<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; NASA, Koordineli Evrensel Zaman (UTC) standardına benzer şekilde Ay için “Koordineli Ay Zamanı (LTC)” isimli yeni bir zaman standardı oluşturacağını açıkladı. Ay yüzeyine yerleştirilen atomik saatlerin hesaplamalarına göre oluşturulacak olan standardın 2026 yılı sonuna kadar hazır hâle gelmesi bekleniyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli? Görelilik kuramına göre zaman, hız ve yerçekimine göre değişiklik gösteriyor. Ay’da ise zayıf yerçekimi nedeniyle zaman daha hızlı akıyor. Bu sebeple Ay’da 1 gün, Dünya'da 1 günden 56 mikrosaniye daha kısa sürede tamamlanıyor. Uzmanlar, bu zaman farkının hassasiyet gerektiren insanlı görevlerde problem yaratabileceğine inanıyor.&nbsp;</li></ul>

Quando

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; &nbsp;Beyaz Saray, NASA'dan Koordineli Ay Saati (LTC) çalışmalarını 2026 sonuna kadar tamamlamasını istedi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;NASA'nın, yerçekimi Dünya'nın yaklaşık altıda biri olması nedeniyle zamanın daha hızlı aktığı kaydedilen Ay'daki uzay araçları ve uydular için yüksek hassasiyete sahip bir zaman standardı geliştirmesi gerekiyor.</li></ul>

