Toplumsal Tarih

Cüzzam illetine tutulan Müslüman Giritlilerin pek bilinmeyen mübadele yolculuğu: “Nüfus mübadelesi din kriteri üzerinden yapılacak olsa da hastalık kurbanlarını dine göre seçmiyordu.”

“Meskinides” ve Nüfus Mübadelesi Üzerine

MHP lideri Devlet Bahçeli, geçtiğimiz hafta yaptığı bir ülkü ocağı ziyaretinde Yunanistan’a ait pek çok adanın "denizlerdeki Misak-ı Millî'miz" ifadesiyle Türkiye toprağı olarak gösterildiği bir tabloyla görüntü verdi. Yunanistan ile Türkiye arasındaki gerilimin tırmandığı bir dönemde verilen bu poz, Yunanistan kamuoyunda tepkiyle karşılandı. AK Parti'den konuya ilişkin açıklama yapılmadı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yunanistan'dan tepkiler</h2>Yunanistan merkezli Kathimerini gazetesine konuşan diplomatik kaynaklar, "Maalesef bu görüntü, bizim Türkiye'yle her gün yaşadığımız ve gerilimi tırmandıran aşırı uçtaki açıklamaların bir kısmı. Bir an önce ülkemizin toprak bütünlüğünü şüphede bırakan bu kabul edilemez olayın düzeltilmesini bekliyoruz." açıklamasında bulundu.Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis&nbsp;de&nbsp;"Bu haritaya iyi bakın. Girit, Rodos, Midilli, Sakız, Samos hepsi Türkiye tarafından alınmaktadır. Bu, aşırılıkçıların ateşli rüyası mı yoksa Türkiye'nin resmi politikası mı? Başka bir provokasyon mu yoksa gerçek hedef mi? Cumhurbaşkanı Erdoğan, küçük koalisyon ortağının son maskaralıklarına ilişkin tutumunu netleştirmeli." mesajını paylaştı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yunanistan da gerilimi tırmandırıyor</h2>Yunanistan ile Türkiye arasındaki gerilimin tırmanmasının tek taraflı bir sebebi yok. Miçotakis’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’la karşılıklı güven ilişkisini yok edeceğini bilerek ABD Kongresi’ne Türkiye’yi şikâyet etmesini, Savunma Bakanı Nikos Dendias’ın sürekli Türkiye’yi suçlayan açıklamalarda bulunmasını ya da emekli bir Yunanistan amiralinin “Boğazları bombalama” tehdidini tüm kamuoyu hatırlıyordur.Türkiye’nin gerçek anlamda burnunun dibindeki adaların Yunanistan’a ait olmasına hayıflanmak, Yunanistan’ın bu adaları uluslararası anlaşmalara aykırı şekilde silahlandırmasına itiraz etmek ya da Ege’deki deniz sınırlarında ulusal çıkarları savunmak oldukça makul ve beklenecek siyasi tutumlar. Büyük bir diplomatik kriz çıkmasına sebep olabilecek tavırsa bir ülkedeki iktidar ortağının bir başka ülkenin toprağı üzerinde hak iddia etmesi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Cumhur İttifakı’nın dış politikası</h2>Genelde dış politikayı söylem düzeyinde iç politika için araçsallaştırmakla bir problemi olmayan AK Parti,&nbsp;pratikteyse 2010’ların başındaki gerçeklerden kopuk idealizmi bir kenara bırakarak daha temkinli ve realist adımlar atıyor. Örneğin Ukrayna’da taraf olmaktansa denge politikası izliyor, NATO’nun genişlemesine engel çıkarmıyor, Körfez ülkeleriyle, İsrail’le, Mısır’la ve Ermenistan’la karşılıklı normalleşme adımları atıyor ve dahası uluslararası aktörlerin tepkisinin ardından Suriye’de yapılması planlanan askerî operasyona başlamıyor. Buna hem uluslararası siyasetteki güncel büyük değişimler hem de Türkiye’de tüm dünyadakinin misliyle hissedilen ekonomik kriz sebep oluyor.AK Parti'nin ittifak ortağı Bahçeli ise "Suriye’ye ezici harekâtın zorunlu hâle geldiğini, terörün belinin kırılacağını, fitnenin başının yerinde koparılacağını”&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.sabah.com.tr/gundem/2022/06/08/son-dakika-bahceliden-onemli-aciklamalar?paging=5" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söylüyor</a>. Yani harekâtı talep ediyor ancak harekata başlamayan ya da başlamak için doğru zamanı bekleyen AK Parti’yi bu konuda fazla da sıkıştırmıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tutkal mı çatlak mı?&nbsp;</h2>Son günlerde kimi belediye meclislerinde AK Parti ve MHP’li üyelerin <a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2022/gundem/cumhur-ittifakinda-catlak-akp-ve-mhpli-uyeler-arasinda-akaryakit-istasyonu-tartismasi-7175255/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tartışması</a> ya da Bahçeli’nin daha önce "enflasyonun açıklananın çok üzerinde olduğunu, zamların milletin belini büktüğünü" söyledikten sonra MHP’den ihraç edilen milletvekili Baki Ersoy’u yeniden partiye davet etmesi ekonomik kriz nedeniyle anketlerde Millet İttifakı’nın gerisine düşen ve oy kaybı süren Cumhur İttifakı’nda “çatlak” söylentilerinin artmasına <a fr-original-style="" href="https://www.birgun.net/haber/zam-deyince-disipline-verilmis-istifa-etmisti-bahceli-davet-etti-ersoy-mhp-ye-geri-dondu-395321" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sebep oldu</a>. Bu “çatlağın” şu an muhalif kesimin bir temennisinden öteye gitmediğini, birbirine karşılıklı şekilde bağımlı hâle gelen AK Parti ve MHP’nin özellikle seçimden önce farklı yollara sapmayacağını düşünüyorum. Hatta, oy kaybını telafi etmek ve bir kere daha seçim kazanmak isteyecek AK Parti’nin dış politikada en azından söylem düzeyinde şahinleşerek MHP’nin çizgisine yaklaşmasını bekliyorum.Öte yandan, Süleyman Demirel’in dediği gibi siyasette 24 saat çok uzun bir süre. MHP’nin yayılmacı dış politika savunusunun yol açabileceği bir çatışma ya da diplomatik kriz, AK Parti’yi bu ekonomik koşullar altında taşımak istemeyeceği bir yükün altına sokabilir, AK Parti MHP ile arasına mesafe koyarak yeni ittifak ortakları arayışına çıkabilir. Ya da MHP oylarının daha da erimesi ve partinin de ekonomik krizin sorumlusu olarak görülmesi, MHP’nin belki de yıllardır biriktirdiği AK Parti’ye yönelik eleştirilerini bir anda ortaya dökmesine de yol açabilir. Bu durumda MHP için dış politika, AK Parti'den kendini ayrıştırabileceği bir alan olabilir.&nbsp;

