Döngüsel ekonomiyle ilgili araştırmalar arttıkça, konseptin daha geniş bir bakış açısıyla ele alındığını görüyoruz. Uzun zamandır bizi takip eden okurların hatırlayacağı gibi iki buçuk yıldır neredeyse her yazımızda döngüsel ekonominin yalnızca “yenilikçi” bir atık yönetim sistemi olmadığını, çevresel etkilerinin yanında inovatif iş modelleri dolayısıyla toplumsal yapıyı etkileyecek farklı konseptleri de bünyesinde barındırdığından bahsetmiştik.Mayıs ayında Circle Economy tarafından yayımlanan “<a fr-original-style="" href="https://www.circle-economy.com/resources/decent-work-in-the-circular-economy" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Decent work in the circular economy</a>”&nbsp;başlıklı rapor, döngüsel ekonominin insana yakışır iş olanakları üzerindeki etkisini inceliyor. Rapor, temelde döngüsel bir ekonomi tasarlamak için kapsayıcı, şeffaf ve hesap verilebilir bir temel üzerine inşa edilmesi gerektiğini vurguluyor ve bunun temel odaklarını inceliyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️ İş gücü piyasası ve sektörel dönüşüm</h3>İstihdam ve iş yaratma, döngüsel ekonominin en önemli sosyal ve ekonomik getirileri olarak görülüyor. Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından <a fr-original-style="" href="https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/wcms_615594.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2018 yılında yapılan araştırmaya göre</a>, küresel istihdam artışının geri dönüşüm ve yeniden üretim odaklı yeni iş alanları sayesinde Latin Amerika ve Karayipler (10 milyondan fazla iş imkânı) ve Avrupa (yaklaşık 0,5 milyon iş imkânı) tarafından yönlendirildiği tahmin ediliyor. İstihdam kazanımlarının en fazla olması beklenen bölge, dünyanın geri kalanına kıyasla "ilk hamle avantajından" yararlanan Avrupa Birliği olarak karşımıza çıkıyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️&nbsp;Kayıt dışı ekonomi</h3>Kayıt dışı ekonominin dünya nüfusunun yüzde 60'ını istihdam ettiği tahmin ediliyor. Buna rağmen çoğu çalışma ve politika yaklaşımı, ekonominin düzenlenmiş, kayıtlı bir ekonominin parçası olduğu varsayımı üzerinden geliştiriliyor. Bu, yeniden kullanım, onarım, atık toplama ve geri dönüşüm sektörlerinin düşük gelirli işçilere bol miktarda istihdam sağladığı Küresel Güney'de özellikle dikkatle ele alınması gereken bir problem olarak görülüyor.Kayıt dışı ekonomi, Küresel Kuzey'in döngüsel ekonomi gündemine yeterince dahil edilmiyor ve mevcut araştırmalar, Küresel Güney'de kayıt dışı işleyen geniş kapsamlı döngüsel faaliyetleri yeterince dikkate almıyor. Bu da en temelde yazılarımızın çoğunda yer verdiğimiz gibi yeni bir sistem tasarlarken sistemi bir bütün olarak ele alma yaklaşımıyla uyuşmayan bir sürecin içinde olduğumuzu gösteriyor. Küresel çapta %60’lık bir oranda kayıt dışı çalışma mevcutken, döngüsel ekonominin yeni iş alanları yaratıyor olmasının ne yazık ki her zaman savunduğumuz sosyal ve toplumsal refahı artırıcı potansiyeli ile örtüşmediğini görmek mümkün. Yeni iş alanlarının ortaya çıkmasıyla birlikte, ki potansiyel olarak çok daha fazla iş imkânını küresel çapta yaratmak mümkün, yasal düzenlemelerin de bu kapsamda yenilenmesi ve kayıt dışı istihdamı önleyecek şekilde düzenlenmesi gerekiyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️&nbsp;İşin yeniden tahsisi ve becerilerin geliştirilmesi</h3>İşçilerin lineer yaklaşımla çalışan sektörlerden döngüsel sektörlere başarılı bir şekilde geçişinde, yetkinlik eğitimlerine erişim ve ilgili politikalarla önlemlerin alınması kritik önem taşıyor. Döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde kritik öneme sahip olan yetkinlikler için "derin becerilerin" kazanılması, işverenlerin ve eğitim kurumlarının döngüsel iş modelleri hakkındaki bilgi kapasiteleri ile mümkün olabilir.Bilgi eksikliği, özellikle yeniden üretim ve ilgili sektörler için STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) becerilerine erişimin olmadığı düşük gelirli ülkelerde çok daha büyük beceri ve yetkinlik eksikliklerine neden olabilir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️&nbsp;Çalışma koşulları ve sosyal koruma</h3>Döngüsel faaliyetlerle ilgili iş sağlığı ve güvenliği endişeleri, esas olarak küresel atık ticareti ve işçilerin genellikle zehirli atıklara maruz kaldığı Küresel Kuzey'den Güney'e akan ikinci el mallarla ilişkilidir. Bazı akademisyenler ve uygulayıcılar yoksulluğu ortadan kaldırmak için bir çözüm olarak döngüsel ekonomiyi öne çıkarsalar da yoksulluğun azaltılmasına ilişkin kapsamlı araştırmalar henüz hayata geçirilmedi. Bu nedenle döngüsel ekonominin direkt olarak yoksulluğu azaltacağını öngörmek mümkün olmasa da doğru tasarlanmış yeni istihdam süreçleri sayesinde bölgesel bazlı kalkınmaya destek olabilecek potansiyele sahip olduğunu söyleyebiliriz.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️ Sosyal eşitlik</h3>Raporda yer verilen çıktılara göre, döngüsel ekonomiye geçişin küresel olarak kadın istihdamını artıracağı öngörülüyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin ötesinde, döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde yeterince temsil edilmeyen döngüsel paydaşların (ör. göçmen işçiler, gençler) alınacak aksiyonlardan nasıl ve ne derece etkileneceğine dair detaylı araştırmalar bulunmuyor. Bu da yine kapsayıcı bir sistem dönüşümü gerektiren döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde farklı paydaşların göz ardı edilerek sosyal refahın olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Bu endişelerle ilgili yalnızca üç kere yapılan derinlemesine analizler mevcut olsa da bu araştırmaların sonuçları bu alanda ne kadar fazla bilgi ve veri eksiği olduğunu tekrar gösteriyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Toparlamak gerekirse, son 10 yılda AB ülkeleri başta olmak üzere döngüsel ekonomiye dair yapılan çalışmalar küresel çapta artmış olsa da döngüsel ekonomi faaliyetlerinin büyük bir çoğunluğu Küresel Güney olarak tanımlanan ve dünya üzerinde güney yarımkürede yer alan bölgelerde yürütülüyor. Buna rağmen döngüsel ekonomi ve insana yakışır iş odaklı akademik çalışmaların %84'ünün, Küresel Kuzey olarak tanımlanan ve dünya üzerinde kuzey yarımkürede bulunan bölgeler odağında yürütüldüğü görülüyor. Bu durum ne yazık ki çok da beklenmedik bir durum değil. Paris Anlaşması sonrası küreselde iklim kriziyle mücadele kapsamında alınan kararların büyük çoğunluğunun yine raporda geçtiği şekliyle Küresel Güney’i kapsamadığını görmek mümkün.Yine de bu noktada bardağın dolu tarafından bakarak, Küresel Kuzey özelinde yapılan araştırmaların, Küresel Güney bölgeleri için de örnek teşkil edeceğini düşünerek, döngüsel ekonominin yeni istihdam yaratma sürecindeki potansiyelinin küresel çapta anlaşılmasını umuyoruz.

Döngüsel Ekonomi

Döngüsel ekonomi ile sosyal refahı artırabilir miyiz?

