<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Narin Güran cinayetinin bir numaralı şüphelisi amca Salim Güran'ın avukatı Seda Toğrul, "Dosyada gelinen aşamada bir anne olarak savunmaya devam edemeyeceğim" diyerek soruşturmadan çekildiğini açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Narin Güran’ın 2009’da Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi’nde solunum yetmezliği nedeniyle hayatını kaybeden engelli ablası Tülin Güran’ın ölümüne ilişkin de soruşturma başlatıldı.</li></ul>

Canlı Gündem

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/10/2/1669718039462.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Anne | Kaynak: Cumhuriyet3. Florian Zeller’ın üçlemesi sahnede: Anne<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Oyun. Birbirini tekrar eden sahnelerle bir ‘anne’nin modern eril aile yapılanmasında kayboluşunu, hayatının elinden kayıp gidişini ve bunu fark etmenin yarattığı psikolojik gerilimi tüm çıplaklığıyla aktaran oyun, tekniği ve senaryosuyla seyirciyi yoğun yüzleşmelere davet ediyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede? Ümraniye Şehit Kaymakam M. Safitürk Kültür Merkezi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 9 Aralık</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli? Florian Zeller’ın günümüz aile yapısını ve aile bireylerini ele aldığı üçlemesinin ilk oyunu olan Anne; Molière de la comédienne’de En İyi Kadın Oyuncu, WhatsOnStage’de En İyi Oyun ödüllerine layık görülmüştü.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı: Anne, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü için 25 Kasım - 11 Aralık tarihleri arasında İBB kültür merkezlerinde ücretsiz olarak gerçekleşen etkinliklerden sadece biri. “Kadının Gücü Var” programına <a fr-original-style="" href="http://bit.ly/3GUGAsD" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsin.</li></ul>

Aposto İstanbul

✏️ Ziyaretçi: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/alarademirel1/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alara Demirel</a> 🛝 Evren sahibi: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/yasmiiintea/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yasmin Güleç</a>İlk okuduğun kitap hangisi?&nbsp;İlk kitap denince aklıma Guess How Much I Love You adında bir çocuk kitabı geliyor. Annem bana bu kitabı okurdu. Genel olarak bebek ve anne bir kanguru, birbirlerine duydukları sevginin büyüklüğünden bahsediyorlardı. En sonunda&nbsp;“I love you to the moon and back,”&nbsp;diyordu anne. Bu hâlâ annem ve babamla birbirimize söylediğimiz bir şey.&nbsp;Kesin öncesinde de bir şeyler okumuşumdur ama ilk kendim okuduğum kitabı düşününce aklıma şu liste geliyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sizinkiler,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Pıtırcık,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sevgili Salak Günlük,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Jacqueline Wilson'ın neredeyse tüm kitapları.&nbsp;</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1656801701998.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.09" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">📖 Sevgili Salak Günlük<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İçinde yaşamak istediğin evren neresi?&nbsp;Dünyanın en klasik cevabı olacak, umarım hazırsındır. Bence tahmin de edebiliyorsun — 3.. 2.. 1… Hogwarts! Ron, Hermione ve Harry üçlüsünün serüvenlerine dâhil olmak; büyü yapabilmek; okulu kurtarabilmek... Bunlar çok havalı şeyler.&nbsp;J.K. Rowling, insan olarak ne kadar hepimizi hayal kırıklığına uğratmış olsa da onun elimizden bu büyülü dünyayı almasına izin vermiyorum. I am reclaiming it! Hogwarts ve Harry Potter dünyasında yaşamak isterdim — şu an olduğum yerden memnun olsam da.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/6/1656800175287.png" width="550" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.26" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">🍻 Üç Süpürge Hanı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Hâlâ seni beklediğine inandığın dünya nerelerden? Beni beklediğine inandığım bir dünyadansa beni çeken çeşitli hayat senaryoları var. Romantik kitapları okumayı çok severim; Normal People, People We Meet on Vacation, Çalıkuşu!&nbsp;Bu aralar böyle keyiflenmek için okuduğum kitaplarda baş karakter hep bir gazeteci veya yazar; 20’lik kariyerini, hayatını ve aşk hayatını yönlendirmeye çalışıyorlar. Bu dünya da bana çok yakın geliyor. Başkalarının bu konulu hikâyelerini okumaktan zevk alıyorum.&nbsp;Aynı zamanda 1970’ler, 1980’ler ve 1990’larda New York’ta yaşamış insanların kitaplarını okumak da —Patti Smith, Joan Didion gibi— beni asla dâhil olamayacağım ama "Olsam çok güzel olurdum," dediğim dünyalara götürüyor. İdealde orada kendimi görebiliyorum. Bazen de göremiyorum.

