Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı ve Yuvam Dünya Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. <a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/mustafa-sari-509474b5/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mustafa Sarı</a>’nın, Akdeniz’de endemik ve nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan Pina canlısının korunması için başlattığı Umut Pina projesinden hareketle, çocuklara farkındalık kazandırmak amacıyla yazdığı “<a fr-original-style="" href="https://www.kitapyurdu.com/kitap/cam-balikin-yolculugu-umut-pina/680916.html?srsltid=AfmBOoqxuwgVYk2EEL9mmX6YLmJvPxZAwRz_Aju7a_yQeBujS-i-nEAj" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Umut Pina</a>” adlı kitabını öneriyoruz.&nbsp;Umut Pina, Akdeniz’deki pinaların başına gelenleri ve pinanın deniz ekosistemindeki rollerini hikayeleştirilmiş bir kurgu ile ele alıyor. İklim krizinin ekosisteme verdiği zararları çocuklara aktararak çevre bilincini artırmayı hedefliyor.Peki Pina canlısını tanıyor musunuz?&nbsp;Pina (Pinna nobilis) bir midye türüdür ve Akdeniz’in en büyük çift kabuklusu olarak Cebelitarık Boğazı ile İstanbul Boğazı arasındaki Akdeniz Havzası’nda yaşar.Pina, deniz suyunu filtre ederek beslenen ve nefes alan bir canlı olduğu için deniz suyunu temizleyerek berraklaştırır, bu sebeple deniz ekosisteminin sağlığı için kritik öneme sahiptir. Ne yazık ki, 2016-2019 yıllarında iklim değişikliği sebebiyle ilişkilendirilen toplu pina ölümlerinin yaşanmasıyla şu an pina sadece Marmara Denizi’nde yaşamaktadır!

Dünyahali

Cam Balık’ın Yolculuğu “Umut Pina”

Dünya Ahali’ne Kitap Önerisi!

Prof. Dr. Mustafa Sarı, Akdeniz’deki pinaların toplu ölümlerinin arkasında, deniz suyu sıcaklıklarındaki iklim değişikliği kaynaklı artış olduğunu <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/yesilhat/bilim/iklim-degisikligi-akdenizdeki-toplu-pina-olumlerini-tetikledi/1821900" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Daha önce:&nbsp;Akdeniz’e özgü bir kabuklu midye türü olan ve deniz suyunu temizleyen doğal filtreler olarak kabul edilen pinalar için İspanya kıyılarında 2016’da başlayan toplu ölümler, 2019’a kadar Çanakkale Boğazı’na ulaştı. Akdeniz’deki pina popülasyonlarının büyük kısmı kaybedildi.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1702650330970.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: AA<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden:&nbsp;Pina ölümlerinin nedeni, iklim değişikliğine bağlı sıcaklık ve tuzluluk artışı olarak görülüyor. Bu durum parazitlerin yayılmasına ve pinaların bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açıyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deniz çayırlarının yok edilmesi ve kıyıların yanlış kullanımı, pina popülasyonunun azalmasına katkıda bulunuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Marmara Denizi'nde pina popülasyonunun yok olması durumunda, denizlerde daha çok kirlilikle karşılaşılacağına dikkat çekiliyor.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açıklamalar:&nbsp;Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı, deniz çayırlarının korunması, kıyıların doğru kullanımı ve yanlış avcılık tekniklerinden kaçınmanın önemini vurguluyor. Marmara Denizi etrafında yaşayan 25 milyon kişinin atıklarının yarısının arıtılmadan denize boşaltıldığını belirtiyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne yapmalı: Sarı, pina popülasyonunun korunması için kamu kurumları, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliği içinde çalışması gerektiğini vurguluyor.</li></ul>

Angst

İspanya kıyılarında 2016’da başlayan toplu ölümler, 2019’a kadar Çanakkale Boğazı’na ulaşmıştı.

