Devlet için otomotiv sektörü iyi bir gelir kaynağıdır. Otomotiv endüstrisi, ÖTV’si, KDV’si, ihracatı ve ödediği vergilerle devletin en iyi gelir kalemlerinden biridir. Ama yine de ne sektör, ne de otomobil alan vatandaşlar ne yaparsa yapsın devlete yaranamaz. Mesela Türkiye’de otomobil alan bir vatandaş, kendine aldığı otomobilden bir tane de devlete alır. Vatandaş, “Bir bana bir sana” diyerek kardeş payı yapsa da devletin gözünde sektör de otomobil alan vatandaş da günah keçisidir.&nbsp;Bütün bu olumsuzluklara rağmen otomotiv sektörü yöneticileri de olanlara tepki göstermez ya da devleti karşısına alacak bir söylemde bulunmaz. Vatandaşlar da her vergiyi sineye çeker. Yani sektör ve devlet arasında böylesi toksik bir ilişki var. Ama işte seven katlanıyor…&nbsp;Bu ülkeye saçma sapan bir nedenden dolayı 9 aydır ne Japonya’dan, ne Amerika’dan, ne de Çin’den elektrikli araç gelemiyor. Nedenini de kimse izah edemiyor. Bu önleme “Togg’u koruma yasası” dense de Togg’un üretimi belli, satacağı araç belli… Yani bu açıklamanın da geçerli bir zemini yok.Geçen yıl sonunda yürürlüğe giren bir tebliğle, Gümrük Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması’na (STA) dahil olan ülkeler dışındaki ülkelerden elektrikli otomobil ithal etmek için şirketlere kendilerine ait 20 adet servis açma zorunluluğu getirildi. Mevcut servisler yeterli görülmeyip Türkiye’de yatırımı olan markalara bile servis açma koşulu konulunca sektör karıştı. Tebliğ nedeniyle 9 aydır bu ülkelerden ithalat yapılamıyor. Markalar da tebliğin değiştirilmesi veya kaldırılmasını istiyor.&nbsp;29 Kasım 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan ve 29 Aralık’ta yürürlüğe giren “Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ”, ilk bakışta her önüne gelenin Türkiye’ye yeni marka getirmesini önleyecek olması açısından önemli bir karar olarak değerlendirildi. Fakat ülkede fazlasıyla yetkili servisi olan marka ve distribütörlerden de 7 bölgede 20 servis açmaları istenince işler karıştı. Zira bu markalar veya distribütörler, hâlihazırda yetkili satıcılarının bünyesindeki servislere de rakip olmak istemedi.&nbsp;Ama aradan 9 ay geçmesine rağmen tebliğ ile ilgili hiçbir açıklama yapılmadı. Bu da Japonya, Çin, Amerika ve Meksika gibi ülkelerden yapılan elektrikli otomobil ithalatını durdurdu. Bugün birçok marka, yeni nesil elektrikli araçlarını Türkiye’ye getirebilmek için tebliğ ile ilgili nihai kararı bekliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çin istilası önlenebildi mi?</h2>Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, bu tebliğ nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve STA ülkeleri dışındaki ülkelerden yapılan elektrikli otomobil ithalatının durma noktasına geldiğini belirtiyor. Bozkurt ayrıca, Japonya, Amerika ve Meksika gibi birçok ülkede üretilen elektrikli araçların da ülkeye ithalatının ve rekabetçi fiyattan müşterilere sunulmasının imkansız hale geldiğini söylüyor.Yani Çin merkezli şirketlerin Türkiye’ye girmesinin ardından önlem olarak alınan bu kararın ayaklarının yere basmadığı ortada. Tebliğ hazırlanırken sektör yetkililerinden görüş alınmadığı da aşikar…Tebliğ nedeniyle Türkiye’ye getirilemeyen bazı elektrikli otomobil modelleri arasında BMW iX3, BYD Atto 3, BYD Han, BYD Seal U, BYD Dolphin, Cupra Tavascan, Dacia Spring, Ford Mustang Mach-E, Hongqi E- HS9, Leapmotor T03, Lexus RZ 450E, Lexus UX, MG Cyberster, MG MG4, MG Marvel R, MG ZS EV, Neta U, Neta GT, Neta AYA, Nissan X-Trail e-Power, Seres 3, Skywell ET5, Skywell EA3, Skywell EA5, Subaru Solterra, Toyota bz4x, Volvo EX30 ve Volvo EX90 da var.