Döngüsel ekonomi ile ilgili çalışmalar her geçen gün artıyor olsa da döngüsel ekonomi alanında araştırmaları ile öne çıkan Circle Economy tarafından yayımlanan ve Döngüsel Ekonomi 101 olarak detaylı analizini gerçekleştirdiğimiz <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/kuresel-dongusellik-orani-ne-durumda" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Circularity Gap Report 2023</a>’de gördüğümüz gibi, küresel döngüsellik oranı her geçen yıl azalıyor. Bu düzenli düşüşün birçok sebebi olsa da temelde Covid-19 pandemisi, küresel ekonomik kriz ve Rusya-Ukrayna savaşı akıllara ilk gelen nedenler arasında yer alıyor. Peki ya bu küresel krizler yaşanmasaydı gerçekten de küresel döngüsellik oranı her geçen yıl artacak ve döngüsel ekonomiye geçiş sürecimiz çok daha verimli bir şekilde mi yürütülecekti?Bu soruya net bir cevap vermek elbette imkânsız. Fakat Döngüsel Ekonomi 101 olarak bu konudaki görüşümüz döngüsel ekonomiye olan mevcut bakış açısı ve işleyişe bakıldığında ne yazık ki çok bir şeyin değişmeyeceği yönünde. Bunun temel nedeni ise iki yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığımız, fakat devlet veya özel sektör gibi toplumsal yapıları oluşturan diğer paydaşların, bireylerin de bu sürece entegre edilerek toplumsal ve kültürel bir dönüşümün sağlanması gerektiğini fark etmemiş olmasıdır. Bu haftaki yazımızda döngüsel ekonomiye geçiş sürecinin en zorlayıcı ama bir o kadar da göz ardı edilen bireylere odaklanıyor,&nbsp;“tüketicilerin de bu dönüşüme entegre edilmesi neden önemli?” sorusunu tartışmaya açıyoruz. Tartışmamıza tam da bu konu özelinde hazırlandığı için kritik öneme sahip olan&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://link.springer.com/article/10.1007/s43615-021-00079-0" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Convergence of Public Participation, Participatory Design and NLP to Co-Develop Circular Economy</a>” makalesi eşlik ediyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Toplumsal dönüşüm neden gerekiyor?</h2>Döngüsel ekonomi ile ilgili gelişmeler çoğunlukla devletlerin açıkladığı yeni yol haritaları veya regülasyonlar ile bunlara uymak zorunda kalan veya finansman bulma yolunda çalışmalar yapmak zorunda olduğu için süreçler işleten özel sektör tarafından yürütülüyor. 2000’lerin başında Çin’de başlatılan endüstriyel simbiyoz çalışmaları, ardından 2015 yılında Avrupa Komisyonu tarafından açıklanan 54 maddelik “Döngüsel Ekonomi Eylem Planı” ve 2019 yılında açıklanan “Yeşil Mutabakat” ile entegre edilen bu eylem planının küresel döngüsel ekonomi gündemini doğrudan etkilediğini görmek mümkün.Doğada milyonlarca yıldan bu yana var olan döngüsellik, insanlık için çok uzun yıllardır günlük hayatın temel bir parçası olsa da son 50-60 yıldır yeni bir konsept gibi ele alınıyor. Sürdürülebilirlik gündeminin de gelişmesiyle tamamen yanlış bir şekilde konumlandırılan döngüsel ekonomi, yalnızca fosil yakıtlarla mücadeleyi odağına almış sürdürülebilirlik çalışmaları içinde “yenilikçi atık yönetim stratejileri” kapsamında değerlendiriliyor. Bu da elbette döngüsel ekonominin sahip olduğu potansiyelin tamamen boşa gitmesine neden oluyor. Tüm bunlara rağmen son dönemde döngüsel ekonomi ile sürdürülebilirlik çalışmalarının yavaş yavaş birbirinden ayrıldığı, döngüsel ekonominin de sürdürülebilirlik gibi çatı bir konsept olduğu görüşünü savunanların sayısının arttığını gözlemlemek de mümkün. Bu da aslında döngüsel ekonomiye geçişin çok daha doğru, potansiyelinin farkında olunan bir şekilde yürütüldüğünü düşündürebilir. Ne yazık ki doğru anlamlandırmadaki bu artışa rağmen döngüsel ekonomiye geçişin hâlâ yanlış yürütüldüğünü, sadece atık yönetimine indirgendiğini