgisayar</h3>Yazdığınız bilgisayarın internet bağlantısını kesin.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Muriel Spark: Kedi</h3>Yazdığınız şeye odaklanmak istiyorsanız bunun için bir kediye ihtiyacınız var. Çalıştığınız odada kediyle yalnız kalın. Bir süre sonra masanıza çıkıp lambanın altına uzandığını göreceksiniz. Işıkla birlikte sakinleyen kedi sizi de etkileyecek. Sakinleşecek ve konsantre olacaksınız.DENİZ SALDIRAN, İstanbul

Notos Dergi

“Metnin en iyi noktasında yazmayı bırakın ve ertesi gün tekrar masa başına oturana kadar bunu düşünmeyin.”

Yazmak için nelere ihtiyacımız var?

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 180, 58); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 180, 58); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Bunun yetenekle bir ilgisi yok. Şöyle yapılıyor, burada bir mandalina olduğunu düşünme, sadece mandalina olmadığını unut.”&nbsp;</blockquote>Şüphe2018 yılında gösterime giren Şüphe (The Burning) filmi, sadece Güney Kore değil aynı zamanda dünya sineması açısından da son yılların en kayda değer filmleri arasında yer alıyor. 2018 yılında Güney Kore’nin Oscar adayı olan film, sadece sinemanın değil edebiyat, felsefe, psikiyatri, sosyoloji ve antropoloji gibi birçok alanın öğelerine dair de müthiş bir zenginlik sunuyor. Sinemanın temsil etme, sorgulama ve izleyiciyi de hikâyenin anlamına dahil etme konularında çok başarılı ve katmanlı bir yapıt. Yönetmen Lee Chang Dong tarafından çekilen film, Haruki Murakami’nin Ahır Yakmak isimli öyküsünden esinlenilmiş. Dong, yaklaşık on iki sayfalık bu öykünün sadece iskeletini ve genel felsefesini alarak yepyeni bir anlatı yaratmış. Murakami’nin öyküsü de bir esinlenme aslında, William Faulkner’ın aynı isimli öyküsüne yaslanıyor. Ancak Murakami ve Dong, Faulkner ile benzer anlatılar değil farklı ve özgün eserler yaratmayı başarmış. Faulkner’ın yirminci yüzyılın başında Amerika’da geçen anlatısını &nbsp;Murakami günümüz Japonya’sına, Dong ise Güney Kore’nin sosyo-politik yapısına göre tekrar ele almış. Psikolojik gerilim türünün önemli birer örneği olan bu eserler, insanlar arası ilişkilerdeki ince kırılma anlarına odaklanıyor. Şüphe, edebiyat ile sinemayı birçok noktada birleştiriyor.Sadece esinlendiği öyküler değil daha pek çok edebi gönderme yer alıyor filmde. Özellikle Haruki Murakami’nin diğer romanlarında kullandığı metafor ve imgelere yer vermiş yönetmen. Kuyu, kedi, caz, iz bırakmadan ortadan kaybolan kız, yazarlık, koşma gibi alıntılar dışında yazarın hayal ile gerçek
arasında dolaştığı atmosferi de filme taşımış. Filmin ana karakterinin yazar olmak istemesi ve en sevdiği yazarın William Faulkner olması yanında Scott Fitzgerald’ın Muhteşem Gatsby romanına dair de bağlantılar dikkat çekiyor. Ancak film bu edebi göndermelerle sınırlı değil, özellikle felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak ayrı ayrı ele alınabilecek üç ana zemine ayaklarını sağlam bir şekilde basıyor.Film, Seul’de hamallık yaparak geçimini sağlayan Lee Jong-su’nun çocukluk arkadaşı Hae-mi ile karşılaşmasıyla başlıyor. Lee bu işle geçimini sağlar; ama aslında üniversitede yazarlık eğitimi almıştır ve bir roman yazmayı planlamaktadır. Lee’nin aile yaşamı problemlidir, sık sık öfke patlamaları yaşayan bir baba ve evi –muhtemelen