Döngüsel ekonomi ve "insana yakışır iş"

Döngüsel ekonomi ile ilgili çalışmalar her geçen gün artıyor olsa da döngüsel ekonomi alanında araştırmaları ile öne çıkan Circle Economy tarafından yayımlanan ve Döngüsel Ekonomi 101 olarak detaylı analizini gerçekleştirdiğimiz <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/kuresel-dongusellik-orani-ne-durumda" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Circularity Gap Report 2023</a>’de gördüğümüz gibi, küresel döngüsellik oranı her geçen yıl azalıyor. Bu düzenli düşüşün birçok sebebi olsa da temelde Covid-19 pandemisi, küresel ekonomik kriz ve Rusya-Ukrayna savaşı akıllara ilk gelen nedenler arasında yer alıyor. Peki ya bu küresel krizler yaşanmasaydı gerçekten de küresel döngüsellik oranı her geçen yıl artacak ve döngüsel ekonomiye geçiş sürecimiz çok daha verimli bir şekilde mi yürütülecekti?Bu soruya net bir cevap vermek elbette imkânsız. Fakat Döngüsel Ekonomi 101 olarak bu konudaki görüşümüz döngüsel ekonomiye olan mevcut bakış açısı ve işleyişe bakıldığında ne yazık ki çok bir şeyin değişmeyeceği yönünde. Bunun temel nedeni ise iki yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığımız, fakat devlet veya özel sektör gibi toplumsal yapıları oluşturan diğer paydaşların, bireylerin de bu sürece entegre edilerek toplumsal ve kültürel bir dönüşümün sağlanması gerektiğini fark etmemiş olmasıdır. Bu haftaki yazımızda döngüsel ekonomiye geçiş sürecinin en zorlayıcı ama bir o kadar da göz ardı edilen bireylere odaklanıyor,&nbsp;“tüketicilerin de bu dönüşüme entegre edilmesi neden önemli?” sorusunu tartışmaya açıyoruz. Tartışmamıza tam da bu konu özelinde hazırlandığı için kritik öneme sahip olan&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://link.springer.com/article/10.1007/s43615-021-00079-0" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Convergence of Public Participation, Participatory Design and NLP to Co-Develop Circular Economy</a>” makalesi eşlik ediyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Toplumsal dönüşüm neden gerekiyor?</h2>Döngüsel ekonomi ile ilgili gelişmeler çoğunlukla devletlerin açıkladığı yeni yol haritaları veya regülasyonlar ile bunlara uymak zorunda kalan veya finansman bulma yolunda çalışmalar yapmak zorunda olduğu için süreçler işleten özel sektör tarafından yürütülüyor. 2000’lerin başında Çin’de başlatılan endüstriyel simbiyoz çalışmaları, ardından 2015 yılında Avrupa Komisyonu tarafından açıklanan 54 maddelik “Döngüsel Ekonomi Eylem Planı” ve 2019 yılında açıklanan “Yeşil Mutabakat” ile entegre edilen bu eylem planının küresel döngüsel ekonomi gündemini doğrudan etkilediğini görmek mümkün.Doğada milyonlarca yıldan bu yana var olan döngüsellik, insanlık için çok uzun yıllardır günlük hayatın temel bir parçası olsa da son 50-60 yıldır yeni bir konsept gibi ele alınıyor. Sürdürülebilirlik gündeminin de gelişmesiyle tamamen yanlış bir şekilde konumlandırılan döngüsel ekonomi, yalnızca fosil yakıtlarla mücadeleyi odağına almış sürdürülebilirlik çalışmaları içinde “yenilikçi atık yönetim stratejileri” kapsamında değerlendiriliyor. Bu da elbette döngüsel ekonominin sahip olduğu potansiyelin tamamen boşa gitmesine neden oluyor. Tüm bunlara rağmen son dönemde döngüsel ekonomi ile sürdürülebilirlik çalışmalarının yavaş yavaş birbirinden ayrıldığı, döngüsel ekonominin de sürdürülebilirlik gibi çatı bir konsept olduğu görüşünü savunanların sayısının arttığını gözlemlemek de mümkün. Bu da aslında döngüsel ekonomiye geçişin çok daha doğru, potansiyelinin farkında olunan bir şekilde yürütüldüğünü düşündürebilir. Ne yazık ki doğru anlamlandırmadaki bu artışa rağmen döngüsel ekonomiye geçişin hâlâ yanlış yürütüldüğünü, sadece atık yönetimine indirgendiğini görmek mümkün.Küresel döngüsel ekonomiye geçişin, döngüsel ekonominin gerçek potansiyelini yansıtacak şekilde, kapsamlı bir şekilde yürütülmesini sağlayacak en önemli araç ise bireyleri yani tüketicileri de bu dönüşüm sürecine dahil etmektir. Buradaki mantık ise aslında bireylerin daha az kaynak kullanmak veya atıkları daha verimli şekilde yönetmek konusundaki en etkili paydaş olduğu gerçeği ile temelleniyor. Döngüsel Ekonomi 101’i uzun zamandır takip eden okurlarımızın hatırlayacağı gibi, bir üretici bir ürün tasarlarken tüketici deneyimine ne kadar önem verirse versin, tüketim sırasında ve sonrasında yaşananları da tasarım sürecinde ele almazsa aslında değer zincirinin çok önemli bir parçasını hiçe saymış olacaktır. Bu da aslında devletlerin çıkarttığı yeni regülasyonların, üreticilerin belirlediği yeni “sürdürülebilir” ürünlerin bireylerin fikri alınmadığı taktirde beklenen etkiyi gösteremeyeceğini ve hedeflenen “sürdürülebilirlik” başarılarına ulaşılamayacağını açıkça göstermektedir.Bu kapsamda bakıldığında toplumsal ve kültürel dönüşüm için gündelik hayatın sosyolojik olarak ele alınması ve insanın özgür düşüncesi ile belirlediği gündelik hayat tercihlerinin aslında modern dünya düzeninde reklamlar tarafından ele geçirildiğinin farkına varılması gerekiyor. Bu aslında en basit hâliyle reklamlarla tüketiciler üzerinde yaratılan “talep” ve tüketicinin gerçekten kendi özgür iradesi ile belirlediği “ilgi” arasındaki farkın ön plana çıkartılması önem arz ediyor. Günümüzde tüketim alışkanlıklarımızın neredeyse tamamı reklamlarla şekilleniyor ve kişisel olarak kendi özgür satın alma kararlarımızı verdiğimizi düşündüğümüz anlarda bile bu reklamların ve dolayısıyla toplumsal düzenin de etkisinde olduğumuzu gözden kaçırıyoruz. Bu da en temelde “sürdürülebilirlik” adı altında hayata geçirilen çalışmaların reklamlarla tüketicilere benimsetilmesi, üreticilerin, tüketicilerin görüşlerini almadan ürettiği ürün ve hizmetleri diledikleri gibi pazarlamalarına olanak tanıyor. Böylece aslında sürdürülebilirlik çalışmalarının, mevcut düzendeki sorunları çözmek yerine, mevcut düzenin “sürdürülebilirliğini” sağlamak amacına hizmet ettiğini söylemek mümkün olabiliyor.Peki döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde tüketicilerin, yani toplumu oluşturan temel yapıtaşı olan bireylerin entegrasyonu nasıl sağlanabilir? Bu sorunun cevabı elbette fazlasıyla odaklı bir akademik çalışma ile mümkün olacaktır. Fakat genel bir çerçeve çizmek gerekirse, referans aldığımız makalede de yer verilen odak alanları şu şekilde.➡️ Karşılıklı iletişim: Üreticilerin veya devlet kurumlarının, döngüsel ekonomi ile ilgili yaptıkları çalışmalarda üstten bakan, sistemi kendi çıkarlarına göre tasarlayan bir tutum yerine bireylerin görüşlerinin alındığı bir iletişim yolu benimsemesi gerekiyor.Özellikle iş modeli veya ürün tasarım süreçlerinde son yıllarda çok daha popüler hâle gelen “paydaş görüşleri” alınırken, cevapları daha soru sorulmadan belirlenmiş sorularla değil, gerçekten tüketicilerin görüşlerini alarak tasarım süreçlerini yürütmek önem arz ediyor. Karşılıklı iletişim, tüketicilere X ürünü veya Y regülasyonu ile ilgili bilgi veren sorularla değil, ilgili ürün veya regülasyon ile ilgili tüketicilerin kendi özgür düşüncelerini paylaşabilecekleri soruların sorulması ile sağlanabilir.➡️ Yapay talep yerine ilgi ve değerler: Yukarıda bahsettiğimiz gibi, reklamlar günümüz toplumlarının yaşam biçimlerini, satın alma kararlarını ve diğer her türlü karar alma süreçlerini direkt olarak etkileme gücüne sahip. Bu da aslında bireylerin farkında olmadan, devamlı olarak reklamlara maruz kalarak, öznel olmayan “yapay” taleplere sahip olmasına neden oluyor.Elbette reklamlar, modern dünyanın en önemli araçları arasında ve bu da reklamların hayatımızdan çıkmasını imkânsız hâle getiriyor. Fakat özellikle döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde bireylerin doğru şekilde bilgilendirilmesi, bir ürün veya hizmet için yapay talep oluşturmak yerine, gerçekten tüketicilerin ilgi alanları ve değer yargıları dikkate alınarak tasarlanmış ürün ve hizmetlerin piyasa çıkması aslında döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde özellikle yenilikçi iş modellerinin de çok daha rahat bir şekilde benimsenmesine olanak tanıyacaktır.➡️ Birlikte karar alma: Özellikle devletler tarafından çıkartılan yeni regülasyonların büyük oranda özel sektörü ilgilendirdiğini görmek mümkün. Bunun temel sebebi de sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında kaynak kullanımının, atık yönetiminin veya değer zinciri içinde atılacak bir adımın her zaman üreticiler üzerinden kurgulanmış olması. Fakat gözden kaçırılan veya bilerek göz ardı edilen nokta, tüketicilerin değer zinciri içindeki her adım üzerinde direkt veya dolaylı olarak etkili olmasıdır.Burada dikkat edilmesi gereken nokta tüketicilerin sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında ne istediğini değil aslında neden istediğini anlamaktır. Yani hem üreticilerin hem de devlet kurumlarının döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde alacakları kararlarda, değer zincirinin en etkin paydaşı olan tüketicilerin “neyi, neden” istediklerinin anlaşılması gerekiyor. Bu sayede toplumsal dönüşüme olanak tanıyacak değişiklikler, yeni ürün ve hizmetler, toplum tarafından benimsenip teoride olduğu gibi pratikte de uygulanabilen regülasyonlar çıkartmak mümkün olabilir.➡️ Şeffaflık ve geri bildirim: Bugüne kadar devlet kurumları tarafından alınan kararların kaçında söz hakkınız olduğunu hatırlıyor musunuz? Ya da bir şirketin bir ürün tasarlarken gerçekten neden bu ürünü tasarladığı ile ilgili bilgilendirme? Alışık olmadığımız için bu sorulara “Ne gerek var ki?” gibi karşıt bir soruyla cevap vermek mümkün. Fakat, toplumsal dönüşüm odaklı döngüsel bir ekonomiye geçiş süreci kapsamında bakarsak aslında alınan tüm kararların, neden alındığının, arkasındaki sebeplerin ve beklentilerinin şeffaf bir şekilde paylaşılması, bireylerin bu konularda doğru şekilde bilgilendirilmesinin neden önemli olduğunu anlamak mümkün.Bu bilgilendirmeler temelde bireylerin bu dönüşüm sürecindeki görev ve sorumluluklarını anlamalarına ve teoride doğru kurgulanan ama gündelik hayata geçildiğinde çoğu zaman doğru şekilde uygulanamayan (evinizde organik atıkları ayırıp, sokağa çıktığınızda diğer atıklarla bu organik atıkları aynı çöp kutusuna atmak gibi) süreçlerin doğru anlaşılmasına olanak tanıyacaktır. Bu sayede toplumsal yapıları oluşturan tüm paydaşlar yeniliklerle ilgili geri bildirim verebilecekken aynı zamanda bu yeniliklerin doğru şekilde hayata geçirilmesine de katkı sağlayacaklardır.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">🔎 Döngüsel Ekonomi 101 yorumu: Tüketiciler, toplumsal yapıları oluşturan diğer paydaşlar gibi, sürdürülebilirlik veya döngüsel ekonomi gibi küresel dönüşüm gerektiren çatı konseptlerin benimsenmesi açısından kritik öneme sahip. Bireysel bazda farkındalığın artması, her türlü bilginin doğru şekilde paylaşılması ve açık bir iletişimin sağlanması toplumların refah seviyesini artıran en önemli etkenlerdir. Bu nedenle, bugün karşımıza farklı şekillerde çıkan regülasyonlara veya özel sektör tarafından sunulan “sürdürülebilir” çözümlere bakarken bireylerin ne kadar dahil edildiğini tartmak dilerseniz sürdürülebilirlik, dilerseniz döngüsel ekonomi dilerseniz de tamamen başka bir konsepte geçiş süreci için bireylerin en temel görevidir.İnsanlığın kolektif bir bilinçle oluşturduğu, modern dünyada reklamlarla her an dilediği gibi tasarladığı toplumsal yapıların her ne kadar farkında olunmasa da en güçlü paydaşı bireylerdir. Bu nedenle, döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde bireylerin süreçlere aktif olarak dahil edilmesi, karar alma süreçlerinde yer almaları ve her an diğer paydaşlarla fikir alışverişi yapılabilecek platformların kurulması gerekmektedir. Bu elbette bireylerin dışarıdan bir güç tarafından yönlendirilmeyi beklemek yerine kendi inisiyatifleri ile döngüsel ekonomi bakış açısını benimsemeleri, döngüsel ekonomi prensiplerini doğru ve eksiksiz bir şekilde öğrenmeleri (geri dönüşüm döngüsel ekonomi içerisinde tercih edilmeyen en son adım olması veya atık yönetiminin döngüsel ekonomi içerisinde küçük bir alan olması gibi gerçeklerin farkında olarak) ile mümkün olabilir. Bir diğer deyişle okumaya, araştırmaya ve bildiklerimizi her an eleştirerek doğru bilgiyi aramaya devam etmeliyiz.