görmek mümkün.Küresel döngüsel ekonomiye geçişin, döngüsel ekonominin gerçek potansiyelini yansıtacak şekilde, kapsamlı bir şekilde yürütülmesini sağlayacak en önemli araç ise bireyleri yani tüketicileri de bu dönüşüm sürecine dahil etmektir. Buradaki mantık ise aslında bireylerin daha az kaynak kullanmak veya atıkları daha verimli şekilde yönetmek konusundaki en etkili paydaş olduğu gerçeği ile temelleniyor. Döngüsel Ekonomi 101’i uzun zamandır takip eden okurlarımızın hatırlayacağı gibi, bir üretici bir ürün tasarlarken tüketici deneyimine ne kadar önem verirse versin, tüketim sırasında ve sonrasında yaşananları da tasarım sürecinde ele almazsa aslında değer zincirinin çok önemli bir parçasını hiçe saymış olacaktır. Bu da aslında devletlerin çıkarttığı yeni regülasyonların, üreticilerin belirlediği yeni “sürdürülebilir” ürünlerin bireylerin fikri alınmadığı taktirde beklenen etkiyi gösteremeyeceğini ve hedeflenen “sürdürülebilirlik” başarılarına ulaşılamayacağını açıkça göstermektedir.Bu kapsamda bakıldığında toplumsal ve kültürel dönüşüm için gündelik hayatın sosyolojik olarak ele alınması ve insanın özgür düşüncesi ile belirlediği gündelik hayat tercihlerinin aslında modern dünya düzeninde reklamlar tarafından ele geçirildiğinin farkına varılması gerekiyor. Bu aslında en basit hâliyle reklamlarla tüketiciler üzerinde yaratılan “talep” ve tüketicinin gerçekten kendi özgür iradesi ile belirlediği “ilgi” arasındaki farkın ön plana çıkartılması önem arz ediyor. Günümüzde tüketim alışkanlıklarımızın neredeyse tamamı reklamlarla şekilleniyor ve kişisel olarak kendi özgür satın alma kararlarımızı verdiğimizi düşündüğümüz anlarda bile bu reklamların ve dolayısıyla toplumsal düzenin de etkisinde olduğumuzu gözden kaçırıyoruz. Bu da en temelde “sürdürülebilirlik” adı altında hayata geçirilen çalışmaların reklamlarla tüketicilere benimsetilmesi, üreticilerin, tüketicilerin görüşlerini almadan ürettiği ürün ve hizmetleri diledikleri gibi pazarlamalarına olanak tanıyor. Böylece aslında sürdürülebilirlik çalışmalarının, mevcut düzendeki sorunları çözmek yerine, mevcut düzenin “sürdürülebilirliğini” sağlamak amacına hizmet ettiğini söylemek mümkün olabiliyor.Peki döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde tüketicilerin, yani toplumu oluşturan temel yapıtaşı olan bireylerin entegrasyonu nasıl sağlanabilir? Bu sorunun cevabı elbette fazlasıyla odaklı bir akademik çalışma ile mümkün olacaktır. Fakat genel bir çerçeve çizmek gerekirse, referans aldığımız makalede de yer verilen odak alanları şu şekilde.➡️ Karşılıklı iletişim: Üreticilerin veya devlet kurumlarının, döngüsel ekonomi ile ilgili yaptıkları çalışmalarda üstten bakan, sistemi kendi çıkarlarına göre tasarlayan bir tutum yerine bireylerin görüşlerinin alındığı bir iletişim yolu benimsemesi gerekiyor.Özellikle iş modeli veya ürün tasarım süreçlerinde son yıllarda çok daha popüler hâle gelen “paydaş görüşleri” alınırken, cevapları daha soru sorulmadan belirlenmiş sorularla değil, gerçekten tüketicilerin görüşlerini alarak tasarım süreçlerini yürütmek önem arz ediyor. Karşılıklı iletişim, tüketicilere X ürünü veya Y regülasyonu ile ilgili bilgi veren sorularla değil, ilgili ürün veya regülasyon ile ilgili tüketicilerin kendi özgür düşüncelerini paylaşabilecekleri soruların sorulması ile sağlanabilir.