Nisan ayındayız, film festivalinde Çilingir Sofrası'nı Atlas Sineması'nda tamamı dolu bir salonda izliyoruz. O zaman da söylemiştim ama yeri gelmişken tekrar edeyim, salonlarda buluşmamızı sağladıkları için teşekkürler Özlem Türeci ve Uğur Şahin.Gülerken, bir yandan da hüzünlenirken filmin kapanışında seyirciler Nazan Öncel’in "Bunu Bir Ben Bilirim Bir Allah"ına&nbsp;alkışlarla eşlik etti. Film çıkışı gece yarısına doğru filmin geçtiği meyhanenin önüne yolumu düşürmeden edemedim. Çaktırmadan içeri bakmaya çalıştım. Kulağımda Nazan Öncel, "Bu küçücük meyhanede nasıl çektiler bu filmi?" "Ali Kemal’e kim bilir kaç kişi bunu boşuna çekme, gösteremezsin demiştir," diye düşündüm.Film, yakın zamanda üç gün boyunca tamamı dolu salonlarda seyirci ile buluştu. Yusuf Efe’nin “etiket yemeden yaşamak neden bu kadar zor?” sorusu, filmin şarkıları, gülleri, iyi oyunculuklar ve en önemlisi "Yapılabiliyormuş işte!" dedirtmesi o günden bugüne hâlâ zihnimde.Ali Kemal ile buluştuk. Gündüz vaktinde akşama hazırlık yapan, Sofyalı 9 Meyhane’nin önüne iki tabure atıp filmin çekim günlerine gidiyoruz. Merak ettiğim çok şey var. Bir yerden başlıyoruz.“Artık görüşmeyen, Y kuşağına ait iki okul arkadaşı olan Emir Can ve Yusuf Efe, yıllar sonra Beyoğlu’nda bir çilingir sofrasında bir araya gelir. Biri evli ve çocuklu olan iki eski “dost” demlendikçe, özgür ve toksik maskülenliğin hâkim olmadığı bir coğrafyada, daha başka bir hikâyelerinin olabileceğini fark eder.”<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/4zGHsvqqMFQyo0MaV0UaTJ?si=14350d9553bc4c71" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(64, 169, 255); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: 0px; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/6/2022-07-19T11:13:20.841Z.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Üretim Kaydı 

