Lisans, bazen yüksek lisans, yılların iş deneyimi, mülakat, teknik mülakat gibi zorlu aşamaları geçip başladığınız işinizde ruj renginizden saç renginize ya da hiç makyaj yapmayışınıza kadar ikaz edildiğinizi düşünelim. İlk tepkiniz kurallara uymak mı olur yoksa "Beni yetkinliklerim için işe aldınız, görünüşüm için değil" demek mi? Kaç ya da savaş - bugün beyaz yakalı kadınların önündeki büyük engellerden biri dış görünüşleri.Ankara, bürokrat nüfusunun yoğunluğu, yüz binlerce beyaz yakalı ve bünyesinde barındırdığı onlarca üniversitenin kente taşıdığı gençler nedeniyle gri bir memur kenti olarak kanıksanmıştır. Düşünsel gücüyle varlık gösteren Ankaralıların buluşma noktası durumundaki Kızılay Meydanı, Çukurambar gibi lokasyonlar dış görünüşe yatırım yapılabilecek işletmelerle dolu: Kuaförler, güzellik merkezleri, kozmetik dükkânları, yaşlanmanın izlerini ortadan kaldıran plastik cerrah muayenehaneleri... Sokaklar baştan başa "Olduğun gibi yeterli değilsin" diyor.Şehrin popüler yürüyüş rotası olan Tunalı-Kızılay arasında yevmiye usulü çalışan çoğunlukla öğrenciler, güzelleştirmeyi vaat eden broşürleriyle insanları güzellik merkezlerinden birine sokmak için mücadele ediyor. Direnmeyip normlara uymayı seçmek sadece bir başlangıç. Çünkü sokaktaki çaba içeri girdiğiniz anda birden değişiyor. Güzellik otoritesi ve karşısında kendini ütopik standartlara ulaştırmak için otoriteye teslim olması gereken müşteri rolleri oluşuyor. Toplumdaki hâkim kusursuz güzellik algısının söylemleri yeniden inşa edilirken tanıtımı yapılan "küçük dokunuşlar", ulaşılması imkânsız bir güzellik standardına dönüşüyor. Öyle ki insan kendi bedeniyle barışıksa bile bunu yıkmak üzerine tasarlanmış. Aynada daha önce fark etmediğiniz mimik çizgileri için botokslar, yeteri kadar dolgun ve uzun olmayan kirpikler için uygulamalar, düşük burun ucu ve ince dudaklar için dolgular, korkunç acısı ve cilt hastalıklarına davetiye çıkaran yapısına rağmen bir kadının kendisine verebileceği en iyi hediye olarak pazarlanan lazer epilasyonlar ve niceleri… Böylelikle bir kadın için haftalık rutinde "güzelleşmeye" vakit ayırmamak ayıp, günah, yasak gibi kavramlara döşüyor.Niyetim Roxane Gay’in <a fr-original-style="" href="https://www.5harfliler.com/kotu-feministin-manifestosu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kötü Feministin Manifestosu&nbsp;</a>metnindeki gibi makyaj yapmayan, mini etek giymeyen, kıllarını almayan bir feminist stereotipini desteklemek değil. Ancak bir sınır yoksa hiç sınır yoktur. Bugün dolgu ve botoks artık herhangi bir rutin cilt bakımı seviyesinde görülüyor. Zaten rakamlar da bu durumu onaylar nitelikte.2018’de <a fr-original-style="" href="https://www.glamour.com/story/american-women-minimally-invasive-cosmetic-procedures" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Amerikan Plastik Cerrahi Derneği</a>’nin yaptığı bir araştırma sonucuna göre 2000-2017 yılları arasında botoks ve dolgu işlemleri yaptıranlar %186 oranında artmış. Gençler estetik yaptırmazlarsa güzel olamayacakları yanılgısına düşüyor.Uluslararası Estetik Cerrahi Derneği'nin (ISAPS) "Global Survey 2020 Raporları"na göre Türkiye, pandemi döneminde dünyada en çok estetik cerrahi yapılan 5 ülkeden biri oldu. Aynı araştırmaya göre sektör yüzde 1,8'lik bir büyüme <a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/saglik/pandemide-dunya-estetik-icin-turkiyeye-kostu/2539138" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sağladı.</a>Güzellik endüstrisinin gelişmeye en açık sektörü insanları iyi hissettirmeyi hedefleyen hizmetler anlamında kullanılan ‘well being’. Sağlık ve güzellik endüstrisinin kesiştiği bu sektör, kozmetik, dermatoloji, masaj, spor, diyet uzmanlığı, estetik cerrahi gibi alanları bünyesinde barındırıyor. Kişilerin kendilerini eksik ve yetersiz bulmasına dayanan güzellik endüstrisinde bireyin özgüvenini kaybettiği anda nerede yönlendirme nerede özgür irade devreye giriyor bilemiyoruz. Farklı bir deyişle kim suistimal ediliyor kim tercih ediyor belli değil. Ebru Güzel’in Kültürel Bağlamda Kadın ve Güzellik&nbsp;başlıklı doktora tezinde görüşülen orta ve üst sosyo-ekonomik gelir düzeyine mensup 37 kadın 13 erkek, fiziksel güzelliğin “kadına” kısa süreli ve devamı olmayan bir güç getirdiğini ve özellikle 50 yaşından sonra gergin bir yüze sahip değillerse iş yerlerindeki konumları olursa olsun ciddiye alınma oranının düştüğünü gösteriyor.Toplumu değiştirecek olan geçmişte olduğu gibi bugün de düşünce insanları ve konu kadınların omzuna bindirilen güzellik baskısıysa, direnmek yine kadınlara düşüyor. Toplumun doğaya aykırı normları değiştirilmeli. Bireyin mücadelesi kişinin gelecekteki kız kardeşlerine verdiği en önemli destek değil mi?

