<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zahter, 9-10 Mayıs tarihlerinde Londra'da&nbsp;şef Çiğdem Seferoğlu’nu ağırladı. Buluşmada geçen yıl vefat eden Zahter’in kurucusu Esra Muslu da anıldı.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Menüde ne var?&nbsp;Zahter x Hodan menüsünde Zahter simit üstü tarama, humus üstü ince dilim Hodan bonfile, Hodan köfte ve ispir kuru fasulye üstü ahtapot gibi lezzetlerin sunulduğu akşamda Urfa biberli Frigo tatlısı büyük beğeni kazandı.</li></ul></li></ul>

apéro

Annem bir yemekten kalktığında yediklerinden çok memnun kalmışsa üstüne sigara içmezdi — ağzındaki tat bozulmasın diye. Ben <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/zahterlondon/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zahter</a>’e giderken bu hissi yaşayacağımın beklentisiyle gittim. Bunun sebebi de Londra’daki Türk eşrafından methiyeler duymam, yeni bir yerin açılmasıyla gelen heyecan ve laf bulutunun ağzımdan burnumdan girip soluğumu tutturmasıydı.&nbsp;Fakat beklentiler gözün de damağın da düşmanıdır. Bu sebeple restoranlar pek çok şekilde insan üzerinde daha masaya oturmadan bir beklenti yönetimi uygular. Işıkların loşluğu, resepsiyondaki tavır, menüde kullanılan yazı tipi, barmenlerin kıyafeti ve hatta rezervasyon sistemi. Bunlar bize mekânda yüksek sesle mi düşük sesle mi konuşmalıyız gibi sosyal beklentiler yarattığı gibi, yemekten beklentilerimizi de etkiler.&nbsp;Örneğin Londra’nın meşhur gastronomi kurumlarından <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/st.john.restaurant/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">St. JOHN Restaurant</a>, duvarlarını özellikle çıplak ve beyaz tutar, özellikle müzik koymaz; “Burası yemeğinden ibarettir, bu kadar,” hissini vermek için. Yemekleri de bu yüzden şatafatsız fakat özenlidir. Rita’s’da garson bolluğu ve samimiyeti burasının Soho’da olmasına rağmen köklerinin daha samimi Doğu Londra’da olduğunu, burnu havadalık yapmadığını gösterir; nitekim yemekler de bir Soholu New American mutfağı örneği teşkil etmez. Patlıcan kızartma sandviçi, chicken parm’ı lezizdir fakat şıklıktan uzaktır, hatta anti-fine’lık taşır. Bir restoranın ortamı, hizmeti, tasarım öğeleri ve servis tasarımının tamamı ucu yemeğe de dokunan bir iletişim.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1646823858647.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.80" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Zahter London'ın girişi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Zahter’in sorunu tam olarak da bu iletişimde. Soho’da oluşu da sokağa girince köşe binayı kaplayan heybeti de Zahter’i ihtişamlı yapıyor. İçeri girince çıkıntılı şekilde bezenmiş beyaz ve mavi tonlarda altıgen seramik gövdeli upuzun bir bar karşınızda. Bar tabureleri rahatlık