Aposto Gündem

“Bağ” kelimesinin anlamı ile başlayalım; zira yolumuz uzun, kaybolmak serbest.TDK Güncel Türkçe Sözlük der ki:bağ (I)<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim Bir şeyi başka bir şeye veya birçok şeyi topluca birbirine tutturmak için kullanılan ip, sicim, şerit, tel vb. düğümlenebilir nesne.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim Sargı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim Bağlam, deste, demet.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim, mecaz İlgi, ilişki, rabıta.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim, anatomi Kemikleri birbirine bağlamaya, iç organları yerinde tutmaya yarayan lif demeti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim, denizcilik Bir halat üzerine atılan sağlam, düzgün ve istendiğinde kolayca çözülebilen her türlü düğüm.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim, müzik&nbsp; Nota yazarken yan yana gelen aynı veya farklı değerdeki notaların birbirine bağlanarak çalınacağını belirtmek için yapılan yay biçimindeki işaret.</li></ul>bağ (II)Farsça<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim&nbsp; Üzüm kütüklerinin dikili bulunduğu toprak parçası.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">isim&nbsp; Meyve bahçesi</li></ul>Her anlamda birliktelik, birlik, bir var. Bütünlük var.Asmaların sıra sıra dizili olduğu, üzümlerin salkım salkım sarktığı, köklerin toprakta birlikte salındığı bağlarda da somut bir bağ; birliktelik, birlik var. Bir asma hayal edelim. Sülükler bulduğu yere çoktan sımsıkı sarılmış, bağlanmış, dalı tutuyor. Yapraklar sağda solda salınıyor, yan asmadaki yapraklara karışmış dolanıyor. Üzümler salına salına yandaki asmaya komşuluk yapıyor. Belki bir karınca yürüyor o üzümlerden, o asmanın dalından diğer asmaya geçiyor, sonra toprağa iniyor. Toprak derin, kökler uzamış, asma kök salmış. Yan yana, aynı toprağı paylaşıyor kocaman bir bağ. Bağlılık halinde, bağda. Bütünlük var burada, bir olma hali. O karınca da bütünün bir parçası, budamayı yapan bağcı da, yan asmaya karışmış yaprak da, hasat yapan da. Bağdan şaraphaneye giden üzüm de bağlı toprağa, toprak da şişeye giren şaraba, şişe de oturulan bir sofraya.Ve en kıymetlisi de bu bağı taşıyan zaman. Geçmişi bugüne, bugünü geleceğe bağlayan zaman. Bir kültürü, gelenekleri, meyveyi, öğretileri, anıları taşıyan zaman. Çok yıllardır farklı topraklarda yaşamış ve şimdi yaşayanları birbirine bağlayan da bu zaman ve taşıdıkları. Bizi biz yapan geçmişimiz, anılarımız ve kültürel bağımız. Bizi biz yapacak olan da geçmişi bugüne taşımak; köklerimiz, toprağımız, kültürümüz ile anı yaşamak ve anıları yarına götürmek.Anlayacağın yolumuz uzun, yolculuğumuz baki.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/6/1654349271638.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.01" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/kivancmucek/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kıvanç Müçek</a><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sürdürülebilirleştirebildiklerimizden misiniz?</h2>Telaffuz etmek zor, anlamak kolay.Sürdürülebilirlik kelimesini (iyi ki) çokça duyuyoruz. Telaffuz etmek zor, anlamak kolay. Genel tanımından başlayalım. Her ne kadar tek bir tanımı olmasa da buraya Birleşmiş Milletler tarafından 1987 yılında paylaşılan tanımını bırakıyorum: “Bugünün ihtiyaçlarını, gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetinden ödün vermeden karşılamak.” Sürdürülebilirlik kavramını sadece çevresel etkilerden değil, ekonomik ve sosyal boyutlardan da düşünmemiz gerekiyor. Aslında bir bütün olarak yaşamı daimî kılıyor. Bana “denge” kelimesini de çokça hatırlatıyor.Malum konumuz şarap, yolumuz bağ. O yüzden biraz sürdürülebilir tarıma ve bağcılığa değinmek istiyorum. Çevresel etkilerine biraz yaklaşırsak pek güzel kavram ve kelimeler ile karşılaşıyoruz. Bunlardan bazıları bitkisel çeşitlilik, doğal ekosistemler, atık yönetimi, kimyasal uygulamalar&nbsp;ve&nbsp;yaşam döngüleri. Sürdürülebilir tarım uygulamaları ile aslında insanlar doğayı biraz dinliyor, onun döngülerini ve zamanlamalarını anlıyor, ve işbirliği yapıyor. Yani konu burada doğanın zamanlaması, ve insanın bu zamanlamayı anlaması. Bir örnek ile kısaca anlatacak olursak; bağda potansiyel bir hastalık düşünelim. İnsan bu bağdaki asmaların ve bağ zararlılarının yaşam döngüleri hakkında, iklim koşulları ve hava durumu hakkında bilgi sahibi olduğunda bu potansiyel hastalığı öngörebilir. Ve bu hastalık gerçekleşmeden önlemini alabilir. Yani doğanın sesini dinleyerek doğru zamanda önlem veya aksiyon alabilir. Bu şekilde daha az uygulama yapar. Sürdürülebilir bağcılıkta gerektiğinde kimyasal müdahaleler yapılır; yani hiç kimyasallar kullanılmıyor değildir. Fakat doğayı dinleyerek ve takip ederek öngörüler yapılabilir, ve konvansiyel bağcılığa göre daha az uygulamalara ihtiyaç duyulur. Bu uygulamalar kimyasallar ile sınırlı değil tabi; fakat gözümüzde canlandırabilmek için bu örneği düşünebiliriz. Sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir tarım uygulamaları konuşurken; organik tarım ve biyodinamik tarım uygulamalarından bahsetmemek olmaz. İlerleyen sayılarda her birini karşılaştırmalı olarak incelemek üzere onlara göz kırpıyoruz. Genel hatları ile sürdürülebilirliğe giriş yapmak istedim. Detaylar, farklar ve benzerlikler ilerleyen haftalarda aramızda.Şimdi “Sürdürülebilirleştirebildiklerimizden misiniz?” sorusunu yöneltiyorum sana, sen de belki etrafına. Amaç doğayı dinlemek, sonuç üretimin ve çeşitliliğin devamı. Kopmayan bağımız, sıra sıra bağlarımız. Yani geçmişimiz, bugünümüz ve geleceğimiz; ortak yolculuğumuz.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1654193409102.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Üzümün ve şarabın yolculuğuna baktığımızda; yolculuk Mezopotamya’dan başlıyor. İnsanların yerleşik hayata geçip tarıma başlaması üzümün ilk sinyallerini veriyor. İlk tarım ürünleri buğday ve arpa gibi tahıllar iken; sonrasında sahneye üzüm çıkıyor. Üzüm deyince sadece şarap değil; kuru üzüm, pekmez, pestil de gelmeli aklımıza. Zira hepsi üzümün çeşitli hâlleri. Üzümün şarap hâli pek çok uygarlığın ritüellerine, dinlerine, mitolojilerine giriyor. Şarap konuşulurken en çok duyduğumuz Antik Yunan uygarlığı olsa da, aslında pek çok uygarlıkta yerini alıyor. Anadolu’ya baktığımızda farklı toprak yapıları ve iklimsel farklılıklar görüyoruz. Bu yüzdendir ki konu üzüme gelince çeşitlilik&nbsp;kelimesi beliriyor uzaktan. Çeşitlilik sadece üzümde değil; bütünde bitkisel bir çeşitlilik&nbsp;var, zengin bir doğal kaynak var. Bu da çok kıymetli, hatta bir miras. Bunun bir miras olduğunun altını çizen, ve “kolektif benliğimizi çalıştırma zamanı geldi, geçiyor!”&nbsp;diyen bir sempozyumdan bahsedeceğim ilerleyen satırlarda: Kök Köken Toprak.&nbsp;

Veraison

Bağ, Bağlılık, Bağcılık.

