<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Türkiye Boks Federasyonu, Uluslararası Boks Birliği'nin (IBA) kadınlar müsabakasına katılmak için uygunluk kriterlerini karşılamadığını belirttiği Imane Khelif'in Olimpiyat Oyunları'ndan diskalifiye edilmesi talebiyle Uluslararası Olimpiyat Komitesi'ne (IOC) başvurdu. IOC, başvuruyu reddetti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geniş açı: Khelif'in sözcüsü sporcunun iddia edildiği gibi trans değil, interseks birey olduğunu açıklamıştı. Son Olimpiyat şampiyonu millî boksör Busenaz Sürmeneli ile Khelif'in yarı finalde eşleşme ihtimali bulunuyor.&nbsp;</li></ul>

Aposto Gündem

Pistlere adım attığından beri esas olarak “kendisiyle” yarıştı. Koşuyordu, kazanıyordu ama birileri kabul etmiyordu. Bazen rakipleri, bazen federasyonlar... 2009’da ilk şampiyonluğu sonrası yükselen çatlak seslerin ardından yapılan testlerde “Cinsiyet gelişim farklılığı” olduğunu tüm dünyayla aynı anda öğrendi! Annesi onu “kızım” diye seviyordu ve İsviçre laboratuvarlarından gelen bu haber 18 yıllık “kızına” nasıl hitap edeceğini değiştiremeyecekti.&nbsp;Mokgadi Caster Semenya, doğuştan gelen özel koşulları nedeniyle “interseks” olarak tanımlanıyordu. Vajinası vardı ama rahmi yoktu. Adet görmüyordu, vücudu normalden fazla testosteron üretiyordu ve bu ona diğer kadınlardan daha maskülen özellikler veriyordu. “İnterkseks” tanımlamasını kabul etmeyen Semenya, “Ben farklı bir kadınım”&nbsp;diyordu. Doğduğundan beri öyleydi ve bu spor yapmasını engellememeliydi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">'Kızınız kız mı?'</h2>Hakkında acayip iddialar ortaya atıldı. Sporda yükselebilmek için erkek olduğunu gizlediği, madalya kazanabilmek için Güney Afrika yönetimi tarafından penisinin aldırıldığı, politik bir proje olduğu öne sürüldü. Köyüne gidildi, akrabaları, arkadaşları sorgulandı. Gazeteciler annesine “Kızınız kız mı?” diye soruyor, annesi bu saçmalığa ne yanıt vereceğini bilemiyordu.Caster Semenya hep “Bilim beni öyle kabul etmese de sıradan bir insanım, kadınım. Benim de herkes gibi hislerim var, ben de acı çekiyor, ben de gülüyorum”&nbsp;demek zorunda kaldı çünkü sadece şampiyon bir koşucu olduğu için kariyerinin her anında onun kadar zorbalığa maruz kalan başka kimse yoktu. Anlayacağınız bu konuda da bir şampiyondu!<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Medeniyet dediğin...</h2>Limpopo kasabasında geçen çocukluğunu en güzel “Farklı olsam da farklı olduğum hiçbir zaman hissettirilmedi, herkes beni olduğum gibi sevdi” cümlesi özetliyor. Yıllar içinde o küçük kasabaya sığmadı ve adını tüm dünyaya duyurdu ama dünyanın geri kalanı köyü kadar kucaklayıcı değildi. “Medeniyet” böyle bir şey miydi yoksa…1991’de doğdu. O yıl Güney Afrika’da apartheid rejimi için kritik bir yıldı çünkü ırkçı sistem nihayet çözülmeye başlamıştı. Yine de 1994’te ANC’nin iktidarı ele geçireceği ilk demokratik seçimlere daha 3 yıl vardı ve doğduğu tarihte ırkçı rejim ona uluslararası müsabakalarda ülkesi adına yarışma fırsatı vermiyordu. Hoş, onun çocukluğunda apartheid rejimi artık yoktu ama yine de koşmasını engelleyecek bir başka “rejim” devredeydi.&nbsp;Caster Semenya, otobiyografisinde, 19. yüzyılda Avrupalı sömürgecilerin “vücut ölçüleri farklı olduğu için” sirk sirk dolaştırdığı Güney Afrikalı bir başka kadından, Sarah Baartman’dan&nbsp;bahseder. Baartman, 1815’te 25 yaşında öldükten sonra 1974’e kadar "garip bulunan" organları vücudundan çıkarılarak bir Fransız müzesinde sergilenmişti. Baartman’ı ülkesine ancak 2002’de Nelson Mandela getirebilmişti.&nbsp;Caster Semenya, kendi yaşadıklarıyla Baartman’a yaşatılanlar arasında paralellik kuruyorsa haksız mı? “Medeniyet” 19. yüzyılda sömürgeci ve ırkçıydı da 21. yüzyılda neden pek bir şey değişmemişti?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">'Artık hedef genç kızları korumak'</h2>2009 Berlin’de, 2011 Daegu’da dünya şampiyonu oldu. 2012 Londra’da, 2016 Rio’da 800 metre kadınlar yarışında olimpiyat altın madalyaları kazandı. 2018’de IAAF, “cinsiyet gelişim farklılığı” olan kadınları ve trans kadınları ilgilendiren bir kural değişikliğine daha gitti.&nbsp;Buna göre bu sporcuların yarışabilmeleri için testosteron seviyelerinin belli bir kademenin altında olması gerekiyordu. Semenya gibi sporcular için bu, sürekli vücutlarını testosteron baskılayıcı ilaçlarla bir nevi sakatlamaları zorunluluğu demek oluyordu. Semenya zaten 2009’dan itibaren dönem dönem bu baskılayıcıları kullanmak zorunda kalmıştı ve bunun hem vücuduna hem beynine ne kadar zarar verdiğini çok iyi biliyordu. Bu yüzden “800 metreyi, 1.500 metreyi koşmayı çok özleyeceğim ama bir daha yarışmak adına vücudumu bunlara maruz bırakamam ve umarım hiçbir kız da buna zorunlu kalmaz” diyecekti.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: IAAF, kadın sporcular için testosteron sınırını 2011'de uygulamaya başladı. Semenya, 2012 Londra'da hormon baskılayıcı ilaçlar kullanmasına rağmen şampiyon oldu. 2016 Rio'da ise testosteron sınırı uygulaması geçici olarak kaldırıldığı için ilaç kullanmak zorunda kalmamıştı. 2018'de uygulama yeniden devreye girdiğinden beri Semenya'nın hukuk mücadelesi sürüyor.</li></ul>O artık 33 yaşında ve bir daha şampiyon olamayacağını biliyor. Koşmayı seviyor, koşmaya takıntılı ama hayali bir altın madalya daha değil; kendisi gibi kadınların, doğuştan getirdikleri özellikleri yüzünden dışlanmaması…&nbsp;Bu yüzden hukuki mücadelesini sürdürüyor. 15 Mayıs’ta Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) hakim karşısındaydı. AİHM, Temmuz 2023’te CAS’ın Semenya aleyhine verdiği kararın haksız olduğuna kanaat getirmişti. CAS’ın buna itirazı sonrası yeniden sesini duyurma fırsatı buldu:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(30, 63, 148); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(30, 63, 148); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Hepimiz bu davanın ne hakkında olduğunu biliyoruz, mesele kadın vücudundaki farklılıklar ve temel hedef genç kızları korumak, onların yarışabilmelerini sağlamak." </blockquote>Semenya, otobiyografisine “Kendim olma yarışı” adını vermişti, o yarış artık pistlerde olmasa da devam ediyor.

