• Polonya rekor vatandaşlık verdi: Polonya, 2024 yılında rekor sayıda yabancıya vatandaşlık vererek, Türklerin Ukraynalıların ardından ikinci sırada yer aldığını açıkladı.<ul><li>Polonya, 2024'te toplamda 100.000'den fazla yabancıya vatandaşlık vermeyi planlıyor.</li><li>Ukraynalılar, savaş nedeniyle Polonya'ya yoğun bir şekilde göç ederken, Türkler de önemli bir nüfus oluşturdu.</li><li>Polonya, vatandaşlık başvurularını hızlandırarak, ekonomik ve sosyal entegrasyonu artırmayı hedefliyor.</li></ul>

Canlı Gündem

• Ahmet Özer'den Feti Yıldız'a yanıt: Cezaevinde tutuklu bulunan Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız'ın Türkler ve Kürtler arasındaki tarihsel birlikteliğe dair sözlerine yanıt vererek, "şimdi kucaklaşma zamanı" dedi.<ul><li>Ahmet Özer, Feti Yıldız'ın Türkler ve Kürtler arasındaki tarihsel beraberliği vurgulayan sözlerini önemseyerek, bu konunun günümüzdeki süreçte önemli olduğunu belirtti.</li><li>Feti Yıldız, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, Özer’in Meclis’teki konuşmasında Türkler ile Kürtlerin bin yıllık beraberliğinin 900 yılının Osmanlı dönemine ait olduğunu ifade ettiğini aktardı.</li><li>Yıldız, Özer'in bu sözlerinin doğru olduğunu belirterek, Türkler ve Kürtler arasındaki kardeşlik vurgusunun önemine dikkat çekti.</li><li>Ahmet Özer, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Türkler ve Kürtler arasındaki tarihsel beraberliğin önemine vurgu yaptı.</li></ul>

