Fransız aristokrat, eğitimci Baron Pierre de Coubertin savaşlarla ayrışan ve bitap düşen Avrupa için Olimpiyat Oyunları'nı yeniden başlatmayı “büyük ve hayırlı bir görev” olarak tanımladığında yıl 1892’ydi. Aslında insanlık, Rönesans’la birlikte yeniden haberdar olduğu antik Olimpiyat Oyunları'nı canlandırmak için 16. yüzyıldan beri birçok girişimde bulunmuştu. Ancak mayanın tutması için Coubertin’in formülü gerekecekti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">O formül, sporu siyaset üstü bir pozisyonda konumlandırarak erdemlerini de tüm milletleri kapsayacak şekilde tanımlıyor, böylece ulusal rekabetleri barışçıl bir düzlemde ilerletmeyi umuyordu.&nbsp;</li></ul>Atina 1896, antik Olimpiyat Oyunları'nın topraklarında, bu hedeflerle düzenlendi ve tüm dünyaya şartlar ne olursa olsun ülkelerin sporcularını gönderebilecekleri bir diplomasi masası sundu. Elbette ne bu tahayyül ne de yola çıkış formülü kusursuzdu. Her şeyden önce spor dışı ulusal rekabetler, çoğu zaman sporu gölgede bırakacak kadar şiddetliydi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca olimpik sporların doğası da erkeklere zimmetlenmişti. Nitekim Atina 1896’da kadınların yarışması yasaktı.</li></ul>6-15 Nisan 1896’da düzenlenen ilk Olimpiyat Oyunları'nın Atina’daki merkezi “Kallimarmaro” (güzel mermerli) olarak da anılan Panathinaiko Stadyumu’ydu. ABD 11’i altın olmak üzere 20, ev sahibi Yunanistan ise 10’u altın 47 madalya kazanmıştı. Katılımcıların yüzde 65’inden fazlası (169 atlet) Yunan’dı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">14 ülkeden 241 sporcu, 9 kategorideki (atletizm, bisiklet, eskrim, jimnastik, atıcılık, yüzme, tenis, halter ve güreş) 43 etkinlikte yarışmış; en başarılı sporcu 4 dalda madalya kazanan Alman jimnastikçi Carl Schuhmann olmuştu.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Olimpiyat mottosu</h2>Olimpiyat mottosu “Citius, Altius, Fortius” Latince “daha hızlı, daha yüksek, daha güçlü” anlamına geliyor. 23 Haziran 1894’te Olimpiyat Oyunları'nın yeniden canlandırılması için yapılan toplantıda dile getirilen slogan, Pierre de Coubertin’e aynı zamanda bir spor tutkunu olan Dominikan rahibi Henri Didon tarafından önerilmişti.&nbsp;1924 Paris’te resmiyet kazanan bu mottonun, rekabetçi sporların her zaman “daha iyisini” talep eden doğasıyla uyumu aşikar. Ancak Olimpiyat Oyunları'nı bir spor etkinliğinin ötesinde tüm sosyal yaşamı etkileyecek bir fenomen olarak düşleyen Coubertin, bu mottoyu oluşturan üç kelimenin aynı zamanda bir ahlaki estetik programı olduğunu da söyler.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2021’de Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) bu mottoya tireyle “Communiter” yani “birlikte” ibaresini de ekledi.&nbsp;</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Olimpiyat yemini</h2><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(30, 63, 148); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(30, 63, 148); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Olimpiyat oyunlarında ülkemizin şerefi ve sporun zaferi için kurallara uyarak dürüst yarışacağımıza ve sportmenlik ruhu içinde mücadele edeceğimize ant içeriz.”&nbsp;&nbsp;</blockquote>Bu yemin, ilk kez Antwerp 1920’de Belçikalı eskrimci Victor Boin tarafından okundu. Antik dönemdeki gibi kurban edilen bir hayvan yoktu bu kez törende ama onun dışındaki pek çok öğe antik Oyunlar'a benziyordu. Pierre de Coubertin tarafından yazılan ilk yemin yıllar içinde değişti, çağa ayak uydurdu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sydney 2000’de ilk kez dopinge karşı bir vurgu eklendi. 2021’de ise yemini okuyanların sayısı 2 sporcu, 2 antrenör, 2 hakem olmak üzere 6’ya yükseldi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Olimpiyat madalyaları</h2>Antik Olimpiyat Oyunları'nda kazananlar zeytin dalından yapılma taçlarla ödüllendiriliyordu. İlk modern Olimpiyat Oyunları'nın düzenlendiği Atina 1896’da ise bu taca bir de madalya eşlik etti. İlk Oyunlar'da birinciler altın değil gümüş madalya kazanıyordu. İkincilere ise bakır madalya veriliyordu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/6/3/1721806928766.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.94" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İlk madalyaların ön tarafında Zeus, zafer tanrıçası Nike’yi tutarken görülüyor, arkada ise Akropolis resmediliyordu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">St. Louis 1904’le birlikte altın-gümüş-bronz madalya sistemine geçildi. IOC, haksızlık olmaması için geriye dönük olarak 1896 ve 1900 olimpiyat oyunlarında da ilk üç sırada yer alan sporcuları bu madalyalarla ödüllendirdi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Olimpiyat meşalesi&nbsp;</h2>Modern Olimpiyat Oyunları'nda yakılan ilk stadyum meşalesi, Amsterdam 1928’deydi. Meşale, tarihteki konumu antik çağa kadar uzanan, Olimpiyat Oyunları'nın önemli bir sembolü. O dönemde bu ateşin Prometheus’un tanrılardan çaldığı ateşi simgelediği söyleniyordu. Amsterdam 1928’de ise gaye, tüm şehrin Olimpiyat Oyunları'nın nerede düzenlendiğinden haberdar olmasıydı.