&nbsp;Peki bu markaları satan şirketlere ve bu otomobilleri almayı bekleyen vatandaşlara yazık değil mi? Ya da başımız ağrımayacaksa şu soruyu soralım: Devlet böyle ne olduğu belli olmayan bir iş yapar mı?&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Cevapsız diğer sorular</h2>Bu konuyu bir Almana, bir Fransıza ya da bir Amerikalıya anlatamazsınız. İngilizceniz yetse bile kelimeler kifayetsiz kalır. Gelelim ikinci cevapsız sorumuza…&nbsp;Bilmeyenler için kısaca özetleyelim. Tofaş, 1 Mart 2023’te Stellantis Otomotiv Pazarlama AŞ’nin Türkiye’deki faaliyetlerinin tamamını 400 milyon avroya devraldı. Şirket, bu yatırımla çatısı altında Peugeot, Citroën, Opel ve DS Automobiles’ın da bulunduğu Stellantis’in Türkiye operasyonlarını bünyesine katmış olacaktı. Dahası bu olası birleşmeyle Tofaş, Türkiye’deki otomotiv sektörünün %45’ini yönetiyor hâle gelecekti.&nbsp;Fakat uzun bir süredir Rekabet Kurulu’ndan bu anlaşmayla ilgili bir karar bekleniyor. Standart prosedür çoktan aşıldığı halde Rekabet Kurulu bunca zamandır neyi inceliyor veya neyi bekliyor; bilinmiyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Rekabet Kurulu nasıl bir açıklama yapmıştı?</h2>Kurul, konuyla ilgili açıklamasında şu ifadeleri kullanmıştı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Rekabet Kurulu, Stellantis Otomotiv Pazarlama AŞ’nin tek kontrolünün Tofaş Türk Otomobil Fabrikası AŞ tarafından devralınmasına ilişkin başvuruyu 23.11.2023 tarih ve 23-54/1029-M sayılı kararı ile nihai incelemeye aldı.Bilindiği üzere 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 7. maddesi ile Rekabet Kurulu, piyasalarda etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuracak birleşme ve/veya devralma işlemlerini denetlemekle görevlidir. Kurul, piyasadaki rekabetin yapısına etkileri bakımından incelemenin derinleştirilmesi ihtiyacı duyulan işlemleri Kanun’un 10. maddesi çerçevesinde nihai incelemeye alabilmektedir.&nbsp;Kurula bildirilmiş bir birleşme/devralma işlemi, Kanun’un 10. maddesine göre nihai karara kadar askıda olup uygulamaya konulması mümkün değildir. Bununla birlikte işlemin nihai incelemeye alınması, izin verilemez nitelikte olduğu anlamına gelmemektedir.”</blockquote>Öte yandan anlaşmada şu maddeler de yer alıyor:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Stellantis, 2025 yılı başından itibaren üretime başlama hedefiyle 5 marka için planlanan hem orta boy hafif ticari araç hem de binek otomobil versiyonlarında “K0” modelinin üretimini Tofaş’a tahsis edecek.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mevcut Doblo üretiminin, Temmuz 2023’te “K0” modelinin üretim bantlarında çalışmalar başlayıncaya kadar devam etmesi planlanıyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mevcut Fiat Egea/Tipo projesi 2025 yılı sonuna kadar uzatılmıştır.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlgili rekabet otoritelerinin onayı da dahil olmak üzere gerekli düzenleyici onaylara tâbi olacak işlemin, 2023 yılının ikinci yarısında tamamlanması beklenmektedir.</li></ul>Bir tarafta çaresizce tebliğ ile ilgili açıklama bekleyen marka yöneticileri, diğer tarafta milyonlarca avroluk yatırımla ilgili nihai kararı bekleyen dev markalar…Bunlar, otomotiv sektöründeki cevapsız sorulardan yalnızca ikisi. Ama vatandaşın yıllardır sorduğu şu soruları da unutmamak lazım: Neden otomobil ücreti kadar vergi ödeyerek dünyanın en pahalı otomobillerini ben alıyorum? Neden dünyanın en pahalı akaryakıtını ben kullanıyorum?&nbsp;