Emir Kusturica’nın Çingeneler Zamanı filminin final sahnesinde bir Roman halk şarkısı çalmaya başlar. Goran Bregovic’in düzenlemesiyle yeniden hayat verdiği, tüyleri diken diken eden bu şarkının ismi Ederlezi’dir. Yıllar içerisinde dinleyen herkes bu ezgiyi o kadar benimsedi ki, Balkanlar’dan Mezopotamya’ya hangi ülkede mırıldanırsanız mırıldanın, size eşlik edecek birileri daima çıkar. Bulgarca, Yunanca, hatta Lehçe uyarlamaları bulunan bu şarkıya Sezen Aksu da Düğün ve Cenaze albümünde Hıdırellez adıyla yer vermişti. İşin aslı Ederlezi, doğrudan Hıdırellez demek ve kökeni de Türkçe.Türkler tarih sahnesinde ortaya çıktıkları ilk anlarda Orta Asya’da zorlu iklim şartlarıyla mücadele ettiler, dolayısıyla baharın gelişi her zaman bir umuttu. Havanın ısınması, doğanın yeşermesi, hayvanların üremesi gibi durumlar bu umudu doğurdu. Bahar bolluk ve bereketi, yeniden doğuşu, yeni bir başlangıcı simgeledi. Türk halkları baharın müjdesini, binlerce yıldır Nevruz ve Hıdırellez adı verilen törenlerle kutluyor.Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Folkloru Anabilim Dalı Başkanı Metin Ekici&nbsp;bu iki kutlamayı şöyle özetliyor: “Türk kültüründe geleneksel olarak kutlanan önemli iki gün vardır. Bunlardan biri ‘Nevruz’, diğeri ‘Hıdırellez’ adıyla anılmaktadır. Her ne kadar bu iki gün farklı adlar almışsa ve birbirinden farklı tarihlerde kutlanıyorlarsa da kültürel kökleri ve bugünlerde yapılanlar göz önüne alındığında ikisinin birbirine çok yakın ve hatta aynı olduğu iddia edilebilir. İkisi de baharla birlikte başladığı kabul edilen yeni yılı ve mevsimsel değişikliği karşılama düşüncesinden kaynaklanmıştır. Zaman ve bölgelere bağlı olarak isim ve tarihleri farklı olan bu iki gün, yine de içerik ve işlev bakımından benzer, hatta aynı kalmıştır.”<img src="https://images.aposto.com/2023/4/6/1683407117296.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bir çift "kandamlası" (Çin lalesi). Türk kültüründe çeşitli kültler mevcut. Bunlardan bazıları “ateş”, “su” ve “atalar” kültleri. Türkler, Orta Asya soğuğunda hayatta kalmak için ateşe ihtiyaç duydular ve ateşi tanrının bir armağanı olarak gördüler. Ateş arınmayı temsil etti; kötü ruhlar ve hastalıklar ateş ile kovuldu. Tütsü yakmak, kurşun dökmek ve ateş üzerinden atlamak gibi geleneklerin ortaya çıkışının altında bu durum yatıyor.Su, birçok toplumda olduğu gibi Türklerde de bereket demekti. İnsanların ve hayvanların yaşaması, bitkilerin hayatta kalması için en temel ihtiyaç olan su, yaşamın sembolüydü. Aynı zamanda arındırıcı ve büyü bozucu olduğuna inanıldı. Türk inancına göre her pınarın, gölün, ırmağın bir “iyesi” (sahibi ve koruyucusu) vardı.Hunlar ve Göktürkler döneminden beri, bu dünyadan göçüp giden atalarının ruhları için kurban sunan ve onları anmayı bir gelenek haline getiren Türkler, bu inançla atalarına saygı gösterdiler. Böylece atalarının ruhlarının kendilerine yardımcı olacağını umdular. Günümüzde yatır ve türbelere atfedilen önem de buraya dayanıyor.Türkler İslamiyet’i kabul ettikten sonra atalar kültünün İslami inançlarla birleşmesi sonucu “Hızır kültü” doğdu. Hızır, ab-ı hayatı içerek ölümsüzlüğe ulaşan, bereket dağıtan, muhtaç anlarında insanların yardımına koşan, yapılan iyilikleri ödüllendiren ulu bir kişi.&nbsp;Kelime kökeni “el-Hadır” ve Arapça’da yeşil veya yeşilliği çok olan yer anlamına geliyor. Yine İslamiyet’in kabulünden sonra Türkler, suların ve su kültünün iyesi olarak İlyas peygamberi benimsedi. Eski Türk kültüründe bulunan atalar, ateş ve su kültlerine olan saygı, İslam kültürüyle kaynaşarak Hızır ve İlyas’ın etrafında şekillendi. İslamiyet’ten önce de yüzlerce yıldır yapılan bahar şenlikleri, Hızır ve İlyas’tan sonra Türk-İslam sentezi bir kimliğe sahip oldu. Bu sentez inanışa göre her 6 Mayıs’ta Hızır ve İlyas yeryüzünde buluşuyor. Bu buluşma neticesinde hava ısınıyor, doğa canlanıyor, ağaçlar yeşilleniyor, sular çağlıyor.Hızır-İlyas deyişi yıllar içerisinde dönüşerek Hıdırellez halini aldı. Türkler, Hızır ve İlyas’ı sahiplendiler, ama eski kültürlerinden de vazgeçmediler. Yüzlerce yıldır şenlikler bir su kenarında yapılıyor, bir pınardan getirilen su içiliyor, bu suyla yüzler yıkanıyor. Ateşler yakılıyor ve bu ateşlerin üzerinden atlanıyor. Anadolu’da “Hıdırlık” adı verilen ve ulu bir zatın yattığına inanılan yatır ve türbelerde kutlamalar gerçekleşiyor.Orta Asya’dan Anadolu’ya, Anadolu’dan Balkanlar’a ulaşan bir şenlik olan Hıdırellez, Balkanlar’da biçim değiştirerek müzik formunda "Ederlezi" ismiyle Anadolu’ya geri dönüyor. Orada şenlik nasıl benimseniyorsa, burada da müzik öyle benimseniyor. Kültür de her seferinde yeniden doğuyor, yeni bir başlangıç yapıyor. Tıpkı bahar gibi.

Aposto Ankara

Dilekler bu yıl dolunay aydınlığında  dilenmişken, ortaya çıkış hikayesiyle Hıdırellez'e odaklanıyoruz.