Bireyleri dahil etmeden dönüşmek mümkün mü?

Yakın Bakış: Toplumsal dönüşüm

Küresel döngüsellik oranı kaç oldu?

“Circularity Gap Report 2023”

Today, cities occupy 3 per cent of the world's surface area. Although this rate may seem low, more than 55% of the world's population lives in this 3% area. Studies show that 75% of the world's population will live in cities in 2050 due to the rapid increase in population and urbanization in recent years. Of course, this situation increases both the social and economic importance of cities. In particular, the use of resources required for the continuity of life in cities and the pollution caused by cities make it necessary for cities to undergo a rapid transformation process.Cities around the world use 70% of the global resources and consume more than 70% of the energy produced. While this is the current situation, it is not difficult to predict that by 2050, cities will face a catastrophic need for "consumption."Of course, the current linear structures of cities are not only about utilization and consumption of resources. Today, 50% of waste generation is caused by inefficient linear processes in cities. So how can we transform our cities from "consumption" ecosystems into "natural and resilient" ecosystems that are harmonious with nature, waste-free and resource-efficient?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Roadmap for circular cities</h2>Since circular economy is a concept that all stakeholders that make up the societies should adopt, it is a critical step for the completion of the transformation that our living spaces are designed in accordance with circular economy. In other words, cities need to become circular cities.In today's article, we will discuss the circular transformation processes of cities based on <a fr-original-style="" href="https://advisory.eib.org/_tools/resources/documents/the-15-circular-steps-for-cities-2022.pdf?utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"The 15 Circular Steps for Cities"</a> report prepared by&nbsp;the&nbsp;European Investment Bank (EIB), the European Commission, the European Investment Advisory Hub, and Circle Economy.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️ Preparation and planning</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Linking and facilitating co-operation between circular stakeholders,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Characterizing and analysis of the local ecosystem and resource flows, and identifying inert assets,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Collecting good circular examples and learning from the experiences of other cities,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Conceptualization of circular economy principles for priority sectors, municipal services and assets,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Creation of a circular vision and strategy with clear and unambiguous objectives.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️&nbsp;Support</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Organizing trainings to mobilize citizens, businesses and civil society,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Creating a favorable environment for circular businesses and citizens,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Supporting and purchase of circular assets, products and services,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Developping and support of circular enterprises,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Accelerating and mainstreaming circular innovation.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️&nbsp;Implementation</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Closing loops by connecting manufacturers and potential users of waste/surplus/water/heat etc,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ensuring the extension of the useful life of resources such as products, services and materials, and reactivating inert assets to increase their use,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Building circular buildings and infrastructure, and encouraging other manufacturers to adopt these practices,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Investing in circular projects and channelling external financing,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Putting the circular transformation process into a system based on monitoring and analysis.</li></ul>In last week's article, we discussed where the states were in the circular transformation, and we said that "if we were to consider the transition to circular economy as a project, we would need to make the governments the managers of this project." As we mentioned in the beginning of the article, this 15-step roadmap in the report primarily concerns municipalities and state institutions, which are of critical importance for cities.It is important that all stakeholders that make up cities, especially municipalities, contribute to this roadmap and customize it according to their regions. Therefore, we can say that the first five preparation and planning items in this roadmap are more critical than the others.The design process, which is also the first principle of circular economy, has an extremely important role in the transition of cities to circular economy. When creating a circular city, it is important to design a system based on the principles of circular economy, where the faulty processes left over from the linear economy are not compensated for, but rather completely eliminated.When we mention a circular city, we should consider a system that will not only keep materials in the cycle, but also provide social and economic welfare by using less resources more efficiently. For this reason, it is useful to note, again, that circular economy is not only "waste management" as we mention in every article. Most of these fifteen steps focus on raising awareness, establishing infrastructure, bringing stakeholders together, and updating the functioning of almost every aspect of life.