Pareto Mobilite

Devlet ve otomotiv sektörü, çocukları yüzünden boşanamayan ama birlikte yaşamaktan da mutlu olmayan ailelere benziyor. Sektör, devletin en iyi gelir kalemlerinden biri olsa da devlet müdahaleleri nedeniyle sık sık pek çok cevapsız soruyla karşı karşıya kalıyor. 

Otomotiv sektöründe cevapsız sorular

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) yıllık olarak yayımladığı "Küresel Elektrikli Araç Görünümü" raporuna göre, dünyada bu yıl elektrikli araç satışlarının 17 milyona ulaşması <a fr-original-style="" href="https://temizenerji.org/2024/04/24/iea-elektrikli-arac-satislari-bu-yil-17-milyona-ulasacak/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bekleniyor.</a>&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sayılar:&nbsp;Raporda göre bu yılın ilk çeyreğindeki elektrikli araç satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 arttığı belirtiliyor. Bu dönemde satılan elektrikli araçların sayısı 2020’nin tamamında satılan elektrikli araç sayısı ile aynı oldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Her 5 araçtan biri:&nbsp;2024’te elektrikli araç satışının 17 milyona ulaşması, satılan her 5 araçtan birinin elektrikli olacağı anlamına geliyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye'de durum: TÜİK'in yayımladığı son verilere göre Mart ayında, elektrikli ve hibrit araçların kayıtlardaki payı büyüdü. Elektrikli araçlar yüzde 7,5, hibrit araçlar ise yüzde 12,5 oranında trafiğe kaydedildi.</li></ul>

