• Şişecam, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın (EBRD) Şişecam Çevre Sistemleri AŞ'deki %10'luk payına ilişkin alım opsiyonunu kullanarak tek pay sahibi hâline gelmeye karar verdi.

Aposto Gündem

Slimani'nin her kitabında kadına karşı şiddeti, coğrafya ve kadın ilişkisini ve kadınlık rollerini ele alış biçimi birbirini tamamlıyor. Özelikle kadınlık rollerimizin özgür bir birey olma yolunda bizi nerelerde zorladığını toplumsal algıların dışına çıkarak anlatıyor, ve bu yolda "hayal kırıklığı" anlatısının altına yerleştiriyor. Bazen şiddeti, bazen cinselliği bazen de hayal kırıklığını bu denli güçlü hislerle bize geçirmesi de kendi hakikatinin peşinden gitmesinden geliyor bence. Hislerle kaplı bu anlatının arkasına bir de "Başkalarının Ülkesi"nde iki ülkenin politik tarihi fon olarak yerleştikçe derinlik katıyor.&nbsp;Deniz Kursta ile keyifli sohbetimize geçmeden Slimani'nin yazarlık deneyimini bir noktada yaşama biçimi olarak benimsediğinin de altını çizmek istiyorum. İki farklı ve zıt kültür arasındaki sıkışmışlığını yazarak atmaya çalışıyor ve bence bunu çok iyi başarıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(211, 187, 171); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Kendime kelimelerden bir kabuk yapmam gerek."</blockquote>Ve şimdi sohbet zamanı!Birkaç cümleyle bu kitapla tanışma yolculuğunuzdan, çevirirken hissettiklerinizden ve sizde bıraktığı etkiden bahsedebiliriz.Deniz Kureta:&nbsp;Paris’te yaşayan bir arkadaşım bana La Chanson douce’u (Hoş Nağme) önermişti. Romanı okuyup beğenince yazarın diğer kitaplarına da bakmak istedim; Dans le Jardin de l’Ogre’u (Gulyabaninin Bahçesi) edindim, bütün o sert üslubun ve hikâyenin ardında bana çok dokunaklı gelen bir yanı vardı. Romanı çevirmek istediğimde de Ayrıntı Yayınları ile irtibata geçtim. Çeviriyi yaparken kahroldum, birkaç tane daha güçlü kadın arkadaşı olsaydı durum farklı olurdu diye düşündüm hep. Son sayfaları çevirirken, hatta sonradan da her okuduğumda gözlerimin dolduğunu da eklemek isterim.Son dönemlerde kadın yazınından çok daha fazla bahseder olduk, Leila Slimani’nin bu konuda çok güçlü bir kalem olduğunu, kitaplarının temelinde kadınlık durumuna biraz daha sosyolojik açıdan baktığını düşünüyorum. Siz ne düşünüyorsunuz bu konuda?Evet, kendisini feminist olarak tanımlıyor mu bilmiyorum ama Fas’ta doğup büyümüş, 3 kız kardeşler yanlış hatırlamıyorsam. Ailesi 3 