Duende

İlk dijital platformlardan olmasının getirdiği avantajla 10 yıllık ödül sezonu deneyimi olan Netflix, 2025-2026 ödül sezonunda iddialı yapımlarını birbiri ardına kataloğuna eklemeye başladı: Gözler “A House of Dynamite”, “Frankenstein” ve “Jay Kelly”de.

Netflix ödül sezonuna hazır: A House of Dynamite, Frankenstein ve Jay Kelly

<img src="https://images.aposto.com/2025/9/5/1761317023714.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.54" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">ChatGPT ‘yetişkin özelliklerini’ açarken: Erotizm teknolojiyi nasıl hızlandırır?</h1>OpenAI CEO’su Sam Altman, artık yetişkinlere yetişkin gibi davranacaklarını, yani yetişkinlere yönelik erotik içerikler sunacaklarını söyledi. Pornografi, neredeyse kendi tarihinin başından beri teknolojinin utangaç bir suç ortağıydı. Genellikle de bir adım önde oldu. Peki üretken yapay zeka devrinde bizi bu suç ortaklığının sonunda neler bekliyor olabilir?Yazı: Ümit Alan“Dünyadaki her şey seksle ilgilidir. Seks hariç. Seks güçle ilgilidir.”&nbsp;House of Cards&nbsp;dizisinde kullanılmasının ardından popülerleşen bu söz, çoğunlukla Oscar Wilde’a atfedilir. Fakat Wilde’ın hiçbir eserinde ve yazışmasında yer almaz. Dolayısıyla, “Oscar Wilde’a da sorsak tam böyle derdi” diye düşünen birinin fantezisi olarak kabul edebiliriz.&nbsp;Kime ait olduğundan bağımsız bir olarak sözün hakkını vermek lazım. Özellikle de porno ve erotik içerik endüstrisinin teknolojiye katkılarını&nbsp;düşününce, bu söz benim için biraz daha anlam kazanıyor. Nihayetinde teknoloji de güçle ilgili. Hepsi ilmek ilmek birbirine bağlanıyor. Adım adım inceleyelim.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yetişkinlere yetişkin gibi davran stratejisi</h2>OpenAI CEO’su Sam Altman, 14 Ekim tarihli bir X paylaşımıyla <a fr-original-style="" href="https://x.com/sama/status/1978129344598827128?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu</a>. Artık yetişkinlere yetişkin gibi davranacaklardı. Bunun sonucunda yetişkinlere yönelik erotik içeriklere izin vereceklerdi. Bu paylaşım çok tartışma yaratınca, Altman’dan konuyla ilgili ek bir <a fr-original-style="" href="https://x.com/sama/status/1978539332215681076?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylaşım</a> geldi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gençler için güvenliği önceliklendirme politikalarını gevşetmediklerini söylüyor ancak yetişkinler için de dünyanın seçilmiş ahlak polisi olmayacaklarını ekliyordu.</li></ul>Zaten üretken yapay zeka dünyasında, erotizm yeni bir şey değil. Halihazırda Replika, Grok gibi rakipler, Soulmate AI gibi niş platformlar zaten erotik sohbet ve rol yapma hizmeti veriyor. Hatta Replika, düzenleyici baskılar ve güvenlik endişeleri nedeniyle Erotik Rol Yapma özelliklerini kaldırınca, bir kullanıcı isyanıyla karşılaşmış ve eski kullanıcılar için özellikleri kısmen geri getirmek zorunda kalmıştı.&nbsp;xAI’nin Grok’u zaten malum, Elon Musk’ın woke karşıtı politikaları çerçevesinde züccaciye dükkanına girmiş fil misali ilerliyor. Spicy moduyla NFSW (İşyerinde Güvenli Değil) yeteneklerini sunmaya devam ediyor. Dream Companion, Soulmate AI gibi çok çeşitli küçük uygulamalar da işin içinde.&nbsp;OpenAI gibi bir pazar liderinin bu alana girmesi, bu işin ana akımlaşması anlamına da geliyor. Bu da tartışmaları büyütecektir. Ancak teknoloji tarihinin bize öğrettiği başka bir şey de var: Standartları ahlak değil, erişim belirler.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Teknolojinin utangaç suç ortağı: Pornografi</h2>Pornografi, neredeyse kendi tarihinin başından beri teknolojinin utangaç bir suç ortağıydı. Genellikle de bir adım önde oldu. 20. yüzyılın sonlarına doğru yaşanan video kaset format savaşlarını hatırlayalım. Bir köşede Sony’nin Betamax’ı, diğer köşede JVC’nin VHS’i vardı. (Her ikisinin de <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/beta-kusagina-dogru-bize-insanlik-dersi-verirlerse-sasirmayalim?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çocukluk hatıralarımda yeri vardır</a>.)&nbsp;Sony aile dostu imajını korumak isteyip Betamax formatında pornografik içeriğe gönülsüz yaklaşınca, hâkim format bu konuda sınırları olmayan JVC’nin VHS’i oldu. Elbette VHS’in uzun kayıt süresi sunma <a fr-original-style="" href="https://d3.harvard.edu/platform-rctom/submission/playboy-the-naked-truth/?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">avantajı da vardı</a>. Ancak her iki durumda da kazanan, yani formatı belirleyen, porno endüstrisi olmuştu.&nbsp; <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#ffe144" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#ffe144 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/chatgpt-yetiskin-ozelliklerini-acarken-erotizm-teknolojiyi?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(255, 225, 68) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Aposto Gündem