Angst

<a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-01-23/apple-car-ev-set-to-debut-in-2028-with-limited-autonomous-driving" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bloomberg’den Mark Gurman’ın haberine göre</a> Apple, 10 yıl önce giriştiği elektrikli otomobil üretme çabasında bir dönüm noktasına gelerek, piyasaya sürmeyi planladığı aracın tasarımında en nihayetinde çok daha az iddialı hedefler belirledi.Apple'ın tam otonom sürüşe sahip olması hedeflenen elektrikli araç (EV) projesinin 2026'dan 2028'e ertelendiği; daha önce 5. seviyeden 4. seviyeye indirilen otonom sürüş hedefinin de "2. seviye ve üzeri" olarak güncellendiği bildirildi.Yıllardır sır gibi saklanan proje hakkında bilgi sahibi olan kişilerin yaptığı açıklamalara göre, daha önce tamamen sürücüsüz çalışabilen 5. seviye otonom bir araç tasarlama hayali kuran şirket, şimdiyse çok daha sınırlı kendi kendine sürüş yeteneklerine razı gelmiş gibi gözüküyor.Hedefler küçülse de Apple'ın aracının çıkışı ertelenmeye devam ediyor. Konu hakkında anonim kalmak kaydıyla konuşan kaynaklar, yeni planlamaya göre teknoloji devinin kendi tasarımı olan bir otomobili en erken 2028 yılında–yani hedeflenen son tarihten en az iki yıl sonra–tanıtabileceğini bildiriyor.Apple'ın kendi otomobilini tasarlamaya yönelik çabası, şirketin tarihindeki en iddialı ve en çalkantılı girişimlerinden biri. “Titan” ve “T172” gibi kod adlarına sahip olan proje, 2014 yılında şekillenmeye başladığından bu yana her kademeden birçok yönetici değişikliğine tanık oldu. Çok sayıda işten çıkarma, stratejide önemli değişiklikler ve çok sayıda gecikme yaşandı.Ancak elektrikli araç projesi, tamamen yeni bir kategori olmasından ötürü satışların büyümesine sağlayabileceği katkıyla şirketin en büyük potansiyele sahip yeni iş kollarından biri olmayı sürdürüyor. Özellikle de Apple'ın gelirlerindeki büyümenin, olgunlaşmakta olan akıllı telefon endüstrisi ve en büyük denizaşırı pazarı olan Çin'deki satışların yavaşlamasıyla birlikte durma noktasına geldiği düşünüldüğünde...<img src="https://images.aposto.com/2024/0/5/1706228171497.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.96" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Bloomberg<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nerden nereye</h2>Takvimler 2022 yılının sonunu gösterirken Kaliforniya merkezli şirket, gelişmiş otonom sürüş özelliklerine sahip otomobilini 2026 yılına kadar otoyollarda görebileceğini hayal ediyordu.Projenin son hâline hâkim olan kişilerse, Apple’ın artık öngörülebilir gelecekte böyle bir araç üretemeyeceğine ikna olduğunu ve Tesla’nın sunduğu otonom sürüş yeteneklerine denk bir araç üretmeyi hedeflediğini belirtiyor. Bu da aracın “2. seviye ya da üzeri” otonom sürüş kapasitesine sahip olacağı anlamına geliyor. Önceden hedeflenen tam (5. seviye) ya da koşullu (4. seviye) otonom sürüşün oldukça uzağında bir hedef.Projenin kapsamındaki bu değişim, şirketin eksen değiştirebileceği değerlendirmelerine yol açıyor. Buna göre şirket artık makul hedefler belirlediği için ya nihayet bu ürünü teslim edebilecek ya da üst yönetim projeyi tekrar gözden geçirecek. Apple’ın sil baştan yeni bir rota çizmesi de hâlâ mümkün.Önceden belirlenen hedeflere göre, aracın ABD ve Kanada’da izin verilen otoyollarda hiçbir insan müdahalesi gerektirmeden kendi kendine sürüş yeteneğine sahip olması öngörülüyordu. Şimdi ise Tesla’nın elektrikli araçlarında sunduğu standart Autopilot&nbsp;özelliğine denk bir sürüş yeteneği&nbsp;sunulması bekleniyor. Bu da sürücülerin yola sürekli dikkat etmeleri ve zaruri hâllerde aracın kontrolünü devralmaları gerektiği anlamına geliyor.