Aposto Gündem

MHP lideri Bahçeli'nin Yunanistan'a ait adaları Türkiye toprağı olarak gösteren haritası, AK Parti ile MHP'nin ayrışıp ayrışmadığı sorusunu gündeme getirdi. 

Dış politika Cumhur İttifakı'nın tutkalı mı, çatlağı mı?

Yazı: Onur BaştürkFotoğraflar: ParilioÇoğu insan için Yunan adalarının temsil ettiği şey aslında şu: Eski ya da özgün olanın aynen korunması, hiç değişmemesi. Gittiğiniz koyun ertesi yaz herhangi bir yapılaşmayla bozulmaması. Ya da tüm koyların koca koca otellerle dolup taşmaması. O tahta sandalye, o romantik ve insanı iyi hissettiren, dozunda salaşlık...Bir yandan yeni şeyler de olmuyor değil Yunan adaları taraflarında. Orijinal ruha sadık kalarak yaratılan yeni ve özgün şeyler. Yuzu olarak onların peşindeyiz zaten. Radarımıza giren otellerden biri de Paros’taki Parilio. "Güneşin aurası" anlamına gelen Parilio, buzun içinden geçen güneş ışığının neden olduğu parlak, güneş benzeri optik illüzyondan alıyor adını.<img src="https://images.aposto.com/2022/6/3/1657696483144.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geleneksel Kiklad mimarisine modern dokunuş</h3>Design Hotels üyesi Parilio, Naoussa Körfezi’ndeki Kolympithres plajıyla Naoussa balıkçı köyü arasında yer alıyor. Otel, adanın her yerinde bulunan blok beyaz mimari stilini kendi organik, sade, lüks markasıyla harmanlamış.Temmuz 2019’da yapımı tamamlanan otelin tasarımı Atina merkezli Interior Design Laboratorium’un elinden çıkma. IDL mimar ekibi, Parilio için yaptıkları tasarımı şöyle anlatıyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(155, 155, 155); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(155, 155, 155); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Parilio’nun mimarisi, basitliğin ana karakter olduğu Kiklad mimarisinin geleneksel ilkelerine geri dönme ihtiyacını vurguluyor. Tasarım, Paros’un geleneksel evlerinden ve adada karşılaşılan kale benzeri manastırlardan esinlendi ama tüm bunlar modern mimari yaklaşımla ele alındı. Fas, Girit ve Kopenhag’dan seramikçiler, otelin ana manzarası olan Koukounaries uçurumuna bir saygı duruşu olarak seramik çömlekler, kavanozlar ve çeşitli işlevsel objeler yarattı. Adadaki tüm geleneksel evlerde karşılaşılan çarpıcı beyaz, uçurumun farklı renkleriyle birleşti. Kahverengi ve bej tonlarının yanı sıra kayaların arasında fark edilebilecek soluk sarı, otelin içine bolca serpiştirildi. Mobilyaların çoğu ekibimiz tarafından özel olarak yapıldı. Kiklad mermeri ve kumaşlarla birleştirildi. Tüm süitlerde yatak başlıklarına asılan kilimler, Fas merkezli ünlü tasarımcı LRNCE tarafından özel olarak Parilio için tasarlandı. Dış cephede ise otelin en karakteristik unsurlarından biri olan parlak sarı brandalar kullanıldı. Süitin balkonlarındaki sandalye ve masalar ise Vincent Van Duysen tasarımı.”</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2022/6/3/1657696455912.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">33 süit</h3>Parilio’da toplam 33 süit var.&nbsp;Aurora, Halo, Uranus&nbsp;süitleri ve özel havuzuyla Sun Suite, oteli oluşturan ana parçalar.Parilio'nun restoranı da iddialı. Şef Alexandros Tsiotinis, misafirlere adanın gastronomik mirasını simgeleyen yemekler sunuyor.Otelin en dikkat çekici yeri ise iki etkileyici kayanın yer aldığı havuz ve güneşlenme terası. Özellikle gün batımında manzaranın bu noktadan şahane olduğunu söylüyor Parilio’cular...<img src="https://images.aposto.com/2022/6/3/1657696136445.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.39" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Yuzu Mag