Step by step roadmap for circular cities.

How can we transform our cities?

Günümüzde şehirler dünya üzerindeki yüzey alanının %3’ünü kaplıyor. Bu oran düşük görünse de dünya nüfusunun %55’ten fazlası bu %3’lük alanda yaşıyor. Yapılan araştırmalar, son yıllarda hızla artan nüfus ve kentleşme dolayısıyla 2050 yılında dünya nüfusunun %75’inin şehirlerde yaşayacağını gösteriyor. Elbette bu durum, şehirlerin hem toplumsal hem de ekonomik önemini artırıyor. Özellikle şehirlerdeki yaşamın devamlılığı için gereken kaynak kullanımı ve şehirlerin neden olduğu kirlilik şehirlerin de hızlıca dönüşüm sürecine girmesini zorunlu hâle getiriyor.Dünya üzerindeki şehirler küresel kaynakların %70’ini kullanırken, üretilen enerjinin de %70’ten fazlasını tüketiyor. Durum günümüzde bu şekildeyken 2050 yılına geldiğimizde şehirlerin felaket boyutunda bir “tüketim” ihtiyacıyla karşı karşıya kalacağını tahmin etmek çok da zor değil.Şehirlerin mevcut lineer yapıları elbette sadece kaynak kullanımı ve tüketimiyle de sınırlı değil. Bugün atık oluşumunun %50’si şehirlerdeki verimsiz, lineer süreçlerden kaynaklanıyor. Peki mevcut durum bu iken şehirleri birer “tüketim” ekosisteminden doğayla uyumlu, atığın oluşmadığı, kaynakların verimli kullanıldığı “doğal ve dayanıklı” ekosistemlere nasıl çevirebiliriz?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Döngüsel şehirler için yol haritası</h2>Döngüsel ekonomi toplumları oluşturan tüm paydaşların benimsemesi gereken bir konsept olduğu için yaşam alanlarımızın da tamamen döngüsel ekonomiye uygun şekilde tasarlanması yani şehirlerin de döngüsel şehirler hâline gelmesi dönüşümün tamamlanması için kritik bir adımdır.Bugünkü yazımızda da European Investment Bank (EIB), Avrupa Komisyonu, European Investment Advisory Hub&nbsp;ve birçok yazımızda yer verdiğimiz Circle Economy tarafından hazırlanan “<a fr-original-style="" href="https://advisory.eib.org/_tools/resources/documents/the-15-circular-steps-for-cities-2022.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The 15 Circular Steps for Cities</a>” raporunu merkeze alarak şehirlerin döngüsel dönüşüm süreçlerini tartışmaya açacağız.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️ Hazırlık ve planlama</h3><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel paydaşlar arasında bağlantı kurulması ve iş birliğinin kolaylaştırılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yerel ekosistemin ve kaynak akışlarının karakterize ve analiz edilmesi ve atıl varlıkların belirlenmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İyi döngüsel örneklerin toplanması ve diğer şehirlerin deneyimlerinden faydalanılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öncelikli sektörler, belediye hizmetleri ve varlıklar için döngüsel ekonomi prensiplerinin kavramsallaştırılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açık ve net hedeflerle döngüsel bir vizyon ve strateji oluşturulması.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️&nbsp;Destek</h3><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Vatandaşları, işletmeleri ve sivil toplumu harekete geçirmek için eğitimler düzenlenmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel işletmeler ve vatandaşlar için elverişli bir ortam yaratılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel varlıkların, ürünlerin ve hizmetlerin desteklenmesi ve satın alınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel işletmelerin geliştirilmesi ve desteklenmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel inovasyonun hızlandırılması ve yaygınlaştırılması.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">➡️&nbsp;Hayata geçirme</h3><ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Üreticileri ve potansiyel atık/artık/su/ısı vb. kullanıcıları bağlayarak döngülerin kapatılması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ürün, hizmet ve malzeme gibi kaynakların kullanım ömürlerinin uzatılmasının sağlanması ve kullanımlarını artırmak için atıl varlıkların yeniden devreye alınması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel binalar ve altyapı inşa edilmesi ve diğer üreticilerin de bu uygulamaları benimsemesinin sağlanması,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel projelere yatırım yapılması ve dış finansmanın yönlendirilmesi,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Döngüsel dönüşüm sürecinin takip ve analize dayalı bir sisteme oturtulması.</li></ul>Geçen hafta devletlerin döngüsel dönüşümün neresinde olduklarını tartışmaya açtığımız yazıda "döngüsel ekonomiye geçiş sürecini bir proje olarak ele alsaydık, devletleri bu projenin yöneticisi yapmamız gerekirdi" demiştik. Raporda yer alan bu 15 adımlık yol haritası yazının başında da belirttiğimiz gibi öncelikle belediyeler ve şehirler için kritik öneme sahip olan devlet kurumlarını ilgilendiriyor elbette.Belediyeler başta olmak üzere şehirleri oluşturan tüm paydaşların bu yol haritasına katkı sağlaması, bulundukları bölgelere göre özelleştirmesi önemli. Bu nedenle bu yol haritasındaki ilk beş hazırlık ve planlama maddesi diğerlerine nazaran daha kritik öneme sahip diyebiliriz.Döngüsel ekonominin de ilk prensibi olan tasarım süreci,&nbsp;şehirlerin döngüsel ekonomiye geçiş süreci için de fazlasıyla önemli bir yere sahip. Döngüsel bir şehir yaratılırken döngüsel ekonomi prensiplerinin temel alındığı, lineer ekonomiden kalan hatalı süreçlerin üzerinin kapatılmadığı, aksine tamamen yok edildiği bir sistem tasarlanması önemli.Döngüsel bir şehir dediğimizde sadece materyallerin döngü içinde kalması değil, kaynakların daha az ama daha verimli kullanılmasıyla&nbsp;toplumsal ve ekonomik olarak da refah sağlayacak bir sistem düşünülmeli. Bu nedenle her yazımızda bahsettiğimiz gibi döngüsel ekonominin sadece atık yönetimi olmadığını tekrar hatırlatmakta fayda var. Bu on beş adımın büyük bir bölümü farkındalık kazandırılması, altyapının kurulması, paydaşların bir araya getirilmesi gibi hayatın her anındaki işleyişin güncellenmesine odaklanıyor.Toparlayacak olursak, döngüsel şehirlere geçiş için hazırlanan bu 15 maddelik yol haritası genel bir çerçeve sunuyor olsa da bütünsel yaklaşım olmadığı ve her adım kendi içinde detaylandırılmadığı sürece dönüşümün doğru yönetilmesi mümkün olmayacaktır. Ek olarak döngüsel ekonominin inovatif yönü nedeniyle standart bir yol haritasına indirgenmesi doğru olmayacaktır. Bu nedenle paydaşların dönüşüm sürecinde referans alabilecekleri kapsayıcı fakat süreç içerisinde değişmesi gereken bir yönlendirme olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle bu yol haritası okuyan herkes için farklı anlamlar ifade edebilir ve her şehir, her mahalle hatta her sokak için değişkenlik gösterebilir. Buradan yola çıkarak döngüsel ekonomi ile ilgili paylaşılan ve kesin bir yargı sunan her türlü bilginin ve içeriğin sorgulanması gerektiğini tekrar hatırlatmakta fayda var.

