<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Weizmann Bilim Enstitüsü'nden bilim insanları; rahim, yumurta ve sperm kullanmadan erken dönem <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/science/2023/sep/06/complete-models-of-human-embryos-created-from-stem-cells-in-lab?utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">insan embriyosu modeli</a> geliştirdi. Kök hücre kullanılarak geliştirilen ve 14 günlük gerçek bir embriyoya benzeyen modelin, hamilelik testinden pozitif sonuç aldığı aktarıldı.&nbsp;

Quando

• 50 yıldır yürütülen 25 çalışmayı kapsayan bir incelemeye göre <a fr-original-style="" href="https://www.sciencealert.com/50-years-of-data-links-insecticides-to-global-decline-of-human-sperm-counts" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">böcek ilacına</a> maruz kalmak,&nbsp;yetişkin erkeklerde sperm konsantrasyonunun düşmesiyle ilişkilendirildi. Çalışma, ayrıca zamanla azalan meni kalitesi ile bazı kanser kanser türleri arasında da bir korelasyon olduğunu ortaya çıkardı.

Bundan birkaç hafta önce İsrail Weizmann Bilim Enstitüsü'nden bilim insanları; rahim, yumurta ve sperm kullanmadan erken dönem insan embriyosu modeli geliştirdiklerini <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/science/2023/sep/06/complete-models-of-human-embryos-created-from-stem-cells-in-lab" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bildirdi.</a> Kök hücre kullanılarak geliştirilen ve 14 günlük gerçek bir embriyoyu oldukça benzer bir şekilde taklit eden sentetik embriyo, hamilelik testinden dahi pozitif sonuç almıştı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasıl: Araştırmacılar, uygun embriyo elde etmek için epiblast hücrelerinden, plasenta için trofoblast hücrelerinden ve destekleyici yolk kesesi için de hipoblast ile ekstraembriyonik mezoderm hücrelerinden yararlandı. Bu hücreler ile bir karışım hazırlayan araştırmacılar, karışımın insan embriyosunu andıran ancak aynı olmayan farklı bir yapıya evrildiğini gözlemledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Wizemann Bilim Enstitüsü, geçtiğimiz yıl laboratuvarda döllenmiş yumurta ya da rahim olmaksızın sentetik bir fare "embriyosu" yaratmayı başarmış; ancak embriyo modeli, 20 günlük fare embriyonik döngüsünün yalnızca sekizinde hayatta <a data-saferedirecturl="https://www.google.com/url?q=https://link.apos.to/c/17539yUY_43P?c%3DPHute5t6EV74tUzxdz8wU%26sub%3D628e22d6bf9ba80007525453%26s%3Demail&source=gmail&ust=1695965885365000&usg=AOvVaw1_UUHUvE27YCHm8jbJ4Xxy" fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/17539yUY_43P?c=PHute5t6EV74tUzxdz8wU&sub=628e22d6bf9ba80007525453&s=email" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kalabilmişti.</a>&nbsp;</li></ul>Bu noktada, bunun türünün ilk örneği olmadığını da belirtmemiz gerekiyor. Benzer bir haber Haziran ayında da manşetlere çıkmış; Cambridge Üniversitesi ve California Teknoloji Enstitüsü'nden Prof. Magdalena Żernicka-Goetz liderliğindeki araştırma ekibinin, aynı şekilde laboratuvar ortamında yumurta ya da sperm kullanmadan; kök hücrelerden yararlanarak başarılı bir şekilde sentetik insan embriyoları oluşturduğu <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/science/2023/jun/14/synthetic-human-embryos-created-in-groundbreaking-advance" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurulmuştu.</a>&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Söz konusu yapılarda atan bir kalp ya da başlangıç aşamasında bir beynin bulunmadığı; tipik olarak plasenta, yumurta kesesi ve embriyonun kendisini oluşturacak hücreleri içerdiği aktarılmıştı.</li></ul>Gelgelelim, yapay embriyo kavramı, birtakım etik ve yasal soru ve sorunları da beraberinde getiriyor. Peki, bilim insanları, sentetik insan embriyosu modelleriyle neyi başarmak istiyor?Konunun derinine inmek için ilk olarak "sentetik embriyo"nun ne olduğunu biraz kavramamız gerekiyor ve sanıyorum ki kavrama işine bu ismin biraz yanıltıcı olduğu; bu yapıların gerçek anlamıyla sentetik olmadığını ve doğal yollarla gelişen insan embriyolarından da yapısal olarak farklı olduklarını söylemekle başlayabiliriz.Yazının başında da belirttiğimiz üzere, bu yapılar laboratuvar ortamında geliştirilen bu yapılar, kök hücrelerin özünde bir embriyodan gelmesi nedeniyle tam anlamıyla sentetik değildir ve gerçek embriyolarla da farklılık göstermektedir. Bu nedenle, kimileri bu yapıları "kök hücre temelli embriyo modeli" olarak adlandırmayı tercih etmektedir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Amaç ne?</h3>Sentetik embriyoların geliştirilmesinin birden fazla nedeni bulunuyor.Bunlardan biri, günümüzde hadi bir kara kutu olan hamileliğin ve insan yaşamının ilk günlerinde neler olup bittiğini anlamak olarak öne çıkıyor. Doğum kusuru ve düşüklerin çoğu bu dönemde gerçekleşiyor; ancak bu noktada neler olduğuna dair pek fikir sahibi olmadığımız gerçeği, bu durumların engellenmesinin de önüne geçiyor.Bir diğer sebep ise kimi ilaç ve tedavilerin anne ve anne karnındaki bebek üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Hamile kadınların genellikle klinik araştırmaların dışında tutulması nedeniyle, doktorlar, en yaygın tedavilerden bazılarının bile hamile kadınlar ve bebekler üzerinde ne gibi yan etkileri olabileceği hakkında bilgi sahibi olamıyor. Öte yandan, eğer elimizde bu ilaç ve tedavilerin test edilebileceği embriyo örnekleri olsaydı, durum çok daha farklı olabilirdi.Aslına bakacak olursanız, günümüzde gerçek embriyolar üzerinde de testler yapılıyor. Ancak, laboratuvar ortamında bir kabın içinde geliştirilen bu doğal embriyolar, Birleşik Krallık ve ABD dahil olmak üzere çoğu ülkede 14 gün sonra imha ediliyor. Bunun nedeni ise tahmin edebileceğiniz üzere, bu süre zarfından sonra fetüse dönüşecek embriyolar üzerinden yürütülen bilimsel çalışmaların yol açacağı etik sorunların önüne geçmek.Öte yandan, doğal embriyolara yönelik bu 14 günlük kullanım ömrü, sentetik embriyoları kapsamıyor. Bu da araştırmacıların sentetik embriyolar aracılığıyla embriyo gelişimini daha uzun süre inceleyebileceği; organ gelişimi sürecini ve erken dönemde meydana gelen düşük ya da diğer komplikasyonları gözlemleyip çalışabileceği anlamına geliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gelgelelim, doğal embriyolar için geçerli olan kuralların sentetik olan embriyolar için geçerli olmadığı gerçeği, bu alanın asla regüle edilmeyeceği anlamına da gelmiyor. Hatta bu kurallar, Birleşik Krallık'ta Żernicka-Goetz gibi bilim insanlarından, hukuk