➡️ Yapay talep yerine ilgi ve değerler: Yukarıda bahsettiğimiz gibi, reklamlar günümüz toplumlarının yaşam biçimlerini, satın alma kararlarını ve diğer her türlü karar alma süreçlerini direkt olarak etkileme gücüne sahip. Bu da aslında bireylerin farkında olmadan, devamlı olarak reklamlara maruz kalarak, öznel olmayan “yapay” taleplere sahip olmasına neden oluyor.Elbette reklamlar, modern dünyanın en önemli araçları arasında ve bu da reklamların hayatımızdan çıkmasını imkânsız hâle getiriyor. Fakat özellikle döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde bireylerin doğru şekilde bilgilendirilmesi, bir ürün veya hizmet için yapay talep oluşturmak yerine, gerçekten tüketicilerin ilgi alanları ve değer yargıları dikkate alınarak tasarlanmış ürün ve hizmetlerin piyasa çıkması aslında döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde özellikle yenilikçi iş modellerinin de çok daha rahat bir şekilde benimsenmesine olanak tanıyacaktır.➡️ Birlikte karar alma: Özellikle devletler tarafından çıkartılan yeni regülasyonların büyük oranda özel sektörü ilgilendirdiğini görmek mümkün. Bunun temel sebebi de sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında kaynak kullanımının, atık yönetiminin veya değer zinciri içinde atılacak bir adımın her zaman üreticiler üzerinden kurgulanmış olması. Fakat gözden kaçırılan veya bilerek göz ardı edilen nokta, tüketicilerin değer zinciri içindeki her adım üzerinde direkt veya dolaylı olarak etkili olmasıdır.Burada dikkat edilmesi gereken nokta tüketicilerin sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında ne istediğini değil aslında neden istediğini anlamaktır. Yani hem üreticilerin hem de devlet kurumlarının döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde alacakları kararlarda, değer zincirinin en etkin paydaşı olan tüketicilerin “neyi, neden” istediklerinin anlaşılması gerekiyor. Bu sayede toplumsal dönüşüme olanak tanıyacak değişiklikler, yeni ürün ve hizmetler, toplum tarafından benimsenip teoride olduğu gibi pratikte de uygulanabilen regülasyonlar çıkartmak mümkün olabilir.➡️ Şeffaflık ve geri bildirim: Bugüne kadar devlet kurumları tarafından alınan kararların kaçında söz hakkınız olduğunu hatırlıyor musunuz? Ya da bir şirketin bir ürün tasarlarken gerçekten neden bu ürünü tasarladığı ile ilgili bilgilendirme? Alışık olmadığımız için bu sorulara “Ne gerek var ki?” gibi karşıt bir soruyla cevap vermek mümkün. Fakat, toplumsal dönüşüm odaklı döngüsel bir ekonomiye geçiş süreci kapsamında bakarsak aslında alınan tüm kararların, neden alındığının, arkasındaki sebeplerin ve beklentilerinin şeffaf bir şekilde paylaşılması, bireylerin bu konularda doğru şekilde bilgilendirilmesinin neden önemli olduğunu anlamak mümkün.Bu bilgilendirmeler temelde bireylerin bu dönüşüm sürecindeki görev ve sorumluluklarını anlamalarına ve teoride doğru kurgulanan ama gündelik hayata geçildiğinde çoğu zaman doğru şekilde uygulanamayan (evinizde organik atıkları ayırıp, sokağa çıktığınızda diğer atıklarla bu organik atıkları aynı çöp kutusuna atmak gibi) süreçlerin doğru anlaşılmasına olanak tanıyacaktır. Bu sayede toplumsal yapıları oluşturan tüm paydaşlar yeniliklerle ilgili geri bildirim verebilecekken aynı zamanda bu yeniliklerin doğru şekilde hayata geçirilmesine de katkı sağlayacaklardır.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">🔎 Döngüsel Ekonomi 101 yorumu: Tüketiciler, toplumsal yapıları oluşturan diğer paydaşlar gibi, sürdürülebilirlik veya döngüsel ekonomi gibi küresel dönüşüm gerektiren çatı konseptlerin benimsenmesi açısından kritik öneme sahip. Bireysel bazda farkındalığın artması, her türlü bilginin doğru şekilde paylaşılması ve açık bir iletişimin sağlanması toplumların refah seviyesini artıran en önemli etkenlerdir. Bu nedenle, bugün karşımıza farklı şekillerde çıkan regülasyonlara veya özel sektör tarafından sunulan “sürdürülebilir” çözümlere bakarken bireylerin ne kadar dahil edildiğini tartmak dilerseniz sürdürülebilirlik, dilerseniz döngüsel ekonomi dilerseniz de tamamen başka bir konsepte geçiş süreci için bireylerin en temel görevidir.