• Durmak, durmak ve durmak! Üretimle zaman arasındaki ilişkinin peşinde olduğumu söylemiştim. Durabilmek de zamanın bize verdiği nadir hediyelerden tek dikkat etmek gereken her şeyi yoluna koyması için zamana çok güvenmemek ve yüklenmemek! İş; önce üretenin zihninde başlıyor ve bitiyor.

Üretim Kaydı 

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/snikt" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">SNIKT!</a>, her hafta yeni çıkmış 5 çizgi romanı öneriyor.</h3><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Invader Zim: The Dookie Loop HorrorJhonen Vasquez ve Eric Trueheart ikilisinin şimdilik son Invader Zim çizgi romanı Dookie Loop Horror çıktı. İkiliye çizer olarak Aaron Alexovich katılıyor. Gözlerimiz yaşlı. İçimizdeki Zim özlemini son yıllarda bu kitaplarla bastırabiliyorduk. Ama iyi tarafından bakmaya çalışıyorum. Johnny V belki bu boşlukta Johnny the Homicidal Maniac ya da Squee! için yeni kitaplar yapmaya vakit bulur. Buradan Jhonen Bey’e sesleniyorum: Lütfen yeni bir JtHM kitabı yapın. Kitap evrenin yok olduğu bir zaman döngüsüyle alakalı. Ve bu döngünün farkında olan sadece iki kişi var; Zim ve Dib. Bu döngüye neden olan şey ise dışkı. Başka evrenden bir canlının zaman yutan dışkısı. Zim bu dışkıyı adlandırırken “guano” diyor. Ben de bu yüzden bir tür kanatlı olduğuna inanmak istiyorum bu canlıların. Gerçi kitapta biraz deniz anasına benzeseler de bu evrendeki mantık beni aşalı çok oldu.&nbsp;Kitap Dib ve ablasıyla açılıyor. Dib, olanları sanki daha önce yaşadığını söylüyor ama ablası inanmıyor. Mavi bir madde evrenin sonunu getirince ertesi gün uyanan Dib artık neler döndüğünü biraz biraz anlamaya başlıyor. Uyanır uyanmaz soluğu Zim’in yanında alan koca kafalı çocuk Dib, Zim’in zaman döngüsünü anlatmasıyla şüphelerinin doğru olduğunu anlıyor ve bu durumu çözmek için kendini adeta parçalıyor. Zim ise bu sorunu çözdüğünü, sadece zaman döngüsünü boş vakit olarak gördüğünü ve hobilerine zaman harcamayı istediğini söylüyor. Zim’i saçma saçma işlerle uğraşırken görmek çok keyifliydi bu arada. Dib neredeyse bir yıl çözüm üretmeye çalışsa da her seferinde başarısız oluyor ve en sonunda çözüm bulmaktan vazgeçiyor ve o da Zim gibi kendine vakit ayırmayı seçiyor. Tam buna karar verdiği an Zim ise evreni kurtaracak tuşa basıyor ve tuş çalışmıyor. Kitabımız da böyle bitiyor.Bütün kötülüklerin babası Zim bir süreliğine aramızda olmayacak. Ama üzülmeyin, eğer bu okuduğunuz ilk Zim kitabı olacaksa çok şanslısınız diyebilirim. Çünkü daha 50-60 sayı var okumadığınız. Hemen başlarsanız çok sevinirim. Kitaba gelecek olursak şunları söyleyebilirim; seriye güzel bir kapanış olmuş. Sonundaki kapıyı biraz aralık bırakarak da geri dönüş için kendilerine kolaylık sağlamışlar. Şakalar tam Zim şakası, olaylar tam Zim olayı. Eğer bu karakterlere aşinaysanız bu kitabı çok seveceksiniz. Daha iyi olabilirdi muhtemelen ama yine de gayet yeterli olmuş.

