<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) Surrey Üniversitesi ile 119 ülkede seyahat ve turizm sektörlerini inceleyerek hazırladığı Seyahat ve Turizm Endeksi 2024 (TTDI) raporuna göre Türkiye, Güney Avrupa'nın seyahat ve turizmde "en çok gelişen" ülkesi oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar: Bu yılki raporda 8 basamak birden yükselen Türkiye, 119 ülke arasında 29. sıraya çıktı. Türkiye'nin 4,39 olan endeks puanı, dünya ortalamasından %10,6 daha yüksek olurken Avrupa ortalamasının ise %3 üzerinde yer aldı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıca:&nbsp;Rapora göre uluslararası turizm ve seyahat sektörünün gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) katkısının bu yıl salgın öncesi seviyelere dönmesi bekleniyor.</li></ul>

Pareto

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), AB'nin Lübnan üzerinden daha fazla sığınmacı girmesine engel olmak için Beyrut ile bir anlaşma imzalamaya hazırlandığını duyurdu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? GKRY lideri Nikos Christodoulides, hem Suriye hem de İsrail'le sınırı olan Lübnan'a sığınmacı sorunu konusunda yardımcı olmak istediklerini, böylece adada daha fazla sığınmacının önüne geçmeyi hedeflediklerini belirtti.</li></ul>

Aposto Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2035 yılında 7,2 gigavat nükleer kapasiteye ulaşmayı, 2050'de 20 gigavat nükleer enerji üretimine sahip olmayı hedeflediklerini belirtti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası:&nbsp;Bakan Bayraktar, "Sinop projesinde Rosatom ile işbirliğimizi geliştirmek istiyoruz. Türkiye nükleer pazarına yatırım yapmak isteyen, Çin ve Güney Kore gibi başka ülkeler ve şirketler de var" ifadelerini kullandı.</li></ul>

<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rusya'da saldırı:&nbsp;Rusya'nın başkenti Moskova'daki <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/world/europe/shooting-blast-reported-concert-hall-near-moscow-agencies-2024-03-22/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Crocus City Hall</a> konser salonuna giren silahlı saldırganlar otomatik tüfeklerle sivillere ateş açtı. İlk belirlemelere göre en az 40 sivilin yaşamını yitirdiği saldırıda, duyulan patlama sesinin ardından binanın çatısında yangın çıktığı görüldü. IŞİD, örgütün Telegram kanalı üzerinden saldırıyı üstlendi ve saldırganların kaçmayı başardığını duyurdu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD Dışişleri, önceki haftalarda Moskova'da konserlere gidilmemesi gerektiği notuyla terör saldırısı uyarısında <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/TravelGov/status/1765839290435604754" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulunmuştu</a>.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yeniden başkan: MHP lideri Devlet Bahçeli, Pazar günkü MHP 14. Olağan Büyük Kurultayı'nda 1.295 delegenin tamamının oyunu alarak yeniden genel başkanlığa seçildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aday krizi:&nbsp;TİP, Hatay Büyükşehir Belediye Başkan adayı Gökhan Zan'ı adaylıktan geri çektiğini açıkladı. Geri çekme gerekçesi olarak Zan'ın iki büyük partiyle girdiği rüşvet pazarlığı iddialarıyla ilgili ses kayıtlarını gösterdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İddaları reddeden Zan, suç duyurusunda bulunarak adaylıktan çekilmeyeceğini açıkladı. Zan'ın ismi seçim pusulasında yer alacak ancak TİP, Zan için herhangi bir seçim faliyeti yürütmeyecek.&nbsp;</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Güvenlik Zirvesi: Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın, 14 Mart'ta Bağdat'taki Türkiye-Irak Güvenlik Zirvesi'ne katıldı. Görüşmenin kritik noktası, Irak'In PKK'yı ilk defa "yasaklı örgüt" olarak tanımlaması oldu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İnsani yardım:&nbsp;Gazze'ye insani yardım götürmek için geçen 12 Mart'ta Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ndeki Larnaka Limanı'ndan 200 ton gıda malzemesiyle ayrılan Open Arms isimli gemi, Gazze kıyılarına ulaştı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Olaylı maç:&nbsp;17 Mart akşamı oynanan Trabzonspor-Fenerbahçe maçının bitiş düdüğünün çalmasıyla saha içinde arbede yaşandı. Olayın ardından gözaltına alınan 13 kişiden beşi tutuklandı. Fenerbahçe Başkanı Ali Koç, Kulüpler Birliği başkanlığından istifa ettiğini açıkladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İsrail-Hamas:&nbsp;ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Hamas'ın komutanı Mervan İsa'nın İsrail'in düzenlediği saldırıda öldürüldüğünü duyurdu. İsa, 7 Ekim'deki Hamas saldırıları sonrası başlayan savaşta İsrail'in öldürdüğü en yüksek rütbeli Hamas yetkilisi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Destek paketi:&nbsp;AB, Akdeniz üzerinden Avrupa'ya gelen düzensiz göç hareketlerini engellemek ve kötüye giden ekonomisini canlandırmak amacıyla Mısır'a 7,4 miyar avroluk destek paketi verileceğini açıkladı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AYM'de yeni dönem:&nbsp;Anayasa Mahkemesi’nde (AYM), üç dönemdir başkanlık görevinde bulunan Zühtü Arslan’ın 20 Nisan’da emekliye ayrılması nedeniyle yapılan başkanlık seçimini, 15 üyenin 9’unun oyunu alan Başkanvekili Kadir Özkaya kazandı. Özkaya, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından AYM'ye atanan isimler arasında başkan seçilen ilk üye oldu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstifa: Vietnam Devlet Başkanı Vo Van Thuong, göreve geldikten bir yıl sonra yolsuzluk suçlamaları nedeniyle istifa ederek Vietnam'ın en kısa süre görevde kalan devlet başkanı oldu.</li></ol>

