Geçen haftanın gündemlerinden biri "Yargı Hizmetlerinin Etkinliğinin Artırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Taslağı"&nbsp;yani haberlere yansıyan adıyla 8. Yargı Paketi Taslağı’ydı.&nbsp;Bu taslakta gündem olan bir değişiklik ise Türk Medeni Kanunu’ndaki evlenen kadının soyadına ilişkin hüküm. Sosyal medyada ve bazı haber sitelerinde bu konu, kadınlara yalnızca evlilik öncesindeki soyadlarını kullanma hakkı tanıyan bir değişiklik olarak ele alındı. Ancak&nbsp;durum böyle değil.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne olmuştu?</h2>Türk Medeni Kanunu (“TMK”) Madde 187 uyarınca&nbsp;“Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir.” Bir kadın evlendiğinde yalnızca eşinin soyadını alabileceği gibi yazılı başvuru üzerine eşinin soyadıyla birlikte kendi soyadını da kullanabilir.&nbsp;Anayasa Mahkemesi (AYM) bu hükmü Şubat 2023’te iptal etti.AYM, kararda temel olarak eşitlik ilkesi&nbsp;yönünden bir hüküm verirken soyadının yalnızca bir yükümlülük değil, aynı zamanda bir hak&nbsp;olduğunu ifade etti. AYM’ye göre, erkekler yalnızca kendi soyadını kullanabilirken kadınların bu hakka sahip olmaması “cinsiyet temelinde farklı muamele”&nbsp;teşkil ediyordu ve bu farklı muamelenin nesnel ve makul bir temeli yoktu.&nbsp;AYM, ailenin toplumsal işlevini yerine getirmede tek bir isimle anılmanın rolü olduğu kabul edilse bile ortak soyadı taşımanın aile bağının korunmasının zorunlu bir unsuru olmadığı görüşüne de yer verdi. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararı sonrasında kadının soyadına ilişkin bu özgürlükçü yaklaşım&nbsp;kadın hakları üzerine düşünenler için sevindirici oldu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">8. Yargı Paketi'ndeki değişiklik ne anlama geliyor?</h2>AYM, iptal kararının Resmî Gazete’de yayımlandığı Nisan 2023’ten itibaren 9 ay içinde yürürlüğe girmesini öngördü. Bu süreçte de yasamanın karara uygun şekilde kanun çıkarması&nbsp;bekleniyordu. TBMM ilerici bir yaklaşım benimseyerek eşlerin birbirlerinin soyadını almasına, ortak soyadına karar vermesine ya da daha muhafazakar bir yaklaşımla kadının isterse nüfus idaresine başvurarak yalnızca evlenmeden önceki soyadını kullanabilmesine yönelik düzenleme yapabilirdi.&nbsp;Fakat 8. Yargı Paketi Taslağı bunlardan hiçbirini&nbsp;benimsemedi.Taslak metinde şu ifadeler yer alıyordu:&nbsp;“Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır. Şu kadar ki;&nbsp;kadın evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir.”&nbsp;Metni kaleme alanların öngördüğü tek değişiklik “ancak”&nbsp;kelimesi yerine “şu kadar ki”&nbsp;ifadesinin kullanılması oldu. Gerekçe ise ailenin önemi ve ayrı soyadı kullanımının çocuk üzerindeki muhtemel olumsuz etkisi. Yani metni kaleme alanlara göre farklı soyadı kullanmak aile birliğini sarsıyor.&nbsp;Bu gerekçe ise AYM kararının gerekçesinden çok kadın-erkek eşitliğinin “modern hurafe” olduğunu düşünen karşıoy gerekçelerine benziyor.Bununla birlikte, taslak metnin kabul edilmesi, kadınların sadece kendi soyadlarını kullanma imkanına sahip olmayacakları anlamına gelmeyecek. 2013 yılında AYM, Sevim Akat Ekşi'nin bireysel başvuru kararında kocanın soyadını alma zorunluluğunun kişinin maddi ve manevi varlığını geliştirme hakkını ihlal ettiğine&nbsp;hükmetmişti. TBMM, bu bireysel başvuru kararı doğrultusunda bir düzenleme yapmadıysa da kadınlar aile mahkemelerinde dava açarak yalnızca kendi soyadlarını kullanmaya başlamıştı. 2015 yılında Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da kocanın soyadını alma zorunluluğunun eşitlik ilkesine aykırı olduğuna ve kadınların mahkemeye başvurarak yalnızca kendi soyadlarını koruyabileceğine karar vermişti. Bu doğrultuda, eğer Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bir anda görüş değiştirmezse, kadınlar mahkemeye başvurarak yalnızca kendi soyadlarını kullanmaya devam edebilir. Fakat bu, yalnızca kendi soyadını kullanmak isteyen kadının üzerindeki ayrımcı külfetin devam etmesi anlamına geliyor.TMK’da yer alan “kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir” hükmü 1997 yılında kabul edilmiş ve kocanın soyadının mutlak üstünlüğü&nbsp;bir nebze de olsa sarsılmıştı. 2023 yılına kadar TBMM, özellikle de bireysel başvuru kararlarından sonra, gerçek anlamda eşitlik sağlayan bir düzenleme öngörebilecekken bu konuda sessiz kalmayı tercih etti. AYM kararı doğrultusunda ise TBMM'nin kadının mahkeme sürecine başvurmaksızın yalnızca kendi soyadını kullanmasına imkan tanıyacağı umuluyordu. Fakat taslak metin TBMM'nin bu sessizliği devam ettirme niyetinde olduğunu gösteriyor. TMK’daki nafaka gibi kazanımların tehdit altında olduğu günümüzde ise bu sessizlik endişe verici.&nbsp;Tabii kadın hareketinin şu ana kadarki başarısı ve kazanımlara sahip çıkılacağına inanç, endişelerimizi biraz da olsa hafifletiyor.Yargı paketi taslağı, ilgili hükmün ikinci cümlesinde de bir değişiklik öngörüyor. Mevcut maddede yer alan “Daha önce iki soyadını kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir”&nbsp;hükmünün&nbsp;“Kadının soyadı, kendi soyadı ile önceki kocasının soyadından oluşuyorsa, kadın bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilir” olarak değiştirilmesi öneriliyor. Bu değişiklik de aslında yeni bir şey getirmiyor; yalnızca mevcut hükmü netleştiriyor.&nbsp;Şu ana kadar kadının soyadına ilişkin konuştuk. Bu taslak metin ile bizlere söylenen başka bir şey de var aslında. O da metni kaleme alanların AYM kararını tanımama iradesi. Oysa, Anayasa Madde 153 uyarınca “Anayasa Mahkemesi kararları […] yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.”&nbsp;AYM kararlarının bağlayıcılığına rağmen taslak metnin iptal edilen metni tekrarlaması aynı zamanda Anayasa’yı da tanımamaktır. Bu da maalesef Anayasa yargısını tanımamanın artık sistematik hâle gelmeye başladığının göstergesidir.