İnsanlığın kolektif bir bilinçle oluşturduğu, modern dünyada reklamlarla her an dilediği gibi tasarladığı toplumsal yapıların her ne kadar farkında olunmasa da en güçlü paydaşı bireylerdir. Bu nedenle, döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde bireylerin süreçlere aktif olarak dahil edilmesi, karar alma süreçlerinde yer almaları ve her an diğer paydaşlarla fikir alışverişi yapılabilecek platformların kurulması gerekmektedir. Bu elbette bireylerin dışarıdan bir güç tarafından yönlendirilmeyi beklemek yerine kendi inisiyatifleri ile döngüsel ekonomi bakış açısını benimsemeleri, döngüsel ekonomi prensiplerini doğru ve eksiksiz bir şekilde öğrenmeleri (geri dönüşüm döngüsel ekonomi içerisinde tercih edilmeyen en son adım olması veya atık yönetiminin döngüsel ekonomi içerisinde küçük bir alan olması gibi gerçeklerin farkında olarak) ile mümkün olabilir. Bir diğer deyişle okumaya, araştırmaya ve bildiklerimizi her an eleştirerek doğru bilgiyi aramaya devam etmeliyiz.

Döngüsel Ekonomi

Bireyleri dahil etmeden dönüşmek mümkün mü?

Yakın Bakış: Toplumsal dönüşüm

Döngüsel ekonomi ile ilgili çalışmalar hem ülkemizde hem de dünyada çoğunlukla farklı endüstriler üzerinden yürütülüyor. Akademi veya iş dünyasındaki araştırmalar özellikle tekstil, gıda ve tüketici elektroniği sektörleri üzerinde yoğunlaşıyor. Bunun temel sebeplerinden biri özellikle inşaat ve sağlık sektörü gibi geleneksel iş yapış şekillerinden kolayca uzaklaşamayacak olan, diğer sektörlere göre daha “hantal” bir yapıya sahip olan sektörlerin mevcut yapısı.Geleneksel süreçlere sahip sektörlerin döngüsel ekonomiye geçişleri beklenildiği kadar hızlı olmayacak olsa da özellikle Avrupa Yeşil Mutabakatı&nbsp;ile gündeme gelen çimento, alüminyum, gübre, elektrik, demir-çelik sektörleri için dönüşüm yasal bir zorunluluk hâline geliyor. Peki özellikle bu sektörde faaliyet gösteren firmaların yer aldığı, ülkemizde de son verilere göre toplam <a fr-original-style="" href="https://osbuk.org/view/osb/osbliste.php" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">375 adet</a> bulunan Organize Sanayi Bölgeleri bu sektörlerin döngüsel dönüşümüne katkı sağlayabilir mi?Bu haftaki tartışmamız döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde farklı sektörlerin dönüşüm sürecini kolaylaştırabilme ve endüstriyel simbiyoz oluşumuna destek olabilme potansiyeline sahip olan Organize Sanayi Bölgelerinin izleyebilecekleri adımları içeriyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Organize Sanayi Bölgesi (OSB) nedir?</h3>Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, OSB'leri şu şekilde <a fr-original-style="" href="https://www.sanayi.gov.tr/sanayi-bolgeleri/organize-sanayi-bolgeleri-hizmetleri" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımlıyor:</a><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(54, 78, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(54, 78, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Sanayinin uygun görülen alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, kentleşmeyi yönlendirmek, kaynakları rasyonel kullanmak, bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanmak, sanayi türlerinin belirli bir plan dâhilinde yerleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla, sınırları tasdik edilmiş arazi parçalarının imar planlarındaki oranlar dâhilinde gerekli ortak kullanım alanları, hizmet ve destek alanları ve teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan ve bu Kanun hükümlerine göre kurulan, planlanan ve işletilen, kaynak kullanımında verimliliği hedefleyen mal ve hizmet üretim bölgeleri.”