Piccolo

İlk okuduğun kitap hangisi? Peki içinde yaşamak istediğin evren neresi? Hâlâ seni beklediğine inandığın dünya nerelerden?

Evren Haritası #1: Yasmin Güleç

Anneliğin korunması ne demek? Bununla kastettiğim gerek hamilelik sürecinde gerekse doğum sonrasında çeşitli imkanların Devlet tarafından sunulup sunulmaması. Anneliğe özel korumaların anneliğin bir görev olarak algılanmasına yol açacağı veya anneleri iş hayatının dışına iteceği gerekçesiyle eleştiren bazı görüşler olmakla birlikte, bir kadının hamilelik sürecini sağlıklı bir şekilde geçirmesi, doğum sonrasında sağlığına tekrar kavuşabilmesi, bebeklerin ilk dönemdeki ihtiyaçlarının karşılanabilmesi ve kadının iş yaşamından anne olması sebebiyle dışlanmaması bakımından anneliğe sağlanan kamusal korumalar önem teşkil ediyor.Anayasamız da “ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması” için gerekli tedbirlerin alınması görevini Devlete yüklüyor (bkz. md. 41). Bu hüküm değerlendirilirken Anayasa’da yer alan eşitlik hükmünün de atlanmaması gerekir. Nitekim anneliğe sağlanan korumalar kadın erkek eşitliğinin hayata geçirilmesi amacıyla alınan tedbirler kapsamında da değerlendirilebilir. Anneliğin korunması gerekliliği yalnız bizim Anayasamızda da mevcut değil. Almanya, İtalya, Filipinler, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Nepal veya Portekiz gibi ülkelerin anayasaları da anneliğe yer vermiş durumda. Benim anneliğin Anayasal koruma altında olmasına ilişkin ilgimi çeken şey, bazı anayasalarda sağlık hakkına ek olarak doğrudan “üreme sağlığı” hakkına yer verilmesiydi. Bolivya, Ekvador, Küba, Nepal, Güney Afrika Anayasaları bu ülkelere örnek gösterilebilir. Türk Anayasası’nda sağlık hakkının tanınması sebebiyle özel olarak bu alana atıf yapmaya gerek olmadığı elbette ileri sürülebilir. Fakat yine de üzerine düşünülmesi gereken bir husus.Peki gerekli tedbirler dediğimiz nedir? Hastanelere erişim, hamilelik ve doğum izinleri, iş yerinde verilen süt izni, yarı zamanlı çalışma hakkı gibi haklar bu kapsamda değerlendirilebilecek imkanlar. Bunlar da yine kanunlarla düzenlenmiş durumda. Fakat bu izinlerin uygulamada kullandırılmaması ya da bu imkanların mevcudiyeti sebebiyle kadınların iş mülakatlarında “çocuk sahibi olmayı düşünüyor musun” soruları ile karşılaşıp işe alınmaması ya da iş yaşamında “evlendi, yakında çocuk da doğurur” gibi gerekçelerle yükseltilmemeleri de karşılaşılan pratik sorunlardan. Bu sorunların çözümü ise anneliğe sağlanan korunmaların ortadan kaldırılması değil. Çözüm gerek bu gibi hukuka aykırılıkların takipçisi olunması gerekse çocuğun bakım görevinin gerçekçi bir şekilde baba ve devlet ile paylaştırılması. Bu da bizi ikinci başlığımıza götürüyor.

Günebakan

Annelik Özel Olarak Korunmalı Mıdır?