Güney Afrika’da tespit edilen yeni koronavirüs varyantı Omicron, birçok ülkede ilk vakaların görülmesiyle dünya genelinde riskten kaçınma algısı yarattı. Piyasaların durumun ciddiyetini değerlendirebilmek adına son günlere kadar fiyatlamadığı bu yeni gelişme, hisse senetleri piyasasına satış baskısı getirdi. İlaç şirketlerinin açıklamaları da finans piyasalarında alarm zilleri çaldırdı. Ham petrol vadeli işlemleri 1 dolardan fazla düşerken Avustralya'nın para birimi de bir yılın en düşük seviyesine indi.Dünya Sağlık Örgütü’nün “çok yüksek bir küresel risk oluşturduğunu” duyurduğu ve en az 23 ülkede rastlanan Omicron varyantıyla ilgili aşı şirketleri de açıklamalarda bulundu.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aşı şirketleri ne diyor?&nbsp;</h3>BioNTech'in CEO'su Uğur Şahin, Covid-19 aşısının Omicron varyantına karşı büyük olasılıkla koruma sağladığını ve yaklaşık 2 hafta sonunda kesin sonucu öğreneceklerini <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-59475854" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dile getirdi.</a> Durumun ne kadar acil olduğunu anlamaya çalıştıklarını ifade eden Şahin, yeni aşı gerekmesi durumunda uyarlanmış aşının gelecek yıla hazır olabileceğini bildirdi.Moderna'nın CEO'su Stéphane Bancel, koronavirüse karşı geliştirilmiş olan aşıların Omicron üzerinde, “daha önceki varyantlardaki kadar etkili olamayabileceği” uyarısında bulundu. Omicron'daki mutasyonların mevcut aşıdaki korumadan kaçmasını sağladığını söyleyen Bancel, yeni aşı geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.&nbsp;ABD merkezli biyoteknoloji firması Novavax ise Ocak itibarıyla Omicron varyantı için özel hazırlanmış bir Covid-19 aşısının ticari üretimine başlayabileceğini <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2021/12/03/novavax-ocak-itibar-yla-omicron-varyant-icin-as-uretimine-baslayabiliriz" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">duyurdu.</a><h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İlaca kullanım onayı tavsiyesi&nbsp;</h3>ABD'de, sağlık danışmanlarından oluşan bir kurul, Federal Gıda ve İlaç Dairesi'ne (FDA), ABD merkezli ilaç firması Merck tarafından üretilen ağızdan alınan Covid-19 ilacı Molnupiravir’i onaylamasını tavsiye etti.&nbsp;Avrupa Birliği ilaç düzenleyicisi Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ise gerekmesi durumunda, Omicron varyantını hedef alacak şekilde uyarlanan aşıları üç ila dört ay içinde onaylayabileceğini söyledi.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ülkelerden önlemler</h3>Varyantın duyurulmasının ardından Avustralya, Japonya, Türkiye, ABD ve Avrupa ülkelerinin birçoğu, Afrika ülkelerine seyahat kısıtlaması getirdi. Dünya Sağlık Örgütü ise kısıtlamaların yeni varyantın yayılmasını engellemeyeceğini vurguladı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşik Krallık, yurt dışından gelecek yolcuların seyahat öncesinde test yaptırmasını zorunlu hale getirdi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Henüz yeni varyantın rastlanmadığı Rusya’da, PCR testi geçerlilik süresi 48 saate indirildi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD'ye seyahat edenlerin, milliyetine ve aşı durumuna bakılmaksızın uçağa binmeden 24 saat önce test olması ve iç hatlarda maske takılması zorunlu hale getirildi.</li></ul>

Pareto

Omicron'da son durum

Toplam aşı dozlarının sayısı dünya genelinde 1,6 milyara ulaşmışken gelişmekte olan ülkelerdeki aşı yoksulluğu tartışmaları gündemde geniş yer tutuyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Küresel eşitsizlik</h2>Mayıs itibarıyla 217 ülkede aşılama kampanyası yürütülüyor ve virüsün yeni varyantlarıyla tedarik sorunu, ülkeler arasındaki aşı tedariği yarışını hızlandırıyor. Uluslararası Para Fonu’na göre dünya nüfusunun %60’ını 50 milyar dolarlık maliyetle 2022 ortasına kadar aşılayarak pandemiyi sonlandırmak <a fr-original-style="" href="https://www.irishtimes.com/business/economy/imf-says-50bn-is-needed-to-end-covid-pandemic-in-2022-1.4571675" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mümkün</a>.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mevcut durum: 1 milyar ilk doz aşının %80’i zengin ülkelere giderken düşük gelirli ülkelerin payına aşıların yalnızca %0,2’si <a fr-original-style="" href="https://businesstech.co.za/news/business/492591/billionaire-makes-deal-to-manufacture-covid-19-vaccines-in-south-africa/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düşüyor</a>.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yüzdeler: Aşı çalışmalarının %52’si Kuzey Amerika ve Avrupa’da, %51’i Asya Pasifik’te yürütülüyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aşılama kampanyaları ne durumda?&nbsp;</h2>Yaşanan bu durum karşısında birçok gelişmiş ülke ve aşı üreticisi firma, aşı tedariki sözleri vermeye devam ediyor:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://financialpost.com/pmn/business-pmn/share-dollars-and-doses-rich-world-tries-to-tackle-vaccine-inequalities" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Avrupa Birliği</a>, Afrika'da aşı üretim merkezleri kurmak için 1 milyar avro yatırım sözü verdi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Pfizer/BioNTech, yoksul ülkelere yıl sonuna kadar 1 milyar indirimli fiyat sunma sözü verirken 2022 için de 1 milyar aşı sağlayacağı taahhüdünde bulundu.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Johnson &amp; Johnson, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tarafından ortaklaşa yürütülen bir aşı paylaşım programı olan COVAX'a 200 milyon doz aşı sözü verdi.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’deki son durum</h2><a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/graphics/covid-vaccine-tracker-global-distribution/#global" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türkiye’de</a> yapılan aşıların sayısı yaklaşık 28 milyona ulaştı. En az bir doz aşı olanların toplam nüfusa oranı %18, protokolünde belirtilen tüm dozları vurulanların toplam nüfusa oranı %14 düzeyinde.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Dün gerçekleştirilen Bilim Kurulu toplantısı sonrasında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve BioNTech kurucu ortağı Prof Uğur Şahin, haziran ayı sonuna kadar 30 milyon, eylül ayı sonuna kadar da 90 milyon olmak üzere toplamda 120 milyon doz aşı üreterek Türkiye'ye teslim edileceğini açıklamışlardı.</li></ul>