</blockquote>OSB’lerin tanımı sanayi odaklı faaliyetlerin düzenli bir şekilde yürütülmesini içeriyor olsa da içeride dikkat çekici bir nokta daha var. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) olarak geçen, bizlerin ise daha çok “teknopark” olarak bildiğimiz bölgeler de çoğunlukla üniversiteler ve OSB’ler içerisinde yer alıyor. Türkiye’de yer alan birçok TGB’nin üniversite-sanayi iş birliğini artırmak adına çalışmalar yürüttüğünü de görüyoruz.Bu kapsamda bakıldığında OSB’ler sadece sanayi odaklı faaliyetlerin düzenlendiği bölgeler değil, aynı zamanda teknolojik gelişimin de yürütüldüğü yerler.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/3/1661322249741.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="//unsplash.com" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">unsplash.com</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">🔎 Temel Stratejiler</h2>Dünya Bankası’nın (World Bank) 2021 yılında yayımladığı <a fr-original-style="" href="https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/486571617995781752/circular-economy-in-industrial-parks-technologies-for-competitiveness" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">rapora</a> göre OSB’ler özellikle son zamanlarda iyice artan “yeşil dönüşüm”&nbsp;terimini benimseyerek sanayi odaklı faaliyetler kaynaklı çevresel etkileri azaltmakla kalmayıp, ekonomik büyümenin de öncüsü olma potansiyeline sahip.OSB’lerde yer alan sektörler için döngüsel ekonomiye geçiş süreci tamamen farklı yürütülmeli. Bunun temel sebebi elbette her sektörün kendi dinamikleri çerçevesinde bütünsel bir sistem dönüşümü yürütmesi zorunluluğu. Bu kapsamda bakıldığında OSB’lerin bünyelerinde bulundurdukları sektörler için spesifik adımlar atması oldukça zor olabilir. Fakat OSB’lerin bünyelerinde faaliyet gösteren firmalara verecekleri altyapı çalışmaları ve teknik destekler sayesinde her sektörün kendi içindeki dönüşüm sürecinin kolaylaştırılması sağlanabilir.OSB’lerde hayata geçirilecek döngüsel dönüşüm stratejileri ile bu potansiyelin açığa çıkması ve hem sanayinin hem de teknolojinin gelişimi açısından kritik olan stratejik adımlara hep birlikte göz atalım:➡️ Genellikle sanayi bölgelerinin ilk ve en önemli çevresel etkisi enerji kaynaklarının&nbsp;kullanımı ile ilgili. Üretim faaliyetleri için gereken enerji kaynakları bugün çoğunlukla fosil yakıtlarla sağlanıyor. Fosil yakıtlar dolayısıyla ortaya çıkan karbon salımı da iklim değişikliğinin temel nedenlerinden bir tanesi. Buradan yola çıkarak OSB’lerin bünyesinde faaliyet gösteren şirketlere yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanabilecekleri imkânı sağlaması karbonsuzlaşma adına en kritik adım olarak karşımıza çıkıyor.➡️ Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile yakından bağlantılı olan bir diğer adım ise özellikle kaynakların verimli kullanımına ve mümkünse farklı şekillerde tekrar tekrar kullanımına&nbsp;olanak tanıyacak ortak altyapı sistemlerinin OSB’lerde yer alması. Örnek olarak ortak buhar şebekelerinin kurulması ya da karbondioksit (CO2) geri kazanım tesisleri veya biyoyakıt kullanım olanaklarının artırılması gibi altyapı çalışmaları düşünülebilir.➡️ Döngüsel ekonominin ilk prensibi olan kaynakların döngü içinde kalmasını sağlamak amacıyla özellikle OSB içinde oluşturulacak ağ sistemleri ile firmaların kullandıkları her kaynağı farklı şekillerde diğer firmalarla da paylaşmalarına&nbsp;olanak tanımak üçüncü adım olarak değerlendirilebilir. Örnek olarak bir gıda firmasının üretim süreçleri sonucunda ortaya çıkan atıklarının biyoyakıt üreten başka bir firma tarafından değerlendirilerek döngüsel ekonominin en önemli prensibi olan ileri dönüşümün teşvik edilmesi düşünülebilir. Çok tercih edilmese de yine aynı örnek üzerinden gidilerek ortaya çıkan gıda atıklarının hayvan yemi olarak değerlendirilmesi de bu adımda düşünülebilir. Kaynağın değerini düşüren bir uygulama olsa da OSB içerisinde kurulabilecek bu endüstriyel simbiyoz kaynakların döngü içinde tutulması açısından kritik öneme sahip.