&nbsp;Ateşin yakıldığı “Maraton Kulesi” Amsterdam Olimpiyat Stadyumu’nun önüne yerleştirilmişti. Fikir babası, aynı zamanda stadyumun da mimarı olan Jan Wils’ti. Olimpiyat ateşinin “meşale koşusu”yla birleşmesi ise Berlin 1936'da oldu. Nazilerin yeniden canlandırdığı gelenekle birlikte antik Olympia kentindeki Hera Tapınağı’nda düzenlenen ritüelle başlayan koşu, ev sahibi şehre kadar devam etti.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Olimpiyat bayrağı</h2>5 kıtayı temsil eden halkaların iç içe geçtiği Olimpiyat sembolü 1. Dünya Savaşı sonrası düzenlenen ilk Olimpiyat Oyunları olan Antwerp 1920’de görücüye çıktı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bizzat Coubertin tarafından tasarlanan sembol aslında 1913’te yaratılmıştı. Baron, 1910’da gündeme gelen Olimpiyat Oyunları için özel bir bayrak/sembol hazırlanması fikri sonrası tatmin edici bir çalışmayla karşılaşmayınca kolları sıvamıştı. Logoyu belirlerken 1890’larda genel sekreteri olduğu Union des Societes Françaises de Sports Athletiques’in iç içe geçmiş iki halkadan oluşan simgesinden fazlasıyla yararlandığı açıktı.&nbsp;</li></ul>Yeni Olimpiyat simgesi, 5 kıtayı ve üzerinde yaşayan ulusların aynı çatı altında uyum içindeki birliğini sembolize ediyordu. Birbirine eşit büyüklükteki halkalar mavi, sarı, siyah, yeşil ve kırmızı renkteydi.&nbsp;Fakat bayrağın tam dalgalanmak üzere kamuoyuna ilan edileceği dönemde korkulan oldu. Ulusların pek de uyum içinde olmadığını gösteren büyük savaş patlak verdi ve kısa sürede yayıldı. Hâliyle 1916 Berlin Olimpiyat Oyunları düzenlenemedi. Savaş nihayet bittiğinde, Uluslararası Olimpiyat Komitesi, ağır bedel ödeyen ülkelerden Belçika’nın Antwerp kentinin 1920 Oyunları’na ev sahipliği yapmasına karar verdi. Olimpiyat bayrağı, 14 Ağustos 1920’de Antwerp’in Olimpiyat Oyunları için inşa edilen stadyumunda dalgalanmaya başladı ve o günden beri de dünyanın en meşhur imajlarından biri oldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bu yılın sembol olacak ilkleri</h2>Dört yılda bir toplumları biraraya getiren modern Olimpiyat Oyunları'nın amaçları arasında sporun temeli olan fiziksel ve moral niteliklerin gelişmesini sağlamak, barışsever bir dünya kurmak ve özellikle gençleri karşılıklı anlayış ve dostluk ruhuyla eğitmek var.Bu sene bu hedeflerin arasına yeni bir madde daha eklendi: Paris 2024'ün karbon ayak izini Londra 2012 ve Rio 2016'nın yarısına indirerek tarihin en yeşil Olimpiyatı olması hedefleniyor. IOC Başkanı Thomas Bach da sürdürülebilirliğin önemini vurguluyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Organizatörler tarafından yapılan planlar arasında jeotermal ve güneş enerjisi kullanımını artırmak, etkinlikte sunulan bitkisel gıdaların miktarını ikiye katlamak ve geri dönüştürülmüş materyallerden üretilmiş bir Sporcu Köyü tasarlamak gibi maddeler ön plana çıkıyor.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2024/6/5/1721979105369.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Olimpiyat sponsorlarının taahhütlerinde de aynı anlayış öne çıkıyor. Örneğin herkese eşit hareket özgürlüğü sunma hedefiyle bir mobilite şirketine dönüşen Toyota, karbon nötr hedefine paralel olarak Paris 2024’e farklı güç ünitelerine sahip çevreci araçlarını getirecek. 2 bin 650 adedin üzerinde tam hibrit, plug-in hibrit, tam elektrikli ve hidrojen yakıt hücreli aracı kullanacak olan şirket, Paris 2024’ün önceki oyunlara kıyasla karbon emisyonlarını yüzde 50 azaltmasına büyük katkı sağlayacak.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Toyota, ayrıca Paris 2024’e 500 adet hidrojen yakıt hücreli Mirai ve özellikle bu etkinlik için dönüştürülmüş iki FCEV şehir içi otobüsü tedarik edecek. Mirai, Toyota’nın sıfır emisyonlu araçlar sunma konusundaki kararlılığının en dikkat çekici örneklerinden biri olarak hidrojen yakıt hücresiyle çalışıyor; otobüsler ise tüm tekerlekli sandalye ekibini tek bir otobüste taşıyabilmesiyle dikkat çekiyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Toyota’nın yakıt hücresi teknolojisi, FCEV motorlu teknelerde, otobüslerde, hidrojen Hilux prototipinde ve Paris 2024 Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları'ndaki operasyonları desteklemek için kullanılan diğer çözümlerde de mevcut olacak.</li></ul>