Spektrum

Taslakta gündem olan değişiklik, Türk Medeni Kanunu’ndaki evlenen kadının soyadına ilişkin hüküm. Bazı haber sitelerinde konu, kadınlara yalnızca evlilik öncesindeki soyadlarını kullanma hakkı tanıyan bir değişiklik olarak ele alındı ancak durum böyle değil.

Yargı Paketi’nin kadının soyadı ile imtihanı

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Anayasa Mahkemesi Başkanı&nbsp;Zühtü Arslan, yargı ve hukukun temel fonksiyonunun bireyin hak ve özgürlüklerini güvence altına almak olduğunu söyledi. Arslan vicdanın esaret, aklın ise vesayet kabul etmeyeceğini belirterek, "Uzaktan kumandalı yargı da yargıç da olmaz" vurgusu yaptı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif: AYM’nin tutuklu TİP Milletvekili Can Atalay hakkındaki “hak ihlali” kararını Yargıtay tanımamış ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. Geçen hafta ortaya çıkan 8. Yargı Paketi’nde ise AYM’nin Türk Medeni Kanunu’nun 187. Maddesi’ne ilişkin verdiği iptal kararına uyulmadığı belirlenmişti.</li></ul>

Aposto Gündem

Türk Medeni Kanunu’nda değişiklik yapılması, kadınlara erkeğin soyadını alma zorunluluğunu kapsayan maddede düzenlemeye gidilmesi bekleniyor. Ancak söz konusu değişikliğin AYM'nin iptal kararına uymama ihtimali endişe yaratıyor.

