Türkiye, cumhuriyet tarihinden bu yana ilk kez 2012 yılında saman ithalatına girişti.Normal şartlarda saman, ithalatı yasak ürünler kapsamında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjJhM2QwZDZjODk1MDAwNzBlMmI0YSZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWZhMTEyZGM3MzE0MTMwMDA3N2RkOWVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnprbS50YXJpbW9ybWFuLmdvdi50ciUyNTJGYWdyaSUyNTJGTWVudSUyNTJGMzUlMjUyRlNhcC1TYW1hbi1WZS1PdC1JdGhhbGF0aSUyNTNGdXRtX3NvdXJjZSUyNTNEYXBvc3RvJTI1MjZhbXAlMjUzQnV0bV9tZWRpdW0lMjUzRHVuZGVmaW5lZA=="">bulunuyordu</a>, 2012 yılının Ağustos ayına kadar. Fakat o dönem saman ve ot gibi kaba yem fiyatlarının %400’e kadar zamlanmasıyla birlikte üretimi artırmaktansa, hızlıca fiyat düşürebilmek için yine fiyat bazlı bir tarım politikası uygulandı. O zamanki adıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık, şimdiki adıyla Tarım ve Orman Bakanlığı bürokratlarının yaptığı çalışma kapsamında yem ürünlerinde KDV’nin %8’den %1’e; %90 ile %130 arasında değişen gümrük vergi oranlarının makul seviyelere düşürülmesi sağlandı.&nbsp;Dönemin bakanı Mehdi Eker, gelen tepkiler üzerine şu açıklamalarda bulunmuştu:<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjJhM2QwZDZjODk1MDAwNzBlMmI0YSZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWZhMTEyZGM3MzE0MTMwMDA3N2RkOWVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kdW55YS5jb20lMjUyRmtvc2UteWF6aXNpJTI1MkZzYW1hbi1pdGhhbGF0aSUyNTJGMTM5ODQ=""> “Biz devlet eliyle bunu ithal etmeyeceğiz, ithal için yol açıyoruz.”</a> İthalatın yapılacağı ülkeler açıklandıktan sonra ise üreticiyi endişelendiren bir mevzu daha gündeme geldi; çünkü ithal edilecek samandan [YK4] ziyade, samanla birlikte gelebilecek hastalıklar üretici için daha tehlikeliydi. O dönem şap hastalığından ari bölge ilan edilen Trakya Bölgesi hariç, ülkenin dört bir yanı bu hastalıktan muzdaripti.&nbsp;İthal edilecek 67 ülke açıklandığında ise garip bir tablo vardı ortada. Belize, Brunei, El Salvador, Guyana, Haiti, Honduras gibi coğrafi olarak çok uzak ülkelerin [YK7] [m8] bile isimleri geçiyordu. Bu ülkelerin tarım potansiyeliyle Türkiye’yi karşılaştırınca ortaya çıkan tablo kafa karıştırıyordu.Peki bu uygulamanın potansiyel zararları ne olabilirdi? Türkiye’deki fiyat bazlı, holistik olmaktan oldukça uzak tarım politikası nedeniyle uzun vadede üretime zarar verecekti saman ithalatı ve günümüze geldiğimizde verdiği zarar ortada. İthalatla birlikte kırmızı et fiyatlarında kısa süreli bir düşüş sağlansa bile, 2012 yılında 30 liralarda seyreden kuşbaşı etin kilogram fiyatı ancak 25 liraya kadar düştü. Fakat bu geçici bir çözüm olsa gerek ki aynı ürün 2020 yılında gelindiğinde 50-60 lira arasında bir fiyattan satılıyor.Geçici politikalar yerine kaba yem üretimi için elverişli toprakları tarıma tekrar kazandırıp, burada mısır ve buğday (saman için) gibi kaba yem üretimi sağlanmış olsaydı belki de daha olumlu bir tabloyla karşı karşıya kalınabilirdi.Çözüme gelince: Türkiye’nin saman üretim merkezi denince akla Urfa, Mardin, Konya, Ankara Polatlı ve Trakya gelir. Yıllık saman üretimi 25-28 milyon ton civarında. Türkiye’nin kaba yem ihtiyacı 70 milyon ton, fakat üretim 55 milyon ton. Dolayısıyla 15 milyon tonluk kaba <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjJhM2QwZDZjODk1MDAwNzBlMmI0YSZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWZhMTEyZGM3MzE0MTMwMDA3N2RkOWVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kdW55YS5jb20lMjUyRmtvc2UteWF6aXNpJTI1MkZzYW1hbi1pdGhhbGF0aS1zYWRlY2UtZml5YXQtYXJ0aXNpeWxhLWFjaWtsYW5hYmlsaXItbWklMjUyRjQ2MTk0NSUyNTNGdXRtX3NvdXJjZSUyNTNEYXBvc3RvJTI1MjZhbXAlMjUzQnV0bV9tZWRpdW0lMjUzRHVuZGVmaW5lZA=="">yem açığı var</a>. Fakat bu, kapanamayacak bir açık da değil.Yıllardır meralar, tarım arazileri olduğu gibi duruyor. Bu da hayvancılık ve yem üretimindeki yanlış politikaları işaret ediyor. Çünkü bu araziler kaba yem üretimi için ıslah çalışmaları yapılarak tekrardan üretim yapılabilecek hâle getirilebilir. Yıllardır bir deyim vardır tarım dünyasında, “Ot sorununu çözmeden et sorunun çözemezsin.” diye. Bu nedenle et sorununa marketteki etiketler yerine topraktan bakarak yaklaşmamız şart.