"Güneşin aurası" anlamına gelen Parilio, buzun içinden geçen güneş ışığının neden olduğu parlak, güneş benzeri optik illüzyondan alıyor adını

Paros’ta bir tasarım otel: Parilio

Tatavla değil de Tatavla tepesi desem, kulağa biraz garip geliyor değil mi? Hâlbuki bir yanında Taksim tepesi bir yanında Okmeydanı tepesiyle tepeler şehri İstanbul’un tepelerinden biri de Tatavla’da. Fakat şehir öyle bir hâl almış ki son yüzyılda, artık ne tepeleri ne ovaları görünüyor, coğrafyası görünmez olmuş adeta.&nbsp;Tatavla, pek rağbet görmeyen boş bir tepeyken, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e değişmeyen iskan politikalarıyla, bir Rum köyüne dönüşüvermiş. Kanuni Sultan Süleyman zamanı Girit’ten, Mora’dan, Ege adalarından gelen Rum denizciler, tersanelerde çalışmaları için Kasımpaşa’ya yerleştirilmişler. Çok geçmeden Kasımpaşa’daki Müslüman ahali bu bekâr Rumlardan rahatsız olmuşlar, dönemin kaptanı deryası Barbaros Hayrettin’in emriyle bu denizciler Tatavla tepesine yerleştirilmişler. Böylece zamanla küçük Atina diye anılacak Tatavla semti doğmuş. Öyle ki, 1793’te bir fermanla Tatavla’ya Müslüman yerleşimi dahi yasaklanmış.Homojen bir Rum yerleşimi olan Tatavla, tavernaları, meyhaneleri, müzik ve dans kültürüyle kısa sürede İstanbul’un renkli semtlerinden birine dönüşmüş. Yabancı seyyahların uğramadan geçmedikleri bir kültür noktası olmuş. Baklahorani bu semtin sokaklarında can bulmuş. Kökeni Dionysos şenliklerine kadar uzanan bu karnaval Grek kültürünün bir özeti gibidir. Dansları, müzikleri, sokak eğlenceleriyle kent kültürünün önemli bir parçasıdır. Yüzyılları aşkın süre devam eden bu kültürel değer, 1941 yılında, sertleşen güvenlikçi politikalar bahane edilerek yasaklanmış.&nbsp;Toplumu dizayn etmeye çalışan tüm otoriter eğilimler, kültürlerle başa çıkılabileceklerini sanmışlardır. Fakat er ya da geç hüsrana uğramışlardır. Kültürler terk edilmedikçe ölmezler, yasaklansalar da gün yüzüne çıkacakları zamanı beklerler sabırlıca. Baklahorani de tam olarak böyle oldu. 1941’de yasaklansa da ölmedi, onu benimseyenlerin arasında yaşamını sürdürdü.&nbsp;2000’lerin ilk on yılı Türkiye açısından eşine az rastlanır bir dönemdi desek, pek abartmış olmayız sanırım. Türkiye, Avrupa Birliği hedefi doğrultusunda, daha özgür, daha çoğulcu bir toplum yapısına müsaade eden kararlar aldı. Aşırı güvenlikçi, tektipleştirici sert politikalar biraz olsun geri çekilince, uykuya dalmış kültürler İstanbul’un sokaklarında yeniden yeşerdi.. Kimlikler, inançlar, kültürler barışçıl bir şekilde sokaklara çıkmaya başladılar, ürkekçe de olsa. Bu özgürleşme, ilk önce ekonomik sonuçlar verdi. Bunu takiben İstanbul yine her dilden insanın ziyaret ettiği bir buluşma noktasına dönüşmeye başladı. Sokaklarında başka başka dillerin duyulduğu bir kent oluyordu yeniden.Bu atmosferin hakim olduğu zamanlarda ben de Tatavla’da yaşıyordum. 1929’da yasayla adı Kurtuluş olmuş, eski Rum yerleşkesinde. Tatavlanın üstü örtülmeye çalışılmış kimliğiyle ilk tanıştığım an Paskalya bayramı zamanıydı. Pastane vitrinleri, özel Paskalya çörekleri, boyalı yumurtalar, tavşan çikolatalarla bezenmişti. Buruk da olsa semtte bir bayram havası hissediliyordu. Takip eden yılda, bu kez de Noel, benzer duygular eşliğinde hayatıma girdi. Meze dükkânlarının özenle hazırlanmış Noel vitrinleri, mandulet şekerleri, Noel ağaçları, bir kültürün ne kadar baskılanırsa baskılansın onu benimseyenler ondan vazgeçmedikçe ölümsüz olduklarını gösterdi bana.Baklahorani ile tanışmam da bu dönemde oldu. 26 Şubat 2012 akşamı ilk kez katılacağım Baklahorani Karnavalı için Tatavla’dan çıkıp Galatasaray’a doğru yürüdüm. Vardığımda 15-20 kişilik bir grupla karşılaştım. Açıkçası karnavalın az katılımlı geçeceğini düşündüm ilk anda. Fakat yarım saat içinde kalabalık öyle büyüdü ki, önyargımı silip attı. Maskeli ve makyajlı insanlar mı dersiniz, ilginç kostümlü jonglörler ve ateşbazlar mı dersiniz, gerçekten çok kısa bir sürede öyle bir atmosfer oluştu ki, karnaval ne demekmiş anladığımı hissettim. Çalgıcıların müziğiyle birlikte Tünel’e doğru yürümeye başladık. Kalabalığın içinde Rum, Ermeni, Türk her dilden her dinden insana rastlamak mümkündü. Herkesin o an ilgilendiği tek şey; beraber dans edip şarkılar söylemekti. “Haydi gidelim Baklahorani’ye dans edip eğlenelim sabaha kadar…” şarkısı eşliğinde yolda önümüze kattığımızı alıp, Tepebaşı’ndaki Romeo&amp;Juliet adındaki mekana geldik. Sahneye çıkan müzik grupları Balkan, Türk, Rum ezgileriyle bizi coşturup halaylar çektirdi. “Büyük Perhiz”den dolayı sunulan yemeklerin hepsi zeytinyağlıydı. Danslar, müzikler ve eğlence gece saat 2’ye kadar büyüyerek devam etti.Şimdi tekrar hatırlayınca, böylesine umutlu günlerden bu karanlık umutsuz günlere gelmiş olmak içimi acıtıyor. Bu geniş topraklar, üzerinde yaşayan her dili, her inancı, her kültürü yaşatacak kadar bereketli ve doğurgan. Her ne kadar yeniden baskıcı, yasakçı günlerde yaşasak da bu toprakların kadim bilgisi içimizde yaşamaya devam ediyor, edecek de. Özgürlük elbet kazanacak, kültürler barış içinde birbirlerine kendilerinden şeyler öğretmeye devam edecekler.<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/cemrecebi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cemre Çebi</a>