Bahar Kokularına Selam Olsun: Hıdırellez

2020’de Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan'ın elde ettiği zaferden bu yana, güney komşusu İran ile arasındaki gerilim bitmiyor. Ermenistan'ın en önemli siyasî ve ticari müttefiklerinden biri olan İran, Azerbaycan'ın Kafkasya'da jeopolitik statünün değişmesini bölgesel çıkarları için tehlikeli buluyor. Her ne kadar Azerbaycan'ı, rakibi olarak gördüğü İsrail ile geliştirdiği ilişkiler üzerinden suçlasa da, <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/azerbaycan-ve-iran-arasinda-gerilim-had-safhada-israil-faktoru-konusuluyor-2067133" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Cumhuriyet'in haberine göre</a> İran'ın rahatsızlığının altında başka nedenler de yatıyor.&nbsp;Nedenler: Karabağ Savaşı'ndan sonra imzalanan ateşkes antlaşmasına göre, Azerbaycan ve kontrolünü ele aldığı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni birbirine bağlayacak Zengezur Koridoru'nun açılması planlanıyor. Bu koridorun üzerinde, Türkiye'den Orta Asya'ya olan kara ticareti yapılacağı öngörüldüğü için İran kârlı bir işbirliğinden mahrum bırakıldığını düşünüyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aynı zamanda, İran'ın Güney Azerbaycan bölgesindeki Türkler arasında milliyetçi eğilimlerin artması ve bölgedeki Türklerin Azerbaycan'a olan siyasî ve kültürel yakınlığı, İran için ciddi bir "iç tehdit" olarak görülüyor.&nbsp;</li></ul>Gerilimde son perde:&nbsp;29 Mart’ta Azerbaycan’ın Tel Aviv'de Büyükelçilik açması, inişli çıkışlı olan İran-Azerbaycan geriliminin son perdesi oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen'in Azeri mevkidaşıyla yaptığı açılamada, "Azerbaycan ve İsrail, İran tehdidiyle karşı karşıya. İran'la birlikte karşı koymalıyız. İran'ın nükleer kapasitesini artırmasını önlemeliyiz" diyerek gerilimi tırmandırmıştı. Bunun üzerine İran, 31 Mart’ta İran karşıtı ortak cephe kurulduğu suçlamasıyla Bakü’den açıklama yapmasını istemişti.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İran Meclisi 5 Nisan'da Azerbaycan’ın Tel Aviv’de elçilik açmasını kınayıp “Bu adımın olumsuz sonuçları olacaktır” demişti. Bunun üzerine Azerbaycan Meclisi de İran'ı provokasyon yapmak ve ülkenin içişlerine karışmakla suçlamıştı.&nbsp;</li></ul>Öte yandan: Azerbaycan'ın Aliyev yönetimi, 6 Nisan’da İran adına ülkede din devleti kurmak için “direniş grubu” oluşturup darbe planladıkları iddiasıyla birkaç kişiyi tutuklamıştı. Bunun doğrultusunda İran'ın Bakü Büyükelçisi 6 Nisan'da Dışişleri'ne çağrılmış, kışkırtıcı faaliyetlerden duyulan rahatsızlığa karşı bilgilendirilmiş ve İranlı dört diplomat istenmeyen kişi olarak ilan edilmişti.&nbsp;Askerî tatbikatlar: İran son iki yılda “Sınırların değişmesine izin vermeyeceğiz” diyerek Aras Nehri hattında 4 askerî tatbikat yaparken, Azerbaycan da karşı tatbikatlarla cevap vermişti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ekim 2022'de İran, Azerbaycan sınırındaki Aras bölgesinde "Güçlü İran" isimli bir askerî tatbikat yapmıştı. Buna karşılık olarak Kasım 2022'de Azerbaycan Özel Kuvvetleri İran sınırında askerî tatbikat başlatmıştı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">27 Ocak 2023'de ise İran'daki Azerbaycan Büyükelçiliği’ne saldırı düzenlenmiş, saldırıda iki güvenlik amiri hayatını kaybetmiş, iki güvenlik görevlisi de yaralanmıştı.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">28 Mart 2023'de Azerbaycan Milletvekili Fazıl Mustafa'ya suikast girişiminde bulunulmuş, Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı suikasttan İran'ı sorumlu tutmuştu.&nbsp;</li></ul>Bunun üzerine:&nbsp;29 Mart 2023'de Azerbaycan İsrail'de Büyükelçilik açtı.Karabağ bağlantısı:&nbsp;44 gün süren Karabağ Savaşı, 10 Kasım 2020'de Ermenistan'ı ateşkes antlaşmasına imza atmasıyla sonra erdi. Sınırda 132 kilometrelik şerit Azerbaycan’ın kontrolüne geçerken, İran-Ermenistan koridorunda İranlı kamyonlar sorun yaşamaya başladı. Bununla birikte, anlaşma gereği Azerbaycan ile Nahçıvan arasında Zengezur üzerinden ulaşım hatları açma planı krizin boyutunu değiştirdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İran'ın dini lideri Ali Hamaney, Ermenistan ile İran arasındaki sınırın kapanmasına neden olacak hiçbir plana izin vermeyeceklerini söylemişti.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Azerbaycan ise Zengezur koridoruyla sınırların değişeceği iddiasını temelsiz buluyor, ulaşım hatlarında kontrolün Rusya’da olacağı ve Azerbaycan’ın Ermenistan-İran bağlantısını kesemeyeceğini savunuyor.&nbsp;</li></ul>Analiz: <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/c51kzkg4j48o" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">BBC'den Fehmi Taştekin'in değerlendirmesine göre,</a> gerilimin düşürülmesi için Rusya'nın olası arabuluculuğu gündeme geliyor, fakat Azerbaycan Ukrayna'da artan Rusya-İran dayanışmasına dikkat çekip, iki ülke arasındaki çıkarların Bakü'nün aleyhinde olduğunu düşünüyor.&nbsp;Türkiye? Ankara'nın Tahran ile konuşabilecek mesafede olmasına rağmen, Azerbaycan'dan yana taraf olması Türkiye'nin arabuluculuk şansını zayıflatıyor.Taştekin’in analizine göre; kimse iki ülke arasında bir savaş çıkmasını beklemese de, İsrail-ABD öncülüğünde İran’a karşı olası bir askerî müdahalede Azerbaycan’ın operasyon sahnesine döneceğine dair senaryo, taraftar topluyor.