Aposto Gündem

Küresel aşı yoksulluğu

Dream Chaser Yakında Görücüye ÇıkıyorEren ve Fatih Özmen, tıpkı BionTech’in kurucuları Özlem Türeci ve Uğur Şahin gibi beraber çalışan göçmen, Türkiyeli bir çift. Aynı okulda okuyup, aynı şirkette işe giriyorlar. Daha sonra işler yolunda gidiyor ve 1994 yılında çalıştıkları <a fr-original-style="" href="https://www.sncorp.com/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sierra Nevada</a> şirketini sadece 20 çalışanı varken satın alıyorlar.&nbsp;Şu anda 3000 kişiye yakın bir bilim insanı kadrosuna sahip olan Sierra Nevada, 30 sene içerisinde devasa bir uzay ve havacılık şirketi haline geliyor. Türkiye’nin <a fr-original-style="" href="https://www.ssb.gov.tr/Website/ContentList.aspx?PageID=360" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hürkuş Projesi’ne</a> destek vermenin yanı sıra Amerikan ordusunun yüksek meblağlı ihalelerini de kazanıyorlar. Ama sadece Amerika ve Türkiye ile iş yapmıyorlar, dünyanın dört bir yanına teknoloji ve havacılık ürünü satıyorlar.&nbsp;Eren-Fatih Özmen çiftinin her zaman en büyük hayali bir uzay aracı üretmek oluyor. Bu nedenle, başka bir uzay şirketi olan SpaceDev tarafından 2004 yılında geliştirilen Dream Chaser adındaki uzay aracını tüm kullanım haklarıyla 2008’de 38 milyon dolara satın alıyorlar. &nbsp;2010 yılındaysa Dream Chaser’ı geliştirmek için NASA’dan 20 dolar yatırım alan Sierra Nevada, Dream Chaser’ın ilk uzay yolculuğunu yapmasına aylar kaldığını açıkladı.&nbsp;Peki Dream Chaser’ın diğer uzay araçlarından farkı nedir?Dream Chaser’ın Boing ve SpaceX araçlarından farkı, FAA lisanslı 10 bin fit uzunluktaki pistlerin çoğuna inebiliyor oluşu. Ayrıca Dream Chaser tek sefer kullanılacak bir uzay aracı değil, birçok kez uzaya gidip gelebiliyor. Uçaklar gibi uzaktan kontrollü iniş ve kalkış talimatları ile kontrol edilebilen Dream Chaser, uzun vadede Sierra Nevada şirketine ait özel bir uzay istasyonu kurmak için de kullanılacak. Yani Türkiye uzaya gitmeden girişimci Türkiyeli bir çiftin geliştirdiği uzay aracı uzaya gitmiş olacak.&nbsp; Sanırım bundan daha iyi bir haberle bitiremezdik. Bu hikayede feyz alınabilecek birçok nokta var. İlişkilerin takım çalışmasına dönüştüğünde sahip olduğu potansiyel, ülkemiz insanının potansiyeli, çevreye zarar vermeden uzaya gidip gelen araç üretebilme potansiyeli… Güç sizinle olsun sevgili okurlarımız, haftaya görüşürüz! 🔗 &nbsp;Linkedin: &nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/company/baslangic-noktasi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://www.linkedin.com/company/baslangic-noktasi/</a>🕸️ &nbsp;Web: <a fr-original-style="" href="https://baslangicnoktasi.org/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://baslangicnoktasi.org/</a>&nbsp;🐦 Twitter: <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/B_Noktasi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://twitter.com/B_Noktasi</a>----------------------------------------------------------------------------------Başlangıç Noktası’ndan bu haftalık bu kadar! Bu bülteni Yasemin Büşra Karakuş, Deniz Erciyes ve Hale Ceren Zeytinoğlu katkılarıyla derliyoruz.