🏗️ Döngüsel şehirler için yol haritası

Adım adım döngüsel şehir

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;" type="newsletter"><a fr-original-style="" href="https://read.apos.to/n/dongusel-ekonomi-101" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Döngüsel Ekonomi 101</a>, sürdürülebilir bir ekonomik düzenin temelinde yatan kavramlara ve alanındaki güncel gelişmelere odaklanıyor.</h3><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Sosyal adalet olmadan dönüşebilir miyiz?Herkese merhaba. Döngüsel ekonominin son yıllarda küresel gündem içerisindeki yeri artmaya devam ediyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı ile birleştirilip daha detaylı bir aksiyon planı haline gelen Avrupa Birliği Döngüsel Ekonomi Eylem Planı, özellikle 2022 ve 2023 yıllarında atılması planlanan adımlarla dikkat çekiyor. Mart 2022’de yenilenen Aksiyon Planı ile ilgili hazırladığımız yazıya <a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjAwMDQ3ODM1Njg2MGYwMDA4MDAyZjZkJm5ld3NsZXR0ZXI9NjAwMDQ5OTY1Njg2MGYwMDA4MDAzMzdkJmlzc3VlPTYyYTFmYWI1ZTIxOTU3MDAwNzU5ZmFjNSZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MmExZmI3ZDQyZTg0NjAwMDYzYThmZjUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGYXBvcy50byUyNTJGaSUyNTJGYWItZG9uZ3VzZWwtZWtvbm9taS1leWxlbS1wbGFuaS0zMDAzMjAyMi1ndW5jZWxsZW1lbGVyaQ==" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz. Avrupa Birliği tarafından hazırlana bu eylem planı elbette sadece AB üye ülkelerini değil, AB ile herhangi bir şekilde ilişkisi olan neredeyse dünya üzerindeki tüm ülkeleri etkiliyor. Dolayısıyla döngüsel ekonomi ile ilgili gelişmeler de hızla artıyor. Atık oluşumunu azaltacak, malzeme kullanımını daha verimli hale getirecek, kaynakların değerinin korunmasını sağlayacak bu sayede su kaynaklarının ve biyolojik çeşitliliğin de korunmasına olanak tanıyacak bu aksiyon planı daha çok özel sektör ve ülke yönetimlerini ilgilendiren politikalar oluşturmayı hedefliyor. Peki bu çevresel etkiler düşünülerek oluşturulan politikaların sosyal alanlardaki etkileri neler, hiç düşündünüz mü?Döngüsel ekonomi sosyal adaleti sağlayabilir mi? Yukarıda bahsettiğimiz döngüsel ekonomi stratejileri sayesinde iklim krizi başta olmak üzere birçok çevresel sorunun çözümünde pozitif etki yakalamak mümkün olacak. Bu planlamalar başarılı olduğu taktirde ise sosyal adalet üzerinde de fazlasıyla olumlu etkilere sahip olacağını söylemek mümkün. Özellikle çalışanların ve toplumların refahını artırırken sağlık konularında da olumlu etkiye sahip olması beklenen döngüsel ekonomi dönüşümü için ne yapılması gerekiyor peki? Her sene yayımladığı Circularity Gap Report’tan tanıdığımız Circle Economy bu konuda bazı&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjAwMDQ3ODM1Njg2MGYwMDA4MDAyZjZkJm5ld3NsZXR0ZXI9NjAwMDQ5OTY1Njg2MGYwMDA4MDAzMzdkJmlzc3VlPTYyYTFmYWI1ZTIxOTU3MDAwNzU5ZmFjNSZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MmExZmI3ZDQyZTg0NjAwMDYzYThmZjUmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LmNpcmNsZS1lY29ub215LmNvbSUyNTJGcmVzb3VyY2VzJTI1MkZ0aGlua2luZy1iZXlvbmQtYm9yZGVycy10by1hY2hpZXZlLXNvY2lhbC1qdXN0aWNlLWluLWEtZ2xvYmFsLWNpcmN1bGFyLWVjb25vbXk=" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">endişeler sunuyor</a>. Çevresel konuları merkezine alan yeni politika ve aksiyon planlarının sosyal adalet başta olmak üzere sosyal ve toplumsal konularda yetersiz etkiye sahip olacağına dair endişeler. Gelin bu endişelere birlikte bakalım;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En temel endişe, gelişmiş ülkelerin bu alanda yapmış oldukları çalışmalar küresel ölçeğe odaklandığı için yerel sorunların göz ardı edilmesi olarak görünüyor. Bu da özellikle gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkelerin yerel sorunlarının tamamen yok sayılması nedeniyle bu ülkelerde oluşan güvensizlik ortamının gelişmiş ülkelere doğru önemli bir göç dalgası başlatması olarak karşımıza çıkıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Diğer bir problem de Avrupa Yeşil Mutabakatında da görülen ticari süreçlerdeki sert standartlar. Bu standartlar yasal olmayan ticari süreçlerin artmasına neden olabilir. Bu sorun elbette dayanıksız ve güvenilir olmayan tedarik zincirlerinin oluşmasına neden olacaktır. Bu da kaynaklara erişimde her zamankinden çok daha fazla sorun yaşanmasına neden olabilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dikkat çeken bir diğer endişe ise özellikle yine gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkelerde ortaya çıkabilecek güvensiz ve belirsiz ortam dolayısıyla etik değerleri kuvvetli olan tüketicilerin döngüsel ekonomiye dahil olamaması olarak karşımıza çıkıyor. Döngüsel Ekonomi 101 olarak bugüne kadar ki yazılarımızda her zaman bahsettiğimiz gibi, tüketicilerin dahil olmadığı bir ekonomi model elbette işe yaramayacaktır.</li></ul>Sürdürülebilir bir dünyaya doğru adım atmak, döngüsel ekonomiye geçiş yapmak olduğu haliyle sosyal adalete sahip olamayacaktır. Uzun zamandır bizi takip eden okuyucularımızın da artık duymaktan sıkıldığı ama bizim söylemekten vazgeçmeyeceğimiz gibi; döngüsel ekonomi tam da bu yüzden sadece birkaç stratejiden ibaret bir sistem değil.&nbsp;Döngüsel ekonomi bir düşünce yapısı, bir iş yapış şeklidir. Bu nedenle döngüsel ekonomiyi sadece geri dönüşüm, sadece az kaynak kullanmak veya sadece ileri dönüşüm gibi stratejilerle bağdaştırmak yapılabilecek en önemli yanlıştır. Klasik mesajımızı da verdikten sonra bu yukarıda paylaştığımız endişelerin önüne geçmek için ne yapılması gerektiğin tartışmaya geçebiliriz.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://apos.to/s/62a1fb7d42e84600063a8ff5" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını oku</a><p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://read.apos.to/n/dongusel-ekonomi-101" rel="noreferrer" style="background-color: transparent; color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Abone ol</a>