Bir çırpıda öne çıkan haftanın gelişmeleri.

10 maddede bu hafta

İtalya'da yırtıcı mavi yengeçlerin istilasına karşı balıkçılar, lobi grupları ve çevreciler harekete geçti. Hızlı üreyen istilacı türlerin popülasyonunda yaz aylarında meydana gelen artışın sebep olduğu riskler her geçen gün artıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli?&nbsp;Mavi yengeçler yılan balığı, istiridye ve midye stoklarını yiyip balık ağlarına zarar veriyor. Bu durum İtalya'nın deniz ekosistemi ve balıkçılığı için, özellikle de İtalyan mutfağının temel maddesi olan spagetti alle vongole'nin önemli bir bileşenini sağlayan değerli deniz tarağı hasatları için potansiyel olarak yıkıcı bir tehdit olarak görülüyor. BM Gıda ve Tarım Örgütü'nün 2021 verilerine göre İtalya Avrupa'nın en büyük istiridye üreticisi, Çin ve Güney Kore'den sonra dünyanın üçüncü büyük üreticisi. Ancak güçlü ve hızlı bir yüzücü aynı zamanda saldırgan bir yiyici olan mavi yengeç İtalya'nın deniz tarağı ve midye üreticilerini krize soktu. Balıkçılık endüstrisi grubu Federagripesca bu yıl kabuklu deniz ürünleri üretiminin %50'sinden fazlasının mavi yengeç istilasında zarar gördüğünü tahmin ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar: İtalya Hükümeti kabuklu deniz ürünleri hasadını tahrip eden mavi yengeç işgaliyle mücadele için 3,1 milyon dolar tahsis etti. Ancak sorun artık İtalya'nın çeşitli yerlerindeki diğer balık çiftliklerini de ilgilendiriyor. Orbetello doğa rezervinin lagününde mavi yengeçler, yüzyıllardır kış aylarında yerel ekonomiyi ayakta tutan ve birçok geleneksel yemeğin olmazsa olmaz malzemesi çipura ve yılan balığıyla besleniyor.</li></ul>

apéro

İtalya’daki mavi yengeç istilası ülke deniz ekosistemi ve balıkçılığını tehdit ediyor.