Punto 

Modern Olimpiyat Oyunları, 1896'da Atina'da demir aldığından beri meşalesinden mottosuna, yemininden madalyasına sembolleriyle de öne çıkıyor. Barışçı ve dostane değerleri öne çıkarmak için başlatılan Olimpiyat Oyunları'nın hedeflerine bu sene yeni bir değer daha ekleniyor: Sürdürülebilirlik.

İlkleri, sembolleri ve bu yılın yeşil hedefleriyle Olimpiyat Oyunları

Çocuk yaşta jimnastik ile tanışan ve bunu mesleği haline getiren jimnastikçiler; gücün, dengenin ve konsantrasyonun mükemmel birleşimini sergilemek zorunda. İşte jimnastiğin bu oldukça talepkâr karakteri, aynı seviyeyi korumanın zorluğuyla jimnastikçileri kısa bir kariyere itiyor çokça zaman. Oksana Chusovitina ise bırakın jimnastiği, herhangi bir sporda bile çoktan emekli olunabilecek bir yaşta halen elit seviyede yarışmaya devam ediyor.Geçtiğimiz günlerde Dünya Kupası’nın Doha ayağında atlama masası yarışması sona erdiğinde Oksana Chusovitina’nın adı listenin en üstünde yer alıyordu. 46 yaşındaki büyük tecrübe, son yıllarda yarıştığı neredeyse tüm jimnastikçiler henüz hayata gözlerini açmamışken uluslararası müsabakalarda boy gösteren bir isimdi. Şimdi ise ilerlemiş yaşıyla genç jimnastikçilere meydan okuyor.Tarihte üç ayrı ülkeyi temsil eden iki jimnastikçiden biri olan Chusovitina’nın bu istisnai durumunun arkasında, geçirdiği zor zamanların etkisi var. Sovyet tedrisatında yetişen ve 80’li yılların sonunda ülkesindeki yarışmalarda fırtına gibi esen Chusovitina, Sovyetler Birliği’nin dağılması sonrası 1992 Barcelona’da ilk Olimpiyatına Bağımsız Devletler Topluluğu adına katılmıştı. Burada takım yarışmasında bronz madalya kazanan Chusovitina, Olimpiyat Oyunları sonrası Özbekistan’a yerleşmişti. Sovyetler Birliği’ndeki imkânların çok gerisinde, eski ve yetersiz ekipmanlarla zorlu şartlarda çalışmalarını sürdüren efsane jimnastikçi yine de katıldığı Dünya Şampiyonaları’ndan madalya çıkarmayı başarmıştı.1999 Kasım’ında oğlu Alasher’in doğumu sonrası emekliliği ilk kez düşünmeye başlamıştı büyük tecrübe. 2002 yılına gelindiğinde ise oğlunun lösemiye yakalanması Chusovitina’nın planlarını tümüyle altüst etmişti. Ülkesi, tedavi için yeterli donanıma sahip olmadığından rotasını Almanya’ya çeviren Chusovitina, Toyota Köln Kulübü’nde antrenmanlarına devam edip para ödüllü turnuvalara katılarak çocuğunun tedavisini finanse etmeye çalıştı. Almanya’da geçen sürede vatandaşlık için gerekli olan üç yıllık süreyi doldurup 2006 yılından itibaren uluslararası organizasyonlarda bu ülkeyi temsil etmeye başlayan Chusovitina, 2008 Pekin Olimpiyatları’na birkaç ay kala çocuğunun kanserden tamamıyla kurtulduğunu öğrendi. Bunun moraliyle uzmanı olduğu atlama masasında kazandığı gümüş madalya, onun ilk bireysel Olimpiyat madalyası olmuştu. 2012 Londra Olimpiyatları’nda da Almanya’yı temsil eden Chusovitina, burada istediği dereceyi alamasa da Almanya serüveninden bir Olimpiyat madalyası çıkarmayı başardı.2012 Londra Olimpiyat Oyunları sonrası 36 yaşındaki jimnastikçinin emekli olmasına kesin gözüyle bakılıyordu ancak Chusovitina ani bir kararla hedefinin 2016 ve 2020 Olimpiyat Oyunları olduğunu açıkladı. En büyük motivasyonu yeniden Özbekistan adına yarışıp bir madalya da Özbekistan için kazanmaktı. Ne var ki, her iki Olimpiyatta yarışmasına rağmen kürsünün oldukça gerisinde kaldı.Oksana Chusovitina için artık son tango 2022 Asya Oyunları olacak. Bu oyunlar sonrası tutkuyla bağlı olduğu jimnastiğe veda edecek büyük efsane. Kariyerindeki 11 dünya şampiyonluğu ile katıldığı sekiz Olimpiyattan çıkardığı iki madalyayı ise emeklerinin en nadide parçaları olarak hep yanında taşıyacak.