Editörün Seçkisi

Herkese merhaba. Döngüsel ekonominin son yıllarda küresel gündem içerisindeki yeri artmaya devam ediyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı ile birleştirilip daha detaylı bir aksiyon planı haline gelen Avrupa Birliği Döngüsel Ekonomi Eylem Planı, özellikle 2022 ve 2023 yıllarında atılması planlanan adımlarla dikkat çekiyor. Mart 2022’de yenilenen Aksiyon Planı ile ilgili hazırladığımız yazıya <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/ab-dongusel-ekonomi-eylem-plani-30032022-guncellemeleri" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz. Avrupa Birliği tarafından hazırlana bu eylem planı elbette sadece AB üye ülkelerini değil, AB ile herhangi bir şekilde ilişkisi olan neredeyse dünya üzerindeki tüm ülkeleri etkiliyor. Dolayısıyla döngüsel ekonomi ile ilgili gelişmeler de hızla artıyor. Atık oluşumunu azaltacak, malzeme kullanımını daha verimli hale getirecek, kaynakların değerinin korunmasını sağlayacak bu sayede su kaynaklarının ve biyolojik çeşitliliğin de korunmasına olanak tanıyacak bu aksiyon planı daha çok özel sektör ve ülke yönetimlerini ilgilendiren politikalar oluşturmayı hedefliyor. Peki bu çevresel etkiler düşünülerek oluşturulan politikaların sosyal alanlardaki etkileri neler, hiç düşündünüz mü?<img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1654783016956.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Döngüsel ekonomi sosyal adaleti sağlayabilir mi? Yukarıda bahsettiğimiz döngüsel ekonomi stratejileri sayesinde iklim krizi başta olmak üzere birçok çevresel sorunun çözümünde pozitif etki yakalamak mümkün olacak. Bu planlamalar başarılı olduğu taktirde ise sosyal adalet üzerinde de fazlasıyla olumlu etkilere sahip olacağını söylemek mümkün. Özellikle çalışanların ve toplumların refahını artırırken sağlık konularında da olumlu etkiye sahip olması beklenen döngüsel ekonomi dönüşümü için ne yapılması gerekiyor peki? Her sene yayımladığı Circularity Gap Report’tan tanıdığımız Circle Economy bu konuda bazı <a fr-original-style="" href="https://www.circle-economy.com/resources/thinking-beyond-borders-to-achieve-social-justice-in-a-global-circular-economy" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">endişeler sunuyor</a>. Çevresel konuları merkezine alan yeni politika ve aksiyon planlarının sosyal adalet başta olmak üzere sosyal ve toplumsal konularda yetersiz etkiye sahip olacağına dair endişeler. Gelin bu endişelere birlikte bakalım;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En temel endişe, gelişmiş ülkelerin bu alanda yapmış oldukları çalışmalar küresel ölçeğe odaklandığı için yerel sorunların göz ardı edilmesi olarak görünüyor. Bu da özellikle gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkelerin yerel sorunlarının tamamen yok sayılması nedeniyle bu ülkelerde oluşan güvensizlik ortamının gelişmiş ülkelere doğru önemli bir göç dalgası başlatması olarak karşımıza çıkıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Diğer bir problem de Avrupa Yeşil Mutabakatında da görülen ticari süreçlerdeki sert standartlar. Bu standartlar yasal olmayan ticari süreçlerin artmasına neden olabilir. Bu sorun elbette dayanıksız ve güvenilir olmayan tedarik zincirlerinin oluşmasına neden olacaktır. Bu da kaynaklara erişimde her zamankinden çok daha fazla sorun yaşanmasına neden olabilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dikkat çeken bir diğer endişe ise özellikle yine gelişmekte olan veya az gelişmiş ülkelerde ortaya çıkabilecek güvensiz ve belirsiz ortam dolayısıyla etik değerleri kuvvetli olan tüketicilerin döngüsel ekonomiye dahil olamaması olarak karşımıza çıkıyor. Döngüsel Ekonomi 101 olarak bugüne kadar ki yazılarımızda her zaman bahsettiğimiz gibi, tüketicilerin dahil olmadığı bir ekonomi model elbette işe yaramayacaktır.</li></ul>Sürdürülebilir bir dünyaya doğru adım atmak, döngüsel ekonomiye geçiş yapmak olduğu haliyle sosyal adalete sahip olamayacaktır. Uzun zamandır bizi takip eden okuyucularımızın da artık duymaktan sıkıldığı ama bizim söylemekten vazgeçmeyeceğimiz gibi; döngüsel ekonomi tam da bu yüzden sadece birkaç stratejiden ibaret bir sistem değil. Döngüsel ekonomi bir düşünce yapısı, bir iş yapış şeklidir. Bu nedenle döngüsel ekonomiyi sadece geri dönüşüm, sadece az kaynak kullanmak veya sadece ileri dönüşüm gibi stratejilerle bağdaştırmak yapılabilecek en önemli yanlıştır. Klasik mesajımızı da verdikten sonra bu yukarıda paylaştığımız endişelerin önüne geçmek için ne yapılması gerektiğin tartışmaya geçebiliriz. Sosyal adalete sahip çevre odaklı döngüsel politikalar için ne yapılması gerekiyor? Yasalar ve politikalar temelde toplumsal ve ekonomik yapıları değiştirme gücüne sahip olduğu için kritik öneme sahiptir. Bu öneme elbette fazlasıyla geniş etki alanlarına sahip olmaları dolayısıyla sahip oluyorlar. Buradan yola çıkarak sosyal etkinin de analiz edildiği politikalar ve stratejiler atılması gereken ilk adım olarak karşımıza çıkıyor. Sadece atıkları doğru yönetmekle, atık oluşumunu önlemekle insanların gıdaya erişimini sağlamak mümkün olmayacaktır örneğin. Bu nedenle çevresel etkileri düşündüğümüz kadar, bu stratejilerin sosyal alanlarda da ne gibi etkileri olacağını anlamamız lazım. Burada şu örnek de aslında anlatmak istediğimiz şeyi net bir şekilde ifade etmemizi sağlayabilir.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1654783300962.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.61" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kâğıt toplayıcılığı ülkemizin hemen her şehrinde sokaklarda görebileceğimiz bir “iş kolu”. Döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde kağıt atıklar ile ilgili geliştirilecek bir stratejinin gerçekten de hayata geçirilmesi belki de kağıt toplayıcılığı yapan insanların hayatlarını kökten değiştirecek etkilere sahip olabilir, değil mi? Bu nedenle aslında çevresel etkilerin yanında sosyal etkilerin de değerlendirilmesi gerektiğini savunuyoruz. Atılması gereken bir diğer adım da özellikle hükümetlerin döngüsel ekonomi yol haritalarını hazırlarken şeffaf, adil ve tüm risk ve fırsatların analiz edildiği ticari politikalar hazırlamasıdır. Döngüsel ekonomi sosyal etkileri fazla olsa da kaynak kullanımına dayandığı için ticari ilişkilere fazlasıyla müdahalede bulunan bir sistem. Bu da sistemin tasarlanırken olası tüm açıkların tahmin edilmesini çok daha elzem hale getiriyor. Son olarak da sosyal adalete katkı sağlayacak çevresel reformlar için finansman ve bilgi paylaşımının çok değerli olduğundan bahsetmek gerekiyor. Finansman elbette sürdürülebilir bir dünyaya geçiş için en kritik araç. Fakat bu araç olması gerektiği gibi eşit ve şeffaf şekilde kullanılamadığı için dünyanın belirli kesimleri gelişir ve dönüşürken, bu araca erişemeyen diğer kesimler hem çevresel hem de sosyal alanlarda yıkıcı problemlerle başa çıkmaya çalışıyor. Gelişmiş ülkelerin tek başlarına döngüsel bir ekonomiye geçebileceklerini düşünmediklerine eminiz. Fakat Döngüsel Ekonomi 101 ekibi olarak bugüne kadar sürdürülebilirlik ve döngüsel ekonomi alanında atılan adımlar ve belirlenen yol haritalarında bunun tam tersi bir yaklaşım olduğunu da belirtmemiz gerekiyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1654783244484.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Umuyoruz ki lineer ekonomide yaptığımız hataları yapmadığımız, çevreyi korurken toplumları, insanları, yaşayan tüm canlıları hatırladığımız ama elbette tüm dünyadaki refah seviyesini de artıracak ekonomik gelişmeyi hedeflediğimiz bir sisteme erişebiliriz. Herkese iyi haftalar.