Aposto Gündem

2020’de Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan Karabağ Savaşı'nda Azerbaycan'ın elde ettiği zaferden bu yana, güney komşusu İran ile arasındaki gerilim bitmiyor.

Azerbaycan ve İran: Tehditler, anlaşmazlıklar ve İsrail

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, kamuoyunda "Cübbeli Ahmet Hoca" olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü’nün Vehhabi din adamı Osman El Hamis'in Sakarya'da bir camide vaaz verdiği iddiası üzerine konuyu Meclis gündemine taşıdı.İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya Türkiye’de Selefiliğin örgütlenme düzeyine ilişkin soru önergesi veren Ağbaba, Selefilerin silahlandığı iddiasını sordu. Ağbaba, konuya ilişkin açıklamasında, "Bazı şehirlerde Türkler arasında Selefizmin %8 ila %10 arasında örgütlendiği ve silahlandığı söyleniyor. Normal bir ülkede şu iddialar ve rakamlar sonrası yer yerinden oynaması lazım ama bizde yetkili ağızlardan tek kelime açıklama yapılmıyor" dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cübbeli Ahmet Hoca ne dedi?&nbsp;"Cübbeli Ahmet Hoca", sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada "Diyânet'i, Vehhâbîleri konuşturmama husûsunda uyarıyorum. Aksi takdirde iç savaşa destek vermiş olacaklardır"&nbsp;demişti.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dün de bir televizyon programına katılan Cübbeli Ahmet Hoca, "Türkiye'de yabancı imamların Arapça propaganda yaptığını, toplumda yayılan Selefilerin silah stokladığını, iç savaşa hazırlık yaptığını, yönetimdeki birilerinin de bunlara yol verdiğini" iddia etti. Cübbeli Ahmet, "Din başka bir şeye benzemez. Herkesi kafasına göre kâfir ilan edip katli vacip derler." ifadelerini kullandı. &nbsp;</li></ul>

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, kamuoyunda Cübbeli Ahmet Hoca olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü’nün iddialarını Meclis'e taşıdı. 