Kadının “soyadı” yok

Türk Medeni Kanunu (“TMK”) md. 187 uyarınca “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir.” Bu kanuna göre, bir kadın evlendiğinde yalnızca eşinin soyadını alabileceği gibi yazılı başvurusu üzerine eşinin soyadıyla birlikte kendi soyadını da kullanabilir. Yani TMK bir kadının yalnızca evlenmeden önceki soyadını korumasını hiçbir şekilde güvence altına almıyor.Anayasa Mahkemesi (“AYM”) bu hükmü Şubat 2023’te iptal etti. Bu karar “bir anda” alınan bir karardan ziyade, kadınların verdikleri mücadelenin bir sonucu. [Karar için&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2023/38?EsasNo=2022%2F155" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bkz</a>. Esas Sayısı: 2022/155, Karar Sayısı: 2023/38, Karar Tarihi 22.02.2023]<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Anayasa Mahkemesi Kararına Giden Yollar</h3>AYM bu hükümle ilk defa karşılaşmıyor. “Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır” kuralı norm denetimi yoluyla AYM’nin önüne gitmiş ve AYM 1998 tarihli kararında bu hükmün Anayasa’ya uygun olduğuna karar vermişti. Mahkeme öğretide bulunan “kadının erkeğe göre farklı yaratıldığı, zorunluluklar ve toplumsal gerçekler karşısında kadının korunması, aile bağlarının güçlendirilmesi, evlilik birliğinde düzen ve uyum sağlanması, aile içinde iki başlılığın önlenmesi gerektiği gibi” görüşlere de atıf yapmış ve bu hükmün kamu yararı, kamu düzeni ve kimi zorunluluklar (!) gerekçesiyle eşitliğe aykırı olmadığına karar vermişti.Daha sonra, yalnızca kendi soyadını kullanmak isteyen Ünal Tekeli, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (“AİHM”) başvurmuş ve AİHM de kadınların yalnızca kendi soyadlarını kullanma imkânı olmamasının özel hayata ve aile hayatına saygı hakkıyla birlikte ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine karar vermişti. Fakat bu karar TBMM’nin ya da AYM’nin duruşunda bir değişikliğe yol açmadı.Nitekim, bu hükümle tekrar karşılaşan AYM, 2011 yılında da bu hükmün eşitlik ilkesini ihlal etmediğine karar verdi. Aynı soyadına sahip olmanın aile birliğini ve bütünlüğünü koruduğunu ve kayıtların tutulması gibi kolaylıklar sağlayarak kamu yararına hizmet ettiğini söyledi. AYM’ye göre aile kutsal bir kurumdu ve eşlerden birinin soyadına üstünlük tanıması yasamanın takdirindeydi. 2011 kararında özgürlükçü ve ilerici karşıoylar olduğunu da hatırlatalım. O gün karşıoy yazan hakimlerden Prof. Dr. Engin Yıldırım, bugünün kararını yazan hakimlerden.AYM’ye bireysel başvuru hakkının tanınmasıyla birlikte bir şeyler değişmeye başladı. Sevim Akat Ekşi başvurusunda AYM, kocanın soyadını alma zorunluluğunun kişinin maddi ve manevi varlığını geliştirme hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Karar ilgili hükmü eşitlik ilkesi yönünden tartışmadı ama kadının yalnızca kendi soyadını kullanmasının önünü açtı. Her ne kadar TBMM bireysel başvuru kararını dikkate alıp bu doğrultusunda bir düzenleme yapmadıysa da (hukukçu olmayanlar için not: bireysel başvuru kararları kanun hükmünün iptali sonucunu doğurmaz, bu yöndeki tartışmaların yeri de burası değil) kadınlar aile mahkemelerine dava açarak yalnızca kendi soyadlarını kullanmaya başladılar. Burada çelişkili kararlar çıksa da 2015 yılında Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kocanın soyadını alma zorunluluğunun eşitlik ilkesine aykırı olduğuna ve kadınların mahkemeye başvurarak yalnızca kendi soyadını koruyabileceğine karar verdi.Bu gelişmeler sevindirici olmakla birlikte erkek kendi soyadını kolayca korurken kadının yalnızca kendi soyadını koruyabilmesi için dava açmak zorunda kalması da eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ediyordu. Bu kanun yıllar sonra tekrar AYM’nin önüne norm denetimi yoluyla geldi. Bu hükmü AYM’nin önüne getiren İstanbul Aile Mahkemesi’ne de bir kadın olarak teşekkür ediyorum. (Hukukçu olmayanlar için not: Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini Anayasa'ya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, AYM’ye iptal için başvurabilir.)