Yerel Kadın Muhabirler Ağı

Kaç ya da savaş - bugün beyaz yakalı kadınların önündeki büyük engellerden biri dış görünüşleri.

Ankara'nın güzellik endüstrisi

“Güzel” tam olarak nedir? Güzellik, öznel bir kavram mıdır? Aslında Antik Yunan’dan günümüze, filozofların bile yüzyıllardır kafa yordukları “Güzellik nesnel midir yoksa öznel mi?” sorusunu yanıtlamak, güzelliği tanımlamak çok da kolay değil.&nbsp; Güzelliğin doğası, sanatın doğasıyla birlikte Batı felsefesinin en kalıcı ve tartışmalı iki temasından birini <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGI0ZWRlOGVkYzdhMDAwNzViMTk0MyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnBsYXRvLnN0YW5mb3JkLmVkdSUyNTJGZW50cmllcyUyNTJGYmVhdXR5JTI1MkY="">oluşturuyor</a>. Daha da ötesi, psikolojik sağlımızın üzerinde de oldukça etkili bir kavram güzellik. Amerikan Psikologlar Derneği’ne göre, dış görünüşten duyulan yoğun memnuniyetsizlik,&nbsp;anoreksiya nevroza ve bulimia nervosa gibi yeme bozuklarının ardındaki nedenler arasında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGI0ZWRlOGVkYzdhMDAwNzViMTk0MyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hcGEub3JnJTI1MkZ0b3BpY3MlMjUyRmVhdGluZy1kaXNvcmRlcnM="">sayılıyor</a>. Peki, kişinin dış görünüşünü değerlendirirken kullandığı referenslar nelerdir? Güzellik standartlarını kimler belirliyor?Ekonomik çıkarlar: Kozmetik endüstrisi sıkça “güzellik” kelimesiyle özdeşleştiriliyor; farkında mısın? Mesela şu an kalkıp bir moda dergisi açacak olsan karşına muhakkak türlü bakım ve makyaj ürünlerinin çıktığı bir “Güzellik” sayfası çıkar. Şimdi “güzellik ve bakım" adı altında üretilen ürünlerin satışını yapmaya çalışan firmaları düşünelim. Satış yaptıkları pazarlarda tekdüzelik yaratmak firmaların işine gelmez mi? Her yerde, çoğunluğa aynı ürünleri satmak ölçek ekonomileri açısından avantajlı olduğuna göre, tekdüze güzellik standartları firmaların çıkarlarıyla oldukça örtüşüyor.&nbsp;Ne yazık ki kapitalizm, emperyalizm, ırkçılık ve cinsiyetçilikle güzelliğin küreselleşmesi arasındaki ilişki de açıkça kendini belli ediyor. İnsanlar sahip oldukları fiziksel görünümlerinden dolayı, özellikle de beden algılarıyla alakalı düşünceli ve hassaslarsa, mutsuzluğa ve memnuniyetizliğe sürüklenebiliyor. Mutsuz olalar, “daha iyi hissetme” ümidiyle standartlara uymak için pazarlanan ürünlere başvuruyor. Unutmamak gerekir ki bu tarz firmalar ürünlerini satmaya çalıştıkça, müşteriler asla güzellik standartlarına ulaşamayacak; çünkü her zaman yeni standartlar belirlenecek.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-19T17:22:38.422Z.jpeg" alt="Venus of Willendorf"><figcaption><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGI0ZWRlOGVkYzdhMDAwNzViMTk0MyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZhbmdzdF9tYWclMjUyRg=="">Venus of Willendorf (Version)</a></figcaption></figure>Sosyal medyanın karanlık tarafı: Sosyal medya kullanıcıları olarak, farkında olarak veya olmayarak –hangisi daha kötü