 İtalya’da mavi yengeç istilası

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://joint-research-centre.ec.europa.eu/jrc-news/severe-drought-and-warm-winter-spells-affect-maghreb-and-turkiye-2023-03-10_en" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Şiddetli kuraklık Mağrip ve Türkiye'yi etkiliyor</a></h3>AB Komisyonu tarafından yayımlanan "<a fr-original-style="" href="https://edo.jrc.ec.europa.eu/documents/news/GDO-EDODroughtNews202302_Maghreb_Turkiye.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mağrip ve Türkiye'de Kuraklık - Şubat 2023 Raporu</a>", su mevcudiyeti, mahsul verimi ve enerji kullanımı üzerindeki etkilerin yakından izlenmesi gerektiğini ortaya koyuyor.Mağrip ve Türkiye'de, yağışların ciddi anlamda eksik olmasına ve buna bağlı olarak kuraklık, tarım, su mevcudiyeti, enerji üretimi ve kullanımı üzerindeki potansiyel etkilere ilişkin endişeler artıyor. Şubat 2023'te Türkiye ve Suriye'de meydana gelen yıkıcı depremin bu etkileri daha da şiddetlendirebileceği tahmin ediliyor.2022'deki aşırı kuraklık ve sıcak hava dalgalarının ardından, Akdeniz'deki iki büyük bölge 2023'ün başlarında ciddi kuraklık koşulları gösteriyor. Bu durumun, 2023 yaz sezonu öncesinde tarımı etkileyebileceği tahmin ediliyor. &nbsp;Kış mevsimi &nbsp;Akdeniz'in birçok yerinde ılık ve kurak geçti, toprak nemini ve nehir akışlarını etkiledi; başta Tunus, Cezayir ve Türkiye'nin tamamında kritik değerler gözleniyor. Şiddetli yağış eksikliği ve ortalamanın üzerindeki sıcaklıklar nedeniyle - özellikle Ocak ayında - Türkiye ciddi kuraklık koşullarıyla karşı karşıya. Toprağın normalden daha az nemli olması ve normalden daha yüksek sıcaklıklar, mahsul verimi açısından önemli bir tehdit durumunda. Buğday ve arpa ekili alanların çoğunda ortalamanın önemli ölçüde altında mahsul alınması ilgili endişeler artıyor. İlkbahar ve yaz aylarında sulama konusunda endişeler mevcut. Bunun yanısıra, düşük kar seviyeleri &nbsp;gelecekteki su akışını etkileyecek.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://phys.org/news/2023-03-starvation-horn-africa.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Afrika Boynuzu'nda kuraklık ve açlık sorunu büyük</a></h3>Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Cibuti, Etiyopya, Kenya, Somali, Güney Sudan, Sudan ve Uganda’yı içine alan bölgede yaklaşık 48 milyon insanın kriz seviyelerinde gıda güvensizliği ile karşı karşıya olduğunu söyledi. Bu kişilerin yaklaşık altı milyonu acil yardıma ihtiyaç duyuyor.DSÖ'nün Afrika Büyük Boynuzu'ndaki sağlık krizi olay yöneticisi&nbsp;Liesbeth Aelbrecht&nbsp;burada yaşayan halkın ölümle yüz yüze olduğunu belirterek Cenevre'de gazetecilere verdiği demeçte şu konulara vurgu yaptı:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bölgenin büyük bölümü son 40 yılın en kötü kuraklığıyla mücadele ediyor. Diğer bölgeler ise geniş çaplı açlığa yol açan selden etkilendi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hastalık salgınlarında bir artış görülüyor. Ayrıca yetersiz beslenen çocuk sayısı da artmakta.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beş yaşın altındaki yaklaşık 11,9 milyon çocuğun bu yıl akut yetersiz beslenmeyle karşı karşıya kalması muhtemel.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bölge kızamık, kolera, sıtma, dang humması, hepatit E ve menenjit salgınlarıyla karşı karşıya.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Afrika'nın Büyük Boynuzu'nda bildirilen hastalık salgınlarının sayısı, çoğu bölgedeki sağlık sistemlerinin başa çıkmakta zorlanmasıyla beraber bu yüzyılın en yüksek seviyelerine ulaştı.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu hastalıkların sıklığı doğrudan aşırı iklim olaylarıyla bağlantılı olabilir.</li></ul>Bölge, giderek sıklaşan ve yoğunlaşan krizlerle iklim değişikliğine karşı en savunmasız bölgelerden biri. Art arda gelen beş yağmur mevsimi, milyonlarca hayvanın ölümüne ve ekinlerin yok olmasına neden oldu ve milyonlarca insanı başka yerlerde su ve yiyecek bulmak için evlerini terk etmeye zorladı. Aelbrecht ayrıca, “İklim değişikliği artık bir gerçeklik haline geldiğinden, bu tür acil durumların artan sıklıkta meydana gelmesine hazırlanmalıyız" dedi.