Sistemlerimizi baştan yaratırken sosyal adaleti sağlamak mümkün mü?

Sosyal adalet olmadan dönüşebilir miyiz?

Döngüsel ekonomiye geçişin yalnızca herkesin üzerine düşen sorumluluğu aldığı bir senaryoda mümkün olacağını artık hepimiz biliyoruz. Döngüsel ekonomi için normal “takım oyunu”ndan biraz daha önemli olan iş birliği, hedefe giderken herkesin elinden geleni yaptığı, eksik kalan kısımların da hedefe ulaşıldığı taktirde çok bir sorun çıkartmadığı senaryoya göre biraz daha farklı. Döngüsel ekonomi kaynakların verimsiz kullanımının önüne geçerek, süreç içerisindeki tüm verimsizlikleri ortadan kaldırmayı amaçladığı için takımımızdaki herkesin sorumluluğunu eksiksiz bir biçimde yaptığına emin olmalıyız. Aksi taktirde kapalı bir döngü değil, aralarda küçük fireler verdiğimiz bir sürece dönüşecektir.Bu dönüşüm, toplumsal yapılardaki tüm paydaşları fazlasıyla etkiliyor ve zorluyor olsa da özellikle finansal baskılar dolayısı ile özel sektör bu alanda biraz daha fazla sorun yaşıyor diyebiliriz. Şirket içi dönüşüm süreçlerinde atığı azaltmak için atılan adımlar, yeniden üretim süreçlerine odaklanmalar, inovasyonu bir şirket kültürü yapmak için çalışmalar fazlasıyla planlı bir iş birliğine olan gereksinimi de beraberinde getiriyor elbette. Bugüne kadarki yazılarımızda genellikle üretim ve tedarik süreçlerinde döngüsel ekonomiye geçiş için gerekli stratejilerden bahsettik hatırlarsanız. Bugün ise bir şirketin aslında bel kemiğini oluşturan insan kaynağının nasıl yönetilmesi gerektiğini, direkt olarak insan kaynakları yönetim stratejiler ile anlamlandırmaya çalışacağız. Bu yazımız için referans aldığımı Circle Economy tarafından hazırlanmış olan “Circular Human Resources Management” yayımına <a fr-original-style="" href="https://www.circle-economy.com/resources/how-hr-professionals-can-play-an-active-role-in-the-circular-economy" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz. Takipçilerimiz arasında yer alan İK profesyonelleri, şirket yöneticileri ve herhangi bir bağlantısı olmasa da döngüsel ekonomiye geçişi bütünsel bir şekilde anlamlandırmaya çalışan herkes için gayet güzel bir kaynak olduğunu da belirterek tartışmamıza başlayabiliriz. Döngüsel İnsan Kaynakları Yönetimi İnsan kaynakları yönetimi, döngüsel ve sürdürülebilir bir şirket yapısı kurmada, genel bir şirket kültürü yaratmak gibi çok önemli bir göreve sahip olduğu için sanılanın aksine çok daha etkili ve gereklidir. Şirket bünyesindeki her türlü insanla etkin iletişime sahip olması dolayısı ile insan kaynağı yönetimi döngüsel ve sürdürülebilir bir gelecek için elindeki gücü doğru kullanmalı ve mümkün olduğu kadar net bir yol haritasına sahip olmalıdır. Bu yol haritası için yukarıda bahsettiğimiz yayımda yer alan, insan kaynaklarının sorumluluğunda olan altı ana maddeyi ise mevcut süreçler üzerinden kısaca inceleyelim istiyoruz. Döngüsel ekonomide kaynak verimliliği bildiğiniz gibi ana unsur. Kaynak verimliliğinin de sadece elle tutulur doğal kaynaklar, materyallerden ibaret olmadığını defalarca tekrarladık. Temelde döngüsel ekonomi elimizdeki her türlü kaynağa, yani zaman, insan, materyal, enerji kaynağı vs. gibi maddi manevi tüm kaynakların verimli kullanılmasını amaçlar. Bu da özellikle insan kaynağı noktasında İK yönetimini önemli bir noktada konumlamamız gerektiğini gösterir. Şirketlerin döngüsel ekonomiye geçiş süreçleri bir gecede olacak bir süreç değil elbette. Bu nedenle iklim krizi ile ilgili net-sıfır gibi 2030-2050 hedeflerinde olduğu gibi uzun vadeli, alt kırılımları net olarak belirlenmiş, süreç içerisinde elbette değişikliklere izin veren bir stratejinin belirlenmesi açısından kritik. Bu uzun vadeli strateji iş modelimizin yenilenmesini amaçlıyor olsa da aslında her zaman göz ardı edilen sorun, bu iş modelinin gerçekleşmesini sağlayan insan kaynağıdır. İK yönetimi uzun vadeli hedeflere ulaşılması için gereken yetenekleri şirket bünyesinde tutma, gerekli yetenekleri şirket bünyesine kazandırma, mevcut insan kaynağını stratejiler dahilinde eğitme, geliştirme ve şirketin gerçekten de stratejiler dahilinde ilerlediğine emin olmak gibi birçok farklı göreve sahip. Bu nedenle döngüsel ekonomiyi sadece atığı azaltmak için iyi bir tasarım, oluşan atıkları yeniden kullanmak için doğru bir süreç veya ürünleri geri toplayarak yeniden üretim süreçlerine dahil etmek gibi “iş modeli” adımlarına odaklanarak değil, tüm bu adımları gerçekleştirecek doğru yetenekleri yönetmek olarak da değerlendirmemiz gerekiyor. Şirketinizde veya bulunduğunuz bir toplulukta belirlediğiniz bazı hedefler doğrultusunda hangi adımları atacağınızı belirledikten sonra, bu adımları atmanız için ne gibi yeteneklere ihtiyacınız olduğunu sorgularken buldunuz mu kendiniz hiç? İşte uzun vadeli döngüsel dönüşüm yolunda da doğru yeteneklerin yönetimi fazlasıyla önemli bir kriterdir. Kurum içi yeteneklere verilen önemin aynısı, uzun vadeli stratejilerin gerçekleştirilmesi noktasında kurum dışı partnerliklere de verilmeli elbette. Bildiğiniz gibi döngüsel ekonominin farklı disiplinlerden farklı yeteneklere ihtiyaç duyan bütünsel yapısı, İK’nın döngüsel stratejiler kapsamında gerçekleştirilecek projeler için iş birliklerini yönetmesini de önemli bir noktaya taşımakta. İK’nın önemli bir diğer sorumluluğu da aslında tüm kurumlarda olması gereken kurum içi kültürü, döngüsel ekonomi prensipleri ve değerleri ile oluşturacak altyapı çalışmaları yapmasıdır. Doğru tasarlanmış bir kurum içi kültür ile en üst düzey yöneticiden giriş seviyesindeki çalışanlara kadar herkesin döngüsel ekonomi değer önerilerini ve prensiplerini benimsemesine ve bu doğrultuda kurumun stratejik yol haritasında herkesin üstüne düşen görevi doğru şekilde yapmasına olanak tanıyabilir. Özellikle atık yönetimi noktasında son yıllarda fazlasıyla ön plana çıkan endüstriyel simbiyoz materyalleri döngü içerisinde tutmak adına önemli bir araç olarak özel sektörün merkezinde konumlanmaya başladı. İnsan kaynakları yönetiminde de bu araca benzer bir paydaş ağı oluşturularak hem döngüsel ekonomi alanındaki bilgi paylaşımının önü açılabilir hem de iyi uygulamaların paylaşılması ile inovasyonun devamlı desteklendiği bir iletişim ağına sahip olunabilir. Son olarak da daha Endüstri 4.0 yeterince kavranamamışken hayatımıza girmeye başlayan Endüstri 5.0, insan odaklı bir sektörel dönüşümü çevresel ve sosyal normlarla iç içe geçirecek bir dönüşüm süreci gerektirmekte. İnsan kaynakları yönetiminin sorumluluğu Endüstri 5.0 ile iyice artacak olsa da bu dönüşüme ayak uydurmak, insanı çevresel ve sosyal standartlarla kapsayacak bir dönüşüm planı hazırlamak şimdiden hazırlanılması gereken önemli bir yol diyebiliriz. Özetlemek gerekirse; döngüsel ekonomiye geçiş bütünsel bir sistem değişimi gerektirdiğinden geçiş için gerekli olan tüm kaynaklar ama en başta da insan kaynağının doğru yönetilmesi gerekmekte. Kurumların dönüşüm sürecinde kültürel değişimin öncüsü olacak İK departmanlarına düşen sorumluluk ise belki diğer tüm departmanlardan çok daha fazla. Ne dersiniz, insan kaynağını doğru yönetmek için başka ne gibi sorumluluklar alınması gerekiyor?