Punto 

Kariyerinin ilk gününden beri doğuştan getirdiği özellikleri sebebiyle hedefte olan Güney Afrikalı koşucu Caster Semenya, bu hafta yine AİHM'de hak mücadelesi veriyordu.

Caster Semenya'nın kendi olma yarışı

• <a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/twitter-limits-visibility-tweets-trans-gay-lgbtq-dm-elon-musk-2023-4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Twitter</a>, doğrudan mesaj (DM) yoluyla gönderilen ve "trans", "transgender", "gay", "lezbiyen", "queer", "biseksüel," ve "interseks" gibi cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği tanımlarını içeren tweet'leri sansürlemeye başladı. Buna göre, bu kelimeleri içeren tweet'leri DM yoluyla bir başka kullanıcıya göndermeniz hâlinde tweet'in önizlemesi yerine sadece bağlantısı gözüküyor.

Quando

• <a fr-original-style="" href="https://www.businessinsider.com/twitter-limits-visibility-tweets-trans-gay-lgbtq-dm-elon-musk-2023-4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Twitter'ın</a> doğrudan mesaj (DM) yoluyla gönderilen ve "trans", "transgender", "gay", "lezbiyen", "queer", "biseksüel," ve "interseks" gibi cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği tanımlarını içeren tweet'leri sansürlemeye başladı. Buna göre, bu kelimeleri içeren tweet'leri DM yoluyla bir başka kullanıcıya göndermeniz hâlinde tweet'in önizlemesi yerine sadece bağlantısı gözüküyor.