<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tarihî Anayasa Mahkemesi Kararı</h3>AYM bu sefer, bireysel başvuru kararlarından farklı olarak eşitlik ilkesine atıf yaparak bir değerlendirmede bulundu. Mahkeme, eşitlik ilkesi yönünden inceleme yapılırken, aynı ya da benzer durumda olanlara farklı muamele olup olmadığının ve bu farklılığın nesnel ve makul bir temele dayanıp dayanmadığının ve ölçülü olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Kararında Anayasa’nın kadın ve erkek eşitliğinin “tam anlamıyla sağlanması” gerektiğini öngördüğünü vurgulayan Mahkeme, soyadının yalnızca bir yükümlülük değil aynı zamanda bir hak olduğunu da ifade etti.Genel açıklamalardan sonra, AYM, erkekler yalnızca kendi soyadını kullanabilirken kadının bu hakkının olmamasının benzer durumdaki eşler arasında “cinsiyet temelinde farklı muamele” teşkil ettiğini belirtti. Karara göre bu farklı muamelenin nesnel ve makul bir temeli yok. Bu doğrultuda, her ne kadar nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ya da soy bağının tespit edilmesinde kamu yararı bulunsa da, TC kimlik numaraları ya da nüfus hizmetlerinin artık bilişim teknolojilerinden yararlanıyor olması kamu yararının sağlanması için tek yolun kadının soyadı kullanması olduğunun kabulü mümkün değil. AYM ailenin tek bir isimle anılmasının ailenin toplumsal işlevini yerine getirmede rolü olduğunu kabul etse de, bunun da tek yolunun kocanın soyadının alınması olmadığını belirtti. AYM’ye göre eşler ortak bir soyadı belirleyebileceği gibi içlerinden birinin soyadını da alabilir. Kaldı ki, ortak soyadı taşımak aile bağının korunmasının zorunlu unsuru da değil. AYM, bu açıklamalar doğrultusunda farklı muamelenin makul bir nedeni olmadığına hükmetti.Bu arada, AYM kararı kadın haklarının süreç içindeki gelişimini de yer yer açıklıyor. Ayrıca kararda AİHM ve AYM’nin daha önceki bireysel başvuru kararlarına atıflar da var. İlgilenenler kararı bu açılardan da okuyabilir. &nbsp;Karar çok sevindirici olsa da, bu karar oybirliği ile alınmadı. Kadın hakları konusunda ilerici yaklaşıma hâlâ sahip olamayan AYM hakimlerinin bir kısmı bu eşitsizlikte “kamu yararı” olduğunu savunmaya devam ederken, bir hakim kadın ve erkek eşitliğinin “modern hurafe” olduğu görüşünde. Bu görüş hakkında ben ne düşünüyorum? İzninizle, düşünmüyorum.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki Ya Sonra?</h3>İptal kararı, kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren 9 ay içinde yürürlüğe girecek. Yasamanın da bu süreçte bu karara uygun şekilde kanun çıkarması bekleniyor. TBMM ilerici bir yaklaşımla bazı Latin Amerika ülkelerinde olduğu gibi eşlerin birbirlerinin soyadını almasını ya da kullanacakları ortak soyadına (kadının veya erkeğin) karar vermelerini öngörebilir. Meclis daha muhafazakâr bir yaklaşım benimseyip kuralı kocanın soyadını almak üzerine kurgulayıp kadının yalnızca kendi soyadını kullanması konusunda bir istisna da tanıyabilir.Doğrusunu söylemek gerekirse mevcut dağılımı itibariyle TBMM’nin ilerici bir yaklaşım benimseyeceğine inanmıyorum. Önceki meclisler de bu konuda çok ilerici olmamış, kanun tekliflerini <a fr-original-style="" href="https://m.bianet.org/bianet/kadin/166047-hdp-li-kerestecioglu-ndan-kadinin-soyadi-icin-kanun-teklifi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">reddetmişti</a>. Umarım yanılırım.Bu arada kadınların ek bir çaba göstermeksizin yalnızca kendi soyadlarını kullanmaya devam etme imkânına sahip olmalarına sevinmekle birlikte “kadınlar muhakkak kendi soyadını kullanmalıdır” görüşünü kendi soyadlarını da aslında bir başka erkek olan babalarından almaları sebebiyle mutlak bir şekilde savunamıyorum. TBMM’de ve/veya mahkeme kararlarında çocuğun soyadı düzenlemesinin babadan geçmesi hususunun eşitlik çerçevesinde tartışıldığı günleri görmeyi iple çekiyorum.