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Karnaval ne demekmiş o gün anladım

Bazen imgeler sayfalarca açıklamadan çok daha fazla şeyi çok daha güçlü bir biçimde anlatır. Tıpkı MÖ 3500'te bugünkü Girit adasında doğan Minos medeniyetinin yaşam üzerine binlerce yaprak yazmak yerine sanatlarında, kültürel pratiklerinde tekrar eden bazı desenler kullanarak anlatmaya çalıştıkları gibi. Birbiriyle kesişmeyen paralel doğrular, sınırlar, gruplar yok yaşamda. Bağlantısal, ilişkisel bir döngü var. (Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof Dr Türker Kılıç’ın <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=4TgWsvmIY10" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yeni Bilim&nbsp;Bağlantısallık, Yeni Kültür: Yaşamdaşlık</a> kitabında beyin özelinde anlattığı gibi ya da.)<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1642246460919.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.66" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu açıdan bakıldığında Minos medeniyetinin sanatla dışa vurduğu hakikati görmekten bizi uzaklaştıran şeyin yine medeniyet olması ne kadar ironik! Bu ironi Yunanca bir kavramda dile gelir, φάρμακον (phámakon). Bugün farmakoloji, eczabilim kelimesinin de kökenini oluşturan bu kavram üç anlamın birleşimidir: Çare, zehir ve günah keçisi. Fransız düşünür Jacques Derrida, “Platon’un Eczanesi” adlı kitabında pharmakon kavramından yola çıkarak kavramların kendi kendisinde kesin bir şekilde belirlenmemiş olmadığını gösterir. “Her şey içinde bulunduğu bağlam ile anlamlıdır.” O halde insan, kültür, teknik, medeniyet kavramımız ne olursa olsun, onu bağlamın dışarısına çıkartarak sabit bir tanım yapılması olanaksızdır. Kültür, medeniyet ve teknik çare midir, zehir midir? İnsanın doğa karşısında hayatta kalmak için ürettiği teknik bugün de bir açıdan kendi kendisini yok etmesine yol açıyor olabilir mi?&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1642288816554.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu noktada peşi sıra kriz senaryolarından bahsetmeden önce bu krizin kökensel nedeninin üstündeki perdeyi kaldırmak adına bazı sorular üzerine düşünmeye davet ediyorum sizi: İnsan için insan olmak ne anlama geliyor? Kendimizi içinde bulduğumuz bu doğada nasıl anlamlandırıyoruz?<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1642288930700.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.05" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu sorular vazgeçilmez olarak insanın doğayla ilişkilenme biçimleri üzerine düşünmeyi gerektiriyor. İlişkiselliği tamamen unutulan, insan-doğa, doğa-kültür, insan-hayvan gibi ikilikler, ayrımlar, çatışmalar üzerinden kavranan çarpık ve tehlikeli bir yaşam kavrayışımız var hala. Bu yüzden Aydınlanma geleneğinin öznesinin gözden düşmeye başladığı 19. yüzyıldan itibaren başta Friedrich Nietzsche ve Martin Heidegger&nbsp;gibi insanı bulunduğu dünyadan soyutlamayan düşünürler, Sokrates öncesi Yunan düşüncesine bir açıdan geri dönüşü temsil ederler. Heidegger’e göre Yunan doğa felsefesinin üzerinden yüzlerce yıl geçmesine rağmen varlık sorusunun hala yanıtlanamamış olmasının nedeni kadim Greklerin varlığa yönelik organik, yekpare kavrayışının bir noktada terk edilmiş olmasıdır.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1642289122099.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.22" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu terk ediş, insanın düşünen bir hayvan olarak belirlenmesi ve diğer varlıklarla arasında sınır çizilmesi meselesi milattan önce 4. yüzyılda yaşamış Yunan filozof&nbsp;Aristoteles’e kadar geri götürülebilir. Aristoteles felsefesinde animal rationale (düşünen hayvan), yalnızca akıl sahibi olma, mantıksal karar verme, düşünüp taşınmadan ibaret değildir; sanat ve tekniğe dair becerilere de sahip olmayı gerektirir. Sadece hedeflerine ulaşmak üzere eyleme geçen değil aynı zamanda sanat ve teknik üretmek adına doğayı araçsallaştıran hayvanlarız. Bu yüzden batı dünyasında insanın diğer şeylere karşı üstün ve ayrıcalıklı konumda olduğu düşünülmüştür. Ve sonrasında kaçınılmaz olarak insanı merkeze alan, hiyerarşik bir ilişkilenme biçimi kuruldu.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1642289206735.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Heidegger, insanı Aristoteles’in animal rationale kavramından farklı olarak, insanın yetilerin içerisine sıkıştırılamayacağını söyler. İnsan ne aklıdır, ne akıl-beden ikiliği üzerinden tanımlanan öznedir. Onun Dasein adını verdiği bu insanın, en temel karakteristiği onun dünya içerisinde diğer şeylerle birlikte varoluşudur. Nitekim dünyanın içinde olmak bir nesnenin kutunun içinde olmasına benzemez; burada dönüştürücü bir ilişki vardır. İnsan kendisini yaşadığı şeylere taşır ve bu etki ile değiştirdiği dünya en sonunda geri dönerek kendi kendisini de dönüştürmesine yol açar. O yüzden bu bağlantısal, döngüsel, dev etkileşim ağlarının kendisini, -yani yaşam fenomenini- felsefi bir mesele olarak görmemiz sanıyorum ki en büyük kusurumuz. Nitekim bugün kapımızda bizi bekleyen en büyük krizler, iklim değişikliği, ormansızlaşma, hava, su, toprak kirliliği, endüstriyel hayvancılık, karbon ayak izimiz, plastiklerimizle yarattığımız yedinci kıta ve daha türlü felaket insanın kendisini diğer varolanlardan ayrı konumlandırması ve doğayı istediği yönde yakışıksızca dönüştürebilme hakkını kendisinde görmesiyle ortaya çıktı.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1642289237964.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yine de kişisel olarak insanlığın henüz emekleme döneminde olduğunu düşünüyorum. İnsan ve hayvan hakları, demokrasi, cinsiyetler arası eşitlik, cinsel yönelim özgürlüğü gibi konularda (henüz hayal ettiğimiz yerde olmasak da) yol alan insanlığın -eğer gerekli adımların atılması konusunda kitlesel olarak siyasilere baskıda bulunursak- böylesi bir radikal dönüşümün de üstesinden gelebileceğine inanıyorum. “Henüz” çok geç değil.

