TCMB kararı sonrası nakit avans kullanımı sınırlandırıldı

19 Mayıs Güncelleme: TCMB, kredi kartından nakit avans ve kredili mevduat hesabı kullanımına sınır getirdiği uygulamayı iptal etti.

Detaylar:  TCMB, nakit avans kararını iptal etti

18 Mayıs

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 16 Mayıs 2023 tarihinde menkul kıymet tesisine ilişkin uygulama talimatında değişikliğe gitti. Belirli bir limitin üzerinde kişisel kredi kartlarıyla yapılan nakit çekimi ve kuyum harcamalarının kredi türüne göre %30 oranında menkul kıymet tesisine tabi olmasına karar verildi.

Bu regülasyon sonrasında bazı bankalar tüketicilerin kredi kartından, bireysel ihtiyaç kredisi faiz oranından daha düşük bir faize sahip olan ve aylık %1,36 faiz oranıyla ihtiyaçlarını karşıladıkları nakit avans limitlerini kısıtlarken bazı bankalar da bu limitleri tamamen sıfırladı.

Ardından: 18 Mayıs 2023 tarihinde nakit avans, kredili mevduat hesabı ve kartla yapılan kuyum harcamalarıyla ilgili menkul kıymet düzenlemesinde sınır 15 bin TL'ye kadar olarak belirlendi.

• Talimata göre nakit avans ve kuyum harcamalarında 15 bin TL'lik istisna için kart limitinin 50 bin TL'nin üzerinde olması gerekecek.

Ne dediler?

• İktisatçı-Yazar Mustafa Sönmez, Ayşenur Önal'a verdiği röportajda şu değerlendirmede bulundu:

“Şimdi dövize ve altına bir yönelim var. İnsanlar herhalde kendilerini bir yandan sağlama almak istiyorlar Türk lirasında kalmak istemiyorlar, bir taraftan da seçim ertesinde bir türbülans olma ihtimali var yani döviz fiyatlarında hızlı bir artış olma ihtimalini düşünüyor olabilirler. O nedenle ellerindeki Türk liralarını dövize çevirmek ya da bankalardan Türk lirası kredi alıp onları dövize dönüştürerek para kazanmak pratiği var”

Ek bilgi: Tabii, kaçınılmaz bir sonuç olarak dolar/TL beklentisi artmaya devam edecektir. Kısıtlamaların yanı sıra Merkez Bankası'nın anketine göre, yıl sonu dolar/TL beklentisi 23,09 olurken, 12 ay sonrası dolar/TL beklentisi 24,08'den 24,61'e yükseldi.

Ek olarak: Kredi türüne göre menkul kıymet tesisine tabi olan ticari nitelikli krediler için ise getirilen kredi büyümesine göre diğer ticari nitelikli krediler ile tüketici kredilerinin dahil edildiği, belirlenen kredi türleri bazında ayrı ayrı olacak şekilde bir önceki hesaplama tarihine göre büyüme oranları %3’ün üzerinde kalan kredi tutarı kadar menkul kıymetin bir yıl boyunca bloke olarak tesis edilmesine karar verildiği açıklandı. Söz konusu değişiklik 26 Mayıs 2023 hesaplama tarihinde 28 Nisan 2023 hesaplama tarihine göre hesaplanan büyüme oranından itibaren geçerli olacak.

• Bankalara verilen TL dönüşüm hedefinin hesaplanmasında pay kısmına fiziki altın karşılığı açılan hesaplar da dahil edileceği duyuruldu. Söz konusu değişiklikler 1 Nisan 2023 tarihinden itibaren geçerli olacak.
• TCMB Tebliğ’in geçici 9’uncu maddesi kapsamında dikkate alınan yabancı para mevduat/ katılım fonunda yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonunun hariç tutulmasına karar verildi. Söz konusu değişiklik 26 Mayıs 2023 hesaplama tarihinden geçerli olacak.

Açıklamalar: Takasbank, TCMB Menkul Kıymet Tesisi Tebliği'nden muaf olduğunu ve bu konu ile ilgili aracı kurumlara kullandırılan kredilerde bir daralma söz konusu olmadığını bildirdi.

Diğer taraftan: TCMB aynı hafta içerisinde, uygulanmakta olan para ve kur politikası çerçevesinde kullanılan araç çeşitliliğinin artırılması amacıyla, Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemlerinin, işlem yapmak isteyen bankalarla doğrudan gerçekleştirilebilmesine karar verdi.

Bir adım geriden: TCMB, kısa bir süre önce de özet döviz pozisyonu raporlamasında esneklik sağlamıştı. Sistemik Risk Veri Takip Sistemi'ne raporlama yükümlülüğünü doğuran kredi bakiyesi alt sınırı 5 milyon TL’den 10 milyon TL’ye yükseltilmişti.