için değil şıklık için tasarlanmış. “Buraya gömleklerinde isimlerinin baş harfleri yazan insanlar, hafta içi geliyorlardır,” diyor insan. Müzikler Türkçe caz cover'ları, Londra’da ve özellikle Soho’da bir Türkiye mutfağı için güzel bir seçim; aynı zamanda da mekânı rafine hâle getiren bir kürasyon.Fakat bu kürasyon ikinci katta değişiyor. Odayı çevreleyen platformdaki iki kişilik masalar karanlıkta sokaktan gelen eflatun ışıklarla aydınlanıyorken salonun ortası sert ve beyaz tepe ışıklarla sahne ortası gibi. Garsonlar muhtemelen yeni açılmaktan belki de Londra’da eleman eksikliğinden eğitimlerini henüz tamamlamamışlar; menüye ve kararlara hâkim değiller. Eğer burası şık ve ihtişamlı bir yerse bu bir kusur. Eğer ki daha samimi ve biz bize bir yerse göz ardı edilebilir bir özellik. Ama bu noktada çoktan kafalar karışık.Metro grevinden ötürü masaya teşrifimin gecikmesiyle merdivenleri hızlıca çıktığımda şef Esra Hanım salonun girişinde masalarda gözlerini gezdiriyordu. Esra Şef’in salona bakıyor olması dahi mekân hakkında bir izlenim yaratıyor — &nbsp;“Burası bir şef restoranı,” ve “Şefin özgünlüğünü tabaklara yansıttığı, kreatif kararlar aldığı bir yer,” veya “Restoran olarak kendine has kimliği ön planda,” dedirtiyor.&nbsp;Fakat menüde şaşırtıcı veya özgün denebilecek bir tabak yok: klasik bazı mezeler (muhammara, fava, köz patlıcan gibi), ilgi çekici ama bilindik ara sıcaklar (enginar dolması, ciğer, Kayseri yağlaması gibi) ve esas yemek denebilecek boyda paylaşımlıklar (yürek, ilik, çupra gibi). Bu bilindik mezeler ve sıcaklar gayet başarılı şekilde icra edilmiş, Türkiye’de iyi bir meyhane teşkil eder ki bu durum, Esra Şef’in Londra deneyimine ve ürün seçiminde ustalığına işaret. Üstüne üstlük tabaklar garnitürlerle albenili hâle gelecek şekilde süslenmiş. Köz patlıcanın üzerinde acı biber reçeli ve sarımsak kızartma, muhammara üstünde leblebili gremolata, favanın üzerindeki traş rezene dilimleri ve rakıda (az) bekletilmiş üzüm dilimleri gibi eklemeler hem göze hem de damağa hitap ediyor. Sumak, maydonoz, soğan ve domates garnişi hakkından fazla tabakta dilimize denk gelse de Türkiye’nin Batı kıyılarında masaya otursak heyecanlanıp fotoğraflarını çektiğimiz bir sunum kalitesi çoğu yemeğe hâkim.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1646823908682.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Hot Dinners<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Fakat bazı yemekler de aynı derecede heyecanı kursakta bırakan türden. Levrek marin, diğer mezelere nazaran fazla yeniden düşünülmüş. Muhammara, bildik muhammara'yken levrek marinin ceviche usülünde olması kafa karıştırıcı. Bir twist'le, ufak dokunuşlarla bizim coğrafyayı düşündürsün istenen kokteyller de yeterince imajinatif değil, dokunuşlar fazla nazik kalmış ve lezzeti