Şirketin yenilenen yaklaşımını Avrupa’daki potansiyel imalat ortaklarıyla değerlendirdiği ifade ediliyor. Apple’ın 4. seviye (koşullu) otonom sürüş özelliğini sonraki güncellemelerde sunması da seçenekler arasında.<img src="https://images.aposto.com/2024/0/5/1706228271500.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.61" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yeni stratejinin CEO Tim Cook ile projenin başındaki isim olan Kevin Lynch’in başını çektiği yoğun bir toplantı serisinin ardından benimsendiği biliniyor. Kaynaklar, Yönetim Kurulu’nun geçen yıl Apple üst yönetimine otomobil planı konusunda yoğun baskıda bulunduğunu ifade ediyor.Apple’ın maaşlar, araç bilgisayarlarını kontrol edecek bulut tabanlı sistemler, kapalı test sürüşleri ve araçların parçaları ile çiplerinin mühendisliğine her yıl yüz milyonlarca dolar harcadığı otomobili, şirketin on yılı aşkın süredir en pahalı Ar-Ge projelerinden biri olmayı sürdürüyor.Şirket, aracın mekanik ve elektrik aksamı, yazılımı ve tasarımı üzerinde yıllardır çalışmasına karşın ortaya resmî bir prototip çıkarmayı başaramadı. Benimsenen yeni stratejiyle düşen beklentiler nihayet buna imkan tanıyabilir.Projenin önündeki en büyük pürüzlerden biri de belirsizlik oldu. Projenin eski yöneticisi Doug Field, 2021'de Apple’dan ayrıldığında, üst yönetimin aracın piyasaya sürülmesi için onay vereceğine inancını yitirmişti. Önceden Tesla’daki mühendislik ekibinin başında olan Field, şimdiyse Ford’un elektrikli araç operasyonuna liderlik ediyor.Öte yandan bazı yöneticiler, bu aracın iPhone ürün gamı kadar yüksek kâr marjları sağlayabileceğinden şüphe ediyor. Araç, ancak 100 bin dolar seviyesinde bir fiyat etiketine sahip olursa şirketin gelirlerini artırarak her geçen gün büyüyen EV sektöründe Apple’ın da bir köşeyi tutmasına yardımcı olabilir.Apple’ın teknoloji alanındaki rakipleri, otomotiv sektöründe de rekabeti zorluyor. E-ticaret devi Amazon, teslimat kamyonları üreten Rivian’ın ortağı. Google’ın çatı şirketi Alphabet’in Waymo birimi, otonom araç çalışmalarını hızlandırdı. Huawei ve Xiaomi gibi Çinli rakiplerse kendi elektrikli araçlarını tanıttı bile.Apple’ın otomotivle şu ana kadarki tek somut ilişkisi Siri ve haritalar gibi çeşitli iOS özelliklerine erişim sağlayan CarPlay yazılımından ibaret. Bu doğrultuda, yazılımın araç kontrolleri ve eğlence sistemleriyle daha derinlemesine entegre olacak şekilde yeniden tasarlanması bekleniyor.Şirketin elektrikli araçlar ya da otonom sürüşle ilgili yeni bir söz söylemeyen yeni stratejisi, üreteceği otomobili bir “me-too” ürünü hâline getiriyor—rakiplerinin sunduğu ürünün logosu farklı olanı. Ancak şirket yine de tasarım anlayışı, güvenlik sistemi ve benzersiz kullanıcı deneyimiyle rakiplerinden ayrışabileceğini umut ediyor.Apple yola çıktığında (mecazen) direksiyon simidi ya da pedalları olmayan bir araç üretmeyi hayal etmişti. Ancak bu fikir şimdilik rafa kalkmışa benziyor. Şirketin vaktiyle araçları uzaktan kontrol edecek ve sürücünün yerini alabilecek bir “uzaktan kumanda” sisteminin üzerinde de çalıştığı biliniyor—bu özelliğin de düşürülen otonom kapasiteyle birlikte muhtemelen bir anlamı kalmayacak.Projenin başında Apple Watch’un yazılımını geliştiren ekibe de liderlik eden Teknolojiden Sorumlu Başkan Yardımcısı Kevin Lynch bulunuyor. Projenin diğer yöneticilerinin çoğu ise Ford, Porsche ve Lamborghini gibi otomotiv şirketlerinden geliyor.Şirketin stratejisindeki değişikliğin, hem donanım hem de otonom sürüşten sorumlu yazılım ekiplerinde yeniden değişikliklere yol açması bekleniyor.