Editörün Seçkisi

<img src="https://images.aposto.com/2021/7/5/1628858151504.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.65" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Jhonen Vasquez ve Eric Trueheart ikilisinin şimdilik son Invader Zim çizgi romanı Dookie Loop Horror çıktı. İkiliye çizer olarak Aaron Alexovich katılıyor. Gözlerimiz yaşlı. İçimizdeki Zim özlemini son yıllarda bu kitaplarla bastırabiliyorduk. Ama iyi tarafından bakmaya çalışıyorum. Johnny V belki bu boşlukta Johnny the Homicidal Maniac ya da Squee! için yeni kitaplar yapmaya vakit bulur. Buradan Jhonen Bey’e sesleniyorum: Lütfen yeni bir JtHM kitabı yapın. Kitap evrenin yok olduğu bir zaman döngüsüyle alakalı. Ve bu döngünün farkında olan sadece iki kişi var; Zim ve Dib. Bu döngüye neden olan şey ise dışkı. Başka evrenden bir canlının zaman yutan dışkısı. Zim bu dışkıyı adlandırırken “guano” diyor. Ben de bu yüzden bir tür kanatlı olduğuna inanmak istiyorum bu canlıların. Gerçi kitapta biraz deniz anasına benzeseler de bu evrendeki mantık beni aşalı çok oldu.&nbsp;Kitap Dib ve ablasıyla açılıyor. Dib, olanları sanki daha önce yaşadığını söylüyor ama ablası inanmıyor. Mavi bir madde evrenin sonunu getirince ertesi gün uyanan Dib artık neler döndüğünü biraz biraz anlamaya başlıyor. Uyanır uyanmaz soluğu Zim’in yanında alan koca kafalı çocuk Dib, Zim’in zaman döngüsünü anlatmasıyla şüphelerinin doğru olduğunu anlıyor ve bu durumu çözmek için kendini adeta parçalıyor. Zim ise bu sorunu çözdüğünü, sadece zaman döngüsünü boş vakit olarak gördüğünü ve hobilerine zaman harcamayı istediğini söylüyor. Zim’i saçma saçma işlerle uğraşırken görmek çok keyifliydi bu arada. Dib neredeyse bir yıl çözüm üretmeye çalışsa da her seferinde başarısız oluyor ve en sonunda çözüm bulmaktan vazgeçiyor ve o da Zim gibi kendine vakit ayırmayı seçiyor. Tam buna karar verdiği an Zim ise evreni kurtaracak tuşa basıyor ve tuş çalışmıyor. Kitabımız da böyle bitiyor.Bütün kötülüklerin babası Zim bir süreliğine aramızda olmayacak. Ama üzülmeyin, eğer bu okuduğunuz ilk Zim kitabı olacaksa çok şanslısınız diyebilirim. Çünkü daha 50-60 sayı var okumadığınız. Hemen başlarsanız çok sevinirim. Kitaba gelecek olursak şunları söyleyebilirim; seriye güzel bir kapanış olmuş. Sonundaki kapıyı biraz aralık bırakarak da geri dönüş için kendilerine kolaylık sağlamışlar. Şakalar tam Zim şakası, olaylar tam Zim olayı. Eğer bu karakterlere aşinaysanız bu kitabı çok seveceksiniz. Daha iyi olabilirdi muhtemelen ama yine de gayet yeterli olmuş. Şimdilik bay bay Zim diyoruz ve diğer kitabımıza geçiyoruz.Kapak: Aaron Alexovich

Jhonen Vasquez, Eric Trueheart & Aaron Alexovich

Invader Zim: The Dookie Loop Horror

Nude tasarımcıları tarafından tasarlanan Balance serisi, şarap karafı ve şarap bardağından oluşan bir koleksiyon. Tasarımındaki dinamizm ve durağanlık ile o andaki zaman algısına değinen tasarımlardan biri. Balance şarap kadehleri, içerisindeki içeceklerin oluşturduğu dalgalanmalar ile bulunduğu ortama keyifli bir enerji katarken o dalgalanmaları anını gözlemlemek kullanıcıyı özel hissettiriyor. Görselliği ve zaman algısına farklı bir perspektiften bakan Balance koleksiyonu, içinde bulunan sıvının ritmik hareketleri ile zamanı sorguluma ve ya zamanı ölçme gibi bir algı yaratıyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-04T18:37:01.032Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Nude Glass - Balance kadeh" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Kullanıcının kontrol edemediği bu dalgalanma kendilerine kısa da olsa anda kalabilme şansı veriyor. Gündelik hayatta da zaman algısını inceleyebileceğimiz kendimizi, hayatı, zamanı sorgulayabileceğimiz bir an yaratarak kullanıcının yaşamana yeni deneyimler sunuyor.

Nude tasarımcıları tarafından tasarlanan Balance serisi tasarımıyla dikkatleri çekerken hem denge hem de o andaki zaman algısına atıfta bulunuyor.