klasik kokteylleri aşamamış. İlik, keza, ne yazık ki üstündeki salatayla ilikliğinden uzaklaşmış, kapya biberinin tatlılığı altında kaybolmuş. Üstelik iliği dünyaya tanıtan St. JOHN’un ilik tabağının iki katı fiyatta (ve yanlış hatırlamıyorsam aynı miktarda kemikten oluşuyor). Fiyat da ne yazık ki Zahter’in sınıfta kaldığı yerlerden. Üç kişilik bir hesabın Soho dâhil bu kadar yüksek geldiği fakat bu kadar hafif hissettirdiği az yer var.&nbsp;Sunumu güzel fakat klasik mezeler, yüksek fiyatlar ve twist'i ya fazla ya az olanlar bir araya gelince yemekler beklentiyi karşılamıyor. Hoş, nasıl karşılasınlar: Beklenti otantik bir Türk restoranı mı olmalı? Soho’nun göbeğine yaraşır bir Londralılaşmış rafine mutfak mı? Bir date’e uygun tabaklar mı, grup yemeği için ortayı dolduracak büyük paylaşımlıklar mı, üstüne konuşmalık yemekler mi, dümdüz menüdekinin masada belirişi mi?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Burası neden ve kim için var?&nbsp;</h2>Burasının şef için olmadığı belli çünkü bunun için sunum dışında yeterince özgün değil. Burasının çiftler için olmadığı belli çünkü paylaşımlık tabaklar epey cüsseli fakat tek başına yemelik olmayacak kadar tek yönlüler; romantik bir müzik var ama romantik bir ortam yok. Burasının büyük gruplarla eğlenmelik bir yer olmadığı belli çünkü alkoller yüksek fiyatlı, gruba uygun olmayan bar bir katın tamamına hükmediyor ve menü büyük bir çeşitlilik içermiyor. Burası Türkler içinse tanıdık lezzetler sunduğu için daha hesaplı olmalı. Yabancılar içinse Türk yemeklerini garnitürle dayatmaktansa Londralıların seveceği hikâye, sunum ve içeriklerle daha davetkâr olmalı.&nbsp;Zahter şu an iyi bir öğlen yemeği menüsü, doğum gününde kapatmalık bir mekân ve hizmet deneyimiyle lüks bir bar üstü akşam yemeği arasında varoluşsal parçalanma yaşamakta. Ben bir restoran işletmecisi, tasarımcısı veya şef olarak Zahter’den sorumlu olsam ne yapardım emin değilim. Belki de bu uzman şapkalarına sahip kişiler bir araya gelse Zahter’i herkesin bir şey bulabileceği bir mekân olduğu için tebrik ederler. Ve farkındayım ki Soho’da devasa bir restoran açmanın ekonomik koşulları kapsayıcılığı menüye empoze etmeye müsait. Fakat pek çok ana muhalefet partisinin düştüğü hataya düşüp herkesi mutlu etmeye çalışırken kimseyi mutlu edememek de bu işin tuzağı. Zahter umarım başarılı olur, fakat tüm yolları yürümektense tek bir istikamet seçse eminim daha hızlı yol alır.Annem artık sigarayı bırakmış da olsa yine bir yemeyi sevince ağzındaki tat bozulmasın diye üstüne bir süre başka bir şey yememeye dikkat eder. Tesadüf o ki Zahter’e annemle gittim. İkimiz de evlerimize dönünce ağzımıza bir şey atmaktan çekinmedik. Umarım Londra’da Türkiye mutfağının örneklerini denemeye devam ederken bu hisse beni kâdir eden bir restorana gitme şansım olur.

