<img src="https://images.aposto.com/2023/9/3/1696431576620.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.18" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">• Nobel Kimya Ödülü'nün bu yılki kazananları, kuantum noktaları olarak adlandırılan parçacıkları geliştiren Louis E. Brus ve Alexei I. Ekimov ile bu parçacıkların üretimini değiştiren Moungi Gabriel Bawendi oldu.<div dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="auto" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Kuantum noktaları, ışığa maruz kaldıklarında mavi, kırmızı veya yeşil renkte parlayan nanoparçacıkların yapay olarak oluşturulmuş hâlidir. QLED TV'lerde karşımıza çıkan bu parçacıklar, tıbbi görüntülemede, kanser ilaçlarının hedeflenmesinde ve güneş panellerinde de kullanılmaktadırlar.</li></ul></div>

Aposto Gündem

• <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2022/10/05/science/nobel-prize-chemistry-winner.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2022 Nobel Kimya Ödülü</a>, moleküler yapı taşlarının bir araya gelerek yeni bileşiklerin verimli bir şekilde oluşturulmasını sağlayan reaksiyonları keşfeden Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal ve K. Barry Sharpless'a verildi.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/3/1664989682194.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">@NobelPrize/Twitter

<a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/world/bertozzi-meldal-sharpless-win-2022-nobel-prize-chemistry-2022-10-05/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2022 Nobel Kimya Ödülü</a> sahiplerini buldu. Ödül bu yıl, moleküler yapı taşlarının bir araya gelerek yeni bileşiklerin verimli bir şekilde oluşturulmasını sağlayan reaksiyonları keşfettikleri için bilim insanları Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal ve K. Barry Sharpless’a verildi. Bu, Sharpless’ın başarıları için aldığı ikinci Nobel Ödülü’ydü.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/3/1664968173072.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">@NobelPrize/TwitterKonuya ilişkin yaptığı açıklamada İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, “click” kimyası ve biyoortogonal kimya olarak bilinen söz konusu teknolojilerin artık hücrelerin keşfedilmesi ve biyolojik süreçlerin gözlemlenmesi için küresel çapta kullanıldığını aktardı. Bununla birlikte kurum, araştırmacıların “biyoortogonal reaksiyonları kullanarak şu an klinik deneylerde test edilen kanser ilaçlarının hedeflenmesini” iyileştirdiğini de sözlerine ekledi.

Ödülü yeni bileşiklerin verimli bir şekilde oluşturulmasını sağlayan üç bilim insanı kazandı

🔔 2022 Nobel Kimya Ödülü sahiplerini buldu

• <a fr-original-style="" href="https://t24.com.tr/haber/2022-nobel-fizik-odulu-sahiplerini-buldu,1063612" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2022 Nobel Fizik Ödülü</a> sahiplerini buldu. Ödülün bu yılki kazananları,&nbsp;"Dolaşık fotonlarla yaptıkları deneyler, Bell eşitsizliklerinin ihlallerini ortaya koymaları ve kuantum bilgi bilimine öncülük ettikleri için” Fransız fizikçi Alain Aspect, ABD’li teorik ve deneysel fizikçi John F. Clauser ile Avusturyalı kuantum fizikçisi Anton Zeilinger olarak açıklandı.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1664883898785.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">@NobelPrize/Twitter<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">"Kuantum teknolojisinde yeni çağ": Aspect, Clauser ve Zeilinger’ın kuantum mekanikleri üzerinde gerçekleştirdikleri deneylerin, dolanık durumdaki parçacıkların kontrol edilmesi ve araştırılması potansiyelinin varlığını ortaya koyduğu aktarıldı. Üç bilim insanının çalışmalarının “kuantum teknolojisinde yeni çağ için temelleri attığını” ifade eden Nobel Fizik Komitesi; Aspect, Clauser ve Zeilinger'ın keşifleri sayesinde süper bilgisayarlara ve gelişmiş şifreli iletişime giden yolu açtıklarını belirtti.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir yıl geriden: 2021’de de Nobel Fizik Ödülü’nü Japon meteorolog ve klimatolog Syukuro Manabe, Alman oşinograf ve iklim modelleyicisi Klaus Hasselmann ve İtalyan teorik fizikçi Giorgio Parisi olmak üzere üç bilim insanı kazanmıştı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Takvim: Nobel Kimya Ödülü 5 Ekim, Edebiyat Ödülü 6 Ekim, Barış Ödülü 7 Ekim, Ekonomi Çalışmaları Ödülü ise 10 Ekim'de sahiplerini bulacak.</li></ul>

Nobel Fizik Ödülü, kuantum mekanikleri alanındaki çalışmaları vesilesiyle üç bilim insanına verildi.