TUTKU

2021 yılında en etkilendiğiniz spor olayı neydi?

Nida için sporsuz bir hayat asla mümkün değilmiş. Emekli havacı astsubay ve voleybol koçu olan babası sayesinde çocukluğunu, İzmir’de spor salonunda atleti ile koşturarak ve o sırada yerde emekleyen kardeşi ile oynayarak geçirmiş.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/nidaeliz/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nida Eliz Üstündağ</a> 1996 yılında Çanakkale’de doğmuş. İki yaşına kadar Gökçeada’da, 11 yaşına kadar İzmir’de, 23 yaşına kadar Ankara’da ve arada iki sene Kayseri’de yaşamış. 25. yaşını taçlandıran şehir ise İstanbul — şimdilik. Ankara’nın kalbinde özel bir yeri olduğunu söyledi. Ailesinin orada olması dışında, lise ve üniversite hayatı orada geçmiş.&nbsp;“Bütün haylazlıklar o dönemde yapıldı,” dedi gülerek.&nbsp;Başkent Üniversitesi Psikoloji bölümü mezunu, şimdi ise Hacettepe Üniversitesi’nde Egzersiz ve Spor Psikolojisi yüksek lisansı yapıyor. Ha, tabii bir de Türkiye’yi Rio 2016 Olimpiyatlarında temsil etmekle kalmamış, 200 metre kelebek Türkiye rekorunu kırmıştı. 2 senelik yüzme takımı kariyerimden öğrendiğim bir şey varsa, o da kelebeğin en zor yüzme stili olduğu. Hepsi zor diyecekler, inanmayın.&nbsp;Kelebek en zoru.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/11/4/1639076784202.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Nida Eliz Üstündağ<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Nida’nın spor yolculuğu 3 yaşında jimnastik ile başlamış. Altyapı sporu olarak 5 yaşında yüzme ile devam etmiş. Babası voleybol antrenörü, boyu da uzun olduğu için yüzme ile beraber voleybol oynamaya başlamış. Babası onun voleybolcu olmasını istese de 9 yaşında Nida yüzmede kalmak istediğini söylemiş. O dönemdeki baş antrenörü Türker Oktay da ailesine Nida’nın bu yaş grubunda yüzme dalında olimpiyata gidebilecek sayılı sporculardan biri olduğunu söylemiş.“9-10 yaş için büyük bir hedef, ne kadar dehşet verici olabilse de bir yandan da yeteneği keşfetmek müthiş bişey,” dedi ve hemen ardından ekledi: “Yetenek mi bilmiyorum ama iyi çalıştığımı söyleyebilirim.”&nbsp;11 yaşında kafasında belirlediği 3 hedef olduğunu paylaştı:&nbsp;<ol fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye rekoru kırmak</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Milli takıma girmek</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Olimpiyata gitmek.&nbsp;</li></ol>Bu listesindeki hedefleri teker teker gerçekleştirdiğini ve şimdi yeni hedefleri olduğunu söyledi. &nbsp;“Bir olimpiyat daha olsun. Oraya gidince de boş dönmeyelim, bir final bir yarı final, bir şey yüzelim,” diyerek güldü.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/11/4/1639076931632.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Nida Eliz Üstündağ<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Olimpiyatlarda &nbsp;yarıştığı insanlarla Avrupa ve Dünya şampiyonalarında yarışmış olsa da Olimpiyat bayrağının altında, Olimpiyat halkalarının olduğu bir havuzda yüzmenin çok farklı bir his olduğunu söyledi.&nbsp;“Bazı havuzlar vardır, yüzdürür. Havuzun aurası yüzdürür. Orası öyleydi,” dedi.&nbsp;Olimpiyat köyü ile ilgili en çok merak ettiğim şey ise yemekhane düzeniydi. Şaşırdık mı? Nida tüm sporcuların aynı yerde, sıra sıra dizilmiş uzun masalarda yediğini söyledi. Herkesin kendi ülkesi ile oturduğu bir düzen yokmuş — boş bulduğun yere oturuyormuşsun.&nbsp;“Bütün sporcular orada yiyor. Michael Phelps orda, Usain Bolt da orada. Kapıyı açıyorsun, NBA şampiyonu ile karşı karşıya gelebiliyorsun. O insanı, çok afedersin, bir mal ediyor. ‘Ben neredeyim acaba? Nasıl geldik buralara? Tamam çalıştık da bu başka bir boyut’ diyorsunuz. Sonra yarışlar başlıyor, tamam artık uçmuyoruz, ayaklarımız yere bassın.”Bu 1,5 saatlik konuşmamızda Nida ile ilgili öğrendiğim şeylerden biri bu: ayakları yere basan biri. Tutku duyduğu ve yapmayı sevdiği işlerden vazgeçmiyor ve durmaksızın hedefleri için çalışıyor. ‘Ben neymişim ya’ gibi bir duruşu yok. Yüzücü hayatını gayet sıradan görüyor.