babasının tutumu yüzünden- terk eden bir anne... Lee’nin babası bir devlet görevlisine saldırdığı için hapse girince, Lee de Paju’daki çiftliğe taşınıp hayvanlara ve eve bakmak zorunda
kalır. Hae-mi de günübirlik işlerde çalışır. Tesadüfen karşılaştıkları gün de bir mağazada tanıtım mankenliği yapmaktadır. Akşam beraber bir şeyler içmeye bara gittiklerinde Hae-mi Afrika’ya bir geziye gideceğini söyleyerek Lee’den evdeki kedisi Kazan’a bakmasını ister.<h3 fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Felsefi zemin:</h3>Bu bar sekansı, filmin ana felsefesini anlamak için bir taşıyıcı kolon görevi görür. Zira bu sekansta filmin felsefi temel direğini oluşturan iki diyalog yer alır. Bu diyaloglardan ilki, Hae-mi’nin pandomim yapmasıyla ilgilidir ki filmin kılavuz kavramı (leitmotif) olarak ele alabileceğimiz gerçeklik sorgulaması için de çok önemli ipuçları içerir. Aslında bu diyalog, Murakami’nin öyküsünden birebir alınan tek diyalogdur. Bu nedenle bu sahneyi kitaptaki haliyle, Haruki Murakami’nin Ahır Yakmak öyküsünden aktaracağım.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 180, 58); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(250, 180, 58); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Daha önce söylediğim gibi, tanıştığımızda pandomim çalıştığını söylemişti. Bir gece, dışarıda bir bardaydık, bana Mandalina Soyma numarası yaptı. Adından da anlayacağınız üzere, bu gösteride bir mandalina soyuluyor. Solunda mandalinalarla dolu bir kâse, sağında ise kabuklar için bir kâse vardı. En azından böyle varsaymalıydık. İşin aslı, ortada hiçbir şey yoktu. Hayali bir mandalinayı eline alıyor, yavaşça soyuyor, bir parçasını ağzına atıyor ve sonra da çekirdeklerini tükürüyordu. Mandalinayı yiyip bitirdiğinde tüm çekirdekleri topluyor ve sağındaki kâseye atıyordu. Bu hareketi defalarca tekrar etti. Böyle anlattığımda alelade görünebilir; ama on ya da yirmi dakika boyunca kendi gözlerinizle izleseydiniz (neredeyse hiç düşünmeden, gösterisine aralıksız devam ediyordu), sanki gerçeklik algısı, çevremizdeki her
şeyden yavaşça emiliyordu. Çok tuhaf bir histi. “Çok yeteneklisin” dedim. ‘Aslında çok basit... Yetenekle bir ilgisi yok. Yaptığım şey, burada mandalina olduğuna kendimi inandırmak değil. Burada mandalina olmadığını unutmak gerekiyor. Hepsi bu.’ ”</blockquote>Evet, Hae-mi çok önemli bir ipucu verir bize. Aslında olmayan bir şeyin var olduğuna inanmak için yapmamız gereken şey, orada olmadığını unutmak. Yani bir düşünce yaratıp gerçeklik yerine kendi düşüncemize tutunmak, bir anlamda belleği kurgulamak, gerçeklik algısını bükmek. İşte buradan sonra filmin ana felsefesi, psikolojik gerilimi ve izleyiciyi hikâyenin içine dahil eden gizemi bu varlık/yokluk ve gerçek/