➡️ Bir diğer kritik strateji ise belki de ilk başta düşünülmesi gereken, OSB’lerde yer alan şirketlerin döngüsel ekonomi prensiplerini anlaması ve döngüsel iş modellerini benimsemesi. Ürün ve hizmetlerini döngüsel ekonomi prensiplerine göre yeniden tasarlayabilmeleri için firmalara verilecek teknik ve teorik destekler&nbsp;özellikle atık oluşumu önlemek başta olmak üzere sektörel dönüşümün hızlanması adına kritik öneme sahip olur. Bu kapsamda genellikle akıllara basit bir “döngüsel ekonomi prensipleri” eğitimi gelse de firmaların bu teorik eğitimlerle sınırlı kalmayacak teknik desteğe de ihtiyaç duyduğu, özellikle ülkemizdeki bilinç ve farkındalık seviyesi düşünülünce kritik öneme sahip olabilir.➡️ Geri dönüşüm her ne kadar döngüsel ekonominin en son adımı olsa da özellikle sanayi bölgelerinde döngülerin kapatılması&nbsp;(close the gap) için fazlasıyla önemli bir adım. Bu nedenle özellikle OSB’lerde faaliyet gösteren firmaların direkt olarak faydalanabilecekleri geri dönüşüm ve ayrıştırma tesislerinin bu bölgelerde aktif faaliyet göstermesini sağlamak döngülerin kapanması adına gerekli. Burada elbette dikkat edilmesi gereken en önemli nokta sırf döngülerin kapanması için ilk olarak bu geri dönüşüm tesislerinin tercih edilmemesi. Döngüsel ekonomi prensiplerinin ve özellikle sanayi için kritik öneme sahip olan teknik döngülerin sırasıyla takip edilmesi, son tercih olarak atıkların geri dönüşüm ve ayrıştırma tesislerine iletilmesi döngüsel dönüşümün doğru yürütülmesi adına belki de en önemli stratejik adım diyebiliriz.➡️ Son olarak da OSB’ler içerisinde faaliyet gösteren firmaların en başta enerji, su ve atık süreçlerini doğru bir şekilde yönetebilmeleri adına yenilikçi döngüsel iş modellerini&nbsp;hayata geçirmek için desteklenmesi kritik stratejik adımlar arasında yer alıyor. Bu adımın bir diğer önemli kısmı ise geleneksel iş yapış şekillerinin dönüşümünü hızlandırarak dijitalleşme süreçlerinde firmalara destek olunması. Dijitalizasyon sadece modern sanayiye geçiş için değil, aynı zamanda kaynakların ve ham maddelerin veri bilimi ile çok daha efektif şekilde yönetilmesine olanak tanır. Bu nedenle OSB’lerin döngüsel dönüşüm sürecinde bünyesinde barındırdığı firmalara yenilikçi iş modellerine geçiş desteği yanında dijitalizayon süreçlerinde de destek olması gerekir.Yukarıda paylaştığımız stratejik adımlara bakıldığında döngüsel dönüşümde aslında sadece üreticilerin ya da tüketicilerin değil, OSB’ler gibi hem altyapı hem de regülasyon değişiklikleri ile döngüsel dönüşüme katkı sağlayabilecek paydaşların görev ve sorumluluklarını görmek mümkün. Bu görev ve sorumluluklar sadece çevresel etkilerin azaltılmasına değil, aynı zamanda ekonomik büyümenin de devamlılığının sağlanmasına olanak tanıyabilir.🔎 Döngüsel Ekonomi 101'in yorumu:&nbsp;Nasıl ki biz tüketiciler sadece kendi evimizde uyguladığımız temel döngüsel tüketici davranışları ile tek başımıza döngüsel birey olamıyorsak, üreticiler, yasa yapıcılar ve bu yazımızda gördüğümüz gibi OSB’ler de kendi başlarına döngüsel ekonomiye uygun hareket edemiyorlar. Döngüsel ekonomi, iş birliğinin en üst seviyede uygulanması gereken bir düşünce ve iş yapış sistemi ve tüm paydaşlara önemli görev ve sorumluluklar veriyor. Yapılması gereken tek şey ise her paydaşın kendi görev ve sorumluluğunu doğru şekilde analiz edip anlayarak en doğru şekilde hayata geçirmeye başlaması.