Günün gelişmesi: Cübbeli'nin iddiaları Meclis'te

“Pera ya da günümüzdeki adıyla Beyoğlu, kurulduğu dönemde Üsküdar kırlarını, Büyük Saray’ı kapsayan geniş bir panaromaya sahip, çok güzel konumda bir dış mahalleydi… Semtin isminin Yunancada “karşı yaka”, “öte” anlamındaki “Pera” kelimesinden geldiği söylenir. Aslında Pera kelimesi İstanbullu Rumlar tarafından limanın ötesindeki Galata kıyılarını da kapsayan bölge olarak kullanılırdı fakat Avrupalılar bu kelimeyi üzüm bağlarından oluşan Pera bölgesi için “Pera Bağları” şeklinde bir ifadeyle <a fr-original-style="" href="https://www.cekulvakfi.org.tr/makale/pera-ve-dort-yol" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanmışlar…</a>”Birkaç hafta önce hikâyesini <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/kolonya-alir-miydiniz" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Deniz’den öğrendiğim</a> Karaköy’de, Voyvoda Caddesi ve Banker Sokağı’nın kesiştiği noktayı bir araya getiren&nbsp;Kamondo Merdivenleri'nde otururken dinliyorum bu sözleri. Galata-Pera konuları üzerinde düşünmeyi seven, bolca araştırma yapan ve – anlayacağınız üzere – paylaşmaktan da büyük keyif alan sevgili arkadaşım Doğan anlatıyor. Etrafımızdan dolaşarak geçmeye başlayınca insanlar, rahatsızlık vermeyelim diyerek kalkmayı teklif ediyorum Doğan’a. Biraz homurdansa da kabul ediyor ve Galata Kulesi tarafına doğru merdivenleri çıkmaya başlıyoruz.“Bu anlattıklarını dinleyince aklımdan neler geçti biliyor musun?” diye soruyorum. Anlattıklarını ilgiyle dinlemem onu epey keyiflendiriyor ve merakla devam etmemi bekliyor Doğan. “Beyoğlu üzerine anlattıklarında hep farklı dillerden ve kültürlerden bahsediyorsun. Oysa şimdi nasıl acaba, kimler yaşıyor bu tarih kokan binalarda?”Doğan buruk bir gülümsemeyle başlıyor cümlelerine. Gözlerine geçmişle ilgili anneannesinden dinlediği hüzünlü hikayelerin ağırlığı çöküyor. Anneannesi Penelopi (dedesinin seslenişiyle Peni) eskiden Pera’da yaşamış çok tatlı bir Rum göçmeniymiş. Zaten Doğan’ın tarih merakı da buradan geliyor.&nbsp;“Ah çok doğru! Bundan yıllar yıllar önce Pera’da, birbirinden farklı dört grup, Rumlar ağırlıklı olmak üzere, Ermeniler, Museviler ve bu bölgede azınlıkta olan Türkler, farklı bir dengede bir arada yaşarlarmış. Bu çeşitli gruplar arasındaki ilişkiler; kültürel, ticari ve kimi zaman da evlilikle ilerlemiş. Gezgin ve sanatçıların günümüze ulaşan anılarında Pera’daki insanların Türkçe, Fransızca, İtalyanca, İngilizce, Almanca dillerini bir arada kullandıklarını ve bu farklı kültürlerin bir arada yaşaması sonucu semtin Perot denilen sadece bu bölgede konuşulan bir dili dahi oluştuğu <a fr-original-style="" href="https://www.cekulvakfi.org.tr/makale/pera-ve-dort-yol" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yer alır</a>…”Doğan her zamanki gibi heyecanla anlatmaya devam ederken taze meyve suyu satan güler yüzlü yaşlı esnaftan iki portakal suyu alıyoruz. O dönemleri dinlerken bir yandan da günümüz Beyoğlu’sunda gezinmek hem ilginç hem de romantik bir deneyim oluyor benim için. “Demek öyle…”&nbsp;diyerek keyifle dinlemeye devam ediyorum.“E tabii eskiden durum epey farklıydı. 1600’lerde bölge nüfusunun %80’i Hristiyanmış. Kendi içinde yerleşkelere ayrılan Galata’da; 70 Rum, 18 Müslüman, 3 Frenk, 2 Ermeni ve 1 Yahudi mahallesi <a fr-original-style="" href="https://www.tarihiistanbul.com/tarihi-galata-bolgesi-ve-galata-kulesi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">varmış.