Quando

OpenAI CEO’su Sam Altman, artık yetişkinlere yetişkin gibi davranacaklarını, yani yetişkinlere yönelik erotik içerikler sunacaklarını söyledi. Pornografi, neredeyse kendi tarihinin başından beri teknolojinin utangaç bir suç ortağıydı. Genellikle de bir adım önde oldu. Peki üretken yapay zeka devrinde bizi bu suç ortaklığının sonunda neler bekliyor olabilir?

ChatGPT ‘yetişkin özelliklerini’ açarken: Erotizm teknolojiyi nasıl hızlandırır?

Biray Kolluoğlu, Evren M. Dinçer, Zafer YenalZappa yazarları olarak ortaklaştığımız birçok nokta var: Disiplinlerimiz ortak, perspektiflerimiz birbirine yakın. Ama bir ortaklığımız daha var. Üçümüz de doktoralarımızı yaparken neredeyse on yılımızı Amerika’nın birbirine çok yakın iki küçük kasabasında geçirdik. Eklektik Bülten’in bu bölümünün yazılmasında bu deneyim çok önemli bir yere sahip. Dolayısıyla bu, bir yanıyla da öznel bir yazı. Ayrıca ezoterik bir yazı; çünkü yazının çıkış noktası Netflix’in Eylül 2023 sonu itibarıyla posta üzerinden DVD göndermeye son vermesi.&nbsp;Ne zaman ve nerede yapıyordu bunu diyeceksiniz? Netflix, Türkiye’ye doğrudan dijital platform servisi olarak girdiği için biz bunu yaşamadık ama şu anda dünya çapında 250 milyona yakın abonesi olan şirket, 1997’de DVD formatında film kiralama şirketi olarak kurulmuştu. Blockbuster gibi önce video kaset, sonra da DVD olarak film kiralayan ve bunu mahallenizdeki dükkanlarda yapan (Amerikalıların deyişiye brick and mortar / tuğla ve harçtan oluşan binalarda iş yapan) devlerden farklı olarak Netflix, DVD’leri evinize postayla gönderiyordu. İzledikten sonra, posta ücreti ödenmiş hazır zarflarla yine posta kutunuza bırakıyordunuz. Üstelik geç kalma cezası filan da kesilmiyordu.&nbsp;İlk başta DVD’lerin elle paketlendiği küçük bir operasyon olarak başlayan bu iş, kısa sürede büyümüştü. Mühendislik, mekanizasyon ve teknolojiyi etkin ve hızlı bir şekilde kullanan Netflix, kiralık DVD pazarındaki payını hızla <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/23883662/netflix-dvd-shutdown-complex-tech-packaging-mail" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">artırmıştı</a>. Blockbuster gibi zincirler iflas ederken son 25 yılda milyonlarca abonesine 5 milyardan fazla film gönderdi Netflix. 2007 yılında, bugün bildiğimiz Netflix olma yolunda dijital platform işine girişti.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/10/6/1700915543254.png" width="550" height="439" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.25" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Andrew MarszalÇok ses getiren ilk işlerinden biri, şu an gözden düşen Kevin Spacey’nin başrolünü Robin Wright ile paylaştığı House of Cards dizisiydi. Platform, sonrasında hızla orijinal yapım listesini genişletti. Aynı anda farklı yapımları da izleyebildiğiniz bir dijital platforma dönüştü. 2010’ların ikinci yarısında ise hızla küreselleşti. Şu anda Rusya, Kuzey Kore, Çin, Kırım, Suriye dışında dünyanın her köşesindeki ekranlarda.&nbsp;Dönelim küçük kasabaya... Karın aylarca kalkmadığı; kışların soğuk, karanlık ve uzun geçtiği bu kasabalarda en büyük eğlence Blockbuster’a gidip, önce video kasetlerle (sonra tabii DVD’lerle) dolu rafların arasında birkaç arkadaş beraberce dolaşıp konuşarak film seçmekti. Filmi izlemek kadar, rafların arasında aklımızdaki filmin yanındakine bakmak, öbür rafta hiç bilmediğimiz bir filmle karşılaşmak da eğlencenin bir parçasıydı. Açık raf sistemli kütüphanelerde veya kitapçılarda kitap aramak gibi… Aklınızdaki kitabın yanında, karşısında bir kitap bulma olasılığının kendisi işi heyecanlı kılar.