Quando

Apple'ın tam otonom sürüşe sahip olması hedeflenen elektrikli araç (EV) projesinin 2026'dan 2028'e ertelendiği; daha önce 5. seviyeden 4. seviyeye indirilen otonom sürüş hedefinin de "2. seviye ve üzeri" olarak güncellendiği bildirildi.

Apple’ın elektrikli aracı balkabağına mı dönüştü?

Türkiye, Avrupa Birliği'nin elektrikli araç sübvansiyonlarına ilişkin başlattığı soruşturmanın ardından, Çin'den elektrikli araç ithalatının önünü kesen ülkeler listesine katıldı. Ticaret Bakanlığı'nın Kasım sonunda yayımladığı kararnameye göre, Türkiye'ye elektrikli araç ithal eden şirketler için birtakım şartlar getirildi ve bu şartlar çoğunlukla Çin menşeli araçları hedef alıyor gibi görünüyor. Söz konusu gereklilikler “külfetli” olarak tanımlanırken, durumun birçok ithalatçı için “neredeyse imkansız bir görev” olduğu vurgulandı. Aralık sonuna kadar vakti olan sektör oyuncuları değişiklik veya erteleme talep ediyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Elektrikli araç ithalatına düzenleme</h2>Elektrikli otomobil ithalatında, tüketici güvenliği, satış sonrası hizmet kalitesinin artırılması, batarya parkının izlenmesi ile batarya geri dönüşüm süreçlerinin daha etkin yönetilmesi amacıyla belirlenen kriterler <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/11/20231129-6.htm" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">29 Kasım'da Resmî Gazete'de</a> yayımlanarak yürürlüğe girdi. Düzenlemeye göre;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AB ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler menşeli olmayanlarının Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi'ne tabi tutulması hâlinde, menşe ispatlı ve TSE onaylı bir izin belgesi gerekecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımından sorumlu olacak kişilerin TSE veya Meslekî Yeterlilik Kurumu'ndan bir yeterlilik belgesine sahip olması istenecek.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Her bir marka için en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezi kurulacak.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İmalatçının yurt içinde yerleşik bir yetkili temsilcisi olacak ve kontrol/denetim işlemlerinin ithalatçı tarafından kabul edildiğine dair yazılı bir taahhütname verilecek.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sektörden tepkiler</h2>ODMD Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt, elektrikli araç düzenlemesine ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Çıkan son tebliğ ile sadece pazara yeni giriş yapacak marka ve modeller değil, ülkemizdeki yerleşik ve hatta üretim yatırımı olan markaların da birçok modelinin satışını engellemeye yönelik bir durum oluşmuştur” ifadelerini kullandı.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 180, 127); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Araçların servis ve onarım hizmeti alacağı tesisler ve bu tesislerdeki güvenlik ekipmanları, araçlara hizmet verecek teknik personelin eğitimi gibi konular hayati önem taşımaktadır. Örneğin bu konuda eğitimsiz bir teknisyenin elektrikli araca müdahalesi, teknisyenin can güvenliği için yüksek risk oluşturmaktadır.”&nbsp;</blockquote><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Otomotiv danışmanlık şirketi EBS'nin CEO'su Erol Şahin, "Bu kurallar o kadar sıkı ki, henüz tek bir marka bile uyum sağlamış değil" ifadelerini kullandı. Şahin, en büyük sorunun ithalatçıların servis istasyonlarını kendilerinin kurması gerekliliğinden kaynaklandığını, bunun da yetkili servislerle anlaşmaları zorlaştıracağını söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">BYD Türkiye Genel Müdürü İsmail Ergün, "Kural planlandığı şekilde uygulanırsa, ithalatçılar aylarca sınırda beklemek zorunda kalabilir" dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çinli SAIC Motor Corp. markası MG'nin distribütörlüğünü yapan Doğan Trend Otomotiv CEO'su Kağan Dağtekin de "Müşteriyi korumayı amaçladığı için düzenlemenin mantığı doğru. Ancak, rekabet yasaları ve mevcut bayi teşkilatı için adil yaklaşım dikkate alınmalıdır"&nbsp;açıklamasında bulundu.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Son durum</h2>Bu ani düzenleme, Avrupa'nın altıncı büyük otomobil pazarı Türkiye'de Çin otomobillerinin satışıyla ilgilenen şirketler için ciddi bir probleme işaret ediyor. Şirketler, düzenlemelerin fazla yıkıcı olmaması için değişiklik ya da en azından erteleme arayışında.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan:&nbsp;Ankara'dan bir yetkili, kuralların gözden geçirilmesi ya da uygulanmasının ertelenmesi gibi bir plan olmadığını söyledi.</li></ul>Hatırlatma dozu: Çin, 2023'ün ilk 10 ayında Türkiye'ye 184 milyon dolar değerinde elektrikli araç satarak 2022 yılının tamamındaki rakamın neredeyse iki katına ulaştı. Bu yılın başlarında Türkiye, Çin'den ithal edilen elektrikli araçlara %40 ek gümrük vergisi uygulayarak toplam gümrük vergisi oranını %50'ye yükseltti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-12-09/turkey-moves-to-counter-rising-tide-of-chinese-ev-imports" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bloomberg</a>, Türkiye'de popülerleşen elektrikli araç trendini, Çin menşeli markaların nispeten uygun fiyatlı olmasının yanı sıra yerli otomobil Togg'un beğenilmesi ve Elon Musk'ın yakın zamanlı Tesla ziyaretine de bağlıyor.</li></ul>

Pareto

Elektrikli araç ithalatına getirilen düzenlemeden hem Çin hem de Türk otomotiv sektörü oyuncuları etkilecek.

Elektrikli araç düzenlemesi kimlere zarar veriyor?

Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) <a fr-original-style="" href="https://www.iea.org/reports/global-ev-outlook-2023" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Küresel Elektrikli Araç Görünümü Raporu</a>’na göre, 2022 yılında küresel elektrikli araç satışları bir önceki yıla kıyasla %55 arttı. 2017'de 1 milyon olan araç satışları, 10 milyonu aşarak rekor düzeye ulaştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif: Elektrikli araçların toplam araç satışları içindeki payı 2020 ve 2021’de sırasıyla %4 ve %9 seviyesindeydi. Bu oran 2022'de &nbsp;%14’e yükseldi.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öngörüler: 2022 sonunda, araç satışlarının 14 milyona yükselmesi bekleniyor. küresel araç satışlarında, yaklaşık her 5 araçtan 1'ini elektrikli araçların oluşturacağı öngörülüyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim planları: Elektrikli araç satışlarında ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele planları ve teşvik programları etkili olurken, bu planlara bağlı olarak Çin, Avrupa Birliği (AB) ve ABD elektrikli araçların toplam araç satışlarındaki payının 2030 itibarıyla %60’a ulaşacağı hesaplanıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye: Türkiye’de ise 2022 yılında toplam elektrikli araç satışları 2021’e göre yaklaşık iki katına çıkarak 7 bin 540'e ulaştı. Elektrikli araçların toplam araç pazarındaki payı, %1'e yükseldi.</li></ul>