uzmanlarından, hasta temsilcilerinden ve etik uzmanlarından oluşan bir çalışma grubu ile birlikte hazırlanıyor. Grup, doğal embriyolarla ilgili araştırmaları düzenleyen ve muhtemelen sentetik embriyoların sorumluluğunu da üstlenecek olan Birleşik Krallık İnsan Döllenmesi ve Embriyoloji Otoritesi'ne tavsiyelerde <a fr-original-style="" href="https://www.newscientist.com/article/2378553-what-are-synthetic-embryos-and-why-are-scientists-making-them/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bulunuyor.</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Francis Crick Enstitüsü'nden James Briscoe ise politika yapıcıların 14 gün kuralı gibi belirli bir zaman sınırı yerine sentetik embriyonun ulaştığı gelişim aşamasına dayalı bir sınırlama yapmayı düşünebileceklerini belirterek "Belki de eşik belirli bir organ sisteminin oluşumu olacaktır." ifadelerini kullanıyor.</li></ul>Bütün bunları bir kenara bırakacak olursak, sentetik insan embriyoları geliştirmenin ardından etik olarak çok daha tartışmaya açık bir neden daha bulunuyor: Organ donörleri.Kazuo Ishiguro'nun aynı isimli bir filmi de bulunan Beni Asla Bırakma romanına da konu olan bu fikir, özünde birçok hastalığın çözümü olabileceği gibi, oldukça derin tartışmaların da ortasında yer alıyor. Weizmann Bilim Enstitüsü'nün gerçekleştirmiş olduğu araştırmaya liderlik eden Prof. Jacob Hanna, gerçek hastaların deri hücrelerinden model yapay embriyoların oluşturulmasının mümkün olduğuna dikkat çekerek model embriyoların, bir ay büyütüldükleri bir senaryoda hastalara nakledilecek hücrelerin kaynağı olarak kullanılabilecek organlar geliştirmeye başlayacaklarını söylüyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 14, 14); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Embriyo modeli oluşturmak ve hayatlarını kurtaracak ya da tıbbi ihtiyaçlarını çözecek hücreler yapmak için kendi deri hücrelerini verme hakları var mı? Üzerinde düşünülmesi gereken senaryo budur"</blockquote>Öte yandan, yapay embriyoların 14 günün ardından gerçek bir insana dönüşme ihtimali göz önüne alındığında bu, organ nakli için geliştirilecek embriyolarda ciddi önlemler alınması gerektiğine işaret ediyor. Bununla alakalı olarak Hanna, donör doku için bir model embriyo yetiştirmeden önce, bilim insanlarının embriyonun genetiğini değiştirerek bir beyin ya da sinir sistemi geliştirmemesini sağlamaları gerektiğinin altını çiziyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Peki ya...</h2>Sentetik embriyoları bir rahme transfer edecek olsaydık ne olurdu? Açıkçası bilimin bu soruya henüz bir cevabı yok çünkü böyle bir şey şu ana kadar hiç denenmedi ve denenmesi de yasa dışı olurdu zaten.Ancak, Çinli bir ekip tarafından yapılan bir hayvan araştırması, mevcut durumda bunun hamileliğe yol açmayacağını gösteriyor. Nisan ayında yapılan çalışmaya göre, sekiz dişiye transfer edilen maymun sentetik embriyolarının üçü bireylerde gebelik başlangıcına yol açsa da bu gebelikler düşükle sonuçlandı.Bunun nedeninin, sentetik embriyoların doğal embriyolarla tamamen aynı olmaması olabileceği değerlendiriliyor. Hull York Tıp Fakültesi'nden Roger Sturmey, konuya ilişkin olarak "İnsan embriyonik gelişimini tamamen taklit ettiklerini varsayamayız" ifadelerini kullanıyor.