Klasik mezelerle hoş sunumları birleştiren Zahter herkesi memnun etme gayretinde kimliksiz kalmış.

Londra’da mutfağımızın bir elçisi: Zahter

Burnumda tarçından sumağa farklı notaları içinde barındıran karışık baharat kokusu, gözümün önünde kalabalık sıralarda yemek bekleyenler, elimde Orta Doğu'ya özgü ızgara kokusunu veren sıcacık bir pita ekmeği, her seferinde şaşırtan farklı asiditeye sahip bir zeytinyağı tadı ve arkada kalabalıkların uğultusu... Orta Doğu'dan çıkan sokak yemeklerini ve sofra kültürünü şekillendiren başlıca dinamiklerin hislerime olan yansımalarını beş duyumla anlatacak olsam bu şekilde anlatırdım. Orta Doğu'dan çıkan sokak yemeklerinin tarifleri ülkeden ülkeye ufak değişiklikler gösterse de coğrafi ve kültürel benzerliklerin sofraya nasıl taşındığını gösteriyor. Bu hafta kaynak kıtlığının, çevre kirliliğinin ve zorlu iklim şartlarının bir arada olduğu bu coğrafyanın zengin yemek kültürünün sokağa yansımasına bakıyoruz.<ul><li>Falafel / Taameya: Humusun sıkı dostu, dünyanın en eski sokak lezzetlerinden biri, bugün alıp başını dünyaya açılmış Orta Doğu'nun yıldız sokak yemeği falafelle bu listeye başlamamak olmazdı. Ana hatlarıyla nohut, çeşitli yeşillikler, sarımsak, soğan ve baharatlarla harmanlanarak kızartılan falafelin içeriği, ülkelere göre farklılık gösterebiliyor. Örneğin, Lübnan’da yapılan falafelin içine daha çok yeşillik konarken Ürdün’de yer fıstığı gibi kuruyemişler de falafelin bir parçası oluyor. Mısır’da ise falafel, taameya ismiyle anılıyor ve benzer bir tarif nohut yerine başka bir baklagille; baklayla yapılıyor.&nbsp; &nbsp;</li><li>Ka’ak: Sokakta hızlıca acıkanların köşedeki fırından alabileceği, susam kaplı, simiti andıran, Filistin'den çıktığı düşünülen ka’ak, farklı ülkelerde tatlı veya tuzlu şekilde servis edilebiliyor. Mısır’da daha çok pudra şekeri kaplanarak sunuluyor. Lübnan’daysa zahter, susam, zeytinyağı, sumak, nane ve kekikle yeniyor. &nbsp;</li><li>Manakish / Mankoushe: Levanten mutfağının vazgeçilmezi, tuzlu atıştırmalıkların başında gelen manakis, bazı ülkelerde daha çok kullanılan ismiyle naqash, kelimenin tam anlamıyla yontmak veya oymak anlamına geliyor.&nbsp;Zahterlisi en yaygın versiyonu; fakat farklı sokak köşelerinde peynirlisini, domates ve baharat soslusunu, lezzeti lahmacunu andıran nar ekşisi sosuyla harmanlanmış etli hâlini denemek mümkün. &nbsp;</li><li>Shawarma: Bu tanım size tanıdık gelebilir. Shawarma, çevirmekten türemiş bir kelime fakat Orta Doğu için bundan çok daha fazlası. Baharatlarla harmanlanmış et dilimlerinin koni şeklindeki ekmeklerde servis edildiği shawarma, orijinal olarak kuzu etiyle hazırlanıyor. Fakat günümüzde tavuk, sığır eti ve dana eti versiyonları da yapılıyor. Et; kimyon, kişniş, karabiber, tarçın ve pul biberden oluşan shawarma baharatlarıyla lezzetlendiriliyor ve tahin sosunda gezdiriliyor. Yapraklı yeşillikler ve soğan da pidenin içinde yerini alıyor. Falafelde olduğu gibi shawarma'da da ekmek çeşitleri ve kullanılan soslar ülkelere bağlı olarak değişiklik gösteriyor. &nbsp;</li><li>Koshary: Tarih boyunca Mısır'ı etkileyen topluluklardan izler taşıyan koshary, bu toplulukların açlıkla olan ilişkisinin ve Mısır'ın farklı ülkelerin mutfaklarıyla olan etkileşiminin görüldüğü bir sokak yemeği. Pirinç, makarna ve mercimekten yapılıyor; üzerine baharatlı domates, sarımsak, limon suyu, nohut ve çıtır kızarmış soğan serpiştirilerek servis ediliyor. &nbsp; &nbsp;</li><li>Knefeh: Türkiye’de künefe olarak da bilinen knefeh, Arap ülkelerinde sokakta kolayca alınıp yenebiliyor. İçinde kullanılan peynir, ülkeden ülkeye değişiklik gösterebiliyor. Hemen hemen her ülkede yoğun şerbetli bir şekilde servis ediliyor.</li></ul> Farklılıkları da benzerlikler gibi kucaklayan, ekşisi bol, zeytinyağı tadında ve susamı her yerine taşımış bu koşturmalı lezzetlerin her birini denemenize, paylaşmanıza ve üzerine konuşmanıza vesile olmayı dileriz. İllüstrasyon: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmNjOWJkYzJiYzIxMDAwNzA2Zjg5YiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVmMzhmYTU3MTU2MTYwMDA2ZDNhNGE4JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZndW5nb3JjZW5rJTI1MkY="""">Cenk Güngör</a>

Orta Doğu'nun sokak lezzetlerinin temel malzemelerinden, farklı ülkelerin aynı sokak lezzetlerinde nasıl farklılıklar gösterdiğinden ve  falafelden shawarmaya en çok tüketilen sokak lezzetlerinden bahsettik. 

Zahter ile ilgili hikayeler