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2022/3/5/1648828545125.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="Anne" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Anne Fotoğraf: Mobilet<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">5. Tiyatro iN’den: Anne&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Oyun. Performanslarıyla Defne Kayalar, Engin Hepileri, Doğa Halis ve Sevda Erginci’yi bir araya getiren; Onur Ünsal’ın yönetmenliğini üstlendiği Anne, sahnede.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nerede? Moda Sahnesi Büyük Salon&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 10 Nisan&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden gitmeli? Oyun, bir ‘anne’nin modern eril aile yapılanmasında kayboluşunu, hayatının elinden kayıp gidişini ve bunu fark etmenin yarattığı psikolojik gerilimi bize tüm çıplaklığıyla aktarıyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı: Oyunun yazarı Floran Zeller, geçtiğimiz senenin Oscar ödüllerinde The Father filmiyle En İyi Uyarlama Senaryo Ödülü’nün sahibi olmuştu.&nbsp;</li></ul>

Kabul etmemiz gerekir ki Covid-19 günlük rutinlerimizi bir hayli değiştirdi. Evde olmak belki ilk günlerde bir fırsat gibi gelirken ardından günlük ev işleriyle çalışmanın birleşmesi, ev halkıyla ve çocuklarla birlikteyken üretmenin zorluğu özellikle yaratıcı sektörlerden anneleri fazlasıyla etkiledi. “Sanatçı anne”lerin sanatçı ve anne kimliklerine yeni roller eklendi, adapte olmak için mücadele ederlerken çalışma süreleri sınırlandı. Birkaç “sanatçı anne”den (Ekin Saçlıoğlu, Yonca Karakaş, Hale Güngör Oppenheimer ve Manolya Çelikler) bu süreçteki deneyimlerini, anne ve sanatçı kimlikleri arasındaki dengeyi nasıl sağladıklarını, kendi cephelerinde nasıl çözümler bulduklarını dinledik.<figure class="image"><img src="https://lh6.googleusercontent.com/2vj0V3B-SlcRQNqAeTWf-YN7nQw717WyX9AmgpKl6n3afYTitvDdzn4UnLyP7Gq69XSmWtYyWb2nUi9hLmn_2EUKYgzQZIZ5hRIjZoEQWzLm-mBJe3Lp5tCkSq5ey1Zi_NMR12ze" alt="Ekin Saçlıoğlu portre &amp; “Kuş ve Cop Çiçekleri”"><figcaption>Ekin Saçlıoğlu portre,&nbsp; Kuş ve Cop Çiçekleri, tuval üzerine akrilik, 180x120 cm, 2018</figcaption></figure><hr>Ekin Saçlıoğlu: Açıkçası ben bu dönemde bir denge kuramadım. Hayatım 180 derece değişti diyebilirim. Benim yedi ve beş yaşında iki kızım var. Salgın öncesinde çocuklar hem okula devam ediyorlardı hem de evde bana yardım eden biri vardı. Ben de atölyemde ya da diğer etkinliklerde zaman geçirebiliyordum. Salgınla beraber, önce aylarca hiç çıkmamacasına çocuklarla eve kapandık. Bitmeyen ev işlerinin yanı sıra tam zamanlı öğretmen, oyun ablası ve her şey hâline geldim.&nbsp;Okula yeni başlamış ve zorlanan bir çocukla siz de okula başlamış gibi oluyorsunuz maalesef. Eşim de çok yoğun çalıştığı ve neredeyse evde olmadığı için çocukların ve evin tüm ihtiyaçları benim üzerimdeydi, hâlâ da öyle. Yaz döneminde çocuklarla İstanbul dışında zaman geçirme imkânım oldu ve o dönem biraz kendimize geldik.Tüm bu yoğunluğun içinde ben, ne zaman olarak ne de zihinsel olarak işime yeterince yoğunlaşamadım. Atölyeye gittiğimde, normalde olduğumdan çok daha sabırsız ve çalışmaya aç bir şekilde, az da olsa orada zaman geçirebildim. İşin bir kısmına da evde devam ettim. Ancak sadece birkaç kez atölyeme gitme imkânım oldu ve fark ettim ki evin şartlarında kafamda netlik kazanamayan iş,&nbsp;atölyeye gittikten 15 dakika sonra netleşti.Bu hâl zaten bildiğim bir durumu daha net algılamamı sağladı. O da sanat üretimi sadece aralarda bir-iki saatlik boş zaman yaratmakla gerçekleşemiyor. Tabii bu biraz sanatçının üretiminde düşünselliğin baskınlığıyla da alakalı. Kendi kendine kalmaya imkân bulamayan bir zihin netlik sağlayamayabiliyor.