Superman gibi X-Ray ışınlarına sahip olmadığımız bu gezegende, çoğu insanın kıyafetlerinin altında ne olduğunu bilmiyoruz.İkinci kuşak feminizmde cinsiyetin doğuştan gelen, toplumsal cinsiyetinse toplumsal ve kültürel olarak inşa edilen kimlik özelliklerimiz olduğu savunulmuştu. Bu, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet ayrımını kurması ve hak talepleri için iyi bir başlangıçtı elbette. Fakat 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren daha çok feminist ve queer&nbsp;araştırmacı; biyoloji, tıp, sosyal bilimler gibi alanlarda araştırmalar yapma fırsatını edindikçe, var olan modeller de sorgulanmaya ve yeniden inşa edilmeye başlandı.Bunlardan biri, biyolog Anne Fausto-Sterling. Cinsiyetin sosyal yapısını ve<a fr-original-style="" href="https://www.amnesty.org.tr/icerik/interseks-hakkinda-yanlis-bilinen-5-sey" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;interseks</a> insanların sosyal ve tıbbi tedavisini araştırdığı<a fr-original-style="" href="https://www.amazon.com.tr/Sexing-Body-Politics-Construction-Sexuality/dp/0465077145" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;kitabı</a> Bedeni Cinsiyetlendirmek: Cinsiyet Politikaları ve Cinsellik İnşası'nda cinsiyete bakışımızın da inşa edilmiş ve bir spektrum olduğunu (ikiden fazla, sonsuz çeşitte cinsiyet olduğunu) söylüyor. Kimi insanlar çift cinsiyetli (hermafrodit) doğuyor ya da belli bir yaşa gelene kadar kendini kadın olarak görmesine rağmen spor müsabakaları için kromozom testi yapıldığında XY (erkek) kromozomu olduğunu öğrenen ve erkek olduğuna karar verilerek ödülleri elinden alınan insanlar var. Doğduğunda çok büyük bir klitorise ya da çok küçük bir penise sahip olduğundan, tamamen sağlıklı cinsel organları doktor ve ailenin kararıyla “normal” (erkek/kadın) bir birey olabilmesi için kesilen ya da uygun toplumsal cinsiyet kategorisine girecek şekilde hormon tedavisine başlatılan milyonlarca insan da (bebek ve çocuk dâhil) verilen örnekler arasında. Uluslararası Af Örgütü’ne göre insanların %1,7’si interseks özelliklerle doğuyor ve bu oran, kızıl saçla doğanların sayısına yakın. Fakat yazının başında ifade ettiğim gibi, onları göremiyoruz. “Normal” kabul edilmediklerinden toplumda yeterli temsilleri de yok.Önceki yazılarda da toplumsal cinsiyet temsilleri ve normallerinden bahsetmiş; reklam panolarında gördüğümüz ve normal kadın ve erkeğin ne olduğunu söyleyen aşırı feminen ve aşırı maskülen erkek temsillerinin dışında, hangi kategoriye ait olduğu anlaşılamadığından “arada” kalmış gibi düşünülenlerin (androjen) varlığını hatırlatmıştım. Yani toplumsal cinsiyet ifadelerimiz de feminenlik ve maskülenlik arasında gidip gelebilir, sayısız çeşitte olabilir.Tesadüf değildir ki bilim alanındaki bu gelişmelere paralel olarak cinsiyet ve toplumsal cinsiyet çeşitlilikleri, modada da yansımasını bulmuş. ABD'de de 60’larda başlayan bir cinsel devrim ve ona eşlik eden renkli kıyafetler, alışılmışın dışında tarzlar ve modacı<a fr-original-style="" href="https://www.kidsofdada.com/blogs/magazine/18393657-from-unisex-to-anti-fashion" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Rudi Gernreich</a>’ın avangart ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen -fakat Papa’nın kınadığı- tasarımları… Mad Men’in çok iyi bir görsel referans olduğu o ciddi, takım elbiseli, maskülen erkek kimliğinin; “tavuskuşu devrimi”&nbsp;(peacock revolution)&nbsp;ile gelen rengarenk kıyafetlerin kucaklanması, uzun saç bırakabilmek için yasa değişikliği talepleri ve özgür cinsellik ifadeleriyle yaşadığı sarsıntı… Unisex kıyafetler de biyolojinin kader olduğunu düşünenlerle insanlığın öznelliğinin DNA dizilimlerini yenebileceğine inananlar arasındaki kültürel savaşların ön sıralarında yer alıyordu.ABD'de modadaki yansımalarıyla iç içe bu tüm renkleri ve özgürlükleri kucaklayan cinsel devrim ve yine o dönem yükselişteki insan hakları hareketlerini birbirinden ayrışmaz görenler de var, bu ikisinin bir olmadığını (ya da cinsel devrimin fazla ileri gittiğini) düşünenler de. Benim altını çizmek istediğim, kıyafetlerimizin önemli bir ifade aracı olduğu kimliklerimizin nasıl toplumsal mekanizmalarla, nasıl toplumsal mekanizmaların parçası olarak üretildiği. Yani, bundan 100 yıl önce oğlanlar pembe giyiyordu ve bebeklerle oynayabiliyorduysa bugün pembenin kız çocuklarının fıtratında olduğunu söylemek ne kadar mantıklı olabilir? Ya da insanların doğuştan gelen cinsiyet özellikleri de toplumsal cinsiyet ifadeleri de bu denli çeşitliyse “normal” nedir, “fıtrat” nedir? Bir kadın/erkek gibi giyinmek ne demektir? Neleri dışarıda bırakır? İnsanların çeşitliliklerini ve renklerini yalnızca feminen dişi ve maskülen erkek ikiliğine indirgemenin insan hakları ihlaline götüren patikasını gözden kaçırıyor muyuz?

interseks ile ilgili hikayeler