</a> Şimdi bu durum epey farklı…”&nbsp;diye ekliyor Doğan. Portakal suyunun ekşiliğinden kapadığı gözlerini açması beklediğimden uzun sürüyor, gülmeye başlıyorum.&nbsp;“Portakal suyunun önce ekşi sonra tatlı gelen hâli gibi zaman…”&nbsp;diyor Doğan, sesini ünlü şairlerin sadece kendi şiirlerini seslendirirken kullandıkları seslerine benzeterek. Bayılır böyle metaforlar yapmaya. Onunla alay edip şakalaşmak isterken bir an söylediği söz üzerine düşünürken buluyorum kendimi. “Modernleşme adı altında yaşanan değişimlerin etkisiyle kent ve kent yaşamı farklı bir görünüm almış gibi görünmüyor mu?&nbsp;Doğan Apartmanı, Kamer Pul Evi, Şapkacı Madam Katia ve daha nicesi günümüzde hâlâ yer alıyor belki ancak bu hızlı değişim süreci yeni deneyim olanakları, davranış biçimleri ve yeni şehirli tipleri yaratmış durumda. Sanki geçmişten günümüze sadece onlar kalmış gibi ve bu yüksek tavanlı ve geniş avlulu ferah evlerde giderek şehre yabancılaşan insanlar oturuyormuş gibi geliyor bana. Sanırım ben portakal suyunun sadece ekşi tarafını tadıyorum son zamanlarda…”Ben kayıp Beyoğlu’nun peşinden koşarken durduruyor beni olduğum yerde Doğan. “Düşün, senden evvel buralardan milyonlarca insan geçmiş. Yürüdüğün sokaklar yüzlerce yıllık. Gölgesinde dinlendiğimiz binalar kim bilir bizden önce kimleri ağırladı… Canım Arman Ağabeyim, asıl ona sormak lazım şimdinin Pera’sını. Kamer Pul Evi Galata’daki Galip Dede Caddesi üzerinde eski pul dünyasına ta en baştan giriş yapanlardan, Türkiye’deki kuruculardan. 1942 yılında Kamer Arıkan tarafından açılmış, şimdi kültür dünyamız için üstlendiği sorumluluğu Arman Ağabeyim (Arman Arıkan) yürütüyor.” Farkında olmadan Doğan’ın bir yarasına basmışım gibi hissediyorum ve onu hiç bölmeden dinlemeye devam ediyorum. Doğan ise bir yandan esen rüzgâra ceketini siper edip sigarasını yakmaya çalışıyor bir yandan da anlatmaya devam ediyor. “Pul kültürdür,” der Arman Ağabeyim, “Ülkesini, para birimini, nerededir, ne için çıkmıştır belirten, her konuda pul var. Coğrafya, tıp, gemi, uçak... Oscar ödülü kazanıyor pulu çıkıyor, Nobel kazanıyor pulu basılıyor. İyi bir pul koleksiyoncusu olmak isteyenlere önerim doğru desteği almaları. Kendi başınıza pul koleksiyoncusu olamazsınız, bilen yeri, bilen birini bulmalısınız. Pulculukta usta çırak ilişkisi önemli. Pul aldığınız zaman en aşağı bir 20 yıl beklemeniz gerek ki ekmek <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/para-meta-pul-ise-kulturdur-1715006" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yiyebilesiniz.</a>”&nbsp;İşte senin “yeni şehirli tipleri” ne bu kadar sebat edebilecek sabra ne de çırak olabilme alçakgönüllülüğüne sahip… Ama biliyor musun? Endişelenmeni yersiz buluyorum. Zira Beyoğlu’nun değişim sürecini belki de kabul etmek ve alışmak gerekiyor. Yoksa senin portakal suyun hep ekşi kalacak…”Neden bilmiyorum ancak gözlerim doluyor. Portakal suyumu bitirmek istemiyorum. Geçmiş ya da gelecek kavramlarını ya anılarla ya da hayallerle ilişkilendirerek tanımlamaz mıyız? Ancak böylelikle zaman kavramı insanın belleğinde bir anlam kazanmaz mı? Oysa şimdi Tanpınar gibi ne içinde hissediyorum kendimi zamanın ne de büsbütün dışında. Geçmişin kayıp zamanının peşinde koşup erişemeyen ve gelecekten korkan bir hâldeyim. Sanırım şimdilik tek istediğim yeniden Kamondo Merdivenleri'ne gidip öylece oturmak.

Türkler ile ilgili hikayeler