Organize Sanayi Bölgeleri'nde kaynak kullanımı ve yeni iş modelleri

Sanayi Bölgelerinde Döngüsel Dönüşüm

Türkiye Döngüsel Ekonomi Platformu faaliyetleri kapsamında, sektör bazında döngüsel ekonomi fırsatlarını değerlendirildiği ve metal endüstrisini, alt sektörlerini ve bu sektörler ile endüstriyel simbiyoz imkanı olan çok sayıda farklı sektörü ilgilendiren, farklı konuşmacıların sektörün döngüsel ekonomi yaklaşımı ve uygulamaları hakkında deneyimlerini paylaştığı ‘’Sektörel Buluşmalar: Metal Sektöründe Döngüsel Ekonomi Fırsatları’’ etkinliğinin kaydına ulaşmak için <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=YD3mg9T99Ak&t=1906s" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> tıklayabilirsiniz.

<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-12T20:08:18.780Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Türkiye Döngüsel Ekonomi Platformu, Türkiye’deki ilk dijital simbiyoz çalıştayını 17 Haziran 2021 tarihinde gerçekleştirecek Türkiye Döngüsel Ekonomi Platformu’nun(TDEP) başlıca hizmet ve faydalarından biri olan Türkiye Materials Marketplace(TMM) 2016 yılından bu yana platform üyeleri arasında endüstriyel simbiyoz fırsatlarının hayata geçirilmesine olanak sağlamakta. 17 Haziran tarihinde gerçekleştirilecek dijital simbiyoz sayesinde, katılımcıların TMM platformuna dahil ettikleri malzemeler doğrultusunda uygun iş birliklerinin yaratılması amaçlanmakta. Çalıştaya katılım için TDEP – TMM üyesi olma şartı olmakla birlikte daha detaylı bilgiye <a fr-original-style="" href="https://donguselekonomiplatformu.com/tmm/post_tmm-endustriyel-simbiyoz-calistayi_296.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz. Hollanda’nın döngüsel ekonomiye geçiş stratejileri, ticari ilişkiler yaşadığı orta ve düşük gelirli ülkeler için ne gibi sonuçlar doğuracak? Döngüsel ekonomi alanında hem akademik hem de özel sektör uygulamaları anlamında hızla ilerleyen ülkelerin başında Çin ile beraber Hollanda gelmekte. Bu yeni ekonomiye geçiş sürecinde, Hollanda’nın döngüsel ekonomiye uygun stratejiler doğrultusunda atacağı adımların ise, ticari ilişkiler dolayısı ile düşük ve orta gelirli ülkelere nasıl bir etkisi olacağı belirsiz. Farklı stratejilerin doğuracağı ticari fırsat ve olumsuz durumların incelendiği rapora <a fr-original-style="" href="https://www.pbl.nl/en/publications/potential-effects-of-dutch-circular-economy-policies-on-low-and-middle-income-countries-the-case-of-electrical-and" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz.

simbiyoz ile ilgili hikayeler