Dilozof

Antroposantrizm

İnsan İçin İnsan Olmak 

Yine Yunancadan alınma başka bir isim Ege Denizi’nin adıdır. Ancak Çanakkale’den Girit’e uzanan bu denizin isminin oluşumu Marmara Denizi’ninkinden farklı, daha masalsıdır.Öncelikle denizin Yunanca adının Αιγαίο Πέλαγος (Aigaío Pélagos) olduğunu belirtelim. Türkçe “Ege” şeklinde okunuşu bu aigaío kelimesinden türemiştir.Denizin adının Yunan mitolojisinden alındığı söylenir. Atina’nın kuruluş mitolojisinde, MÖ 13. yüzyılda mitolojik kral Αἰγεύς&nbsp;&nbsp;(Aigeús), Θησεύς&nbsp;(Theseus)’un babasıdır. Bazısı Theseus’un aslında denizler tanrısı Poseidon’un oğlu olduğunu ve Aigeús’a yabancı bir savaşçı olarak geldiğini iddia eder.Mitolojide renkli bir hikayesi ve efsanevi başarıları olan Theseus, Girit Adası’ndaki Labirent’te yaşayan, yarı insan yarı boğa yaratık Minotor’un vahşetini sonlandırmakla görevlendirilir. Girit’e siyah bayrak çekerek yolculuğa çıkan Theseus’a babası Aigeús, başarılı olursa beyaz bayrak çekerek dönmesini tembihler. Labirent’i başarıyla tamamlayan ve Minotor karşısında epik bir zafer kazanan Theseus, adadan dönerken göndere beyaz bayrak çekmeyi unutur. Ufukta geminin siyah bayrağını görüp, Theseus’un öldüğünü sanan Aigeús ise, kahrından kendini denize atar ve boğulur. Kendini attığı denize Aigeús’un adı verilir. İlginç bir şekilde Aigeús’un adı büyük ihtimalle “keçi” anlamındaki αίγα (aiga) isminden gelmektedir.Tabii ki Yunanca Aigaío Pélagos’un mitolojik olmayan başka kökenleri de olabilir. Türkçede uzun süre boyunca Akdeniz veya Adalar Denizi olarak bilinmiştir. Nişanyan’a göre 1930’larda Batı etkisiyle Yunanca ismin ödünç şekli kullanılmaya <a fr-original-style="" href="https://nisanyanmap.com/?y=ege&lv=&t=&cry=&ua=5" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlanmıştır</a>. Güney Slav dillerinde hala “Akdeniz” kelimesinin eşdeğeri kullanılmaktadır.

Kelime Köşesi

Tarihi boyunca ortalama performansların üzerine çıkamayan Deportivo La Coruña, 80’lerin sonundan başlayarak 15 yıl boyunca İspanyol futboluna yön veren başlıca takımlardan biri oldu ve sayısız unutulmaz hikayeye imza attı.