Kırılım Çağı

“Başkası Yapabiliyorsa Ben Neden Yapamayayım?” Etkisi&nbsp;Hemen &nbsp;başka bir çalışmaya geçiyoruz ve şunu öğreniyoruz: insanlar gerçekte bildiklerinden çok daha fazla şey bildiklerine inanıyorlar. “Açıklayıcı derinlik illüzyonu” olarak adlandırılan bu durumu bir deneyle tespit ediyor makale. Bir grup insana tuvalet sifonu düzeneği veriliyor ve nasıl çalıştığını açıklayıp açıklayamayacakları soruluyor. Deneklerin çoğunluğu büyük bir kendine güvenle mekanizmayı açıklayabileceklerini söylüyorlar ama -elbette- açıklayamıyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-15T08:40:23.706Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Görsel: Memecenterİnsan aklı şöyle çalışıyor: bu aleti birisi tasarladıysa ben de kolaylıkla anlayabilirim. Evrimsel perspektiften bakıldığında bir insanın fikir ve bilgisi ile grubun diğer üyelerinin fikir ve bilgisi arasında keskin sınırlar yok. Grup arkadaşım biliyorsa ben de bildiğimi düşünüyorum, ya da o yapabildiyse ben de yapabilirim. Bu bakış açısı neden gerçekte bildiğimizden daha çok bildiğimizi düşündüğümüzü açıklıyor, öyle değil mi? Öte yandan <a fr-original-style="" href="https://www.researchgate.net/profile/Steven-Sloman/publication/49740703_Asymmetries_in_Predictive_and_Diagnostic_Reasoning/links/55524c1f08ae980ca606ad33/Asymmetries-in-Predictive-and-Diagnostic-Reasoning.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırmacılar</a> diyorlar ki, insanlığın gelişmesini tam olarak bu özelliğimize borçluyuz. Eğer tarih boyunca insanlar yeni şeyler denemek için “gerçekten bilmeyi”, “usta olmayı” bekleselerdi bir adım ileri gidemezdik. Konu yenilikler ve yeni teknolojiler olduğunda konuyu tam anlamama ve bilgiye tam hakim olmamanın cesaretlendirici bir yönü var. Bildiğimizi ve yapabileceğimizi düşünüp denememiz ilerlememizi sağlıyor.&nbsp;Bu illüzyonun tehlikeli olduğu yerler de var elbette: politika ve sağlık gibi. Hepimiz konuyu tam olarak bilmememize rağmen Covid-19 aşıları hakkında fikir yürütüp kararlar veriyoruz, öyle değil mi? Peki sizce bu konuda yetkin miyiz? Dr. Özlem Türeci ve Dr. Uğur Şahin biliyorsa ben de biliyorumdur mu?