bilmiyorum- güzellik kavramı üzerine paylaşılan hikâye bombardımanına uğruyoruz. Hızla tüketilen içerikler arasında geçiş yaparken, durup sorgulanması gereken ve gerçek dışı güzellik normlarını dayatan bu hikâyeler, sosyal medyanın en karanlık taraflarından birini oluşturuyor. Birçok kullanıcı sosyal medyanın sunduğu fotoğraf filtreleme ve düzenleme uygulamalarını kullanmadan fotoğraflarını <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGI0ZWRlOGVkYzdhMDAwNzViMTk0MyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmFwb3MudG8lMjUyRnMlMjUyRjVmOWU2ZTg4NjNmNDNmMDAwN2RmNjVlYw=="">paylaşmak istemiyor</a>. Daha da “güzel” görünmek için kullandığı bu uygulamaların aslında öz güvenine zarar verdiğini fark etmiyor.Evrim: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGI0ZWRlOGVkYzdhMDAwNzViMTk0MyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50ZWQuY29tJTI1MkZ0YWxrcyUyNTJGZGVuaXNfZHV0dG9uX2FfZGFyd2luaWFuX3RoZW9yeV9vZl9iZWF1dHklMjUyM3QtNzk5"">Denis Dutton’ın Güzelliğin Darwinci Teorisi</a>; sanat, müzik ve diğer güzel şeylerin, basitçe "bakanın gözünde" olmaktan çok uzak, derin evrimsel kökenleri olan insan doğasının temel bir parçası olduğunu savunuyor. Dutton’ın teorisi, insanların güzelliğine odaklanmaktan çok, insanlığın hayran kaldığı güzelliklerin ortak noktasına ve nedenlerine odaklanıyor. Bu açıdan teori masum gelse de&nbsp;güzellik kavramının evrim kaynaklı seçicilikle belirlendiğini destekleyen <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZGI0ZWRlOGVkYzdhMDAwNzViMTk0MyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5hYmMubmV0LmF1JTI1MkZuZXdzJTI1MkYyMDE4LTA5LTEyJTI1MkZ3aG8tZGVjaWRlcy13aGF0LWJlYXV0eS1pcyUyNTJGMTAxNzc1Mzg="">araştırma ve yorumlar</a> tehlikeli olabilir. Çünkü kimin neden daha üstün, güzel ve baskın olduğunun biyolojik açıdan kanıtlanmaya çalışılması, ırkçılığa kadar varacak argümanların aracı hâline gelebilir. Günümüzdeki güzellik standartları, gerçekten evrimle ilgili olsaydı, tarih boyunca değişen “güzellik” tanımını nasıl açıklardık? Rönesans Dönemi'nde kabul gören güzellikle şimdikinin aynı olmadığı oldukça açık. Evrimin, Rönesans Dönemi’nden günümüze kadar geçen süreçte ilerleyecek kadar hızlı olmadığı da.Farklı ve güzeliz: Ne yazık ki birçok insan kurmaca güzellik standartlarının, fotoğrafların unuttukları sahteliğinin etkisinde kalarak; kendini dışlanmış, önemsiz ve hatta yokmuş gibi hissediyor. Bu nedenle de güzellik normlarını eleştirel bir bakış açısıyla anlamalıyız. Kendimizden emin olmak, kim olduğumuza inanmak ve kendimizi olduğumuz gibi kabullenmek, sevmek, beğenmek ve normlara başkaldırabilmek! Bence güzelliğin tanımı bu ama senin için bu olmak zorunda değil. Olmamalı da. Birilerinin, toplumun, sosyal medyanın, şirketlerin kime veya neye benzememiz gerektiğine dair görüşleri, öz değerimizi belirleyememeli. Hepimiz farklılıklarımızla güzeliz.

Angst

Kozmetik ve moda markaları, evrim, sosyal medya?

GÜZELLİK STANDARTLARINI KİM BELİRLİYOR?