Son zamanlarda sentetik embriyo çalışmalarının hız kazanmasının ardında ne yatıyor?

Bilim dünyası, sentetik embriyolar ile neyi başarmak istiyor?

• Weizmann Bilim Enstitüsü'nden bilim insanları; rahim, yumurta ve sperm kullanmadan erken dönem <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/science/2023/sep/06/complete-models-of-human-embryos-created-from-stem-cells-in-lab" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">insan embriyosu modeli</a> geliştirdi. Kök hücre kullanılarak geliştirilen ve 14 günlük gerçek bir embriyoya benzeyen modelin, hamilelik testinden pozitif sonuç aldığı aktarıldı.<img src="https://images.aposto.com/2023/8/2/1694499593162.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Dr. G. Moscoso/Science Photo Library/Getty Images/Fortune<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasıl: Araştırmacılar, uygun embriyo elde etmek için epiblast hücrelerinden, plasenta için trofoblast hücrelerinden ve destekleyici yolk kesesi için de hipoblast ile ekstraembriyonik mezoderm hücrelerinden yararlandı. Bu hücreler ile bir karışım hazırlayan araştırmacılar, karışımın insan embriyosunu andıran ancak aynı olmayan farklı bir yapıya evrildiğini gözlemledi.</li></ul><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden: Embriyo modeli fikrinin ardında, insan yaşamının ilk günlerini etik yollarla anlamak yatıyor. Doğum kusuru ve düşüklerin çoğu bu dönemde gerçekleşiyor; ancak bu noktada neler olduğuna dair pek fikir sahibi olmadığımız gerçeği, bu durumların engellenmesinin de önüne geçiyor.</li></ul>

Laboratuvar ortamında, yumurta ya da sperm kullanmadan; kök hücrelerden yararlanarak başarılı bir şekilde&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/science/2023/jun/14/synthetic-human-embryos-created-in-groundbreaking-advance" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sentetik insan embriyoları</a> oluşturulduğu bildirildi. Atan bir kalp ya da başlangıç aşamasında bir beynin bulunmadığı; tipik olarak plasenta, yumurta kesesi ve embriyonun kendisini oluşturacak hücreleri içerdiği belirtilen, insan gelişiminin ilk evrelerine benzeyen bu yapıların, genetik bozuklukların etkisi ve tekrarlayan düşüklerin biyolojik nedenlerine ilişkin yeni bilgiler sağlayabileceği değerlendiriliyor.Geniş açı: Cambridge Üniversitesi ve California Teknoloji Enstitüsü'nden Prof Magdalena Żernicka-Goetz, söz konusu çalışmanın detaylarını Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Derneği'nin geçtiğimiz hafta Boston'da gerçekleşen Boston'daki yıllık toplantısında paylaştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Toplantıda "[Embriyonik kök] hücrelerin yeniden programlanmasıyla insan embriyosu benzeri modeller yaratabiliriz," ifadelerini kullanan Żernicka-Goetz, Guardian'a verdiği demeçte ise tamamen embriyonik kök hücrelerden geliştirdiklerini belirttiği insan modelini, "yumurta ve spermin öncü hücreleri olan amniyon ve germ hücrelerini belirleyen ilk üç aşamalı insan embriyo modeli" olarak tanımlıyor.