Balance ile Zaman Algısı

Tasarımlarında zaman ve doğal döngüleri sık sık ele alan ve soyut kavramları şiirsel bir estetik ile somutlaştıran Studio Ayaskan'ın kurucuları ve tasarımcıları Bike ve Begüm Ayaskan konuğumuz.-İlk olarak bize kendinizden ve stüdyonuzdan bahseder misiniz?Studio Ayaskan’ı Begüm ve Bike, ikiz kardeşler olarak 2015’te Royal College of Art’tan mezun olduktan sonra kurduk.&nbsp;Stüdyomuzda doğanın döngülerinden esinlenerek, teknoloji, sanat ve tasarımı birleştirerek, objelerin kavramsal değerlerini ön plana çıkaran ve doğada olduğu gibi zamanla değişime uğrayan projeler üzerinde çalışıyoruz. Bizim için sanat ve tasarım bir keşif ve yolculuk. Her yaptığımız projeye deneysel bir yaklaşımla başlıyoruz. Projelerimizin başlangıç noktası bir konsept oluyor. Genelde deneysel yöntemler ve “smart” malzemeleri birleştirip, doğada da olduğu gibi, tasarımlarımızda, değişkenliğe açık elementleri irdeliyoruz. Bizim için önemli olan, doğayla ilgili kavramları, mevcut malzemeleri ve geleneksel yöntemleri, yeni teknolojiler aracılığıyla yeniden yorumlayıp, doğayı insanlarlara yakınlaştıran ve beklenmeyeni hedefleyen deneyimler oluşturmak.&nbsp;Zaman kavramına yaklaşımınızdan bahsedebilir misiniz? Bence, Trace ve Sand tasarımlarınız, zaman kavramının soyutluğunu başarılı bir şekilde maddeleştirebilen, örneği az bulunan tasarımlardan. Bu iki tasarımdan ve yaratım süreçlerinden bahsedebilir misiniz?Zaman, hepimiz için tek yönlü akmasına rağmen aslında her zaman aynı hızda akmıyor. Hem yer çekimi gibi fiziksel etkenler zamanın akışını etkiliyor, hem de algılarımız zamanın daha hızlı veya daha yavaş geçmesine sebep oluyor. Yani aslında zaman, Einstein’ın Genel Görelilik Kuramı'na göre, yer çekimi gibi etkenler tarafından akışı etkilenen ve hepimiz ve her yer için değişken bir kavram. Yine doğanın döngülerine baktığımızda, mevsimlerin uzunluğu, gün doğumu ve batımı hep farklı zamanlarda oluyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T17:51:08.006Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Trace" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">TraceHem Trace'i hem de Sand'i geliştirirken doğanın döngülerindeki bu spontane oluşumları, objelerimizin bir parçası olarak yansıtmak istedik. Genelde bütün projelerimizde kontrol edemediğimiz ufak dokunuşların olması bizim için çok önemli. Hem Sand'de hem de Trace'de var olan mekanik döngü çok kontrollü olmakla birlikte, yansımaları fiziksel elementlerle değişime uğruyor. Sand tasarımımızda kumun yer değiştirmesiyle oluşan şekiller ufak değişimler gösteriyor. Trace'te bu değişim biraz daha ön planda. Trace'te ışıkla temasa geçen pigment, kimyasal bir reaksiyon sonucu kısa bir süreliğine renk değiştirip arkasında zamanın geçişini gösteren bir iz bırakıyor. Sıvıda çözünmüş pigmentler yer değiştirdikçe, oluşan şekillerin değişmelerine neden oluyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T17:52:41.546Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">SandZamanı farklı yansıttığınız projelerinizden birkaçı da Growth ve Transitions. Bize bu iki projenizi anlatabilir misiniz?Transitions serisi Londra'da Design Museum'de optikler ve zaman üzerine yaptığımız bir araştırma projesiydi. Projede çıkış noktamız iklim değişikliği, küresel ısınma ve Dünya’nın natürel soğuma ve ısınma döngüleriydi. Bunun için ‘hot ice’ isimli bir materyalden yararlandık. Hot ice, oda sıcaklığında &nbsp;buz gibi kristalize olma özelliğine sahip ve ışığın ısısı ile eriyerek aynen su döngüsünde olduğu gibi su gibi transparan bir sıvıya dönüşüyor. Dünya’nın döngülerindeki iklim değişikliklerinin getirdiği ‘bliss point’i irdeleyen bir çalışma aslında Transitions. Soğuma ve ısınma evrelerinin arasındaki, gökkuşağı ile sembolize ettiğimiz iklimin ve koşulların, insanlara en uygun olduğu dönem (Holocene).