kızının da eğitim görmesine, kendi ayakları üzerinde durabilen kadınlar olmalarına çok önem veriyormuş. Kadınlık durumuyla korkmadan ilgilenen, kalemini sakınmadan yazan bir romancı bence de. İşin zanaat kısmını da çok iyi kotaran, çalışkan bir yazar, keskin bir zihin.Gulyabaninin Bahçesi’nde cinsellik her ne kadar ön planda olsa da bence Slimani, kadınlara yüklenen eş olma ve annelik rollerini de irdeliyor. Hatta bize dayatılan gerçekliğin fazlasıyla da dışına çıkıyor diyebilir miyiz?Gulyabaninin Bahçesi her şeyden önce hazin bir roman bence. Bir kapana sıkışmış, oradan bir türlü kurtulamayan, kimseyle derdini paylaşamayan, ıstırap çeken bir ruh Adele. Sorununun kökenine inmesi lazım belki ama kitabın sonuna vardığımızda bunu ne o yapabiliyor ne de biz. Yazar bu romanda belki daha provokatif olmak adına, belki de dediğiniz gibi kadınlara biçilen eş/anne rolünü tabiri caizse “kanırtmak” için Adele’in iç huzursuzluğunun yansıdığı perde olarak nemfomaniyi kullanmış ama bu bir yeme bozukluğu, kumar ya da alışveriş bağımlılığı da olabilirdi.&nbsp;Bu kitapta yarattığı “Adele” karakterinin güçlü duruşunun, bir o kadar da kırılgan olmasından ve o kırılganlığını açıkça dışarı vurmasından geldiğini düşünüyorum, sizce?Kırılganlıkları saklamadan üstlenmek güç verebilir insana, anlıyorum ne demek istediğinizi ama bana Adele güçlü bir karakter gibi gelmiyor hiç, eve götürüp sıcak bir çorba içirmek, dizime yatırıp sakinleşmesi için ninni söylemek istediğim bir çocuk gibi gördüm ben onu. Ama tabii bu benim öznel yorumum. Bunun yanında hiddetli bir karakter. Yine de kanadı kırık kuş tarafı ağır basıyor sanki.Belki yaşadığımız toplumsal yapı açısından, her ne kadar farklı bir coğrafya olsa da Slimani’nin toplumda kadının yerini ele alışı tanıdık geliyor. Sizce Slimani’nin çizdiği karakterler toplumun belli bir kısmının genel temsili mi?Toplumlarda kadının yeri aşağı yukarı aynı sanki. Hiçbir ülkede ve coğrafyada baş rolde değiliz. Kadınların koşullarının en iyi olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde bile ev içi şiddet oranları, kadın cinayetleri sayıları hayli yüksek. Bu yüzden kadınlık hâlleri hakkında yazınca kesişen birçok nokta oluyor elbette. Deborah Levy olsun, Annie Ernaux olsun, Vigdis Hjorth ya da Leila Slimani olsun, her kadın yazar benzer bahisler etrafında kendi meşrebince kalem oynatıyor ve bence tam da bu benzerlik içindeki çeşitlilik çok değerli.