Dünyahali

Neler oluyor?

Haberler

“Bunak”ta annenin halk nefreti, kendi konumunun yüceliğini ancak başkalarını zelilleştirerek tesis edebildiği ifşa olur. Bu bakımdan Kürt figürü merkezi ve temsil edici bir roldedir. “Ayna”da oğulun gerilla olmasına yol açan arkadaş figürü olarak değinilen Kürt, “Bunak”ta annenin ırkçılığının nesnesi olarak dolaşımdadır.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/1/1671464370465.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.42" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Leylâ Erbil ortaokul yıllarında.Leylâ Erbil’in Eski Sevgili (1977) kitabındaki “Bunak” öyküsü, ilk olarak Dost dergisinin Eylül-Ekim 1968 tarihli 47-48. sayısında yer alan, sonrasında Gecede (1968) kitabına da eklenen “Ayna” öyküsünün bir tür devamıdır. Erbil 1969-1972 arasında yazdığı bu öykünün sonuna “Bunak”ta “Ayna”yı sürdürdüğüne dair bir not eklemiştir. Bu yazıda, iki metni sürekliliği ve kesintileri üzerinden okumaya çalışacağım.Bir annenin bilinçakışıyla anlatılan “Ayna”nın en baskın eksenini, üst düzey bir subayın, bir “paşa”nın eşi olan annenin, gerilla olup Güney Amerika’ya savaşmaya gitmek isteyen devrimci oğluyla ilişkisi oluşturur. 1968’in tarihsel koşullarında rejimin imtiyazlılarından bir kadının, imtiyazlarından vazgeçip imtiyazsızlar adına savaşa katılma arzusu karşısında yaşadığı şokun ve oğlunun kendisinden “tek-taş pırlant”ını istemesiyle tetiklenen mülkiyet krizinin en kuvvetli etkenlerden olduğu bir bilinçakışından ibarettir “Ayna”. Ancak anne oğul ilişkisinin temel belirleyici olmadığını, yalnızca diğerlerine göre biraz daha baskın olduğunu vurgulamak gerekir. Metin, annenin bilincinin aynasında belirip kaybolan, birbirine dönüşen imgeler silsilesinin, suretler selinin vücut bulmuş halidir. Annenin oğluyla, kızıyla, paşa eşiyle, Atatürk’le, mülkiyetle, Osmanlı ve Cumhuriyet ile kurduğu düşünsel, duygusal, söylemsel ilişkilerin iç içe geçerek oluşturduğu terkiplerin kıvrımlarını açmak, kat kat olmuş ilişkileri katmanlarına ayırıp belirli bir hiyerarşi içinde çözmek, sökmek mümkün değildir. Metnin öğelerini birbiriyle ilişkilendirme çabası daima nüfuz edilemez bir fazlalıkla, anlama indirgenemez bir şeyle karşılaşacaktır.Geçmişin ve şimdinin içerisinden anneye musallat olan çeşitli anlar birbirinin üstüne katlanıp kıvrılarak bu akışa katılırken annenin seslendiği muhataplar da sürekli değişmektedir. Bazen oğul, bazen kız, bazen kapıcı, bazen müphem olan bu yüzergezer muhataplar kendi başlarına da istikrarlı bir bütünlüğe sahip değildir. Örneğin oğulun metindeki her tecellisini bir araya getirdiğimizde çelişik ve heterojen bir varlıkla karşılaşırız.&nbsp;Annenin yüzüne dair ifadeleri metnin de bir mecazı gibidir: “[Y]üzüm mikenlilerden kalma bir sarnıcı andırıyor” (s. 50), “[Y]üzümün ortasında dönüp duran anaforu durduramıyorum” (s. 51). Annenin aynadaki yüzüne dair bu tespitleri hem bilincin hem metnin işleyişi bakımından önemlidir. Bir yandan annenin yüzünde ve metnin yüzeyinde pürüzsüz ve okunaklı bir varoluş yoktur; çeşitli yeraltı yol şebekelerinden geçerek sarnıçta biriken sular gibi annenin ve metnin bilinci de akmaktadır. Diğer yandan bu akışın belirişi yeraltında birikenin sızması şeklinde değildir; çok daha kaotik bir durum, bir girdap söz konusudur. Dolayısıyla annenin yüzünü tarif etmek için kullandığı sarnıç ve anafor ifadeleri metnin akışını da nitelemektedir. Annenin sarnıçvari bilincinin içinde ve dışında birikenler girdaplar oluşturarak metnin yüzeyine çıkmaktadır. Üstelik bu kaotik durumda metnin dibi ve yüzeyi arasında karşıtlık kurmak da mümkün değildir.Girdabın “bir engelle karşılaşan su veya hava akıntısının dönerek ve çukurlaşarak yaptığı çevrinti, ters akıntıların oluşturduğu dönme, eğrim, çevri, anafor” anlamına geldiğini dikkate alırsak metinde ve annede oluşan bu girdabın doğmasında en etkili engel, oğulun gerilla olmak için evden ayrılışı ve bu esnada devrim için annesinden tek-taş pırlantasını isteyişidir. Bu karşılaşmanın tetiklediği girdap yalnızca metnin biçiminde yürürlükte değildir, girdapvari anlar tematik olarak da söz konusudur. Atatürk’le edilen dans hem “Ayna”da hem de “Bunak”ta önemli bir motiftir. “Ayna” ilerledikçe annenin benliği de iyice parçalanmaktayken, kendini bir benlikte konumlandırması artık imkânsızken Atatürk’le dans ve sonrasında oluşan girdabı şu satırlar canlandırır: “... atatürkle döndük döndük döndük, debdebeli geçti yıllarım, genç yaşta toprağa koydular onu, tabutsuz, köpekler havlayarak buldular yerini, tepede, oyup çıkardılar, dişlerine taktılar postallarını çektiler saçları duruyordu daha, toz, toprak, ottan kocaman yuvarlak bir top olmuş kendiliğinden yuvarlandı aşağılara dağın eteklerine değin, yutkunurken bir başkasının tükrüğü geçiyor gırtlağımdan, şamdanları yak, saçlarımı tara, ellerimi tut, iyi ki sen varsın. Kimsin sen?” (s. 53)