“Güzellik”, Antik Yunan’dan bugüne kavramsallaştırılarak üzerine düşünülmüş, tartışılmış, ince ince örülmüş zengin bir literatüre sahip. Biçim mi ve içerik mi güzeli güzel kılar tartışması şöyle dursun. Güzellik haz mıdır, uyum mudur; güzellik şeylerin kendinde midir bakanın bakışında mı tartışmaları da… Nitekim boyum yetmez. Fakat Platon’dan esinlenerek ve onu biraz da bağlamından sıyırarak “güzel, iyidir”i aklınızda tartışmaya açmak isterim.Platon Devlet'te, şiirden -sanattan- bahsederken güzel olanın aynı zamanda iyi olan olduğunu söyler. Güzelin iyiyle olan ilişkisi, bugün pek çok yönüyle süregeldiğine inandığım bakışımızın milattan önce 500’lere kadar dayandığını Platon’la fark etmiş ve bunca eskiye gidişinden neredeyse endişe etmiştim.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-01-17T07:00:44.024Z.jpeg" alt="Platon"><figcaption><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMDE0MWVkNTY4NjBmMDAwODAzNjA4NiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY5ZGIzOTRhN2ZiNmEwMDA4Y2JiNmQxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZhbmdzdF9tYWclMjUyRg=="">ANGST 12</a>&nbsp;</figcaption></figure>Disney prenseslerinin güzelliğini bilirsiniz: İyiler sıklıkla masalsı ve saf güzelliktedir, çirkinlerse “cadı” gibi, “canavarca”, kusurlu (yüzde yaralar, çeşitli sakatlıklar…) temsil edilir. Masalsı güzellik derken; elbette çoğunlukla Batı’nın (Avrupa ve ABD) estetik anlayışını temel alan masallar bu görerek büyüdüklerimiz. Her ne kadar Batı’nın “güzel”i (kadında: feminen, ince, uzun bir figür, kılsız beden, simetrik bir yüz, dolgun dudaklar, ufak ve düzgün bir burun… / Erkekte: maskülen, kaslı, uzun bir figür, kuvvetli hatlara sahip bir çene yapısı…) bugünkü baskın konumuna gerek fiziki işgaller ve uyguladığı politikalarla; gerek dünyanın dört bir yanında dil, medya ve çeşitli kurumlar aracılığıyla kurduğu hegemonyayla gelmiş olsa da güzellik algısının yine de zaman içinde kültürden kültüre değiştiğini biliyoruz.Örneğin, bugün gittiğinizde, Avrupa ve ABD'den daha çok Avrupalı ve ABD'lileri bir arada görebileceğiniz, Batı için “egzotik” ve güzel kadınlarıyla ünlenmiş Tayland bir zamanlar, eski ismi Siyam’ken; ilk kayıtlara göre Avrupalı birtakım yetkililerin Siyam kadınları hakkındaki notları “korkunç derecede çirkin” oldukları, “kadın ve erkeklerin birbirine çok benzediği için neredeyse ayırt edilemedikleri”, “kıllı ve dişleri dökük” olduğu yönünde.Siyam’ın modernizasyon sürecine girmesiyle Batı’nın kılık kıyafet politikalarına ve güzellik anlayışından etkilenmeleri de uzun sürmemiş ve bugün Dior’larla bezeli, kaşları alınmış, dişleri düzgün, beyaz erkek bakışına hazır “egzotik” kadın stereoptipinin dönüşümü başlamış oldu.&nbsp;Güzellik; toplumsal olarak şekillenmiş, dinamik bir olgu olarak görülmek yerine tamamen doğuştan gelen, biyolojik bir gerçeklikmiş gibi bakıldığında problematik bir hâl alıyor. Örneğin moda dergilerindeki, medyadaki “güzel” bireylerin arkasındaki styling, saç, makyaj, ışık, kamera ekiplerini ya da kişinin geçirdiği işlemleri tamamen görünmez kılarak bir güzellik illüzyonu yaratılıyor ve izleyicinin yahut okuyucununsa bunu arzulaması ve satın alması bekleniyor.Bir diğer ciddi sorun bu “şansa” sahip kişilerin otomatik olarak diğerlerinden üstün bir pozisyonda konumlandırılıyor oluşu. Doğuştan gelen özellikleri dolayısıyla diğerlerinden üstün olduğu iddia edilen (veya öyle davranılan), seçilmiş birkaç kişinin olduğu bir gruba dâhil olma arzusu… Kulağa tehlikeli gelmiyor mu?Tesadüf olmasa gerek ki sanatla da epey haşır neşir olmuş Naziler’in, ideolojilerinin bir parçası olarak faşist estetik anlayışları da saf ve güzeli üstün tutuyordu. Çingeneleri, sakatları, Yahudileri, eşcinselleri ve kendi normlarına uymayan tüm var oluşları yok ederken güzelliği ve saflığı üstün tutmak… Bugüne bakarken de kulağa tehlikeli gelmiyor mu?Bana öyle geliyor ki daha çok çingene, cadı ya da idealize edilmemiş güzelliklerle, kusurlarla, sıradanlıklarla dolu; yerel halkların kültürlerini de duyumsayabildiğimiz; hiyerarşileri yıkıp birlikte var olabilen masallara ihtiyacımız var.

güzellik ile ilgili hikayeler