&nbsp;Daha önce çocuklarla hatta hamileyken çok yoğun çalışıp peş peşe sergiler açtım, fuarlara katıldım. Hiç kolay zamanlar değildi ama kafamda bazı şeylerin daha net olması, psikolojik olarak salgının yarattığı belirsizlik ve endişe duygularının olmaması bunu sağladı belki.&nbsp;Belki kendimi zorlayarak yoğunlaşmayı sağlayabilseydim bu durum benim için sağaltıcı da olabilirdi. Ancak benim için bu sefer maalesef mümkün olamadı. Bazen bazı durumları değerlendirebilmek için mevcut şartlardan uzaklaşmak gerekir ve benim için bu dönemin etkileri daha dingin bir zihne ulaştığımda&nbsp;görünür olabilir diye düşünüyorum.&nbsp;&nbsp;<figure class="image"><img src="https://lh6.googleusercontent.com/QawaAe1rNbsSO7FXiyE6gYin5hkCO34C6Xz1sUlw0xHfyf_gq-VgACtv7Zd6DrmCbPcmjyE_cDou9q8cxTi8oyhbgnqEvfpwxOj_icx3zUMU2Mx5U4Du-si2e-u7MnkAyj4bRKZh"><figcaption>Home (2020) fibre arşivsel fine art kâğıt üzerine c-print 120 x 80 cm Ed.1/3+1EA, Yonca Karakaş portre</figcaption></figure><hr>Yonca Karakaş: Pek de sosyal sayılmayacak ve yalnız çalışan biri olarak diyebilirim ki bilmediğim ya da alışmakta zorlandığım bir durum değildi. Özellikle benim gibi evden çalışan ve geçen yıl okul öncesi çocuklarıyla sadece kendisi ilgilenen annelerin, bu durumda fazla zorlanmadığını düşünüyorum. Zaten belirli bir rutini devam ettiriyoruz. Ama bu rutin fiziksel olarak kendi içinde olağan gelse de aslında psikolojik olarak çok daha farklı. Çünkü bu kez dış dünya ya da mekânla olan ilişkimizin evrildiği bir sürece girdik. Ötekiyle bağlantısı kopuk olan bir dış dünya ve mükemmel bir şekilde izole edilmiş ev...Ev, artık sadece bir ev değil. Bir iş yeri, restoran, oyun alanı, spor salonu, sinema salonu... Küçük bir küpte tüm bunları yapmak ya da bunun için çaba sarf etmek gerçekten tuhaf. Koşullar ne olursa olsun artan bir ısrarla bildiğimiz yaşamın tüm olanaklarını tek bir mekâna sığdırmaya çalışmak, ilginç bir deneyim oldu hepimiz için. Bu deneyimle değişen şartlara ne kadar çabuk adapte olduğumuzu görmek beni en çok şaşırtan durumdu. Sanırım çoğunluğun yaşadığı bir deneyim olduğunu idrak ettiğimiz noktada adapte olmamız kolaylaştı. Diğer türlü bireysel olarak bu denli büyük bir değişikliğe bu kadar rahat adapte olabileceğimizi hiç sanmıyorum.Dış dünyayla ilişkimizin koptuğunu görünce bu kez aksine psikolojik olarak bu rutini kırma ihtiyacı duyduk. Bunun için evdeki eşyaların yerini ve daha önceki bildiğimiz standart ev yapısını değiştirdik. Salonumuzu evimizin çalışma odası, çalışma odasını da oyun ve spor odasına çevirdik.Günün ilk saatlerini yeni çalışma odamızda üç kişi aynı masada geçirip molalarda yeni spor salonumuz ve oyun odamızda vakit geçirmeye çalıştık. “Çalıştık” çünkü zoraki ve temsili bir yaşam şekli gibiydi. Yaşamı taklit etmek gibi...Bir süre bunun farklı olduğuna kendimizi inandırdık. Bir yıl boyunca dönem dönem kendimizi inandırabileceğimiz yeni birçok şeyle ilgilendik. Ama iç ses, yani içerdeki sorgulama sürekli olarak “bunun daha ne kadar süreceği” ile ilgiliydi... Benimki bir iç ses olarak kalsa da (zorunlu olarak) oğlumun artık çok daha net soruları var. İçimizden birinin bu konuyla ilgili sesinin net duyulması en azından birazcık da olsa rahatlatıcı. Tabii şimdilik...