Berrak zihinler için yalın, zengin, bağımsız bir Türkçe dijital medya üyeliği.
Ücretsiz Kaydol →
Suha Çalkıvik
Seslendirme sanatçısı, öğretim görevlisi ve İTÜ Radyosu'nun Yayın Koordinatörü. Uzun yıllar TRT’de dublaj sanatçısı olarak çalışan Çalkıvik, NTV haber kanalının kuruluşundan itibaren tanıtımlarını seslendirdi. 1992'den beri İTÜ’de öğretim görevlisi olarak çalışıyor; #tarih dergisinin Türkçe köşesini yazıyor.
Son yıllarda özellikle konuşma dilinde sözcükleri ya yanlış anlamda kullanıyoruz ya da belirtilecek kavram için en uygun sözcüğü seçmekte özenli davranmayıp çağrıştıran başka bir sözcüğü tercih ediyoruz. Konuşma dilinde karşılaştığımız bu özensizliklere, İngilizce zaman kalıplarıyla düşünülüp Türkçe söylenmiş sözlerin, dile bir virüs gibi yerleşmesini de ekleyebiliriz.
Türkçe bir cümlede özne ve yüklemin, kişiler bakımından, tekillik-çoğulluk ve olumluluk-olumsuzluk yönünden uyumlu olması durumuna özne-yüklem uyumu diyoruz. Sık karşılaştığımız bir anlatım bozukluğu olan özne-yüklem uyumsuzluğu üzerine...
23 Nisan 2025’te Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları sırasında Marmara denizinde art arda depremler oldu ve ardından sosyal medyada her zamanki nefret söylemi devreye girdi. İletişim bilimciler, nefret söylemini daha iyi anlamak için bu söylemleri kimlerin ürettiğine de bakılması gerektiğini belirtiyorlar.
Elini tutarak yürüdüğümüz sevdiklerimiz, dayanışma içinde olduklarımız bizi çoğaltır, kalabalıklaştırır. Kalabalıklaşmak için nasıl iletişim kurduğumuz kilit önemdedir. “Konuş ki seni görebileyim” diyen Aristoteles konuşmanın bireyin toplumsallaşması açısından önemine dikkat çeker. Peki kalabalıklarla iletişim kurmayı, onlarla konuşmayı, onlara hitap etmeyi becerebiliyor muyuz?
Son yıllarda kaleme alınan yazılarda, kurallarını tam özümsemeden çok daha fazla tırnak işareti kullanıldığını gözlemliyoruz. Tomris Uyar’ın “Tırnaklar Yukarı!” metnindeki şu saptamasını aklımızdan çıkarmayalım: “Yerli yersiz kullanılan tırnak, iç dünyamızın karmaşıklığını gösteriyor gibi.”
Şaban Ol’un 'Eleni ve Gül' eserinden yola çıkan ve Sumru Yavrucuk’un uyarlayıp yönettiği 'Tatavlada Son Dans' oyunu, bu sezon yenilenen yorumu ile yeniden seyirciyle buluşuyor.
Toplumlar anlam karşılığını bulamadığı soyut kavramları deyimler yoluyla dile dökmüştür. Öte yandan gerek gündelik dilde gerekse medyada sık sık deyimlerin yanlış kullanıldığını görüyoruz. Deyimlerin çoğu, yapısı bozularak ya da anlamının dışında yanlış yerlerde kullanılabiliyor.
İstanbul Devlet Tiyatrosunun "Bir Ruhun Hikâyesi" yapımı, kadınların hayatta varoluş hesaplaşmalarına ve iç seslerine yer veren bir oyun. Dahası bu oyun, “yeryüzünün en güçlü sesi olan kadınların” umuduna umut katan bir oyun.
Medyada, Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerin anlamlarını ve kullanım yerlerini bilmeden, öğrenmeden, bu dillerden gelen sözcükleri kullanmaya çok meraklı olan yazar, sunucu ve editörler vardır. Kendileri bu söz veya kalıpları sürekli hatalı kullandıkları gibi, seslendikleri hedef kitleyi de yanlışa sürüklerler. Anlaşılan o ki biz daha sittinsene “teşrikimesai” yerine “teşvikimesai” demekten kurtulamayacağız.
Kısaltma, bir sözcük, terim veya özel adın içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve sembolleştirilmesi olarak tanımlanabilir. Kısaltmaların seslendirilmesi sorunu, medyadaki dil yanlışları arasında her zaman yerini almıştır.