Jurnal

Almanya merkezli BioNTech’in&nbsp;kurucu ortağı ve CEO’su Uğur Şahin, ocak ayında tıp dergisi The Lancet’te koronavirüsle ilgili bir yazı okuduğunda acilen çalışmalara başlaması gerektiğini biliyordu. O zamanlar her yerde olduğu gibi Almanya’da da virüsün Çin’le sınırlı kalacağı görüşü hakimdi. Hiç kimse Vuhan'da ortaya çıkan bir hastalığın çok hızlı bir şekilde küresel bir pandemiye dönüşeceğini öngörememişti. “Virüsün bizi etkileyeceğini makaleyi okuduğum anda biliyordum” diyen Şahin ise Mainz şehrinde 40 kişilik bir ekip kurarak “Işık hızı projesi” adını verdikleri aşı çalışmalarına başladı. Dilerseniz rastlantı dilerseniz de kaçınılmaz son deyin; Şahin’in projeyi başlattığı gün, Avrupa bölgesindeki ilk vaka tespit edildi. Mart ayında ise BioNTech’in hâlihazırdaki iş ortaklarından Pfizer aşı projesine dâhil oldu. Aradan geçen 9 ayda aşı geliştirme konusu küresel bir yarışa döndü. Erken yola çıkan Pfizer-BioNTech ortaklığı ise bayrağı göğüslemeye rakiplerinden çok daha yakın. Şirketler, pazartesi yayımladıkları bir basın bülteniyle altı ülkede 45 bin 500 kişi üzerinde test edilen Covid-19 aşısının "%90'ın üzerinde etkili" olduğunu duyurdu. Gerekli onaylar alınırsa yıl sonuna kadar 50 milyon doz, 2021 sonuna kadar ise 1,3 milyar doz aşı piyasaya sürülecek.<ul><li>Aşı yarışı:&nbsp;Dünya çapında şu anda 52 aşıda insanlar üzerinde klinik çalışmalara izin verilirken bu aşılardan sadece 11’inde üçüncü aşamaya geçilerek büyük ölçekte etkinlik testleri <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYWE5YzRhMTVhOGI2MDAwNjFjMjIyYyZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ueXRpbWVzLmNvbSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMTElMjUyRjA5JTI1MkZoZWFsdGglMjUyRmNvdmlkLXZhY2NpbmUtcGZpemVyLmh0bWw="">yapılıyor.</a> Klinik öncesi 87 aşı çalışmasında ise hayvanlar üzerinde çalışmalar yürütülüyor. &nbsp;</li><li>mRNA:&nbsp;Çoğu aşının aksine Pfizer ve BioNTech, hücrelerde virüse karşı bağışıklık sistemini geliştirmek için protein oluşturma temeline dayanan mRNA teknolojisini kullanıyor. Daha önce bilimsel olarak bulaşıcı hastalıkları önlemede etkinliği kanıtlanmayan mRNA tedavisinde, bağışıklık sistemini virüse karşı eğitmek için virüsün kısmi genetik diziliminin bir kısmı vücuda enjekte ediliyor. ABD, Almanya, Brezilya, Arjantin, Güney Afrika ve Türkiye’de sürdürülen denemelerde aşının vücutta antikor ve T hücresi denilen, bağışıklık sisteminin parçası hücrelerin üretilmesine yol açtığı keşfedilirken üç hafta arayla aşının iki dozdan 7 gün sonra koronavirüse karşı %90 koruma sağlandığı saptandı. Aşının -80 santigrat derecede muhafaza edilmesi zorunluluğu ise aşının muhafazası ve dağıtımı konusunda soru işaretlerine neden oluyor. &nbsp;</li><li>Öngörülü ülkeler:&nbsp;Pfizer ve BioNTech’in aşısına geliştirme sürecinde yatırım yapan ülkeler bulunurken bu ülkelerin aşıya erişimde öncelikli olması bekleniyor. Temmuzda Pfizer’la 1,95 milyar dolara 100 milyon dozluk anlaşma imzalayan ABD’nin 500 milyon dozluk ek sipariş hakkı da saklı bulunuyor. Farklı aşı geliştiricilerine yatırım yapan Birleşik Krallık ise Pfizer’ın aşısından toplam 30 milyon doz sipariş etmişti. Yatırımlarda bir adım geriden gelen Avrupa Birliği’nin ise 200 milyon dozluk tedarikle ilgili müzakereleri sürüyor. &nbsp;</li><li>Piyasalar: Aşı testinin olumlu sonuçlar verdiği haberinin ardından piyasalarda büyük bir hareketlenme yaşandı. S&amp;P 500 endeksi günü %1,2 yükselişle kapatırken gün içinde Dow Jones endeksi %4,69, teknoloji ağırlıklı Nasdaq 100 endeksi ise %1,49 civarında yükseldi. En yakın vadeli WTI petrol kontratlarında varil fiyatları %7 yükselişle 39,94 dolar, Brent petrolde ise %8,5 artışla 42,83 dolara çıktı. Hafta sonu yoğun haber akışı nedeniyle haftaya yükselişle başlayan ve açılışta %2,10 değer kazan BIST 100 endeksi ise aşı haberinin de etkisiyle gün içinde son 9 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. &nbsp;</li><li>Hisseler:&nbsp;Açıklama sonrası Pfizer’ın hisseleri %15 yükselirken BioNTech hisselerinde %25 artış görüldü. Diğer aşı geliştiricilerden AstraZeneca ve Johnson&amp;Johnson’ın hisseleri sırasıyla %5 ve %2,6 yükselirken yarışı önde götürdüğü düşünülen Moderna’nın hisseleri ise %1,8 düştü. Koronavirüs krizinden en ağır şekilde etkilenen seyahat şirketlerinin hisseleri de keskin bir şekilde yükseldi. British Airways'in ana şirketi IAG’nin hisseleri üçte bir yükselirken Air France-KLM’nin %30, Ryanair'ın ise %16 yükseldi. &nbsp;</li><li>Şimdi ne olacak?&nbsp;Bundan sonraki süreçte Pfizer ve BioNTech’in, ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından belirlenen güvenlik eşiklerini geçmesi gerekiyor. Şirketler, kasımın üçüncü haftasında aşıyı yetkililere sunacak. Onaylanması durumunda ise aralık sonu veya ocak başı gibi aşı kullanılmaya başlanacak. BioNTech’in kurucuları Uğur Şahin ve Özlem Türeci'ye gelince; şirket hisselerinin borsada tavan yapmasıyla şimdiden Almanya’nın en zengin 100 kişisi arasına <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYWE5YzRhMTVhOGI2MDAwNjFjMjIyYyZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50ZWxlZ3JhcGguY28udWslMjUyRm5ld3MlMjUyRjIwMjAlMjUyRjExJTI1MkYwOSUyNTJGZ2VybWFuLWNvdXBsZS1iZWhpbmQtdmFjY2luZS1pbW1pZ3JhbnQtc3VjY2Vzcy1zdG9yeSUyNTJG"">girdiler.</a></li></ul>