Akdeniz’de toplu pina ölümleri yaşanıyor

Haftalardır müsilaj konuları aklımda ama başka bültenlerde o kadar derinlemesine işlendi, bu konu hakkında engin bilgilere sahip insanlar o kadar güzel açıkladılar ki 20likte buna değinmem gerektiğini düşünmemiştim — daha önce bahsettiğim gibi, eğer söyleyeceklerim zaten ses dolu bir yere eklenen boş bir bağırışsa, değinmiyorum. Ancak bu kadar deniz, yaz, yüzme dedikten sonra bu gerçekliğe de değinmemek olmaz.&nbsp;Bu ay dersinize çalışmadıysanız, bu konuyu takip etmediyseniz, bugün şanslı gününüz. Ders defterimi açtım, renkli kalemlerle aldığım notları önünüze sunuyorum.&nbsp;Müsilaj, halk ağzındaki adı gibi, salyamsı bir yapıya sahip. Denizin üstünde gördüğümüz kısım da aslında çok küçük bir kısmı, yüzeyin altında çok yoğun bir kitleye sahip. Balıkların solungaçlarını tıkıyor, o sokaklarda zevkle yediğimiz midyelerin üretimini olumsuz etkileyebiliyor, balıkçıların ağlarını kaplıyor, teknelerin motorlarını tıkıyor ve yüzmeyi tehlikeli kılıyor.&nbsp;Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Mühendisliği öğretim görevlisi Prof. Dr. Mustafa Sarı, müsilaj oluşumunun 3 ana nedeni olduğunu Sözcü gazetesinde <a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2021/gundem/deniz-salyasi-nedir-deniz-salyasi-neden-olur-ne-zaman-gecer-6475157/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylaştı</a> (özetliyorum):&nbsp;<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Su sıcaklığı: İklim değişikliği nedeni ile Marmara ve Akdeniz 40 yıllık sıcaklık ortalamalarının üstünde.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Durağan deniz: Marmara Denizi sirkülasyonu az bir deniz. Prof. Dr.Sarı bunu “astımlı bir insana” <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-57293708" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">benzetiyor</a>.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Atık: Marmara Denizi uzun yıllardır atık deniz olarak kullanılmakta. Evsel, endüstriyel ve tarımsal tüm atıklar bu denize boşaltılıyor. Bu atıklar denizdeki azot ve fosfor yükünü arttırarak “fitoplankton” denilen mikroskobik bitkiciklerin çoğalması için uygun bir ortam yaratıyor. Fitoplankton aslında atmosferin oksijen kaynaklarından biri ancak denize atılan atıkları azaltmaya çalıştıkları için çok daha fazla ürüyorlar ve müsilaj oluşuyor.</li></ol>&nbsp;Yani kısaca yine dengeyi bozduk… Bilim insanı, deniz biyoloğu ve yazar <a fr-original-style="" href="http://www.mertgokalp.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mert Gökalp</a> ile yaptığım kısa bir telefon konuşmasında, bu konuda bilgi sahibi ve birikimi olan herkesin aynı fikirde olduğunu söyledi. O da atık maddenin müsilaja neden olduğu. &nbsp;&nbsp;"Sorun, son 50 sene içerisinde Marmara denizi çevresindeki insanların evsel atıklarının, sanayi tesislerinin sanayi atıklarının ve zirai atıklarının düzgün kontrol edilmemiş olması ve bunların hepsinin Marmara’ya akması," dedi.&nbsp;Müsilaj yıllardır olsa bile iklim değişikliği ile etkileri artıyor. Ciddiye alınmadığı için de bugünlere gelmiş bulunuyoruz. Sorunun temeli nedir? Bence devletimizin gerekli atık yönetim politikalarının olmaması ve gündeminin en tepesinde iklim krizini barındırmaması. Sorumlu olan çok kişi var; fabrikalarına arıtma sistemi kurmayanlar, atıklarını denize bırakanlar, en basitinden zihniyet olarak denize çöp atan insanlar. Bu zihniyet ve davranışın değişmesi için hem eğitim hem de devletin ve güç sahibi insanların bunu ciddiye aldığını göstermesi gerekiyor. Müsilaj aslında gelecekte olabileceklerin bir göstergesi. Bu son değil, harekete geçmezsek de devam edecek.&nbsp;Bu arada Mert Gökalp, Kanal İstanbul ve müsilaj sorununun iki farklı konu olduğunu ekledi."İkisinin de ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekiyor. Kanal İstanbul hadisesini müsilajın içine sokmaya çalışmak işi biraz daha değersizleştiriyor. Gereksiz siyasete çekiyor," dedi.Kanal İstanbul gibi çok politik &nbsp;olan bir konuyu, denizimizi şu an gözümüzün önünde yok eden bir konu ile aynı kefeye koymak, maalesef müsilaj sorununu hafife almaya neden olabilir. Bu da riskli çünkü durum acil.&nbsp;

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi ile ilgili hikayeler