<figure class="image"><img src="https://lh6.googleusercontent.com/4NtJNGmB9ISwxb8AdW_IJNtU0LZ0bEbgs7Yx-K24iMl4bHxNN4wSLwbsg1LrC_5_cDnj17TdXpQ-Kvm7tDX0sHF4UGNo94gF1VHG7Rd7_uiqucoyMgSJpcXwOJzRq5-psykce54a" alt="&quot;Line up&quot; &amp; Hale Güngör Oppenheimer portre"><figcaption>Lineup II - Kâğıt üzerine karışık teknik - 35x48 cm - 2020, Hale Güngör Oppenheimer portre</figcaption></figure><hr>Hale Güngör Oppenheimer: Sanırım benim pandemi sürecinde yaşadıklarım çoğu diğer ülkelerde bulunan sanatçı annelerden biraz daha farklı. Bunun en büyük sebebi ikamet ettiğim İsveç’in pandeminin başından beri hiç karantinaya girmemiş olması. Tabii ki hayatımız çok değişti, sosyal aktivitemiz veya fiziksel yakınlığımız kalmadı, gerekenler dışında alışveriş yapılmadı/yapılmıyor, toplu taşıma kullanmıyoruz, bir aksırık sonrası üç gün eve kapanıyoruz. Fakat İsveç’i farklı kılan şey burada okulların hiç kapatılmamış olması. Bu nedenle benim bütün gün evde iki çocuğum ve eşimle baş başa kalma ve üretimime devam edememe gibi bir durumum olmadı.&nbsp;Bununla beraber büyük bir çoğunluk evden çalışmaya başladı ve ben de pandeminin başında atölyemi eve taşıdım. Önceleri bunu geçici bir çözüm gibi gördüysem de şu anda sadece artılarını yaşıyorum. Hem atölye kirasının finansal ağırlığını böyle belirsiz bir zamanda omuzumda taşımıyorum hem her gün aksi takdirde yolda geçecek olan zamandan en az bir saat tasarruf ediyorum hem de zaten domestiklik etrafında ürettiğim işlerim için evden daha da beslenmiş oluyorum. Evden çalışmanın tek dezavantajı ileride bir sergi için veya öyle yapmayı tercih edersem büyük işler üretmem gerektiği takdirde bunun önümde bir engel oluşturabilecek olması. Ancak pandemi döneminde diğer birçok alanda da artık yapmaya alışık olduğumuz gibi her şeyi günü gününe yaşıyorum, vakti ve yeri gelirse onu o zaman düşünürüm.&nbsp;Pandeminin başka bir etkisi ise anneliğim ve sanatçılığım arasında önceden aynı derecede olmayan bir bağ kurmuş olması. Kızımın okuldan geldiğinde bana o gün “o ağaç” üstünde daha çok çalışıp çalışmamış olduğumu sorması, işlerimdeki aşamaları merak ediyor ve yakından takip ediyor olması başka şartlar altında bu kadar sık yaşanmayacak çok özel bir şey. Pandeminin birçok şeyi altüst etmiş olmasına rağmen iş ve özel hayatımın dengelerini değiştirdiğini söyleyemem. Öncesinde de olduğu gibi, çocuklar okuldan eve geldiklerinde anneyim ve sabah uyanıp okula gittiklerinde sanatçıyım.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-01-28T13:59:35.848Z.jpeg" alt="Manolya Çelikler portre &amp; &quot;Sütun&quot;, seramik üzerine müdahale, 182 cm x 45 cm x 45 cm"><figcaption>Manolya Çelikler portre, Sütun, seramik üzerine müdahale, 182 cm x 45 cm x 45 cm</figcaption></figure><hr>Manolya Çelikler: Virüsün en yoğun olduğu dönemde doğum yaptım. Güneş için de kendim için de hayal ettiğim bu değildi tabii fakat karışık ve zorlu süreçlerde ortaya çıkan, durumla baş etmemi sağlayan bir tarafım var.&nbsp;Genelde kaygı beni çalışmaya iter fakat bu defa beklemeyi ve akışa bırakmayı öğrendim.&nbsp;Yaklaşık üç yıldır ev ve atölyemizi ayırmıştık fakat bu süreçte çalışma ortamımı olabildiğince minimum düzeyde tutarak eve taşıdım. Sistemi ilk başlarda oturtmakta zorlansam da zamanla akışa uyup değiştiğimi ve bunun işlerime, bakış açıma çok etkisi olduğunu düşünüyorum.