Notos Dergi

Geçmişin ve şimdinin içerisinden anneye musallat olan çeşitli anlar

'Ayna' ve 'Bunak'ta Anaforlar, Akıntılar ve Katmanlar

Alışılmışın dışında, kuralları yıkan mimari tasarımlar hep ilgimizi çeken şeyler olmuşlardır. Günümüzde özellikle mimarinin gelişmesiyle sayıları fazlaca artan bu tasarımlar her geçen gün tasarımlarıyla bizi daha da çok şaşırtıyorlar.&nbsp;Kasım 1997’de açılan Miho Müzesi; hakim olduğumuz normal müzelerin oldukça dışında bir tasarıma sahip. Müzeler genellikle şehir içinde, insan yaşamının yoğun olduğu bölgelerde kurulurken Miho Müzesi bu kuralı yıkıyor. Japonya’nın Shiga ilinde bulunan Shigaraki dağlarında konumlanan müze, dağların müthiş doğası ile beraber ortaya estetik açıdan inanılmaz bir görüntü çıkarıyor. Ziyaretçiler, müzeye gelmeden önce kiraz ağaçlarıyla çevrili bir yürüyüş yolundan geçerek ardından bir tünel ve köprüyü de geçtikten sonra müzeye ulaşıyorlar. Böylece müzeye ulaşmadan ziyaretçiler müzenin havasına kendini kaptırıyorlar.&nbsp;Müzenin tasarımında Tao Yuanming tarafından yazılmış eski bir Çin eseri olan Taohua Yuan Ji’de (Şeftali Çiçeği Baharı) açıklanan ruhani ütopyadan esinleniliyor. Miho Müzesi, eserde bahsi geçen köyün dünya versiyonu olarak tasarlanıyor.&nbsp;Miho Müzesi’nde Mısır, Batı Asya, Yunanistan, Roma, Güney Asya ve Çin gibi bölgelerden birçok eser mevcut ve bunun yanı sıra çok çeşitli Japon sanatlarına da yer veriliyor. Kurucu Mihoko Koyama tarafından başlatılan koleksiyon, sanat yoluyla güzelliği, huzuru ve neşeyi teşvik etmek vizyonunu gerçekleştirmeyi amaçlıyor.&nbsp;Doğanın renkleriyle beraber oluşturduğu güzellik ve alışılmışın dışında tasarımıyla müthiş bir deneyimi olacağı kesin…&nbsp;İpek Akıncı