GALİÇYA'DAN YÜKSELEN İKARUS

Sizi tanıyarak başlayalım. Argonotlar nedir? Argonotlar'ı kimler yapar? Ne zamandır var ve nasıl bir yolculuğu geride bıraktı?Ben Argonotlar Kurucu Editörü Kültigin Kağan Akbulut. Uzun yıllar Gazete Duvar, Sanat Dünyamız başta olmak üzere çeşitli yayınlara güncel sanat üzerine yazdım. Sadece güncel sanatı ele alacak bir çevrim içi yayın kurma fikri neredeyse 10 yıldır aklımdaydı. İlk adımı atmak için 2017'de, henüz bültencilik sevdası bu kadar artmamışken Güncel Sanat Bülteni isimli haftalık bir e-bülten başlattım. Amacım ileride kurmak istediğim çevrim içi yayının bir prototipini kurmak ve topluluğunu oluşturmaktı. 2020 yılında da bülteni Argonotlar Güncel Sanat yayınına dönüştürdüm. Bu yılın başından bu yana da Seçil Epik, Özlem Altunok, Fulya Baran ve Ozan Ünlükoç'tan oluşan ekibimiz ve bağımsız yazarlarımızla yayınımızı profesyonel bir şekilde sürdürüyoruz. Henüz yolun başında olduğumuzu bilsek de, Türkiye güncel sanat ortamında az zamanda, çok işler başardığımızı görmüş olduk.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İsminin hikâyesiyle devam etsek, hiç fena olmaz...Theseus'un gemisi hikayesini bilir misiniz? Antik Yunan efsanesine göre Girit'ten zaferle dönen Theseus'un gemisi yüz yıllarca Atina'da korunur. Tabii ki zamanla geminin tahtaları çürür ve yenilenir. Öyle ki bir süre sonra asıl gemiden tek bir parça dahi kalmaz. Buradan yüzyıllar boyunca filozofların aklını oyalayan şu soru ortaya çıkar: Bu gemi hâlen Theseus'un gemisi mi, yoksa başka bir gemi mi? ABD doğumlu edebiyatçı Maggie Nelson da ebeveynliğin, müşterekliğin, dilin ve aşkın dönüşümünü işaret ettiği romanı Argonotlar’da "Bir kabuğa, kimliğe ihtiyacımız var mı gerçekten? Öyle olsa bile, bir kimlikle özdeşleşmek mümkün mü?" diye sorar. Biz de aynı soruları sanat için soruyoruz. Mağara duvarlarındaki resimlerden Rönesans'a, modernizmden güncel sanata kadar sanat büyük dönüşümler geçirdi. Peki, bütün bunları aynı sanat olarak mı tanımlayacağız? Bir tanıma ihtiyacımız var mı gerçekten? Öyle olsa bile, tek bir tanımla özdeşleşmek mümkün mü? Biz tanımdan çok, dönüşümün kendisiyle ilgileniyoruz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Hemen ardından, elbette, şunu sormak istiyoruz: Türkiye'de sanat yayıncılığı... Ne gibi zorluklar var? Dijital nasıl avantajlar/dezavantajlar yaratıyor?Biz Argonotlar'da sanat üretimini ve sergileri kültürel ve toplumsal bir tartışma zemini olarak görüyoruz. Türkiye'deki güncel sanat ortamının canlı bir sanat yayınını ayakta tutacak gücü olduğunu düşündüğümüz ve gördüğümüz için bu işe giriştik. Zorluklara hiç girmek istemiyorum; bu konuda yazılar yazıldı, paneller, konferanslar düzenlendi, birçok adım atıldı. Açıkçası Türkiye medya dünyasının genel sorunlarından çok da farklı değil sanat yayıncılığının sorunları. Ancak neyse ki böyle bir yayın fikrinin ilk aklıma düştüğü dönemden çok daha iyi durumdayız. O zamanlar çevrim içi ortamda nasıl reklam vereceğini, nasıl iş birlikleri gerçekleştireceğini bilemeyen sanat kurumlarına şu an