Covid-19 aşısı çalışmalarında %90 başarıya ulaştığını açıklayan Pfizer-BioNTech ortaklığı küresel aşı geliştirme yarışında ipi göğüslemeye çok yakın.

Aşı yarışında bitiş çizgisi yakın

• <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjBkZGFlZDZjODk1MDAwNzA5N2U2ZiZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZnQuY29tJTI1MkZjb250ZW50JTI1MkZjNGNhODQ5Ni1hMjE1LTQ0YjEtYTdlYi1mODg1NjhmYzlkZTk=""">Inside the hunt for a Covid-19 vaccine: How BioNTech made the breakthrough:</a> Financial Times yazarlarından Joe Miller, BioNTech kurucuları Uğur Şahin ve Özlem Türeci’nin %90 etkili olduğu açıklanan koronavirüs aşısını geliştirme yolculuğunu anlatıyor.• <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYjBkZGFlZDZjODk1MDAwNzA5N2U2ZiZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuZWNvbm9taXN0LmNvbSUyNTJGYnJpZWZpbmclMjUyRjIwMjAlMjUyRjExJTI1MkYxNCUyNTJGdmFsdWUtaW52ZXN0aW5nLWlzLXN0cnVnZ2xpbmctdG8tcmVtYWluLXJlbGV2YW50""">Value investing is struggling to remain relevant:</a> The Economist’in son sayısındaki “Beyond Buffet” bölümünde yayımlanan makale; koronavirüs aşısı müjdesi, ABD seçimlerinin sonlanması ve normal bir ekonomiye dönüş beklentileriyle hisse senedi piyasalarında yaşanan dönüşümü ele alıyor.

Uğur Şahin ile ilgili hikayeler