&nbsp;“Sabah kalkıyorsun, kahvaltı ediyorsun, antrenmana gidiyorsun, geliyorsun, derse giriyorsun, uyuyorsun, yemek yiyorsun, tekrar antrenmana gidiyorsun, geliyorsun, yemek yiyorsun, ders çalışıyorsun, bunun dışına çıkmak çok mümkün değil,” dedi.&nbsp;2020 Olimpiyatlarına çalışmak için antrenörünün bulunduğu şehir olan Kayseri’ye taşınmış. Bir yıl kalmayı beklerken, olimpiyatlar pandemi nedeni ile ertelenince bir sene daha kalmış. Ankara’dan sonra zorlandığını söylese de yine de harika insanlar ile tanışmış. Bu sırada yüksek lisansa çevrimiçi olarak başlamış.&nbsp;“Ailem de okul da Ankara’da. Ben neden Kayserideyim? Olimpiyat için,” dedi.Bu dönem Nida için zor geçmiş çünkü 2020 Olimpiyatlarını ucundan kaçırmış. Saniyelerin yüzmede çok önemli olduğunu söyledi — &nbsp;günlük hayatında çok detaycı olmasını buna bağlıyor. “O detaylara ihtiyaç var havuzda,” dedi. Şimdi ise Paris’e hazırlanmaya yavaştan başladığını söyledi.Babasının, Nida’nın spora başlamasında yeri büyük ama sporu devam ettirebilmesinde annesinin rolünün paha biçilmez olduğunun altını çizdi. Genel olarak ebeveyn desteğinin çok önemli olduğunu söyledi. Ankara’ya ilk taşındıklarında, babası Kazan’da görev yapmasına rağmen Nida yüzebilsin diye merkezde bir daire tutmuşlar.&nbsp;“Ben sabah antrenmanına giderken annem götürüyordu araba ile, babam da işe servis ile gidiyordu sabah 5:30’da. Araba ile gidemez çok masraflı olur ve o sıra maddi durumumuz da çok iyi değildi,” dedi.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/11/4/1639077379836.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Nida Eliz Üstündağ<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Aile desteği ve sporcu olan bir kardeşi ile beraber, Nida’nın çok güçlü bir destek sistemi var. Röportajımızın ortasında telefonu çalıyor, özür dileyerek açıyor ve arka plandan 'nasılsın!’ diye bağıran şen şakrak kadın sesleri duyuyorum; Nida’nın yüksek lisans arkadaşları Ankara’da bira içerken onu arıyorlar.&nbsp;İstanbul’da yaşarken Hacettepe’de yüksek lisans yapmak zor. Beş dersinin sadece 3’ü çevrimiçi, geri kalan ikisi için arkadaşları Nida’ya zoom açıyormuş. Üniversitede de spor ve okulu beraber götürmeye çalışırken arkadaşlarının çok yardımcı olduğunu söyledi.&nbsp;“Üniversiteyi bitirebilmemi arkadaşlarımın desteğine borçluyum diyebilirim. Şu anda da böyle bence,” diyerek gülümsedi.&nbsp;Duramamak ve bir denge kurmak, birçok 20lik gibi onun da zorlandığı konular arasında. Okul ve yüzmenin yanında, tek başına yaşadığı evi temizlemesi ve kendi ruhsal sağlığına da özen göstermesi gerekiyor. Ankara’da yaşadığı dönemde, iyi olmadığı zamanlarda hemen arkadaşlarını ararmış.&nbsp;“Hemen ‘alo ben iyi değilim bir kahve içelim mi?’ Bu beni rahatlatan, bana müthiş derecede iyi gelen bir şeydir. Ya da akşam saat geç olmuş, alkol almaya gerek yok bunun için, ‘bir kelle paça içmeye gidelim mi ya?’ Kayseri’de de bunu yaptım mesela sürekli. Bağışıklığa iyi gelir, bol sarımsaklı,” dedi. Benim de canım çekti.&nbsp;Terzinin kendi söküğünü zor diktiğini söyledi. Hatta atasözünü değiştirerek terzinin kendi söküğünü arkadaşlarının yardımı ile diktiğinin&nbsp;altını çizdi. Özellikle ailesinden uzak yaşadığı için, annesi ile geçirdiği o özel anne-kız anlarını özlüyormuş. Annesi onu İstanbul’da ziyaret ettiğinde her antrenmana gitmeden önce, annesi Nida’ya sabah kahvesinde eşlik etmiş.&nbsp;“İki dakikada bile içilse, hemen iki türk kahvesi yapılır, &nbsp;beraber oturulup yanına bir bisküvi konulur. İki dakika dedikodu. Tamam antremana! Bunlar keyifli şeyler,” dedi.&nbsp;20’li yaşların hayatı anlamlandırmaya çalıştığımız bir dönem olduğunu söyledi.&nbsp;“Her şey için enerji var ama gerçekten zaman yok. Tam olarak bu,” dedi. &nbsp;Benim Nida’dan aldığım en önemli ders ise suyun yolunu bulduğu. Kimi zaman doğal olarak, kimi zaman da kovalar ile yanında duran ailen ve arkadaşlarınla.