sanal bakışı üzerine odaklanıyor. Filmin nirengi noktaları olan birçok konuda aynı sorgu devam ediyor: Kedi Kazan var mı yok mu? Hae-mi’nin çocukken içine düştüğünü söylediği kuyu var mı yok mu? Lee’nin yazdığı roman, yakılan bir sera, Lee’nin annesi, hatta Hae-mi aslında var mı yoksa sadece birer zihinsel kurgu mu? Ya da başka bir bakışla bir yazar olmak isteyen ve yazacak bir hikâye peşinde olan Lee Jong-su’nun anlattıklarının ne kadarı gerçek ne kadarı kurgusal bir yanılsama?Bu, aynı zamanda sinemada gerçeklik konusuna dair de bir kapı aralar. Sinemada gerçeklik, dış dünyadaki gerçekleri referans alan mimetik bir yeniden yaratım mıdır yoksa zihnin bir görüntüyü gerçek olarak kurgulayabilme imkânını mı işaret eder? Nedir bir filmin gerçekliği ya da film içindeki gerçeklik? Ya da asıl soru, gerçek gerçeklik yani hakikat nedir? Gerçekliğin algılarla ilişkisi son yıllarda felsefe ve psikiyatrinin olduğu gibi edebiyat ve görsel sanatların da sıklıkla ele aldığı bir konu. Sinemanın felsefeyle olan dirsek teması işte tam bu zemine yaslanıyor. Sinema kuramcıları tarafından felsefi bakış ele alınırken Platon’un mağara alegorisinden de sıkça yararlanılır. Platon'un bu alegorisine göre, gerçeği değil sadece yansımaları görürüz; çünkü biz karanlık bir mağarada yaşayan, zincire vurulmuş köleleriz ve yüzlerimiz bir duvara dönük olarak yaşarız. Tek gördüğümüzse o duvara yansıyan gölgelerdir. Bu loş mağarada, arkamızda yanan ateş nedeniyle duvara vuran gölgeleri görüp gerçek zannederiz. Yaşadığımız dünya, gerçeğin birinci elden bilgisine değil sadece yansımasına sahiptir. Yani hakikat sandığımız şey aslında sadece tek taraflı, tek boyutlu bir yansıma, bir gölgedir. İşte filmde de bu gölge, yansıma ve gerçeklik konuları ana izlek olarak yer alıyor.Hae-mi’nin pandomim yaptığı aynı bar sekansında gene genç kızın anlattığı bir diğer hikâye de filmin ikinci ana felsefi bakışını açıklar nitelikte. Afrika’ya gitmeye karar veren Hae-mi “Bushmen” anlatısından ve açlıktan bahseder Lee’ye. Güney Afrika’da Kalahari Çölü’nde yaşayan Bushmen anlatısına göre iki tür açlık vardır. Biri, küçük açlıktır ki fiziksel / biyolojik açlığı ifade eder. Büyük açlık ise hayata ve varoluşa dairdir. “Neden yaşıyorum, ben kimim, hayatın anlamı ne?” gibi sorgulamalar büyük açlığa dairdir. Hae-mi, Afrika’ya büyük açlığı bulmak için gittiğini ifade eder. Afrika’dan döndükten sonraysa yerlilerin ateş başında yaptıkları temsili dansı gösterir. Dansın başında fiziksel açlığı anlatırken eller aşağıya, yere, toprağa doğru bakarken, büyük açlığa doğru yol aldıkça kollarını gökyüzüne kaldırır. Küçük açlık topraktan, büyük açlıksa evrenden doyurulur anlamına gelen bu dans aynı zamanda filmin sosyolojik yapısını ve sınıfsal farkları tarif etmektedir. Çünkü açlık, varoluşsal bir sorgulama olmanın ötesinde ekonomik ve sınıfsal bir yer belirleyicisidir. Yoksul insanların küçük açlıkla uğraştıkları için elleri yere bakar ve onları göğe doğru kaldırarak evrene soru soracak, varoluşsal büyük açlığın peşi sıra gidecek imkânları olmaz.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sosyolojik zemin:</h3>Hae-mi Afrika’dan döndüğünde yanında yakışıklı, genç ve çok zengin bir adam olan Ben vardır. Hae-mi ve Ben Afrika’da, uçak bekledikleri sırada tanışırlar. Ben’in hikâyeye dahil olması, filmin sınıfsal eleştiri kanadını kurar. Ben, Lee ve Hae-mi’den çok farklı bir sınıfa dahildir. Onların bir oda ve tuvaletten oluşan küçücük evlerine karşın lüks bir semtte, büyük bir evde oturur. Porche kullanır. Büyük partiler verir, büyük restoranlara gider, evinde müzik dinleyerek yemek pişirir. Ancak Ben’in bu parayı nasıl kazandığı ve işi meçhuldür. Lee ona ne iş yaptığını sorduğunda da oyun oynadığını söyler. Adeta bir Muhteşem Gatsby’dir. Filmde Güney Kore’nin sosyo-politik alt yapısı da arka planda anlatılıyor.