</li></ul><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu model yapıların, embriyonun sürekli bir hücre tabakasından farklı hücre hatları oluşturmaya ve vücudun temel eksenlerini kurmaya dönüştüğü gastrulasyon olarak bilinen gelişimsel bir dönüm noktasının başlangıcına ulaştığını aktaran Żernicka-Goetz, embriyoların doğal bir embriyo için 14 günlük gelişimin hemen ötesinde bir aşamaya kadar yetiştirildiğini ifade etti.&nbsp;</li></ul>Bir adım geriden: Geçtiğimiz yıl moleküler genetikçi Joseph Hanna liderliğindeki İsrail Wizemann Bilim Enstitüsü'nden bir grup araştırmacı, laboratuvarda döllenmiş yumurta ya da rahim olmaksızın sentetik bir fare "embriyosu" yaratmayı başarmış; ancak embriyo modeli, 20 günlük fare embriyonik döngüsünün yalnızca sekizinde hayatta&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://futurism.com/neoscope/synthetic-embryo-stem-cell-controversy" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kalabilmişti.</a><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İnsan hamileliğinin erken evrelerinde neler olduğuna dair bir fikir edinmemizi sağlayan bu gelişme için Melbourne Üniversitesi'nden kök hücre araştırmacısı Megan Munsie, insanlarda birçok gebeliğini bu aşamada düşükle sonuçlandığını ve bu durumun nedeninin bilinmediğini belirterek&nbsp;"Modellere sahip olmak, neyin yanlış gidebileceğini daha iyi anlamanın bir yolunu ve muhtemelen bu konuda neler yapabileceğimize dair içgörü sağlar." ifadelerini kullanmıştı.</li></ul>Öte yandan: Bilimsel açıdan çığır açıcı nitelikte olan bu gelişme, etik ve yasal açıdan ise oldukça sıkıntılı olarak karşımıza çıkıyor. Buna göre, laboratuvarda yetiştirilen varlıkların, Birleşik Krallık ve diğer birçok ülkedeki mevcut mevzuatın dışında kaldığı ifade ediliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sentetik embriyoların klinik olarak kullanılmasına ilişkin yakın vadeli bir beklenti olmadığı gibi, bu yapıların rahme yerleştirilmesinin de yasadışı olduğu belirtiliyor. Bununla birlikte, bu yapıların gelişimin ilk aşamalarının ötesinde olgunlaşmaya devam etme potansiyeline sahip olup olmadığı henüz net bir şekilde bilinmiyor.</li></ul>Amaç: Çalışmanın motivasyonu, bilim insanlarının gelişimin "kara kutu" olarak adlandırılan dönemini anlamaları olarak öne çıkıyor. Mevcut durumda bilim insanlarının embriyoları laboratuvarda yalnızca 14 günlük yasal bir sınıra kadar yetiştirmelerine izin veriliyor. Bu sürenin dolmasının ardından bilim insanları, embriyoların gelişiminin gebelik taramalarına ve araştırma için bağışlanan örneklere bakarak takip edebiliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Konuya ilişkin olarak Londra'da bulunan Francis Crick Enstitüsü'nden kök hücre biyolojisi ve gelişimsel genetik bölüm başkanı Robin Lovell-Badge,&nbsp;"Fikir şu ki, kök hücreleri kullanarak normal insan embriyonik gelişimini gerçekten modellerseniz, araştırma için erken embriyoları kullanmak zorunda kalmadan, gelişime nasıl başladığımız, nelerin yanlış gidebileceği hakkında çok fazla bilgi edinebilirsiniz." ifadelerini kullanıyor.</li></ul>