<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T17:53:57.647Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">TransitionsResidency boyunca, özellikle sıvıların dinamiklerinden ve materyallerin evrelerinden faydalanmaya, ayrıca ışık ve optikler üzerinde de çalısmaya başladık. Işıkla tasarımlarımızda oluşan farklılıkları, malzemenin erimesi, sudan gökkuşağı oluşması, ışıkla oluşan şekilleri, ışıkla mekanlara yansıtıp, obje ve mekanın arasında oluşan sınırları azaltmaya yönelik çalışmalara yönelmeye başladık.&nbsp;Bu projeyle, ışık, sıvı ve malzemelerin optik özelliklerinden faydalanarak, zamanı mekanlara yansıtmayı hedefledik. Işığın, ufacık bir kaynaktan çıkarak dokunduğu heryeri dönüştürme özelliği var. Bu dönüşümü sağlamak için fiziksel elementlerin ve kimyasal reaksiyonların oluşturduğu döngülerden faydalanarak, doğadaki spontane oluşumları tasarımın bir parçası haline getirdik.&nbsp;Growth daha eski bir projemiz. Yine bu projede doğada var olan büyüme eylemini, bir objeye nasıl yansıtabileceğimiz sorusuyla ortaya çıktı. Doğada her şey matematiksel olarak açıklanabiliyor ve bu sayede origami sanatından da faydalanarak, geometrinin istediğimiz şekilde davranmasını ve açılmasını, şekiller üzerinden malzemeye kodladık.Yine mekanların ve objelerin daha dinamik olması gerektiği ve bizlere, döngülerimize uyum sağlayabilmesi gerektiği görüşüyle oluşturduğumuz bir proje.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T17:54:47.096Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Growth-Son olarak, doğal döngülere olan ilginizi tasarımla buluştururken en çok nelere dikkat ettiğinizi anlatabilir misiniz?&nbsp;Doğanın karmaşık mekanizmaları içinde, spontane oluşumlar ve anlık dalgalanmalara rağmen her şey birbiriyle bir uyum ve denge içinde. Yakından baktığımız her ekosistem kendi dinamikleri ile sürekli bir değişim içinde ama bakış açımızı biraz değiştirdiğimizde ve Dünya'ya bir bütün olarak baktığımızda her şey ‘bir’leşiyor.&nbsp;Astronotlar ilk kez uzaya çıkıp, Dünya'dan uzaklaştıkça, gezegenimiz ve tek evimiz ufuktaki küçük bir mavi noktaya dönüşüyor. Dünya’yı ilk defa uzaydan gördükleri o anı &nbsp;‘Overview Effect’ olarak tanımlıyorlar, ve algılarındaki kavramsal dönüşüm sonucunda hepsi Dünya’daki her şeyin birliği ve birbirine bağlı ve bağımlı olmasından bahsediyor. Aslında içinde spontane ve sürekli değişimlerin olduğu Dünya'mız, uzaydan küçük, tek başına ve narin dengesi ile bir bütün oluşturan bir hücreye benziyor ve bütün oluşturduğumuz bariyerler ve sınırlar bir kürenin içinde yok oluyor.&nbsp;İşlerimizde bu ‘controlled spontaneity’i, belli kuralların içinde spontane reaksiyonlar, değişimler ve tekrarlayan döngüler halinde yansıtmayı araştırıyoruz ve bunu zaman çerçevesinde yorumluyoruz. Biz tasarımlarımızla zaman döngüsünü yaşadığımız mekanlara getirerek, zaman kavramıyla olan bağımızı tasarımlarımızla ifade ediyoruz ve yaşadığımız alanlara doğallık ve bu döngüler içinde hepimizin birbirine bağlı olduğumuz hissini oluşturmaya çalışıyoruz.