Günebakan

İnadına hep ileri

Anayasa Mahkemesi Kararı ve Kadının Soyadı

Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Medeni Kanunu’nun kadınlara evlendikleri erkeğin soyadını alma zorunluluğu getiren 187. Maddesi’ni "eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığı" sebebiyle <a fr-original-style="" href="https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2023/38" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iptal etti</a>. Bu kararla birlikte, evlenen kadınlar evlenmeden önceki soyadlarını mahkemeye başvurmak zorunda kalmadan kullanabilecekler.Nasıldı? Bir kadın evlenmeden önceki soyadını kullanmak istediğinde, kocasının soyadına ekleyerek alabiliyordu. Tek başına kullanmak isterse ise dava açması gerekiyordu.&nbsp;187. Madde neydi? "Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.”<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Oy çokluğuyla alınan kararda, 2 Kasım 2001 tarihli olan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesinin birinci cümlesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildi.&nbsp;</li></ul>İtiraz Gerekçesi: AYM'nin yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://www.anayasa.gov.tr/tr/haberler/norm-denetimi-basin-duyurulari/kadinin-kocasinin-soyadini-almasini-ongoren-kuralin-iptali/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">basın duyurusunda</a>; soyadının kadının kimliği ile kişiliğinin bir parçasını oluşturduğu, itiraz konusu kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını kullanma hakkına getirilen sınırlamanın meşru bir amacının bulunmadığı yer alıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Eşitlik ilkesi ile bağdaşmıyor": Bununla birlike, erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkün iken aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) söz konusu farklı muamele nedeniyle ihlal kararları verdiği, ayrıca bireysel başvuru alanında Anayasa Mahkemesince verilen ihlal kararlarının da bulunduğu ancak değiştirilmeyen kuralın idare tarafından uygulanmaya devam edildiği, bu durumun ise Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığı ilkesini ihlal ettiği belirtilerek kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülüyor.</li></ul>10. maddeye aykırı: AYM, kadının kocasının soyadını almasını öngören kuralın, Anayasa'nın 10. maddesi olan&nbsp;"Herkes dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür" hükmüne aykırı olduğuna karar verdi.&nbsp;Bu durumda çocuklar?&nbsp;Annenin ve babanın ayrı soyadları kullanması durumunda çocuklarının hangi soyadını kullanacağına ilişkin bir bilgi AYM kararında yer almadı.&nbsp;AYM kararında başka ne dendi? &nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Erkekler evlendikten sonra yalnızca evlilik öncesi soyadlarını kullanabildiği halde kadınların evlilik öncesi soyadlarını tek başına kullanamaması&nbsp;cinsiyet temelli farklı muameledir.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kadınlar evlendikten sonra soyadlarını değiştirmek zorunda tutulamaz.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ve soy bağının sağlıklı bir şekilde tespit edilmesinde kamu yararı bulunmaktadır. Bu söz konusu kamu yararının sağlanmasının yegâne yolunun kadının evlendikten sonra kendi soyadını ancak eşinin soyadının önünde kullanması olduğu söylenemez.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kadının evlendikten sonra kocasının soyadını almasının ailenin ortak bir soyadına sahip olmasını mümkün kılan tek seçenek olmadığı açıktır. Bu bağlamda eşlere içlerinden birinin soyadını veya bunun dışında bir adı ortak soyadı olarak belirleme imkanının tanınması ya da ortak soyadının eşlerin evlenmeden önceki soyadlarının birleşimden oluşacağının öngörülmesi de mümkündür.</li></ul>