çok rahat derdimizi anlatabiliyoruz. Zorluklardan çok potansiyellere odaklanmak istiyoruz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Newsletter sizin için nasıl bir yerde? Neden bir bülten başlatmaya karar verdiniz? Ne gibi mecra farklılıkları görüyorsunuz?E-bültencilik Argonotlar'ın temelidir dersem çok da yanlış olmaz sanırım. (Çevrim içi platformun kurulma sürecinde pandeminin de etkisiyle e-bültenlerimizi ihmal etmiştik; ancak özümüze döndük.) 2017 yılında, "Artık kendi yayınımı kurmak için bir şeyler yapmam gerek, ancak ne param var, ne de bu işe ayıracak büyük bir zamanım," dediğim dönemde kürasyon odaklı e-bültenleri keşfettim. Twitter'dan takip ettiğim; ancak tanışıklığım olmayan bir teknoloji gazetecisi yazılım/teknoloji gibi hiç de anlamadığım konularda Revue üzerinden bir e-bülten yapacağını duyurmuştu. Ben de nedir bu diye bakındım ve sanki hayatımın aşkıyla kaldırımdan dönerken çarpışmış ve elimizdeki kitapları düşürmüşüz gibi hissettim. Büyük maddi yatırımlar yapmadan, haftada 4-5 saatimi ayırarak ben de böyle bir bülten hazırlayabilirdim. Bu sayede hem bir topluluk yaratmış olurum hem reklamverenleri ve okur desteklerini ölçmüş olurum hem de kurmak istediğim yayınımın editoryal çizgisini belli etmiş olurum diye düşündüm. Ki böyle de oldu. Bu dönem içinde e-bültencilik hem dünyada, hem de Türkiye'de büyüdü, medya dünyasının sorunlarını çözmenin önemli bir parçasına dönüştü.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Aposto!'da sevdiğiniz, mutlaka okuduğunuz yayınlar hangileri?En başta tabii ki Aposto Gündem bülteninin ilk çıktığı günden beri takipçisiyim. Bazen "İsveç'te mi yaşıyoruz?" havası verse de, benim de içinde bulunduğum sol/muhalif gazetecilik dilinin dışında bir alternatifin olması hoşuma gidiyor. Duende'de neler var diye muhakkak bakıyorum. Hak temelli gündemi paylaşan ANGST yeni favorilerimden. Bu Hafta Ne İzlesem?'i de sıkı takip ediyorum, çünkü etmezsem Serkan hesabını sorar :)<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Çağrışımları seviyoruz. Üç kelimeye üç kısa çağrışım yanıtı bekliyoruz:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyoğlu: Hâlen ayakta, hâlen sanat dolu, hâlen karmaşa içinde. Büyük konuşmak istemiyorum ama asla vazgeçmem ve hiçbir yere de değişmem.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mamut Art Project: Bazen üzüyor. Ancak ilk dönem katılan sanatçıları şimdi bambaşka yerlerde görmek, genç sanatçılarla ilk tanışma alanı oluşturması çok kıymetli.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Umami: Argonotlar da, Umami de seçilmiş büyük bir ailenin küçük bebekleri. Şimdi biz büyütelim de ileride elleri ekmek tuttuklarında onlar da bize baksın diye bekliyoruz :)</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Argonotlar Güncel Sanat Bülteni'ne&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://apos.to/n/argonotlar-guncel-sanat-bulteni" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a>&nbsp;kayıt olabilirsiniz.

Editörün Seçkisi

Argonotlar ekibini tanıyoruz.