&nbsp;Murakami’nin öyküsünün daha çok psikolojik bir yapısı olmasına ve Japon yaşayışına dair çok derin analizler içermemesine karşın yönetmen filme farklı bir zemin olarak sosyolojik bakışı yerleştirmiş. Güney Kore’de yaşayan yirmili yaşlardaki üç ana karakterin sınıfsal ayrımı, toplumsal yapıya dair bir örneklem gibi ele alınmış. Lee, üniversite okumasına ve yazar olmayı istemesine rağmen hamallık yaparak geçinmek, çiftliğe ve hayvanlara bakmak zorundadır. Onun iş arama süreci, bu sırada resmî kurumların tutumu ve televizyondan dinlediğimiz haberler de Kore’deki genç nüfus için işsizliğin önemli bir sorun olduğunu vurgular. Televizyonda bir yandan Kore’nin OECD ülkeleri içinde genç nüfusun işsizliği açısından birinci sırada olduğu vurgulanırken diğer yandan sürek Amerika Birleşik Devletleri ve Trump ile ilgili haberler yer alır. Bu sırada Lee’nin doğup büyüdüğü, yaşadığı yer olan Paju’da gece gündüz hoparlörlerden yapılan anonslar gelir kulağımıza. Filmin seyri sırasında Paju’nun Kuzey/Güney sınırında yer aldığını, bu anonsların da Kuzey Kore’den yapıldığını öğreniriz ve ne dediğini anlamasak da yapılan propagandayı tahmin ederiz.Kapitalizm, sosyalizm, küreselleşme, ulusal ve ekonomik bağımsızlık, işsizlik, adalet, bölünmüşlük ve daha birçok konu üzerine ülkeye dair kapılar aralanır zihnimizde. Lee’nin onları küçükken terk edip giden annesiyle tek karşılaşmalarında yaşanan iletişimsizlik, annesinin sürekli cep telefonuyla ilgilenmesi ve oğlundan maddi yardım beklemesi de çağımızın aile bağları üzerine bir okuma olarak ele alınabilir. Aynı şekilde Hae-mi’nin ailesiyle ilgili tek sahnede de iletişimsizlik, ilgisizlik ve maddiyat karşımıza çıkar. Lee’nin ait olduğu sınıfa karşın Ben üst sınıfa dahildir; ama eğitimi, yaptığı iş, parayı nasıl kazandığı üzerine cevaplardan çok soru işaretleri mevcuttur. Muhteşem Gatsby olmanın da ötesinde günümüz dünyasının, çok da yabancı olmadığımız, emeksiz ve kolay yoldan haksız kazancını hatırlatır. Hae-mi ise bu iki sınıf arasındaki kaygan zemindedir, sınıf atlama arzusunun yansımasıdır bir bakıma. Bu üç ana karakterin psikolojik yapıları da sınıfsal aidiyetleriyle uyumludur.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Psikolojik zemin:</h3>Filmin özellikle psikolojik zemini temel aldığı söylenebilir, böylelikle gizem ve gerilim unsurları ağırlık kazanır. Lee, içine kapanık bir gençtir. Yazacağı roman konusunda kararsız olduğu kadar yaşanan olaylar karşısında da tereddütlü ve ikirciklidir, ne yapacağına, nasıl davranacağına kendi başına karar veremez. Kendi kararlarını vermek yerine ona söylenenleri yapar. Haemi’nin, avukatın ya da Ben’in tekliflerine karşı daima uyumludur. Ancak bu durum âşık olduğu Hae-mi’nin ortadan kaybolmasıyla değişir. Hatta o denli değişir ki bir türlü ne yazacağına karar veremediği romanını yazdığı gibi filmin çarpıcı ve sürpriz sonunu da belirler. Hae-mi ise impulsif bir yapıdadır, anlık duyguları davranışlarına yön verir. Nasıl sınıfsal açıdan kaygan bir zemindeyse kişiliği de aynı derecede değişken ve tahmin edilemez denebilir. Anlık çıkarlarına göre davranır, ne zaman ihtiyaç duysa Lee’yi