1Kitap1Mekan

Hayal kırıklıkları üzerine yazdıkça kadın meselelerinin kökenine inebilir miyiz?

Kadın meseleleri üzerine yazmak

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/veposta" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ve’posta</a>, vesaire ekibi tarafından hazırlanan haftalık bir kültür antolojisi. Her sayıda nitelikli bir okuma deneyimi vadediyor, e-posta kutunuza düşmeyi bekliyor.</h3><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Fransa’nın ilk çevre mültecisi kararı ne anlama geliyor?Çevre sorunları ve iklim değişikliği her gün hayatımızda daha da şiddetli etkilerini gösteriyor. Çevre hakkı, iklim adaleti, şehir hakkı gibi haklardan bahsedilse de bu hakların doğrudan ihlali sebebiyle verilen yargı kararlarına denk gelemiyoruz. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) kapsamında incelediğimizde, çevre hakkının çoğunlukla Yaşam Hakkı (2. Madde), Özel ve Aile Hayatına Saygı Hakkı (8. Madde) ve Mülkiyetin Korunması (Ek Protokol 1, Madde 1) kapsamında değerlendirildiği görülüyor. İklim değişikliğine yönelik davalarda da genellikle ülkelerin ulusal mevzuatı kapsamında yaşam hakkına bağlı hükümler üzerinden yargılamalar yürütülüyor. Dünya genelinde ulusal ve uluslararası düzeyde iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması amacıyla çevre hukuku kapsamında iklim yargısı konusu tartışılıyor. Zira iklim yargısının gelişmesi ve yargı mercileri tarafından kabul edilen bir uygulamaya dönüştürülmesi, iklim hareketinin geleceği için büyük önem arz ediyor. Ancak henüz yargı kararlarında doğrudan bu haklara atıf yapılamazken, iklim yargısının gelişiminin hızlanamayacak olması özellikle iklim değişikliği üzerine çalışan hukukçular açısından endişe verici bir hâl alıyor. Son dönemde doğrudan çevre hakkının ihlalinden kaynaklı olarak insanların temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmesine dair çeşitli davalar açılıyor. Bu davalar, iklim adaletinin sağlanması ve çevre hakkının korunması açısından bizlere umut veriyor. Bu davalardan en güncel olanı ise bu metinde inceleyeceğimiz, Bordeaux İstinaf (Bölge İdare) Mahkemesi tarafından hükme bağlanan ve çevre mültecisi kavramına dolaylı bir şekilde de olsa resmen atıf yapılan 18 Aralık 2020 karar tarihli dava.<h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çevre mültecisi kimdir? </h4>Dava sonucu hükmedilen karara geçmeden kısaca çevre mültecisi kavramına değinmekte fayda var. Çevre mültecisi kavramı esasında çoğumuzun uzun zamandır aşina olduğu bir kavram. Kavramın kendisi üzerinde fikir birliği sağlanamamakla birlikte çevresel nedenlerle yerinden edilmiş kişiler, iklim mültecisi veya ekolojik mülteci olarak da karşımıza çıkabiliyor. 1985 tarihli UNEP raporunda çevre mültecisi kavramının kullanılmasıyla ilk defa gündeme gelen bu kavram, 1951 Cenevre Sözleşmesi (Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme) ile belirlenen mülteci tanımını da en çok esneten kavram olarak değerlendiriliyor. Bu sözleşmenin Madde 1/A (2) hükmünde belirtildiği üzere “ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri yüzünden zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen” kişiler mülteci olarak adlandırılıyor. 1985 tarihli UNEP raporunda ise çevre mültecilerini “(doğal veya beşeri sebeplerle ortaya çıkan) belirgin bir çevresel bozulma sonucu hayatlarını sürdürmelerinin tehlikeli olması ve/ya hayat kalitelerini ciddi anlamda düşmesi sebebiyle mutad meskenlerini geçici veya kalıcı şekilde terk etmek zorunda kalan” kişiler olarak tanımlanıyor. İklim mültecileri ise kısaca bulundukları bölgenin doğal koşullarındaki tahribat sebebiyle yer değiştirmek zorunda kalan kişileri kapsıyor. Burada da mülteci tanımı iki farklı noktadan esnetiliyor. İlki kişilerin yer değiştirme gerekçelerinin yaşam koşullarının doğa ile bağlantılı sebeplerle ortaya çıkması, yani bulundukları bölgede artan sel baskınları, hava kirliliği gibi ekolojik sebeplerle hayatlarını sürdürmekte (fizyolojik, ekonomik vb.) sıkıntı çekiyor olmaları. İkincisi ise ülke değil, bölge değiştirme zorunluluğu, yani artık mülteci statüsünün yalnızca devletlerarası değil aynı ülke içerisinde de gündeme gelebiliyor olması.Burada çevre mültecisi kavramına yönelik pek çok tartışmaya ve açıklamaya girmek mümkün, ancak esas konudan sapmamak amacıyla çevre mültecisi kavramını bu temel hareket noktalarında bırakacağım. Zira devletlerin iklim değişikliği ile mücadele için çoğunlukla iktisadi faaliyetler göstererek büyük sermaye şirketlerinin çevre tahribatına neredeyse hiçbir şekilde müdahale edilmediği günümüzde, ekosistemlerin bozulması sonucu ortaya çıkan sorunlar maalesef pek az ülkede çözüm buluyor. Bu kararda da Fransa’nın hukuken (dolaylı da olsa) çevre mültecilerini tanıması ve sosyal devlet geleneğinin kapsamını bu doğrultuda genişletmesi bir hayli umut verici.