Aposto Günsonu

Bu kararla birlikte, evlenen kadınlar evlenmeden önceki soyadlarını mahkemeye başvurmak zorunda kalmadan kullanabilecekler.

AYM iptal etti: Kadınlara kocalarının soyadını alma zorunluluğu “cinsiyet eşitliğine aykırı”

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çocuk Hak ve Psikolojisi</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CowsJ8ZgMvd/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Engelli Çocuk Hakları Ağı</a> Projesinin yayımladığı,&nbsp;Geçici Barınma Alanlarında Çocuk Hakları Temelinde Sağlanması Gereken Koşullar&nbsp;metni yerleşim, güvenlik, erişilebilirlik, mahremiyet, gıdaya ve suya erişim, tuvalet ve duş alanları gibi ana başlıklar altında belirlendi. Metnin tamamını okumak için, <a fr-original-style="" href="https://drive.google.com/file/d/1QQIdhJsqwR_iXMtWEXCgdXipV2i4aVLa/view" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.cogepder.org.tr/post/afet-sonras%C4%B1-%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1n%C4%B1-i%CC%87hlal-eden-a%C3%A7%C4%B1klamalar-hakk%C4%B1nda-bas%C4%B1n-bildirisi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği</a>, basın bildirisinde, Türk Medeni Kanunu’nun 129. Maddesi uyarınca evlat edinen ile evlatlık ve onun çocukları arasında evlenmenin yasak olarak bildirildiğini belirtti ve "Çocuğun istismarını da çağrıştırabilecek aksi yorumlamalar kabul edilemez. Korunmaya ihtiyacı olan tüm depremzede çocuk ve gençlerimizin yasal haklarının ve ruhsal iyilik hallerinin derneğimiz tarafından desteklenip takip edileceğini kamuoyuna bildirmek isteriz,” açıklamasında bulundu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çocuk ve ergen psikolojisiyle ilgili ailelerin yararlanabildiği bir internet sitesi olan <a fr-original-style="" href="https://paylasbuyusun.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylasbuyusun.com</a> deprem felaketinden etkilenen çocuklara yaklaşım konusunda bilgilendirici içerikler paylaşıyor. Uzman görüşlerinin ve yorumlarının yer aldığı internet sitesine ücretsiz olarak soru sorabilir ve uzmanlardan destek alabilirsiniz.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CofJe_bIWFQ/?igshid=MDJmNzVkMjY%3D" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Angora Psikoloji</a>, Ankara, Bursa ve Afyon şubelerinde yetişkin, ergen ve çocuklara yönelik ücretsiz psikolojik destek hizmetine başladı.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Oyun Atölyeleri ve Kitap Destekleri</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/ComGlUSs7bT/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ankara Büyük Şehir Belediyesi</a>, Eserkent Konutları, Kesikköprü yerleşkesinde ve misafirhanelerinde ağırlanan depremzede çocuklara, Feza Gürsey Bilim Merkezi eğitmenleri eşliğinde bilim gösterileri düzenliyor. Ayrıca yine bu merkezlerde çocukların sağlık taraması ve aşı takibi de yapılıyor. Çocukların travma sürecini atlatmasına katkı sağlamak amacıyla Mamak Araplar Yerleşkesi'nde, depremzede çocuklar için psikologlar ve uzmanlar eşliğinde oyun alanı oluşturuldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/cankayabelediye/status/1629069521309818880?s=48&t=U2STciSR7JrsdGSAU2shqw" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Çankaya Belediyesi</a>, deprem bölgesinden Ankara'ya gelen ailelerin çocuklarına oyun evlerini açtı. Çocuklar, öğretmenler ve psikologlar eşliğinde hem oyunlar oynayacaklar hem de temel eğitim alacaklar.