Merhaba, ben... Kültigin Kağan Akbulut

<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-28T19:45:57.875Z_sm.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mısır’ın fantastik denizaltında, İsrail’in şehir kıyısındaki plajında, Barselona’nın rengârenk insanları arasında, Girit’te bir taverna masasında, Bodrum’da mısırcının arabasında, Akdeniz’deyiz, hepimiz. Dolunaya bakarken özlediklerinin seninle aynı aya baktığını bilmek gibi Akdenizli olmak, müşterek mükemmeli yaratmak.Yazı &amp; çizim:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/upsaki/?" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pınar Ergün</a>

Soli

Geçen hafta Ekrem Akurgal'ın bir temel kaynak olarak nitelendirilebilecek olan çalışması Anadolu Uygarlıkları ile bu kadim coğrafyada tarih ve arkeoloji ışığında sürdürdüğümüz yolculuk, bu hafta daha spesifik bir rotayla devam ediyor. Sırt çantasını alıp yola düşenlerin ve doğa yürüyüşü severlerin gözde rotalarından biri olan Likya Yolu'nu bize miras bırakan bu antik uygarlığın tarihine doğru bir yolculuğa çıkıyoruz; Lukka'dan Likya'ya kitabıyla "ışıklar ülkesi"nin izinde...Nereden nereye?&nbsp;Likya Yolu, ömrünü yollara adamış insanlar tarafından dünyanın en iyi rotalarından biri olarak kabul görülüyor. Bununla birlikte dünyanın en uzun 10 yürüyüş rotasından biri olan Likya Yolu, Fethiye’den başlayıp Antalya’ya kadar süren 555 kilometrelik bir güzergâh. Günümüzde Teke Yarımadası olarak anılan ve tarihteki bilinen ismiyle de Likya coğrafyasını kapsayan bu rota; doğa, tarih ve macera tutkunları için “ölmeden önce mutlaka yapılması gereken şeyler” listesinde yer alacak kadar büyük bir öneme sahip yer.Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi:&nbsp;Tarihte Anadolu’nun yerlisi Luvi halkının yaşadığı Likya’yı, “ışıklar ülkesi” olarak adlandırıyordu. Antik çağda bilim ve tıp alanında çığır açan yeniliklerle dikkat çeken Likyalılar, aynı zamanda gerçek anlamda tarihteki ilk demokratik birliği de oluşturmuştur. Birliğin merkezi konumundaki Patara, hatırlanacağı üzere 2020 yılında “Patara Yılı” ile anılmıştı. Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan Lukka’dan Likya’ya: Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi&nbsp;adlı kitap, bu tarihî coğrafyanın geçmişini derinlemesine inceleyen bir başucu kaynağı. İlk olarak Türkçe ve İngilizce olmak üzere büyük boy olarak yayımlanan çalışma, sonrasında özellikle gezginlerden de gelen talepler üzerine sırt çantasında da sığabilecek şekilde standart boyda yeniden yayımlandı.&nbsp;Lukka:&nbsp;Anadolu’nun en eski devletlerinden Hititler tarafından Lukka olarak isimlendirilen Likyalılar, Hititçeye yakın bir dil kullanmaktaydı. Homeros’un aktardığı mitolojik anlatıya göre Likya’nın kökeni eski devirlerde Girit adasıydı. Europa’nın iki oğlu olan Sarpedon ve Minos, Girit’in yönetimini ele geçirmek için mücadeleye girişmiş bu kavgadan da Minos galip çıkmıştır. Bunun üzerine Girit’ten sürülen Sarpedon Asya kıyılarına yani Likya’ya çıkmıştır. İşte Homeros’a göre de Likyalıların hikâyesi de böyle başlar.&nbsp;Demokrasi:&nbsp;Lukka’dan Likya’ya: Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi&nbsp;isimli bu derleme kitap, Homeros’un mitolojik anlatısının ötesine geçerek arkeolojik çalışmaların da ışığında bölgenin ve bu kadim halkın tarihine ilgi duyanlar için önemli başlıklara sahip. Demokratik bir birlik olarak geçirdiği dönemin ardından Büyük İskender’in bölgeyi ele geçirmesiyle başlayan Hellenistik Çağ ve ardından bir Roma eyaleti olarak varlığını sürdüren Likya’nın tarihi hakkında detaylı bilgilerin yer aldığı kitap, bu Anadolu medeniyetinin kültürel yaşantısına da ışık tutuyor.&nbsp;ABD’ye ilham olan bir siyasi yapı:&nbsp;Ksantos (Arnna), Patara, Myra, Pnara, Tlos, Olympos, Cybira, Boubon, Balbura, Oenoanda, Aperlae, Simena, İsinda ve Apollonia kentlerinden oluşan demokratik Likya Birliği, ileride devlet başkanlığı da yapacak olan Alexander Hamilton ve James Madison tarafından yazılan Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nın da ilhamını aldığı bir siyasi yapıydı. Kitap, bu federasyonun yapısını incelerken bir yandan da antik kentleri üzerinden de Likya Yolu’nda yolculuğuna devam eden gezginler için de bir rota çizmeyi ihmal etmiyor.Patara’da kazı başkanlığı görevini üstlenen Havva İşkan ile kazı başkan yardımcısı Erkan Dündar’ın derlediği Lukka’dan Likya’ya: Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi; arkeoloji, tarih, sanat ve bir Likya rehberi olması nedeniyle hem kütüphanelerde hem de sırt çantasında bulunması gereken bir çalışma.&nbsp;

Girit ile ilgili hikayeler