Genetik hastalıkların araştırılmasına yardımcı olabileceği belirtilen bu gelişme, ciddi etik ve yasal sorunları da beraberinde getiriyor

Laboratuvar ortamında sentetik insan embriyoları geliştirildi

Laboratuvar ortamında, yumurta ya da sperm kullanmadan; kök hücrelerden yararlanarak başarılı bir şekilde <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/science/2023/jun/14/synthetic-human-embryos-created-in-groundbreaking-advance" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sentetik insan embriyoları</a> oluşturulduğu bildirildi. Atan bir kalp ya da başlangıç aşamasında bir beynin bulunmadığı; tipik olarak plasenta, yumurta kesesi ve embriyonun kendisini oluşturacak hücreleri içerdiği belirtilen, insan gelişiminin ilk evrelerine benzeyen bu yapıların, genetik bozuklukların etkisi ve tekrarlayan düşüklerin biyolojik nedenlerine ilişkin yeni bilgiler sağlayabileceği değerlendiriliyor.Geniş açı: Cambridge Üniversitesi ve California Teknoloji Enstitüsü'nden Prof Magdalena Żernicka-Goetz, söz konusu çalışmanın detaylarını Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Derneği'nin geçtiğimiz hafta Boston'da gerçekleşen Boston'daki yıllık toplantısında paylaştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Toplantıda "[Embriyonik kök] hücrelerin yeniden programlanmasıyla insan embriyosu benzeri modeller yaratabiliriz," ifadelerini kullanan Żernicka-Goetz, Guardian'a verdiği demeçte ise tamamen embriyonik kök hücrelerden geliştirdiklerini belirttiği insan modelini, "yumurta ve spermin öncü hücreleri olan amniyon ve germ hücrelerini belirleyen ilk üç aşamalı insan embriyo modeli" olarak tanımlıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu model yapıların, embriyonun sürekli bir hücre tabakasından farklı hücre hatları oluşturmaya ve vücudun temel eksenlerini kurmaya dönüştüğü gastrulasyon olarak bilinen gelişimsel bir dönüm noktasının başlangıcına ulaştığını aktaran Żernicka-Goetz, embriyoların doğal bir embriyo için 14 günlük gelişimin hemen ötesinde bir aşamaya kadar yetiştirildiğini ifade etti.&nbsp;</li></ul>Bir adım geriden: Geçtiğimiz yıl moleküler genetikçi Joseph Hanna liderliğindeki İsrail Wizemann Bilim Enstitüsü'nden bir grup araştırmacı, laboratuvarda döllenmiş yumurta ya da rahim olmaksızın sentetik bir fare "embriyosu" yaratmayı başarmış; ancak embriyo modeli, 20 günlük fare embriyonik döngüsünün yalnızca sekizinde hayatta <a fr-original-style="" href="https://futurism.com/neoscope/synthetic-embryo-stem-cell-controversy" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kalabilmişti.</a><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İnsan hamileliğinin erken evrelerinde neler olduğuna dair bir fikir edinmemizi sağlayan bu gelişme için Melbourne Üniversitesi'nden kök hücre araştırmacısı Megan Munsie, insanlarda birçok gebeliğini bu aşamada düşükle sonuçlandığını ve bu durumun nedeninin bilinmediğini belirterek "Modellere sahip olmak, neyin yanlış gidebileceğini daha iyi anlamanın bir yolunu ve muhtemelen bu konuda neler yapabileceğimize dair içgörü sağlar." ifadelerini kullanmıştı.</li></ul>Öte yandan: Bilimsel açıdan çığır açıcı nitelikte olan bu gelişme, etik ve yasal açıdan ise oldukça sıkıntılı olarak karşımıza çıkıyor. Buna göre, laboratuvarda yetiştirilen varlıkların, Birleşik Krallık ve diğer birçok ülkedeki mevcut mevzuatın dışında kaldığı ifade ediliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sentetik embriyoların klinik olarak kullanılmasına ilişkin yakın vadeli bir beklenti olmadığı gibi, bu yapıların rahme yerleştirilmesinin de yasadışı olduğu belirtiliyor. Bununla birlikte, bu yapıların gelişimin ilk aşamalarının ötesinde olgunlaşmaya devam etme potansiyeline sahip olup olmadığı henüz net bir şekilde bilinmiyor.</li></ul>Amaç: Çalışmanın motivasyonu, bilim insanlarının gelişimin "kara kutu" olarak adlandırılan dönemini anlamaları olarak öne çıkıyor. Mevcut durumda bilim insanlarının embriyoları laboratuvarda yalnızca 14 günlük yasal bir sınıra kadar yetiştirmelerine izin veriliyor. Bu sürenin dolmasının ardından bilim insanları, embriyoların gelişiminin gebelik taramalarına ve araştırma için bağışlanan örneklere bakarak takip edebiliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Konuya ilişkin olarak Londra'da bulunan Francis Crick Enstitüsü'nden kök hücre biyolojisi ve gelişimsel genetik bölüm başkanı Robin Lovell-Badge, "Fikir şu ki, kök hücreleri kullanarak normal insan embriyonik gelişimini gerçekten modellerseniz, araştırma için erken embriyoları kullanmak zorunda kalmadan, gelişime nasıl başladığımız, nelerin yanlış gidebileceği hakkında çok fazla bilgi edinebilirsiniz." ifadelerini kullanıyor.</li></ul>

Quando Bilim

• <a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/world-first-mouse-embryo-grown-without-womb-sperm-egg-study-2022-8" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bilim insanları</a> tarihte ilk kez rahim, yumurta ve sperm kullanmadan rahim dışında, kök hücreden geliştirilen yapay fare embriyoları yetiştirdiklerini açıkladı. Bazı embriyoların rahim dışında 8,5 gün gelişmeye devam ettiğini ve bu sürede plasenta gelişimini tamamladıklarını aktaran araştırmacılar, çalışmalarının gelecekte sentetik organ üretimi için temel oluşturabileceğini ifade etti.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/3/1660166509727.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.01" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Insider

sperm ile ilgili hikayeler