20'lik

Bu haftanın Alıp Başını Gideni Nida Eliz Üstündağ! 

Havuzun Aurası: Nida Eliz Üstündağ

6 yaşındayken tesadüfen hayatının sporuna başlayan Simone Biles, yeteneğiyle daha küçükken herkesi parlak geleceğine dair ikna etmişti. Sadece 15 yaşındayken ABD millî takımına giren ve ertesi sene ABD Ulusal Jimnastik Şampiyonası’nda ilk zaferini kazanan sporcu, büyük hayallerin peşinden koşarak kendisiyle yarışmaya devam ediyor. İnişli ve çıkışlı kariyerinde kolay yollardan geçmeyen, gerektiğinde eğitiminden ve sosyal hayatından fedakarlık eden, kişiliği ve yeteneği ile özel bir sporcu olan Biles, nice başarılara ilerlerken aldığı ilhamı diğer insanlara da aktarmaya çalışıyor.TeknikJimnastik; estetiğin ve gücün bir araya geldiği, disiplin gerektiren bir spor. Ek olarak yarışmalarda dikkat edilmesi istenen ve duyulduğu kadar kolay olmayan, hem mental hem fiziksel farkındalıktan beslenen şartlar var. Bunlardan en önemlileri ise sporcuların performanslarını ortaya koyarken her şeyin kontrol altında olduğunu yansıtmaları ve hatalara takılmadan hemen devam etmeleri.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-16T08:09:15.609Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Biles" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Sadece 3-4 dakika için haftada 32 saat çalışan Simone Biles, yarışmalara kazanma hedefiyle gitmiyor, yani aslında bu spora olan tutkusu onun başarılarının mimarı oluyor. Yüzünde hem ciddiyetin hem de gülümsemenin görülebildiği rutinlerde konsantre olmak da, emeğinin karşılığını en iyi şekilde almasını sağlıyor.Kendisine ait 4 özel hareket serisine sahip olan Biles, sadece fiziki değil mental olarak da korkusuz performansıyla jimnastik sporunda 2013’ten beri yenilmeyen ve çıtayı belirleyen sporculardan. Hatta imzasını taşıyan ve yer çekimine meydan okuduğu <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=2fdp8SVOSF4" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">triple double hareketi</a>, 2019’da Uluslararası Jimnastik Federasyonu tarafından H* zorluk seviyesinde tanımlanmıştı. Hareketin riskli olduğunu belirten federasyonun, bu kararı vermesinin temelinde yatan asıl sebebin ise sporun ortalama seviyede tutulması olabileceği de o dönemde tartışılmıştı.<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-16T08:09:54.886Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Biles" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> FizikKısa boylu bir yapıya sahip olan yetenekli sporcunun aynı zamanda kas kütlesi de yüksek. Bu da dönemin, geçmişte alışılmış olan ince yapılı jimnastikçi imajından farklılaştığını gösteriyor. Ayrıca rutinlerinde yer verdiği hareketler de bir hayli esnek ve çabuk olmayı gerektirdiğinden işler onun için daha zor gibi gözükse de, Simone Biles yapmayı hedeflediği hareketler için yeterince esnek. Kaslarını da kullanarak kendini daha güçlü bir momentumla yükseltebiliyor ve performansının mükemmelliğine ek olarak zorluk seviyesinde de standardın üzerine çıkabiliyor.Olimpiyatlara doğruProfesyonel sporcular fiziksel açıdan her zaman hazır olduklarını hissetseler de herkesin sabırsızlıkla beklediği olimpiyatların bir sene ertelenmesi, mental olarak bu hazırlığı sekteye uğratabilir. İlk olimpiyatında 4 altın, 1 bronz madalya kazanmış ve Tokyo’da ikinci olimpiyat serüvenini yaşayacak olan Simone Biles, pandemi tedbirleriyle spor salonlarından uzak kalan sporculardan olmasına rağmen formda gözüküyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-16T07:56:56.122Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Biles" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Genellikle 22-23 yaşlarında spor kariyerini noktalayan jimnastikçilerin aksine Biles, 2024 Paris Olimpiyatları’nda yer alma durumunun net olmadığını da belirtiyor. Gündemdeki asıl merak konusu ise şimdiden olimpiyat efsaneleri arasında yer alan eşsiz yeteneğin, tıpkı kendi <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=Yi_5xbd5xdE" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">perfect 10’ini</a> her seferinde yarattığı gibi, Tokyo’da çıtayı ne kadar yükselteceği.Olimpiyat ve Dünya Şampiyonaları’nda 30 madalya ile en çok madalyaya sahip Amerikalı jimnastikçi olan Simone Biles, tükenmeyen enerjisi ve azmiyle kimsenin yapmadığı en zor kombinasyonlarla kendini denemeye devam ederken yine madalyaları birer birer toplayacak gibi görünüyor. Geçtiğimiz haftalarda U.S. Classic’te Yurchenko double pike hareketini deneyip başarıyla gerçekleştirmesi de olimpiyat formuna dair bir <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=YIBuw5nS2qw" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ipucu.</a>*Jimnastikte hareketlerin zorluğu A’dan J’ye kadar sınıflandırılmış olup puanlar da bu sınıflandırmaya göre hesaplanmaktadır.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Demet Tümkaya, TEVİTÖL mezunu ve şu anda Koç Üniversitesi'nde Kimya-Biyoloji Mühendisliği ve Bilgisayar Mühendisliği okuyor. Teknoloji ve spora ilgi duyan Demet, Aposto! bünyesinde yüzme ve voleybol üzerine yazılar yazıyor.

“Ben bir sonraki Usain Bolt veya Michael Phelps değilim, ilk Simone Biles’ım.” 