Döngüsel stratejiler için yeni yeteneklerin yönetimi

Döngüsel Ekonomide İnsan Kaynağı Yönetimi

Herkese merhaba. Hem lokal hem de global ekonomilerimizi yürütürken, toplumlarımızın bir makine gibi işlemesine olanak tanıyan donanımların ne kadar önemli olduğunu düşündünüz mü hiç? Bu donanımlardan kastımız üretimi için özel tasarımların yapıldığı, ciddi sermaye gerektiren üretim süreçlerine sahip olan ve olabildiğince uzun süreli kullanımı amaçlanan donanımlardan bahsediyoruz. Aklınızda neler canlandı? Evet, arabalar, evler, iletişim sistemleri, internet ağları, sağlık hizmetlerinde kullanılan teçhizatlar, trenler, arabalar ve gemiler. Bu liste toplumların istek ve ihtiyaçlarına göre, teknolojinin de gelişmesi ile birlikte hayatımızın her anında kullandığımız binlerce farklı ürün ile uzayıp gitmekte. Direkt olarak donanım kelimesi belki çok uygun olmasa da, tüm altyapı sistemlerimizi de kapsayan bu ürünlere, toplumsal demirbaşlarımız diyebiliriz belki de. “Toplumsal Demirbaşların” döngüsel ekonomi için önemi ne? Geçtiğimiz haftalarda Circle Economy tarafından yayımlanan ve bizimde bültenimizde detaylı incelemesine yer verdiğimiz “Circularity Gap Report-2022”’yi hatırlarsınız. Hatırlamayanlar veya kaçıranlar <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/circularity-gap-report-2022-incelemesi" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradaki linkten</a> raporun detaylı incelemesine ulaşabilir. Circularity Gap Report-2020’de yer alan verilere göre, toplumsal demirbaşlarımızı üretebilmek adına globalde yıllık 7.2 milyon ton ağırlığında hiç kullanılmamış materyal kullanıyoruz. Bu materyaller içerisinde elbette çok değerli metaller ve farklı mineral kaynakları da yer almakta. Bu kadar önemli ve değerli doğal kaynaklarına olan ihtiyacı ve elbette bu kaynakların artık tükenme riski ile karşı karşıya kalması dolayısı ile, toplumsal demirbaş sektörü döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde çok önemli bir konumda yer alıyor. İçerisinde farklı farklı onlarca sektör barındırıyor olmasına rağmen, direkt olarak toplumsal kullanıma odaklı ürün ve hizmetlere odaklanılması dolayısı ile demirbaş sektörü olarak ayrı bir noktada değerlendirilmesi mantıklı.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/0/1644172457655.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Toplumsal demirbaşlar olarak ele aldığımız ürünlerin neredeyse hepsi, döngüsel ekonomiye uygun şekilde, ürün sahiplenme değil, ürünleri hizmet olarak kullanma modeli ile çalışmakta. Metro kullanımında trenleri satın almıyor, A noktasından B noktasına gitmek için hizmet bedeli ödüyoruz. Ya da, bir sağlık sorunu nedeni ile “x-ray” cihazını satın almıyor, onu kullanmak için gereken hizmet bedelini ödüyoruz. Bu demirbaşları elbette devletlerin halklarına sunduğu hizmetler olarak düşünülebilir, serbest piyasa kuralları doğrultusunda özel hizmet sağlayıcılar da farklı şekillerde farklı demirbaşların sahipliğini ellerinde tutabiliyor. Fakat özel de olsa, devlet de olsa, toplumsal demirbaşlarımız olarak adlandırdığımız tüm hizmetler tüm alt sektörlere örnek olacak şekilde, ürün olarak hizmet sundukları için döngüsel ekonominin çok önemli bir parçası olarak yer alıyor. Toplumsal demirbaşlar için döngüsel bir işleyiş nasıl olmalı? Bu tarz ürünlerin üretimi noktasında ilk dikkat edilmesi gereken nokta elbette çok daha az materyal kullanılarak bu ürünlerin üretilmesi. Metro hizmeti için üretilecek bir trende çok daha az değerli materyalin kullanımına ve bu materyallerin geri dönüşüme uygun olması adına yapılacak yeni tasarımlar gerekmekte. Bu sayede hem üretim süreçleri hem de üretimi için fazlası ile sermaye gerektiren bu tarz ürünlerin daha az kaynak kullandığına, hem de kullanılan kaynakların kullanım ömrü tamamlanmış ana üründen kolayca alınabilip, geri dönüşüm sürecine dahil edilerek değerlendirildiğine emin olabiliriz. Bir diğer yapılması gereken ise, bu toplumsal demirbaşlarımızın çok daha uzun süreli kullanıma odaklı tasarlanması gerektiği. Özellikle gelişen teknolojilerle çok daha rahat bir şekilde kontrol edilebilen dijital bakım süreçleri sayesinde, ürünlerin işlevini artırmak ve atık oluşumunu azaltacak şekilde uzun süre kullanılacak şekilde tasarlanması mümkün olabilir. Yani sadece daha çok malzeme kullanarak değil, aksine sistemleri basit tutup, bakım ve onarım süreçlerinin doğru yürütülmesi, bu çok kritik ürünlerin, tüketiciler tarafından uzun yıllar boyunca belirli hizmetleri almak için kullanılmasına olanak tanıyacaktır.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/0/1644172476744.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Son olarak da, elbette belirli sebeplerden dolayı kullanımı tamamlanmış bu tarz toplumsal altyapı ürünlerinin, işlevini tamamlaması sonrasında doğru teknik malzeme döngülerine yeniden entegre edilecek şekilde tasarlanması. Ellen MacArthur tarafından yayımlanmış olan ve globalde de kabul edilmiş olan döngüsel ekonomiye ait teknik ve biyolojik döngülerin yer aldığı “butterfly diagram” yani kelebek döngüsünde yer alan adımları hatırlayanlarınız vardır. Hatırlamayanlar için 4 ayrı bültende detaylıca incelediğimiz teknik ve biyolojik döngülere ait ilk yazının linkini de <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/dongusel-sistem-semasi-1" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> bırakalım. Teknik döngü içerisindeki bakım&amp;onarım, yeniden kullanım, yenileme, yeniden üretim ve geri dönüşüm süreçlerinin her birine tek tek dahil olabilecek ürün ve hizmetlerin tasarımı için ayrıca tasarlanması gereken inovatif altyapılar sayesinde atık yönetim süreçlerinin optimize edilmesi gerekmekte. Gıda sistemlerimize, ulaşıma, barınma ihtiyacımıza, sağlık hizmetlerine ve daha birçok kritik insani ihtiyaca dokunan bu toplumsal demirbaşlarımız, döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde belki de yasa yapıcıların ellerindeki en önemli araç olabilir. Doğru tasarlanmış sosyal hizmetler ile özel sektörlere de örnek olup, rekabeti daha çevreci olma kriterine getirecek uygulamalar ve sistem tasarımları ile regülasyonlar içinde boğulan bir dönüşüm sürecinden ziyade, doğru uygulamalar ve inovatif tasarımlarla iklim krizi ile mücadelede ivme yakalayabiliriz. İklim krizi ile mücadelenin sadece basit uygulama değişiklikleriyle değil, sistemlerimizi ve düşünce yapışımızı değiştirme ile mümkün olacağını anladığımız günlerde görüşmek üzere, iyi haftalar.

Circle Economy ile ilgili hikayeler