apéro

Yıllardır bir deyim vardır tarım dünyasında, “Ot sorununu çözmeden et sorunun çözemezsin.” diye

Saman da ithal

Kasım 2011’de Endonezya’da düzenlenen 19. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Zirvesi’nde tanıtılan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) isimli serbest ticaret anlaşması, 2012’de başlayan ve otuz turdan fazla süren müzakere sürecinin ardından 15 Kasım günü ASEAN ülkelerine ek olarak Avustralya, Yeni Zelanda, Çin, Japonya ve Güney Kore’nin ortaklığa katılımıyla imzalandı ve resmiyet kazandı. Anlaşmaya taraf 15 ülke, toplam 2,2 milyar kişiyle dünya nüfusunun neredeyse üçte birini ve 26 trilyon doları aşkın millî gelirle küresel gayrisafi yurt içi hasılanın yaklaşık %30’unu oluşturuyor. RCEP, aynı zamanda küresel ticaretin %28’ini kapsıyor. Bu açılardan dünyanın en büyük ticaret bloğunu oluşturan anlaşma, önümüzdeki yıllarda küresel ticaret dengelerini özellikle Çin lehine önemli ölçüde değiştirme potansiyelini taşıyor.<ul><li>Anlaşmanın detayları: En az altı ASEAN ülkesi ve üç ASEAN dışı ülke tasdik ettiğinde yürürlüğe girecek olan RCEP anlaşması; üye ülkeler arasında gerçekleşen ticaretin %65’inde kotaların ve gümrük tarifelerinin derhâl, kalan tarifelerin ise 20 yıl içinde kademeli olarak nihayetinde tüm ticaretin %90’ını kapsayacak şekilde kaldırılmasını öngörüyor. Anlaşmada fikrî mülkiyet, haberleşme, finansal hizmetler ve e-ticaret gibi alanlardaki tarife dışı bariyerlerle ilgili düzenlemeler de bulunuyor. RCEP aynı zamanda, üye ülkeler arasındaki “menşe kurallarının” uyumlulaştırılması bakımından da önem arz ediyor. Söz konusu düzenlemenin ülkeler arasındaki ara mal ticaretini kolaylaştıracağı ve iş birliği olanaklarını artıracağı düşünülüyor. RCEP hakkında Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından hazırlanan kapsamlı bir araştırma notuna <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYzY3MmRjNDg4ZGVhMDAwOGY0NTYxNyZ1c2VyPTVlNWJlYTU3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZCZhdXRob3I9NWVjMzA3MTlhYTNhNTQyYzc5MTBkYTYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50ZXBhdi5vcmcudHIlMjUyRnVwbG9hZCUyNTJGbWNlJTI1MkYyMDIwJTI1MkZub3RsYXIlMjUyRmt1cmVzZWxfdGljYXJldHRlX25lbGVyX29sdXlvcl9fYm9sZ2VzZWxfa2Fwc2FtbGlfZWtvbm9taWtfb3J0YWtsaWtfYW5sYXNtYXNpLnBkZg=="">bağlantıdan</a> ulaşabilirsiniz. &nbsp;</li><li>Bir adım geriden: RCEP, Asya ülkelerinin ilk serbest ticaret anlaşması girişimi değil. 