Page

Şeftali Çiçeği Baharı

Alışılmışın Dışında Bir Müze: Miho Müzesi

<a fr-original-style="" href="https://www.coalexit.org/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Küresel Kömür Çıkış Listesi</a>&nbsp;(GCEL), küresel kömür değer zincirinde faaliyet gösteren firmaları belirleyen ve finansal aktörlerin kömür endüstrisinden çıkışını hızlandırmak için ihtiyaç duyulan politikalara dair yol gösterici, kamuya açık bir veri seti <a fr-original-style="" href="https://www.coalexit.org/sites/default/files/download_public/GCEL.2022.Update_urgewald_Media.Briefing_20220929_Arial_0.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sunuyor</a>.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">GCEL 2022, kömür satışları ve kömür bazlı elektrik satışlarının ötesinde, kömür endüstrisi ve lojistik başta olmak üzere diğer faaliyet alanlarını da kapsıyor. Kömür değer zincirindeki 1.000'den fazla firma ve 1.800'den fazla da alt yükleniciyi içeriyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Öne çıkan bulgular</h2>Yapılan çalışma, geçtiğimiz yıl Glasgow'daki BM İklim Zirvesi'nin kömürden çıkış çabalarını hızlandırma kararına karşılık, endüstrinin %46'sının (1.064 kömür şirketinin 490'ının) hâlâ kömür projeleri geliştirmekte olduğunu gösteriyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">GCEL'deki firmalar, yıllık 2,5 milyar tonun (Mtpa) üzerinde yeni kömür madenciliği projesi geliştirmeyi hedefliyor. Bu miktar, dünyanın mevcut termal kömür üretiminin %37'sine denk geliyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ülkeler bazında incelendiğinde ise Çin (967 Mtpa) ilk sırayı alırken onu Hindistan (811 Mtpa), Avustralya (287 Mtpa), Rusya (144 Mtpa) ve Güney Afrika (91 Mtpa) takip ediyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya genelinde hâlihazırda 476 gigavat (GW) kapasiteli yeni kömür santrali projesi bulunuyor. Bu projelerin gerçekleşmesi durumunda, dünyanın mevcut kömür santrali kapasitesinin %23 oranında artması bekleniyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Verilen sözler tutulmuyor</h2>Dünya genelinde 6.500 kömür santrali, 2.067 GW kapasite ile faaliyet gösteriyor. 1,5°C hedefini gerçekleştirmek için öncelikle bu kapasiteden nasıl çıkılacağının planlanması gerekiyor. Bu noktada, Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) 2050 net sıfır senaryosu, kömür santrallerinin yüksek gelir grubundaki ülkelerde en geç 2030'a, dünyanın geri kalanında ise en geç 2040'a kadar emekli edilmesi gerektiğini gösteriyor.&nbsp;GCEL 2022, bu bağlamda verilen sözlerin yerine getirilmediğini ve ülkelerin kömürden çıkış planlamalarında ve mevcut planlarını da hayata geçirmede geç kaldığının altını çiziyor.Eylül 2021'de kendi sınırları dışında yeni kömür santralleri yapmamayı taahhüt eden Çin, planlanan tüm kömür santrali kapasite ilavelerinin %61'inden tek başına sorumlu görünüyor. Oysa ki;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eylül 2021'den bu yana Çin'in 9 GW'lık yeni kömür kapasitesi inşasında rol oynadığı görülüyor: Çin, Aralık 2021 ve Şubat 2022'de Endonezya'da, Nisan ve Mayıs 2022'de ise Laos'ta yeni kömür santralleri için anlaşmalar imzaladı. Bangladeş'te de ise yeni kömür santrali için mevcut sözleşmesini yeniledi.</li></ul>Amerika Birleşik Devletleri (ABD), 218 GW ile dünyanın en büyük kömür santrali kapasitesine sahip üçüncü ülke konumunda yer alıyor. Paris Anlaşması'nın 1,5°C hedefini karşılamak için ABD'nin bu yıldan itibaren 2030'a kadar her yıl en 30 GW'lık kömür santrali kapasitesini emekli etmesi gerekiyor. Fakat ABD'nin herhangi bir kömürden çıkış hedefi bulunmuyor. 2021'de ülkede sadece 8,4 GW'lık bir kömür kapasitesi emekliye ayrıldı.Şirketler bazında incelendiğinde de GCEL kapsamındaki 1.064 firmanın sadece 56'sı kömürden çıkış hedefi belirlemiş ve bunu duyurmuş. Bu hedeflerin bir kısmı da olması gerekenden çok daha geç tarihleri işaret ediyor. Çalışmada da vurgulandığı üzere kömürden çıkış planlarının ertelenmesi, iklim değişikliğini reddetmenin yeni bir hâline dönüşmüş durumda..Firmaların sadece 27'si 1,5°C hedefiyle uyumlu kömürden çıkış tarihleri sunuyor. Bu firmaların çoğu da kömür kapasitelerini doğrudan devreden çıkarmak yerine kömürden gaza geçişi planlıyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İyi bir örnek olarak; ABD menşeili NiSource, tüm kömür kapasitesini yenilenebilir enerjiye dönüştüreceğini söylüyor ve son kömür santralini kapatacağı tarih olarak da 2028'i işaret ediyor.</li></ul>