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Artı Enstitü, depremden etkilenen çocuklara bir rutin oluşturmak ve oyun oynayarak iyileşmelerine katkı sağlamak amacıyla oyun atölyeleri düzenliyor. Atölye günleri, yaş grupları gibi detaylı bilgileri <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CofTK5itnT4/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Instagram hesaplarından</a> takip edebilirsiniz.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dikkat Atölyesi Yayınları ve Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği işbirliğiyle hazırlanan <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/Co228dRtb6y/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hidden Pictures</a>&nbsp;kitapları, Türkiye'nin dört bir yanına ulaşmaya devam ediyor. 100 bin adet dağıtılması planlanan kitaptan şu ana kadar 44 bin adet dağıtıldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deprem bölgesinden Ankara’ya yerleşmiş çocuklar için ücretsiz kitap, ders kitabı, oyuncak elde edebilecekleri Portakal Depo açıldı. Öncelikli olarak Ankara’da yaşayanların bağışlarının kabul edildiği Portakal Depo ihtiyaç listelerine <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/portakaldepo/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Instagram hesapları</a> üzerinden ulaşabilirsiniz.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Eğitim ve Burs Olanakları</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Özel Öğretim Derneği (ÖZDER), deprem bölgesinden çeşitli illere göç eden öğrencilerin ikinci dönem boyunca özel okullarda (yemek - kitap - eğitim dahil olmak üzere) tam burslu okutulacağını bildirdi. Kontenjan ve müracaat bilgileri, kampanyaya destek olan tüm özel okulların misafir öğrenci kontenjanlarını duyuracağı online ortak platform <a fr-original-style="" href="https://ozelogretim.org.tr/misafirogrenci-org/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">misafirogrenci.org</a> üzerinden paylaşılacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/darussafakaegitimkurumlari/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Darüşşafaka Cemiyeti,</a> depremde ailesini yitiren çocuklara sıcak bir yuva sağlamak amacıyla, öğrenci kabul etme kontenjanını artırarak depremzede çocuklara 8 yıl boyunca tam burslu, yatılı, nitelikli eğitim olanağı tanıma kararı aldı. Cemiyetin bu kararına Türkiye İş Bankası destek verdi. İş Bankası’nın öğrencilerin eğitimlerine katkısı, üniversite hayatlarında da devam edecek. 21 Mayıs'ta yapılacak sınav ve ayrıntılı bilgi için, <a fr-original-style="" href="https://www.darussafaka.org/haberler/depremzede-cocuklar-is-bankasinin-destegiyle-darussafakada-egitim-alacak" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı, deprem nedeniyle 4 ay süreyle karşılıksız burs vereceğini açıkladı. Bursa başvuru yapabilecek lisans bölümleri Tıp, Eczacılık, Hemşirelik, Diş Hekimliği ve Sağlık Bilimleri Fakülteleri olarak belirlendi. Gerekli belgeler ve ayrıntılar için, <a fr-original-style="" href="https://ssyv.org.tr/2023/02/22/deprem-bolgesi-ogrenci-burs-basvuru-formu-2023/?fbclid=PAAab9QLqRDNnJI9xqj2T-KmRYW9yUziEDJPLqddCblgnzu0aNuYFxUHYQqik" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan.</a></li></ul>

Türk Medeni Kanunu ile ilgili hikayeler