2005’te Brunei, Singapur, Yeni Zelanda ve Şili’nin katılımıyla imzalanan Trans-Pasifik Stratejik Ekonomik Ortaklık anlaşması, 2008’de ABD’nin bu dört ülkeyle olan ticaretini serbestleştirme isteği doğrultusunda müzakerelere girmesiyle kapsam olarak genişlemiş ve Trans-Pasifik Ortaklığı (TPP) ismini almıştı. TPP anlaşması, süreç içinde farklı bölgelerden ülkelerin de dâhil olmasıyla sekiz yıl süren müzakereler sonunda 2016’da toplam 12 ülke tarafından imzalandı. Pek çok analist tarafından tüm taraflara yarar sağlaması beklenen anlaşma, uluslararası ticareti kolaylaştırmanın yanı sıra jeopolitik düzlemde üye ülkeleri Çin’den uzaklaştırıp ABD’ye yakınlaştırması bakımından da önem arz ediyordu. Diğer yandan ABD’de 2016 başkanlık seçimleri için yürüttüğü kampanyada “önce ABD” yaklaşımıyla pek çok kez TPP’yi eleştiren Donald Trump, seçildiği takdirde ülkeyi anlaşmadan geri çekeceğine söz vermişti. 20 Ocak 2017’de göreve başlayan Trump, kampanya dönemindeki sözünü tuttu ve 23 Ocak’ta ABD’yi TPP’den geri çekecek başkanlık kararnamesini imzaladı. ABD’nin çekilmesinin bir yıl ardından geri kalan 11 ülke, anlaşmayı revize ederek CPTPP ismiyle yeniden imzaladı ve yeni anlaşma 2018 sonunda yürürlüğe girdi.</li></ul>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-01T16:42:45.481Z.png" alt="CPTPP ve RCEP üye ülkeleri"><figcaption>CPTPP ve RCEP üye ülkeleri</figcaption></figure>&nbsp;<ul><li>Jeopolitik yansımalar: Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) kurumsal kapasitesinin ve işlevselliğinin zayıfladığı son yıllarda bölgesel iş birliklerinin önemi giderek artıyor. ABD-Meksika-Kanada arasında imzalanan USMCA, Avrupa Birliği’nin ikili serbest ticaret anlaşmaları, CPTPP ve RCEP gibi anlaşmalar; kurallı ticareti düzenleyen modern yapılar olarak ülkelere yeni fırsatlar sağlıyor. Bu konjonktürde ülkeler, ticari çıkarlarını koruyabilmek için yeni müttefikler arıyor. Özellikle küresel ticarette büyük rol sahibi olan ABD ve Çin, 2018’den bu yana gözlemlediğimiz “ticaret savaşında” ellerini güçlendirebilmek için kendi coğrafi bölgelerindeki iş birliklerini sağlamlaştırarak nüfuzlarını artırmayı hedefliyor. Bu kapsamda RCEP, ABD ve Çin’in Asya ülkeleriyle olan ilişkilerinde Çin için net bir kazanım olarak öne çıkıyor. Diğer yandan RCEP, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 2013’te duyurduğu Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) çerçevesinde hedeflenen kazanımlara ulaşmak için de bir katalizör işlevi görebilir. Bu yılki seçimler sonucunda başkan değişikliğine giden ABD’nin Joe Biden döneminde başta Çin olmak üzere uluslararası ticaret partnerlerine nasıl yaklaşacağını henüz net olarak bilemesek de bazı analistler Trump dönemindeki korumacı yaklaşımın en azından temelde değişmeyeceğini düşünüyor. Bazı uzmanlar da Cumhuriyetçileri yüz üstü bırakmak istemediği için Biden’ın seçeneklerinin kısıtlı olduğunu; ancak yine de ABD’nin ticaret partnerleriyle daha ılımlı bir tonda diyalog kurabileceğini ve Çin’e görünürde daha dostane yaklaşabileceğini öngörüyor.</li></ul>