Duende

Pandemi sanatçı anneler için nasıl geçiyor?

 Gündüzleri anne geceleri sanatçı

Sanayi devrimi sonrası kadının iş gücüne aktif katılımıyla devletler, aile-iş yaşamı planlanması için sosyal politikalar öngördü ve bunun en önemli adımı olan analık izni ortaya çıktı. Bu iznin kapsamı ve gelişimi ülkelerin kültür ve refah seviyelerine bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Bugün ülkeler, aile-iş yaşamını dengelemek amaçlı politikaları içinde analık izni, babalık izni ve ebeveynlik iznine yer veriyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-09-16T12:12:43.517Z.png" alt="Chris Gash"><figcaption>Chris Gash</figcaption></figure><ul><li><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjIwMTk0YzE2Y2JhMDAwOWUzM2JmZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGaW5zYW5oYWtsYXJpc2F2dW51Y3VsYXJpLm9yZyUyNTJGZG9rdW1hbnRhc3lvbiUyNTJGZmlsZXMlMjUyRm9yaWdpbmFsJTI1MkZjNWVlNmFmZGFjOGQwNDNmMDUwYTM5MDc1YjAyZGJhMS5wZGY="">Anneliğin Korunması Sözleşmesi’ne göre</a> analık izni, annenin ve çocuğun sağlığının korunmasıyla ilgili olarak doğum öncesi ve sonrasında kullanılacak en az 14 haftalık izin olarak tanımlanıyor. Babalık izni tabiri de doğum sonrası, babanın eşi ve yeni doğmuş bebeğiyle ilgilenebilmesi için öngörülen, analık izninden daha kısa süreli bir izin için kullanılıyor. Ebeveyn izni ise doğum izninden farklı olarak çocuklara bakmakla yükümlü olan anne ve/veya babanın ücretli ve devamlı işlerinden çocuklarına bakmak için ücretli ve/veya ücretsiz izinli sayılması durumunu tanımlıyor. &nbsp;</li><li>Güvenli annelik ve anneliğin korunması: Güvenli annelik, annenin ve bebeğin sağlığı, kadınların <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjIwMTk0YzE2Y2JhMDAwOWUzM2JmZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbG8ub3JnJTI1MkZhbmthcmElMjUyRmFyZWFzLW9mLXdvcmslMjUyRmR3JTI1MkZsYW5nLS10ciUyNTJGaW5kZXguaHRt"">"insana yakışır işlerde"</a> çalışmaları ve iş verimlilikleri açısından büyük önem taşıyor. Çalışan kadınlar için bu çalışma gücü ister iş gücüne aktif katılım ister tipik olmayan veya kendi hesabına çalışma biçiminde gerçekleşsin; annelik ve aile sorumluluklarıyla çalışma yaşamının dengelenmesi, kadınların toplum içinde aktif rol alması açısından yaşamsal önem arz ediyor. Anneliğin korunması; nerede olursa olsun annelerin ve ailelerinin haklarını, sağlığını ve ekonomik güvenliğini sağlama yönündeki çabaların merkeze alınması anlamına geliyor. &nbsp;</li><li>İstihdam güvencesi: Hamile kadınlara ve yeni annelere, annelik izni sırasında işe gelmedikleri veya salt çocuk yaptıkları için işlerini kaybetmeyeceklerine ilişkin güvence, anneliğin istihdamda kadınlara yönelik bir ayrımcılık kaynağı olmasını engellemek açısından&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjIwMTk0YzE2Y2JhMDAwOWUzM2JmZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGaW50ZXJha3RpZi5zb2wub3JnLnRyJTI1MkZkb2d1bS1pemlubGVyaSUyNTJG"">zorunlu görülüyor.