Editörün Seçkisi

Yazı: Ülkü Nur Tecer“İçime bir kuşku düştüğünde, sana danışıyorum. Verdiğin yanıtlar onların verebileceklerinden çok daha doyurucu geliyor bana. Nerede olursam olayım, hep yanımdasın. Yok olup giden onlar. Sense varlığını en çok hissettirensin. İstediğim zaman benimle konuşan bir kitapsın. Ölümün yazdı yaşamını.”Edouard Levé, Fransız fotoğraf sanatçısı ve yazar. "Otoportre" adlı eserinde hiçbir gizlisi olmadan tüm benliğini okuruna açıyor. Onu "İntihar" eserini yazmaya iten yolun nasıl oluştuğuna dair ipuçları da yer alıyor kitapta. "İntihar" eserinde, yaşamayı reddeden kahramanının gerçekçi bir portresini sunuyor. Arkadaşının intiharını tüm ayrıntılarıyla anlatıyor. Bir mektup gibi yazmıştır "İntihar" kitabını. Ne arkadaşının adı var ne de kendisinin. Ama öyle iyi tanıyor ki arkadaşını… Arkadaşının kırgınlıklarını, pişmanlıklarını, sevinçlerini ve daha birçok şeyi anlatıyor. Sanki kendisini anlatıyor, sanki bahsettiği kendisi oluveriyor bir anda. Yazar, arkadaşına seslenir gibi ele almış konuyu ama Levé ’nin bu kitabı yazdıktan ve yayıncıya teslim ettikten sonra yaşamına son verdiği göz önüne alınırsa aslında daha çok kendisine sorular sorduğunu, kendi yaşamını, acısını ve pişmanlıklarını irdelediğini düşünüyorsunuz okurken.Sartre intiharı şöyle tanımlar: “İntihar bir kaçış değil, reddediştir.” Yani intihar, varlığının ve varoluşunun farkına varmış olmaktır. Bu durumda intihar, dünyada olmanın bir başka yoludur. Levé ’nin düşündüğü intihar da kendi farkına varmış insanın varoluşunun iğrençliğiyle karşı karşıya olduğudur. Ne dersiniz, gerçekten de ölümümüz mü yazıyor yoksa yaşamımızı?

Yazı: Ülkü Nur Tecer

İntiharın Habercisi Zamanlı Ölüm

<ul><li>Yeşiller Partisi Perşembe günü TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘na bağlı Türkiye Çevre Ajansı‘nın kurulmasını öngören torba yasa hakkında bir açıklama yayınladı.</li></ul>Uzman Yorumu: Yapılan açıklamada alınan kararlar ekokırım olarak nitelendirilirken, Türkiye Çevre Ajansı’nın depozito iade sistemini yönetecek olması AB ülkelerinden farklı olarak ranta uygun, denetime kapalı ve doğrudan tek kişinin yönlendirmesine açık olacak şekilde tasarlandığına dikkat çekildi.Bir Adım Geriden: Yeşiller Partisi Plastik ve lastik gibi atıkları biyokütle gibi tanımlayıp yakılmasına izin veren torba yasa ile de Türkiye Çevre Ajansı’nın yakın aralıklarla gündeme gelmesinin tesadüf olmadığına da dikkat çekiyor.