2022 Nobel Fizik Ödülü sahiplerini buldu

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gen diziliminde yeni teknoloji: RLR</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T19:28:03.715Z_sm.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.91" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: New AtlasBilim insanları, kanser ve kalıtsal hastalıkları iyileştirebilmek için gen dizilimlerini değiştirme üzerinde ciddi çalışmalar yapıyor. Geçtiğimiz günlerde Harvard Wyss Enstitüsü'nden bilim insanları, <a fr-original-style="" href="https://newatlas.com/biology/retron-library-recombineering-gene-editing-crispr/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Retron Library Recombineering (RLR)</a> adını verdikleri yeni bir gen düzenleme aracı geliştirdi.RLR tekniğiyle, retron adı verilen DNA segmentleriyle tek hücreli DNA iplikleri üretilebiliyor ve yeni oluşan DNA'ya ekleniyor.Geçen yıl geliştirilen ve Nobel Kimya Ödülü'ne konu olan CRISPR-Cas9 tekniği, belirli DNA parçalarını bulup kesmek için kullanılabiliyor. Ancak Cas9 enzimi, DNA'nın kesilmek istenmeyen kısımlarını da keserek hücre için toksik bir soruna dönüşebiliyor ve mutant kısımları orijinal DNA'ya eklediği için ana DNA dizilimi kaybolmuş oluyor.RLR ise değiştirilen sekansları yeni oluşturulan kopya DNA ile hücreye ekliyor. Böylece deneylerde ana DNA dizilimine zarar verilmemiş oluyor ve milyonlarca DNA mutasyonu aynı anda üretilebilirken "barkod" gibi takip edilerek hangi hücrenin hangi retron dizilimini aldığı kontrol edilebiliyor.RLR ve gen mutasyonları konusunda daha yapılacak çok iş olsa da bu teknolojinin kısa vadede bakteriyel genomlar ve mutasyonlar incelenerek geliştirilecek yeni yararlı türler ve tedavi seçenekleri, uzun vadede ise insanlar ve diğer organizmalarla ilgili yapılacak çalışmalar için yararlı olacağı düşünülüyor.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mutfaktaki otomasyon robotları&nbsp;</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T19:27:19.712Z_sm.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" alt="CookRight." fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: The SpoonFast-food zincirlerinin robotik ustabaşısı olan "Flippy" robotunun üreticisi Miso Robotics şimdi de etlerin tam ağzımıza layık pişirilmesi için geliştirdiği yeni yapay zekâ uygulaması ve kamera sistemi CookRight'ı <a fr-original-style="" href="https://www.engadget.com/misos-latest-ai-powered-app-can-monitor-burger-and-steak-cooking-times-090035547.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu</a>.CookRight; yiyeceklerin tek tek ızgara sürelerini izliyor, pişirme sürelerini hassas bir şekilde ölçmek için ızgaradaki ısı dağılımını öğreniyor ve aşçılara ızgaradaki yiyecekleri doğru zamanda çevirip almalarını söylüyor. Tablet bilgisayar ve ızgaranın üzerine yerleştirilen kameralarla çalışan platform, gerçek zamanlı bir kalite kontrol sağlayarak Flippy'deki gibi robotik bir kol yerine gerçek aşçılara talimat veriyor. Hamburger, tavuk, balık, sosisli sandviç gibi ürünlerle çalışan CookRight, aynı zamanda gıda kalitesini iyileştirmek ve verimliliği artırmak için analiz bilgileri de sunuyor.Bu sistemle gıda zehirlenmesi gibi sorunlara yol açan hataları önlemeye yardımcı olan Miso Robotics, özellikle pandemide artan paket servis talepleri için de&nbsp;verimlilik ve tasarruf&nbsp;sağlamayı hedefliyor. Mutfaktaki iş akışını koordine etmek ve optimize etmek için yapay zekâ kullanan başka restoran teknolojisi sistemleri olsa da Miso, bu optimizasyon ve otomasyonu gerçek pişirme zamanına entegre ederek bir adım ileri götürüyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Daha konforlu bir koşu deneyimi&nbsp;</h3><img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T19:19:53.197Z_sm.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" alt="Adidas'ın 3 boyutlu baskıyla üretilen 4DFWD koşu ayakkabısı." fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: EngadgetSporcuların konforu ve performansı için yüksek teknolojilerle geliştirmeler yapan Adidas, 3 boyutlu baskı şirketi Carbon ile yeni bir koşu deneyimi sağlamak için geliştirdiği 4DFWD modelini <a fr-original-style="" href="https://www.zdnet.com/article/adidas-launches-4dfwd-shoe-with-3d-printed-lattice-via-carbon/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanıttı</a>.Enerji transferini&nbsp;en üst düzeye çıkarmak için tasarlanan papyon-kafes şeklindeki 4D orta tabana sahip ayakkabı, daha konforlu ve uzun süreli çalışmalara olanak sağlamak için yastıklamayı artırırken frenleme kuvvetini de azaltıyor ve önceki modellere göre üç kat daha fazla ileri hareket sağlıyor.17 yıllık sporcu verilerini inceleyen ve 5 milyon tasarımı değerlendiren Adidas ve Carbon, bu ayakkabının 3 boyutlu baskıyla en yüksek hacimde üretilen ürün olacağını düşünüyor. Özellikle olimpik sporcular tarafından kullanılacak olan bu ürün, gelecekte de üç boyutlu baskıyla geliştirilecek daha özel ürünlerin yolunu açıyor.

Quando

• 2020 Nobel Kimya Ödülü, CRISPR-Cas9 olarak bilinen ve "genetik makas" olarak adlandırılan çalışmalarıyla Emmanuelle Charpentier ve Jennifer A. Doudna'ya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2RkYmIyOTJiNTJlMDAwY2E0ODljNiZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYmJjLmNvbSUyNTJGdHVya2NlJTI1MkZoYWJlcmxlci1kdW55YS01NDQ0NzIwOA=="">verildi.</a> İkili, Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen ilk kadınlar olarak tarihe geçti.

Nobel Kimya Ödülü ile ilgili hikayeler