Aposto Gündem

Asya ülkeleri, dünyanın en büyük serbest ticaret bloğunu oluşturmak için anlaşmaya vardı.

Asya'nın yeni serbest ticaret bloğu: RCEP

• Asya-Pasifik bölgesindeki 15 ülke, dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşması olan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) anlaşmasını 8 yıl süren müzakerelerin ardından <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjEzZmI4ZDZjODk1MDAwNzBhYTM4NSZ1c2VyPTVmNmY0ZjU0ZTAwMTZmMDAwODdlZjI5ZSZhdXRob3I9NWY2ZjRmNTRlMDAxNmYwMDA4N2VmMjljJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5mdC5jb20lMjUyRmNvbnRlbnQlMjUyRjJkZmY5MWJkLWNlZWItNDU2Ny05ZjlmLWM1MGI3ODc2YWRjZQ==""">imzaladı.</a><ul><li>Bir adım geriden: Geçen yıl Hindistan; Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) üyeleri Brunei, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam ile birliğin diyalog ortaklarından Avustralya, Çin, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda arasında 2012'de başlayan RCEP müzakerelerinden, Çin ürünlerinin Hindistan'a ucuz fiyatlarla girmesinden endişe duyarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjEzZmI4ZDZjODk1MDAwNzBhYTM4NSZ1c2VyPTVmNmY0ZjU0ZTAwMTZmMDAwODdlZjI5ZSZhdXRob3I9NWY2ZjRmNTRlMDAxNmYwMDA4N2VmMjljJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ibG9vbWJlcmcuY29tJTI1MkZuZXdzJTI1MkZhcnRpY2xlcyUyNTJGMjAyMC0xMS0xNSUyNTJGYXNpYS1wYWNpZmljLW5hdGlvbnMtc2lnbi10aGUtd29ybGQtcy1iaWdnZXN0LXRyYWRlLWRlYWwlMjUzRnNyZWYlMjUzRDRUQUg3OU5h""">çekilmişti.</a> &nbsp;</li><li>Faydaları: Çin, Japonya ve Güney Kore arasındaki ilk serbest ticaret anlaşması olan RCEP, ülkeler arasındaki gümrük vergilerini düşürerek tedarik zincirini kuvvetlendirmeyi ve yeni e-ticaret kuralları oluşturmayı hedefliyor. 2,2 milyarlık nüfusu, 15 ülkeyi ve küresel gayri safi yurt içi hasılanın %30'unu kapsayan anlaşma, tahminlere göre 2030 yılına kadar küresel ekonomiye yılda yaklaşık 200 milyar dolar ekleyecek. &nbsp;</li><li>Güçler dengesi: ABD'nin şu anda hem RCEP anlaşmasında hem de 2017 yılında Trump tarafından feshedilen Trans-Pasifik Ortaklığı anlaşmasında bulunmaması, ABD’yi dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinin yer aldığı iki ticaret ortaklığının dışında bırakarak bölgelerdeki etkisini azaltıyor. Bu anlaşmayla, Çin'in bölgenin ticaret kurallarını şekillendirme konusundaki pozisyonu daha da sağlamlaştığından dolayı ABD merkezli şirketlerin serbest ticaret bölgesinin dışında bırakılması öngörülüyor. Analistler; Biden’ın, ABD merkezli şirketlerin erişimini sağlamak için Trans-Pasifik Ortaklığı'na geri dönmesi gerektiğini düşünüyor.</li></ul>

Pareto

• Almanya merkezli barış araştırmaları enstitüsü Bonn International Center for Conversion'ın (BICC) ülkelerin askerî harcamalarının diğer alanlardaki harcamalara ve gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranını baz alarak hazırladığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmY2Y1NDc5MDk1MmFiMDAwODVmZmM5YyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZnbWkuYmljYy5kZSUyNTJGJTI1MjNyYW5rJTI1NDAyMDE5""">küresel silahlanma endeksine</a> göre 2019 yılında en çok silahlanan devlet İsrail oldu. Listenin başındaki yerini koruyan İsrail'i Ermenistan, Umman, Bahreyn, Singapur, Suudi Arabistan, Brunei, Rusya, Kuveyt ve Ürdün takip etti. Yunanistan 12'nci, Türkiye ise 20'nci sırada geldi.&nbsp;<ul><li>Ortak çağrı: Birleşmiş Milletler üyesi 153 ülke, dünyanın dokuz nükleer gücünden biri sayılan ancak nükleer silah sahibi olduğu reddeden İsrail'e "nükleer silah geliştirmemesi, üretmemesi, test etmemesi ya da başka şekilde edinmemesine" yönelik <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmY2Y1NDc5MDk1MmFiMDAwODVmZmM5YyZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW5keXR1cmsuY29tJTI1MkZub2RlJTI1MkYyODMzMzYlMjUyRmQlMjUyNUMzJTI1MjVCQ255YSUyNTJGMTUzLSUyNTI1QzMlMjUyNUJDbGtlZGVuLWklMjUyNUNDJTI1MjU4N3NyYWlsZS1vcnRhay0lMjUyNUMzJTI1MjVBN2ElMjUyNUM0JTI1MjU5RnIlMjUyNUM0JTI1MjVCMS1uJTI1MjVDMyUyNTI1QkNrbGVlci1zaWxhaGxhcmRhbi12YXpnZSUyNTI1QzMlMjUyNUE3JTI1MjMuWDgtVXNMeTNBX0UudHdpdHRlcg==""">çağrı yaptı.</a></li></ul><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-08T10:24:47.610Z.jpeg" alt="Silahlanma Raporu"><figcaption>Kaynak: Military Times</figcaption></figure>&nbsp;<ul><li>Esas birinci ve ikinci: Askerî harcamaların GSYH'ye oranına değil miktarına bakıldığında, 2019'da en çok silahlanan iki ülkenin sırasıyla ABD ve Çin olduğu görülüyor. &nbsp;</li><li>Bölgesel silahlanma: Orta Doğu'daki silahlanma eğilimin sürdüğü, Baltık ve Doğu Avrupa ülkeleri olmak üzere Avrupalı NATO ülkelerinin Rusya tehdidine karşı silahlandığı, Asya-Pasifik bölgesinde ise Çin ile ABD arasındaki rekabetin silahlanma eğilimini artırdığı yorumları yapılıyor.</li></ul>

Brunei ile ilgili hikayeler