yardıma çağırır; ancak ihtiyacı kalmadığında ona sırtını döner.Ben’in ise tuhaf ve gizemli tavırları vardır. Paju’daki çiftliğe Haemi ile beraber geldikleri zaman Lee’ye seraları yakmaktan hoşlandığını söyler. Kimsesiz ve terk edilmiş seraları… Yandıkları zaman sanki hiç var olmamış gibi olduklarını söyler, bu da varlık/yokluk oyununa dair bir diğer soru işaretidir. Hatta çok yakında Lee’ye çok yakın bir serayı yakmayı da aklına koymuştur ve birkaç gün içinde yakacağını söyler. Bunun üzerine Lee her sabah koşuya çıkarak seraları kontrol eder. Bir haritada boş seraları işaretler ve koşu güzergâhını ona göre belirler. Ancak yanan bir seraya rastlamaz. Bu sera yakmak meselesinin asıl anlamını kavradığı gün ise film bambaşka bir yola girecektir.Filmin en etkileyici sahnesinin günbatımı sahnesi olduğu söylenebilir. Ben ve Haemi bir gün Lee’nin Paju’daki evine gelirler ve Hae-mi gün batımına karşı dans eder. Filmin dış mekânda, geniş açıyla çekilen en etkileyici ve sinematografik çekiminin bu sahne olduğu söylenebilir. Yönetmen Dong, bu sahneyi yirmi sekiz günde tamamlayabilmiştir. Hae-mi’nin bu sahnede söylediği “Günbatımı gibi kaybolmak isterim. Ölmek çok korkutucu, keşke hiç var olmamış gibi kaybolabilseydim…”&nbsp;repliği de filmin gizemini çözmede anahtar repliklerden biri.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Cevaplar yerine soru işaretleri:</h3>Abbas Kiarostami bir röportajında, “Açık uçlu sonu olan bir film, belirli kati ve mühürlü bir çözümden daha inandırıcı. Karmaşası olan. Kalıcı bir nitelikte. Bizleri mesaj çözmeye ve parçaları nasıl istersek o şekilde yerleştirmeye davet eden tamamlanmamış bir yapboz misali. Eğer bilinçaltı olmasaydı, sanat olarak nitelendirdiğimiz şeylerin çoğu başarısız olurdu.”&nbsp;der. Şüphe filminin, İranlı yönetmenin bu tanımına uyan bir film olduğunu düşünüyorum. Gizemli, cevaplar yerine soru işaretleri vererek izleyiciyi hikâyeye ortak eden, gerçekliği sorgulatmasına rağmen inandırıcı… Hem de yönetmen Lee Chang Dong’u yaratıcı yönetmenler arasına taşıyabilecek, sadece son yılların değil tüm zamanların en etkileyici filmlerinden biri…<img src="https://images.aposto.com/2023/1/4/1676544260186.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.41" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Psikesinema

Faulkner’ın yirminci yüzyılın başında Amerika’da geçen anlatısını Murakami günümüz Japonya’sına, Dong ise Güney Kore’nin sosyo-politik yapısına göre tekrar ele almış. Psikolojik gerilim türünün önemli birer örneği olan bu eserler, insanlar arası ilişkilerdeki ince kırılma anlarına odaklanıyor. 

Ne kadınlar sevdim zaten yoktular - Şüphe/Burning

• Müzisyen Nick Cave, The Red Hand Files platformunda bir takipçisinin isteği üzerine en sevdiği kitapları listeledi. 5.000'den fazla kitabını Kopenhag’daki Royal Danish Library’ye bağışladığını söyleyen Cave, kütüphanesi olmaksızın seçim yaptığı için zorlandığını ifade etti. Cave’in William Faulkner’dan Vladimir Nabokov’a, Alban Butler’dan James Lee Burke’e uzanan 50 kitaplık listesine buradan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.theredhandfiles.com/would-you-consider-compiling-a-list-of-40-books-you-love/">bakılabilir</a>.

William Faulkner ile ilgili hikayeler