&nbsp;Blockbuster’da, kitapçıda, kütüphanede, genel kategorilerin altında toplanmış filmlerin, kitapların raflardaki yan yanalığı tesadüfidir. Komedi filmleri bölümüne gidersiniz ama onlar alfabetik olarak dizilmiştir. Bazen ilgisiz iki türden film yan yana durabilir. Ya da yabancı birisiyle benzer şeylere bakabilirsiniz. Kitapçıda klasikler altında alfabetik bir sıralamayla kitaplar tamamen rastlantısal olarak dizilidir. Kütüphanelerin numaralandırma sistemi daha sofistike olsa da ortaya yine rastlantısallıklara açık bir dizin çıkar. Dolayısıyla raflar arasında, hele bir de rastgele dolaşıyorsak neyi okuyacağımıza, neyi izleyeceğimize dair kontrolün çok çok büyük kısmını elimizde tutmuş oluruz.&nbsp;Şimdi Netflix ve benzer kanallar yoluyla film ve dizi izleme deneyimimiz çok farklı. Her an, her şey elimizin altında diye düşünüyoruz ve gerçekten çok şeye ulaşabiliyoruz. Artık salonumuzdaki kanepemize yayılarak istediğimiz zaman film, dizi seyredebiliyoruz. Her hafta dizi beklemek de bitti. Sezon sezon piyasaya sürüldükleri için binge watching yaparak tüm sezonu bir oturuşta izleyebilmek bile mümkün.&nbsp;Dijital platform işinin film-dizi deneyimini çok değiştirdiği aşikar. Bu işin bir sürü yönü var. Bunlardan biri de kültürel malzemenin elle tutulurluğunun giderek yok olması.&nbsp;Somut birer nesne olarak gazete ve dergiler kayboldu; kasetler çöp oldu; CD’ler kutulara girip depolara kalktı; video kasetler zaten çoktan gitmişti. Ömürleri epey kısa olan DVD’ler de kayboluyor. Yenilerini satın almadığımız gibi biriktirdiklerimizi de atıyoruz.&nbsp;Nostaljik ve tutucu olmamaya dikkat etmek gerekli tabi. Bir insanın evinde biriktirebileceği filmden, kitaptan, dergiden çok daha fazlasına erişimimiz var ve üstelik bu erişim toplumsal olarak daha yaygın. Ama New Yorker kültür yazarı Richard Brody’nin dijital platformlar yoluyla filmlere erişmenin önemli bir handikapını öne çıkardığı <a fr-original-style="" href="https://www.newyorker.com/culture/the-front-row/what-we-lose-when-streaming-companies-choose-what-we-watch" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazısı</a>nda dikkat çektiği hususu da gözardı etmemek lazım. Brody “Film izlemek ne kadar iyi niyetli olursa olsun büyük biraderin koruma ve gözetimi altında yapılan bir etkinliğe dönüşüyor” diyor. Netflix’in ve Disney Plus, Amazon Prime, Hulu, Apple TV vb. gibi diğer dijital platform şirketlerinin seçkisine mahkumuz bir anlamda.&nbsp;Bu seçkilerin algoritmalarının ortalama bir seyirciye ulaşmayı garantilemek üzerine kurulu olduğunu da hatırlayalım. Yani popüler olacak, “tutacak” diziler ve filmler çıkıyor karşımıza. Kenar kayboluyor, ulaşılmaz oluyor bu büyük düzlükte.&nbsp;İşin, tutucu olmadığını düşündüğümüz bir nostaljiyle bizi rahatsız eden; raflar arasında dolaşma pratiğinin, bizi küçük kasabanın dar dünyasının ötesine taşıdığı anları hatırlamamıza yol açan bir yönü daha var. Netflix bize öneriler yapıyor durmadan. “Bu filmi izlediyseniz bunu da beğenirsiniz” diyor; “Bunları sizin için seçtik” diye bize seçkiler sunuyor. İnternet üzerinden kitap alırken aradığınız kitabın altında çıkan “Bu kitabı okuyanlar bunları da okudu” önerisiyle aynı şey. Spotify ve diğer müzik platformlarının yaptığı gibi...Hayatımız kolaylaşırken tesadüfilikten, seçme hakkımızdan, sıranın dışına çıkma olasılığından, farklı olanla karşılaşmaktan uzaklaşıyoruz. Hannah Arendt’in <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/arendt-ve-tirabzansiz-dusunmek" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tırabzansız düşünmek</a> diye tarif ettiği pratikten daha da uzaklaşarak “Aynen,” demeye başlıyoruz, “Aynen öyle…”