Çıtayı yükseltmek 

• 1976 Montreal Olimpiyatlarından önce uluslararası federasyona sorulduğunda kimsenin 10 puan alamayacağı belirtilmiş ve skorbordda bir düzenlemeye gerek duyulmamıştı. 14 yaşındaki Nadia Comăneci serisini bitirdiğinde olimpiyatlarda jimnastik tarihindeki ilk 10 tam puan, skorborda 1.00 olarak yansımıştı. Olimpiyat serimizin kadın sporcuları ele alan bu bölümünde, jimnastik sporunun popülerleşmesinde önemli rol oynayan Nadia Comăneci’nin hikâyesini kendi ağzından dinliyoruz.<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=3jReR9pL4Nw" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(64, 169, 255); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: 0px; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/4/2021-05-18T20:34:35.721Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/_kaandemirel" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kaan Demirel</a>“Ormanda yaklaşık 25 kilometre kadar gidersiniz ve sonra bu yeşil kapıyı görürsünüz. O zaman çiftliğe geldiğinizi anlarsınız…” 2012 Londra’da altın madalya kazanan Jordyn Wieber, neredeyse yirmi yıl boyunca ABD jimnastiğine sporcu yetiştiren ve ülkenin bu sporda hegemonya kurmasını sağlayan Karolyi Çiftliği’ne geldiği anı bu sözlerle anlatıyordu. ABD’nin en iyi jimnastikçileri neredeyse yirmi yıl boyunca o yeşil kapının ardında yetişti. Hazırladıkları bir çantayla evlerinden ayrılıp Teksas’ın çorak arazisinde konuşlanmış bir çiftliğe doğru yola çıktılar. Aylarca burada yaşadılar. Bu yolda, olimpiyat altın madalyaları olacaktı. Ve… Spor tarihinin en büyük taciz skandalı.&nbsp;Béla&nbsp;ve Márta Károlyi, Macaristan’da doğmuş ve Romanya’da yetişmiş iki jimnastik antrenörü. Karolyi’ler, koçluk kariyerlerinin başında Romanya’da bir antrenman merkezi kurmuştu. Hatta bu merkezin mezunlarından biri Nadia Comăneci’ydi, artistik jimnastik denilince herkesin aklına gelen ilk efsane. Fakat diktatör Çavuşesku’nun boyunduruğu altında yaşayan Károlyi’ler, yetkililerle sıkça çatışıyordu. Çareyi ABD'ye sığınmakta buldular. 1983'te ABD'ye geldikten sonra Sam Houston Ulusal Ormanı'nın kırk dönümlük arazisini satın aldılar. Bir yıl sonra jimnastik tesisleri ve çeşitli kabinler inşa edildi, çiftlik yaz kampı için kullanılır hâle getirildi. Mary Lou Retton,&nbsp;1984 Los Angeles’ta altın madalya kazandıktan sonra çiftlikteki sporcu sayısı hızla yükseldi. Çiftlikteki sporcu sayısıyla olimpiyatlarda kazanılan madalyaların sayısı doğru orantılı olarak artıyordu. Ancak 2016 yılında spor tarihinin en büyük skandallarından biri gün yüzüne çıktı. <div fr-original-class="fr-img-space-wrap" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><span contenteditable="false" draggable="false" fr-original-class="fr-img-caption fr-draggable" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; position: relative; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-20T16:27:21.477Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="ABD