SEFiA İklim Gündemi

Ülkeler, kömürden çıkış planlarını açıklamada ve mevcut planları hayata geçirmekte geç kalıyor.

"Küresel Kömürden Çıkış Listesi" ne gösteriyor?

Yönetmen: Jonas CarpignanoSüre:&nbsp;107 dakikaJenerik:&nbsp;Ödüllü kısa filmleriyle tanınan Jonas Carpignano’nun ilk uzun metrajlı filmi Akdeniz (Mediterranea), yönetmenin geçtiğimiz yıl tamamladığı üçlemesinin ilk halkası aynı zamanda. Hem bu film hem de devamında gelen A Ciambra (2017) ve A Chiara (2021); İtalya’da, “çizmenin burnu” da denilebilecek Kalabriya bölgesinde, çoğunluklu olarak Romanların yaşadığı Gioia Tauro komününde geçiyor.&nbsp;Prömiyerini Cannes Film Festivali’nin "Eleştirmenler Haftası" bölümünde yapan Mediterranea, İstanbul Film Festivali’nin Sinemada İnsan Hakları Yarışması’nda FACE Ödülü’nün sahibi olmuştu. Film, Burkina Faso’dan umut dolu bir yolculuğa çıkan ve hayatlarını tehlikeye atarak Cezayir ve Libya üzerinden Güney İtalya sahillerine ulaşan iki göçmenin sığındıkları komünde karşılaştıkları yeni zorlukları konu alıyor.Neden izleyelim?&nbsp;Güney İtalya, Afrika’dan Avrupa’ya gelen göçmenlerin umut yolculuğunun sıklıkla son durağı olan bölgelerden biri. Burada halihazırda yoksulluk ve ayrımcılıkla mücadele eden Romanlarla iç içe, kötü koşullarda yaşamak zorunda bırakılıyorlar. Carpignano’nun bu sıkışmış ve kendi içinde çatışmalar yaşayan komün hakkındaki filmlerinin ilki, hikâyeyi diğer iki filminin aksine oldukça geriden, Afrika’nın çöllerinden başlatıyor. Aynı kurallar, kısıtlamalar, zorluklar ve zorbalıklar karşısında zor bir hayat süren iki ayrı topluluğun bir kısmının orijin hikâyesi diyebileceğimiz Mediterranea, göçmenlerin sömürüsünün ve istismarının Avrupa’da değil, kendi topraklarında başladığını hatırlatıyor. Filmin başrolünü üstlenen Koudous Seihon ve karakterinin üçlemenin ikinci filminde de karşınıza çıkacağını not düşeyim.Nerede izleyebilirsin?&nbsp;Mediterranea, bugün MUBI kataloğuna ekleniyor. Üçlemenin diğer filmleri de önümüzdeki haftalarda “Jonas Carpignano’nun Kalabriya Üçlemesi” seçkisi kapsamında platformda olacak.Benzer işler:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fuocoammare (2016, Gianfranco Rosi)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Daha (2017, Onur Saylak)</li></ul>

Güney ile ilgili hikayeler