Zappa Zamanlar

Dijital platform işinin film-dizi deneyimini çok değiştirdiği aşikar.

Biraz kişisel, biraz toplumsal bir hikaye: Netflix, DVD'ler ve raslantısallığın kaybı

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"> <img src="https://images.aposto.com/2022/3/2/1649782194778.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Netflix, 1997’de Kaliforniya’da kuruldu. 1998'de 30 çalışan ve 925 DVD ile hizmet veren şirket, aynı yılda internet sitesini kurdu. Bu site üzerinden anketler, testler yaparak izleyici kitlesinin beğenilerini ve ilgi alanlarını analiz etmeyi hedefledi. Kullanıcı odaklı kampanyalar üretti ve aylık abonelik sistemine geçip kargo ücretini kaldırdı. Bu kampanyanın oldukça faydasını gören şirket, haftalık 100 bin DVD kiralama talebi almaya başladı. Bilgisayarların yaygınlaşması ve kargo işinin süreci uzattığını fark eden Netflix, iş modelini değiştirerek 2007’de&nbsp;watch instantly sloganıyla internet üzerinde yayın yapmaya başladı. Yayınladığı birçok dizi ve filmin başka platformlarda da yayınlandığını gören şirket, kendi içeriklerini üretmeye başladı ve 2013’te ilk orijinal dizisi olan House Of Cards’ı yayınladı. Netflix bu süreçte tasarımını, kullanıcı deneyimini sürekli yeniledi ve ABD’de başlayan DVD kiralama işini 190 ülkeye yayılan bir dijital yayıncılık platformuna dönüştürdü.</li></ul>

5 Dakikada Teknoloji Gündemi

House Of Cards

House Of Cards ile ilgili hikayeler