Burnumda tarçından sumağa farklı notaları içinde barındıran karışık baharat kokusu, gözümün önünde kalabalık sıralarda yemek bekleyenler, elimde Orta Doğu'ya özgü ızgara kokusunu veren sıcacık bir pita ekmeği, her seferinde şaşırtan farklı asiditeye sahip bir zeytinyağı tadı ve arkada kalabalıkların uğultusu... Orta Doğu'dan çıkan sokak yemeklerini ve sofra kültürünü şekillendiren başlıca dinamiklerin hislerime olan yansımalarını beş duyumla anlatacak olsam bu şekilde anlatırdım. Orta Doğu'dan çıkan sokak yemeklerinin tarifleri ülkeden ülkeye ufak değişiklikler gösterse de coğrafi ve kültürel benzerliklerin sofraya nasıl taşındığını gösteriyor. Bu hafta kaynak kıtlığının, çevre kirliliğinin ve zorlu iklim şartlarının bir arada olduğu bu coğrafyanın zengin yemek kültürünün sokağa yansımasına bakıyoruz.<ul><li>Falafel / Taameya: Humusun sıkı dostu, dünyanın en eski sokak lezzetlerinden biri, bugün alıp başını dünyaya açılmış Orta Doğu'nun yıldız sokak yemeği falafelle bu listeye başlamamak olmazdı. Ana hatlarıyla nohut, çeşitli yeşillikler, sarımsak, soğan ve baharatlarla harmanlanarak kızartılan falafelin içeriği, ülkelere göre farklılık gösterebiliyor. Örneğin, Lübnan’da yapılan falafelin içine daha çok yeşillik konarken Ürdün’de yer fıstığı gibi kuruyemişler de falafelin bir parçası oluyor. Mısır’da ise falafel, taameya ismiyle anılıyor ve benzer bir tarif nohut yerine başka bir baklagille; baklayla yapılıyor.&nbsp; &nbsp;</li><li>Ka’ak: Sokakta hızlıca acıkanların köşedeki fırından alabileceği, susam kaplı, simiti andıran, Filistin'den çıktığı düşünülen ka’ak, farklı ülkelerde tatlı veya tuzlu şekilde servis edilebiliyor. Mısır’da daha çok pudra şekeri kaplanarak sunuluyor. Lübnan’daysa zahter, susam, zeytinyağı, sumak, nane ve kekikle yeniyor. &nbsp;</li><li>Manakish / Mankoushe: Levanten mutfağının vazgeçilmezi, tuzlu atıştırmalıkların başında gelen manakis, bazı ülkelerde daha çok kullanılan ismiyle naqash, kelimenin tam anlamıyla yontmak veya oymak anlamına geliyor.&nbsp;Zahterlisi en yaygın versiyonu; fakat farklı sokak köşelerinde peynirlisini, domates ve baharat soslusunu, lezzeti lahmacunu andıran nar ekşisi sosuyla harmanlanmış etli hâlini denemek mümkün. &nbsp;</li><li>Shawarma: Bu tanım size tanıdık gelebilir. Shawarma, çevirmekten türemiş bir kelime fakat Orta Doğu için bundan çok daha fazlası. Baharatlarla harmanlanmış et dilimlerinin koni şeklindeki ekmeklerde servis edildiği shawarma, orijinal olarak kuzu etiyle hazırlanıyor. Fakat günümüzde tavuk, sığır eti ve dana eti versiyonları da yapılıyor. Et; kimyon, kişniş, karabiber, tarçın ve pul biberden oluşan shawarma baharatlarıyla lezzetlendiriliyor ve tahin sosunda gezdiriliyor. Yapraklı yeşillikler ve soğan da pidenin içinde yerini alıyor. Falafelde olduğu gibi shawarma'da da ekmek çeşitleri ve kullanılan soslar ülkelere bağlı olarak değişiklik gösteriyor. &nbsp;</li><li>Koshary: Tarih boyunca Mısır'ı etkileyen topluluklardan izler taşıyan koshary, bu toplulukların açlıkla olan ilişkisinin ve Mısır'ın farklı ülkelerin mutfaklarıyla olan etkileşiminin görüldüğü bir sokak yemeği. Pirinç, makarna ve mercimekten yapılıyor; üzerine baharatlı domates, sarımsak, limon suyu, nohut ve çıtır kızarmış soğan serpiştirilerek servis ediliyor. &nbsp; &nbsp;</li><li>Knefeh: Türkiye’de künefe olarak da bilinen knefeh, Arap ülkelerinde sokakta kolayca alınıp yenebiliyor. İçinde kullanılan peynir, ülkeden ülkeye değişiklik gösterebiliyor. Hemen hemen her ülkede yoğun şerbetli bir şekilde servis ediliyor.</li></ul> Farklılıkları da benzerlikler gibi kucaklayan, ekşisi bol, zeytinyağı tadında ve susamı her yerine taşımış bu koşturmalı lezzetlerin her birini denemenize, paylaşmanıza ve üzerine konuşmanıza vesile olmayı dileriz. İllüstrasyon: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmNjOWJkYzJiYzIxMDAwNzA2Zjg5YiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVmMzhmYTU3MTU2MTYwMDA2ZDNhNGE4JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZndW5nb3JjZW5rJTI1MkY="""">Cenk Güngör</a>

apéro

Orta Doğu'nun sokak lezzetlerinin temel malzemelerinden, farklı ülkelerin aynı sokak lezzetlerinde nasıl farklılıklar gösterdiğinden ve  falafelden shawarmaya en çok tüketilen sokak lezzetlerinden bahsettik. 

zahter ile ilgili hikayeler