Jimnastik Millî Takımı" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span contenteditable="true" fr-original-class="fr-inner" fr-original-style="" style="outline: transparent solid 0px; box-sizing: border-box; margin: auto; display: block; padding: 5px 5px 10px; font-size: 14px; font-weight: 400; opacity: 0.9; width: 100%;">Kaynak: CNN&nbsp;</div>Eylül 2016’da, The Indianapolis Star gazetesi, iki kadın sporcunun, ABD jimnastik takımı doktoru tarafından taciz edildiğiyle ilgili haberler yayımladı. Ardından 265 kadın sporcu, Larry Nassar’ın kendilerini de taciz ettiğini tüm dünyaya anlattı. Sporcular, mücadeleye resmî kanallar aracılığıyla devam ettiler. Nassar, yüzlerce kadını taciz etmekle suçlandı. Sadece o da değil, 2012 Londra’da mücadele eden kadın jimnastik millî takımının antrenörü John Geddert da suçlananlar arasındaydı. Nassar, Geddert’ın spor salonunu sıkça kullanıyordu. ABD jimnastiğinin CEO’su Steve Penny de çiftlikteki birtakım belgeleri yok etmekle suçlanmıştı. <div fr-original-class="fr-img-space-wrap" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><span contenteditable="false" draggable="false" fr-original-class="fr-img-caption fr-draggable" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; position: relative; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-20T16:30:49.025Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Larry Nassar" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span contenteditable="true" fr-original-class="fr-inner" fr-original-style="" style="outline: transparent solid 0px; box-sizing: border-box; margin: auto; display: block; padding: 5px 5px 10px; font-size: 14px; font-weight: 400; opacity: 0.9; width: 100%;">Kaynak: CBS News&nbsp;</div>Skandal, 2016’da ortaya çıkmıştı ama perde arkası epey genişti. Öyle ki tacizler, 1990’ların sonunda başlamıştı. Geç duyulmasının sebebi, başarıların arka arkaya gelmesiyle birlikte yetkililerin yirmi yıl boyunca üç maymunu oynamasıydı. Yaşananları bildikleri ve göz yumdukları için Károlyi çiftine de dava açılmıştı.Ocak 2018'de Simone Biles da Nassar tarafından taciz edilenler arasında olduğunu söylerken şu çarpıcı cümleyi ekledi: “Bu deneyimleri yeniden yaşamak inanılmaz derecede zor. Şimdi 2020 Tokyo için çalışırken sürekli olarak aynı eğitim merkezine geri dönmem gerektiğini düşünmek kalbimi daha da acıtıyor.” Bu açıklamadan birkaç gün sonra tesisler kalıcı olarak kapatıldı.ABD Jimnastik Millî Takımı, geçtiğimiz yirmi yılda sayısız madalya kazandı. Ama bu uğurda antrenöründen doktoruna hemen herkes “Zafere giden yolda her şey mübahtır” anlayışını benimsedi. Ve ne yazık ki Nassar Davası dışında bu süreçle gerektiği kadar yüzleşilmedi. Çiftlik, sırlarıyla birlikte tarihe gömüldü. Biles’ın dediği gibi: “Hiç kimse eylemleri ve yaptıkları için hesap vermeyi kabul etmedi ve bunun bir daha asla olmayacağına dair güvence vermedi.”

jimnastik ile ilgili hikayeler