SEFiA İklim Gündemi

• Tesla, ABD'de iki elektrikli araç modelinin fiyatlarında bu yıl 6. kez indirime gitmesinden günler sonra Model S ve Model X araçlarının fiyatlarını <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/tesla-bu-yilki-6-indirim-sonrasi-fiyat-artirdi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">artırdı</a>. Şirketin internet sitesindeki fiyat listelerine göre, ABD'de Model X'in fiyatını yaklaşık %2,6 artışla 97 bin 490 dolara, Model S'in fiyatını da yaklaşık %2,9 artışla 87 bin 490 dolara çıkardı.• Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından 2012 yılından bu yana hazırlanan "Yönetim Kurulunda Kadın Türkiye Raporu"nun 2022 yılı sonuçları <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/yonetim-kurulunda-kadin-orani-hala-dusuk" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıklandı</a>. Borsa İstanbul'a kayıtlı 475 şirketin ele alındığı raporda, yönetim kurullarında 2021 yılında %16,7 olan kadın oranı, 2022 yılında %17,5'e çıktı.&nbsp;• UBS’te mevduat girişleri güçlü bir tablo çizerken, bankanın ilk çeyrek kârı, finansal kriz öncesi ipotek teminatlı menkul kıymet satışları ile ilgili dava için 665 milyon doları kenara ayırması nedeniyle tahminleri <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/ilk-ceyrekte-69-milyar-dolarlik-varlik-cikisi-4f2" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">karşılayamadı</a>. Credit Suisse, ilk çeyrekte bankadan 68,6 milyar dolarlık çıkış yaşandığını ve çıkışların devam ettiğini belirtti.• Resume Builder'ın Nisan ayında gerçekleştirdiği ankete göre, 1.344 yönetici ve liderden %74'ü Z Kuşağı ile çalışmanın diğer nesillere kıyasla daha zor olduğu <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/4-yoneticiden-3u-z-kusagi-ile-calismaktan-memnun-degil" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görüşünde</a>. Sebeplerin başında teknolojik beceri, motivasyon ve dikkat eksikliği ve kuşak mensuplarının "çok alıngan olması" geliyor.• Dünyanın en büyük lüks tüketim firması Louis Vuitton Moët Hennessy'nin (LVMH) hisseleri 903,3 avroya ulaşarak, şirketi piyasa değeri dolar cinsinden 500 milyar doları aşan ilk Avrupalı şirket konumuna <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/2023un-basindan-bu-yana-servetini-en-cok-artiran-milyarderler" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">taşıdı</a>. Bu yükselişle birlikte, dünyanın en zengin insanı konumunda olan LVMH Kurucu Ortağı Bernard Arnault'un serveti 211 milyar doları geçti.• Habitat Derneği&nbsp;ve Infakto RW&nbsp;işbirliğiyle gerçekleşen "Gençliğin İyi Olma Hali Raporu"nun beşincisi <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/gencler-is-bulma-ve-girisimcilik-konusunda-kotumser-1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>. Araştırmanın ortaya koyduğu en önemli bulgulardan biri, gençlerin yaşam memnuniyetine dair 2017 yılından bu yana devam etmekte olan düşüş; geçtiğimiz 5 yılda %71 seviyesinden %44 seviyesine gelindiği görülüyor.• Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Küresel Elektrikli Araç Görünümü raporunu <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/2023-yilinda-satilan-her-bes-aractan-biri-elektrikli-olacak" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımladı</a>. Kurum tahminlerine göre, bu yıl dünya çapında satılan her beş otomobilden biri elektrikli olacak ve satışlar dünya çapında ilk kez 10 milyon seviyesini aşacak.

Elektrikli Araç ile ilgili hikayeler