Zamanın, sanat ve tasarım ile buluşması

Studio Ayaskan ile Zaman Üzerine...

Pelinsu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü bitirme projesi kapsamında zaman kavramı üzerine yeniden düşünüyor.Alışılagelmiş saat hareketlerinden, sayıların ritmik bir şekilde değişmesinden ve sözlü zaman ifadeleri kullanmaktan uzaklaşarak zamanı görsel duyularımızla algılamak için tasarladığı ürün; geçmiş, şimdi ve geleceği aynı anda gözlemleyerek zamanın akışını somutlaştırıyor.&nbsp;Cam küreler içerisinde bulunan yağ ve suyun yer değiştirme hareketi ile zaman algısı görselleştirilmiş. Bir küreden diğerine taşınan her bir damlacık, içinde bulunduğumuz anı; içi dolmaya başlayan diğer küre ise geleceği temsil ediyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T19:48:40.721Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Pirinç gövde ve pirinç taban, cam ile birlikte içerisindeki sıvıları taşıyan bir destek görevinde. Böylece tüm yapı zarif bir şekilde ayakta durabiliyor ve cam küreler hareket edebiliyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-05T19:55:45.428Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Tıpkı bir mumun yanışını izlemek gibi buradaki hareketi izlemenin de kullanıcıya özel bir his vermesini amaçlıyor Pelinsu. Zamanı ölçmeye ihtiyaç duymadan duyularımızla algılayabileceğimiz fiziksel ve somut bir bütünlük sunarak zihni sakinleştirmeye ve anda kalmaya yardımcı oluyor.