</a> &nbsp;</li><li>Uluslararası Kamu Hizmetleri Sendikaları Federasyonu’nun yaptığı bir araştırma, Avusturalya’da 2000 ve 2001 yılları arasında doğum izni kullanan kadın kamu görevlilerinin %65’inin 2007 tarihi itibarıyla terfi edemediğini gösteriyor. Buna karşılık, aynı dönemde çocuk yapmayan kadın kamu görevlileri arasında terfi edemeyenlerin oranı %42 olarak belirtiliyor. &nbsp;</li><li>Nüfus politikası olarak doğum izni: Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfusun giderek artması ve çocuk doğum oranlarının azalması zaman içinde devletleri de çocuk sayısını yükseltmeye yönelik politikalara teşvik etmeye itiyor. Ebeveyn izni de bu kapsamdaki politikalardan biri olarak görülüyor. &nbsp;</li><li>Ataerkil sorunlar: Günümüzde kadın ve erkeklerin eşit şartlarda rekabet etmesi öngörülen çalışma hayatında ve toplumsal cinsiyet eşitliği temelinde bir toplum arayışında, bu düzenlemenin sadece kadınlara yönelik olarak kalması ve algılanması artık miladını dolduran bir ataerkil anlayışın ürünü gibi görünüyor. Bu geleneksel ve ataerkil anlayış, kamusal/özel ve mantıksal/duygusal ikiliği üzerinden çocuk bakım hizmetini özel alana/eve ve çocukla duygusal bağı olduğu düşünülen kadına/anneye bırakıyor. Bir ülkede çocuk bakımına yönelik izinler, o ülkenin refah rejimi ve toplumsal cinsiyet eşitliğine bakışından etkileniyor. Ataerkil zihniyetin ve muhafazakâr siyasi iradenin hakim olduğu daha geleneksel toplumlarda ve ülke örneklerinde, genellikle analık/doğum ve ebeveyn izinleri adı altında sadece kadınlara yönelik düzenlemeler yapılıyor. &nbsp;</li><li>Türkiye’de doğum sonrası izinler: Türkiye’de kadın memura doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süreyle analık izni veriliyor. Babalara ise istek üzerine 10 günlük babalık izni kullandırılıyor. Analık ve babalık izinlerinde maaş alınmaya devam edilirken doğum yapan veya eşi doğum yapan memura doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar ücretsiz ebeveyn izni&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjIwMTk0YzE2Y2JhMDAwOWUzM2JmZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50Ym1tLmdvdi50ciUyNTJGZXlheWluJTI1MkZHQVpFVEVMRVIlMjUyRldFQiUyNTJGTUVDTElTJTI1MjUyMEJVTFRFTkklMjUyRjI0NjlfMjAxM18wMDAwXzAxODZfMDAwMCUyNTJGMDAzMC5wZGY="">veriliyor.</a> &nbsp;</li></ul>Dünyadan örnekler:&nbsp;<ul><li>Ücretli analık izninin 49 hafta, ücretli babalık izninin 10 hafta olduğu Norveç'te, eşler aralarında anlaşarak 46 hafta ebeveynlik izni alabiliyor. &nbsp;</li><li>Ücretli analık izninin bulunmadığı ABD'de anne ve baba için öngörülen 12 haftalık ücretsiz ebeveyn izni, popülasyonun bu izni almak için gerekli kriterlere sahip %59’u tarafından kullanılabiliyor. &nbsp;</li><li>Ücretli analık izninin 18 hafta, ücretli babalık izninin 2 hafta olduğu Danimarka'da eşler aralarında anlaşarak 32 haftalık ebeveynlik izni&nbsp;<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNjIwMTk0YzE2Y2JhMDAwOWUzM2JmZiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5idXNpbmVzc2luc2lkZXIuY29tJTI1MkZjb3VudHJpZXMtd2l0aC1iZXN0LXBhcmVudGFsLWxlYXZlLTIwMTYtOA=="">alabiliyor.</a></li></ul>

anne ile ilgili hikayeler