Çevreci Geek

Geçtiğimiz hafta ve bu hafta TBMM’nin gündeminde Türkiye Çevre Ajansı’nın kurulması ve Başakşehir maçında yapılan ırkçılık vardı.<ul><li>3 Aralık 2020 Perşembe günü, Türkiye Çevre Ajansı’nın kurulmasını ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasını öngören kanun teklifi görüşüldü. Referandom ekibi olarak, bu teklifin öne çıkan ve tartışma yaratan maddelerini özetliyoruz.</li></ul>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-09T20:42:34.691Z.jpeg" alt="TBMM Gündemi"><figcaption>Kaynak: Sözcü&nbsp;</figcaption></figure>&nbsp;<ul><li>Teklifin en önemli maddesi, Türkiye Çevre Ajansı’nın kurulmasını öngören ve amaçlarını belirleyen birinci maddesiydi. Bu maddeye göre, kurulacak Türkiye Çevre Ajansı’nın amaçları arasında; çevre kirliliğinin önlenmesi, yeşil alanların korunması ve geliştirilmesi, döngüsel ekonomi ve sıfır atık yaklaşımıyla kaynak verimliliğinin artırılması gibi konular var. &nbsp;</li><li>Yine bu maddeye göre Türkiye Çevre Ajansı’nın bir diğer amacı, ulusal ölçekte depozito yönetim sistemi kurulması ve denetlenmesi olarak belirtiliyor. Buna gerekçe&nbsp;olarak ise kendi denetim mekanizması olmayan bir çevre ajansının, belirtilen amaç ve misyonları yerine getiremeyecek olması sunuluyor. &nbsp;</li><li>Bahsedilen maddenin kanun teklifinden çıkarılmasına dair verilen önergeyle maddeye “sürdürülebilir yeşil çevre politikalarını hayata geçirmek” amacının da eklenmesine dair verilen önerge kabul edilmedi. &nbsp;</li><li>Önerge üzerine söz alan İYİ Parti Milletvekili Aylin Cesur, uzun yıllardır dünya gündeminde olan depozito sistemi ve atık toplamanın Türkiye’de yeni görüşülmeye başlandığına değindi. Sanayileşme ve küreselleşmenin birlikte ele alınması gereken iki kavram olduğuna dikkat çeken Cesur, uluslararası anlamda karbon salımını azaltmaya yönelik Paris Antlaşması’nı imzalamayan iki ülkeden birinin Türkiye, birinin ise İran olduğunu ifade etti. &nbsp;</li><li>Kanunun bir diğer tartışmalı maddesi olan beşinci madde, Ajans mensuplarının Çevre Bakanı tarafından belirleneceğini öngörüyor. Bu maddenin kanun teklifinden çıkarılmasına dair verilen önerge kabul edilmedi. &nbsp;</li><li>Önerge üzerine söz alan HDP Milletvekili Ali Kenanoğlu, çevre örgütlerinden kişilerin de Ajans’ta yer alması gerektiğinin altını çizdi. CHP ise muhalefet şerhinde, ajans organlarının bilimsel ve objektif kriterlere göre değil siyasi saiklerle belirleneceğinin aşikâr olduğunu, bu organ ve birimlerin nasıl denetleneceğinin belirsiz olduğunu ifade etti. &nbsp;</li><li>9 Aralık 2020 Çarşamba günü yapılan oturumda ise Başakşehir ile PSG arasındaki Şampiyonlar Ligi müsabakasında, yardımcı hakemin Başakşehir'in yardımcı antrenörü Pierre Webó'ya yönelik sarf ettiği ırkçı ifadeler vardı. &nbsp;</li><li>AK Parti grubu adına Yücel Menekşe, Avrupa’nın göbeğinde ırkçılık ve ayrımcılığın söz konusu olduğunu, Başakşehir yönetimi ve futbolcularını gösterdikleri irade nedeniyle tebrik ettiğini belirtti. CHP grubu adına Bülent Kuşoğlu da protestoları gerçekleştiren futbolcuları ve yönetimi kutladı. &nbsp;</li><li>CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu ise ırkçı saldırıyı kınadığını belirttikten sonra, “keşke yıllardır Amedspor’un Türkiye’nin her yerinde maruz kaldığı ırkçı saldırılar karşısında da bu ortak tepkiyi gösterebilseydik” diye ekledi. &nbsp;</li><li>MHP milletvekili Halil Öztürk, yargı reformuna dair partisinin fikirlerini açıkladıktan sonra ırkçı ifadelerin ve nefret suçunun sorumlularının en ağır cezayı almaları gerektiğini belirtti. HDP adına Meral Danış Beştaş ise MHP grubuna cevaben, “Irkçılığın tarihini yazan bir konuşma ve grupla karşı karşıyayız. Dün ırkçılığa sözde karşı çıkıp, burada Meclis kürsüsünden ırkçılık yapmak ancak onlara yakışır” dedi.</li></ul>

re ile ilgili hikayeler