Hareketi gözlemleyerek zaman algımızı somutlaştırmak

Take Your Time | Pelinsu Şahin

17 Temmuz’daki vizyon tarihi pandemi nedeniyle önce 31 Temmuz’a sonra 12 Ağustos’a ertelenen Christopher Nolan’ın Tenet filmi nihayet 26 Ağustos Çarşamba günü sinemalarda gösterime girdi. 7 Ağustos’ta normalleşme süreci kapsamında açılan sinema salonlarının izleyicileri yeniden salonlara çekmek için büyük umutlar bağladığı Tenet hakkında sosyal medyadaki ilk yorumlar ise filmin Nolan filmografisinde en üst sıralarda yer alamayacağı yönünde. Film teknik olarak takdir edilse de duygusal olarak izleyiciyi etkilemekte zayıf kaldığı, filme dair eleştirilerde üzerinde büyük ölçüde uzlaşılan noktalardan biri. Eleştirmenlerin üzerinde uzlaştığı bir numaralı konu ise bunun tam bir Christopher Nolan filmi olduğu. Yönetmenin yıllar içinde oturan ve artık tanınır hâle gelen tarzının, bu filmde kendisini hiç olmadığı kadar hissettirdiği belirtiliyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-26T21:01:57.704Z.jpeg" alt="Tenet filminden"><figcaption>Tenet filminden</figcaption></figure>Biz de bu haftaki bültenimizde Tenet’i sinemalarda izlemeden önce Nolan sinemasında öne çıkan ortak noktaları, bir nevi yönetmenin imzası olan özellikleri hatırlamanın yararlı olacağını düşündük. Filmi çoktan izlemiş olan okurlar da Tenet ile Nolan sineması arasındaki ilişkiyi daha iyi karşılaştırma şansı elde eder sanırım.&nbsp;Nolan ve zaman: 11 filmlik kariyeriyle Christopher Nolan kendine has bir tarz yaratmış, günümüzün en mainstream&nbsp;auteur'lerinden biri desek yanılmış olmayız. Christopher Nolan deyince akıllarda canlanan en önemli unsurlardan biri yönetmenin zamanla olan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDc3NGJmMDgyNWU1MDAwOGYzZDE3MiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjZmQ3MDE1OWU1YTUwYjMyYTEwNmE2JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRHBMcnZvMWFiNFhNJTI1MjZhbXAlMjUzQmZlYXR1cmUlMjUzRGVtYl9sb2dv"">ilişkisi</a>. Following, Memento, Inception ve Dunkirk gibi filmlerinde&nbsp;zaman kavramıyla oynaması, onu doğal ve doğrusal akışından çıkararak bir bozulmaya uğratması, Nolan sinemasının bir parçası hâline geldi. Following ve Memento filmlerinde hikâyeyi lineer akışından çıkararak izleyici merak uyandıran ve aynı zamanda tekinsiz bir dünyanın içine dâhil ederken Inception’da Nolan, film boyunca kurulan rüyanın farklı katmanlarında,&nbsp;slow-motion&nbsp;tekniğiyle zamanı olabildiğince manipüle ediyor. Bu manipülasyon seyirciyi, izlediği şeyin gerçekliğini sorgulamaya da itiyor. Dunkirk’te ise lineer olmayan hikâye akışını bir adım daha ileri taşıyarak farklı zamanlarda başlayan üç farklı olayı üç farklı zaman diliminde anlatıyor. Fragmandan anladığımız kadarıyla Tenet’te de Inception’daki slow-motion kullanımına benzer zamanın akışını bozan teknik olarak etkileyici aksiyon sahneleri izleyeceğiz.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-26T21:02:57.155Z.jpeg" alt="inception"><figcaption>Inception filminden</figcaption></figure>• Nolan ve belirsizlik: Tüm Nolan filmlerinde kendini hissettiren bir diğer öğe olarak karşımıza anlam bulanıklığı, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNDc3NGJmMDgyNWU1MDAwOGYzZDE3MiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjZmQ3MDE1OWU1YTUwYjMyYTEwNmE2JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRGZRZWs3SDlmSFpzJTI1MjZhbXAlMjUzQmZlYXR1cmUlMjUzRGVtYl9sb2dv"">belirsizlik</a> çıkıyor. Bir Nolan filmi izlerken kendimizi kaygan bir zeminde gibi hissediyoruz çünkü bazen filmdeki gerçekliği ve hatta başkarakterin doğruluğunu bile sorgulamak zorunda kalıyoruz. Memento’da ana karakter kime güvenmesi gerektiğini bilmediği bir ortamda kendi güvenirliğinden bile emin olamazken Inception’da, filmin final sahnesi de dâhil olmak üzere, seyirci olarak sürekli izlemekte olduğumuz sahnenin rüyada mı gerçekte mi ilerlediğini sorguluyoruz. Bu kasıtlı belirsizlik Nolan’ın bizi seyirci olarak karakterle aynı konuma yerleştirme isteğinden geliyor diyebiliriz. Bu etkiyi güçlendirmek için Nolan, tüm filmlerini karakterlerin öznel bakış açısıyla yansıtıyor. İzleyici olarak sahip olduğumuz bilgi karakterin bildikleriyle sınırlı kalıyor. Ana karakterle aynı anda bir şeyleri keşfedip, aynı soruları cevaplandırmaya çalışıyoruz. Böylece izleyici olarak ana karaktere duyduğumuz sempati güçlenirken karakterin yaşadığı kavram karmaşalarını da onunla birlikte yaşar ve sorgular hâle geliyoruz.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-26T21:04:56.561Z.jpeg" alt="dunkirk"><figcaption>Dunkirk filminden</figcaption></figure>• Nolan ve seyirci ilişkisi: Bu da bizi Nolan filmlerinde seyirci olarak sürekli tetikte olmaya, ortaya koyduğu sorunlar üzerine kafa yormaya ve pasif bir seyirci yerine aktif bir seyirci rolü üstlenmeye sevk ediyor. İntikam, suçluluk, öfke ve anılar gibi temaların çevresinde gelişen hikâyelerin temelinde etik ve insan doğasına dair sorgulamalar yatıyor. The Dark Knight Trilogy, Nolan’ın filmografisinde bu yönüyle en zengin örneklerden biri desek yanlış olmaz sanırım. Yönetmen, filmlerinde karakterlerin içine düştüğü çıkmazlarda “doğruluk” ve “gerçeklik” kavramları üzerinden seyirciye sorular sorarken bu soruları kasıtlı bir şekilde cevapsız bırakıyor. Hatta bu tutumunu Inception’da olduğu gibi bazen muğlak finallerle de pekiştiriyor. Biz de seyirci olarak sinema salonunu terk ettikten sonra da film hakkında düşünmeye ve sorgulamalar yapmaya devam ediyoruz. Bu yüzden Nolan filmografisinin öne çıkan özelliklerinden biri de yönetmenin izleyici yorumuna alan bırakan, seyircinin filmi izlerken aktif bir rol oynayabileceği bir sinema deneyimi yaratma isteği.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-26T21:05:27.346Z.jpeg" alt="dark knight"><figcaption>Dark Knight filminden</figcaption></figure>• Nolan ve Tenet: Bu hafta vizyona girmesinin ardından gelen ilk yorumlar Tenet’in aksiyonu, etkileyici sahneleri, farklı ülkelere uzanan bir macera sunmasıyla beyazperdeye yakışır bir görsel deneyim vadettiği yönünde olsa da karmaşık hikâyesi ve izleyiciyle duygusal bağ kurmakta zorluk çekmesiyle eleştiriliyor. Fakat yazının başında da belirttiğimiz gibi eleştirmenlerin üzerinde uzlaştığı ilk nokta Tenet’in bir Nolan filminden beklenen tüm özellikleri taşıdığı. Bu da aslında seyirciye izleyeceği filmin kalitesi konusunda belirli bir güven sağlıyor. Tenet'in beklentileri ne kadar karşıladığını ise filmi izledikten sonra göreceğiz.

zaman ile ilgili hikayeler